Vísir - 20.09.1946, Blaðsíða 4
VISIR
. Fostudaginn 20. september 194(5
DAGBLAÐ
títgefandi:
BLAÐAÚTGAFAN VISIR
H/F
Ritstjórar: Kristján Guðjaugsson,
Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunni.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12.
Símar 1660 (fimm línur).
Lausasala 50 aurar.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Aftiám herverndarsamningsins.
i
JJiíkisstjórn Bandaríkjanna hefur í skjóli her-
verndarsamningsins, sem gerður var ó.sín-
um tíma við ríkisstjórn íslands og staðfeslur
var af Alþingi, haft nokkurt herlið hér á landi,
til þess að kleift yrði að standa við og rísa
undir skuldbindingum, sem Bandáríkin hafa
iekið á sig vegna hernaðaraðgerða og síðar
eftirlits á meginlandi Evrópu. ÞráfaíHlega hef-
ur því verið yfir lýst af einstökum talsmönn-
nm Bandaríkjastjórnar, að horfið myndi með
herinn héðan af landi, enda hyggist stjórnin
á engan Iiátt að scilast hér til yfirráða. Þessú
heí'ur allur þorri Islendinga treyzt, cn í skjóli
þ.ess trausts hefur s'ambúðin við fterlið Band.a-
rikjanna verið mcð ágætum, en gagnkvæmur
sldlningur hefur verið 'sýndur, ef út af hefur
borið.
Herverndarsamningur dregur þann dilk á
eftir sér, að hann getur ekki úr gildi fallið
á einum og sama degi og styrjöldinni lýkur.
Sé hervcrnd einhvers virði hlýlur ,af því að
leiða, að nokkurn viðhúnað og umhúnað þarf
íið hafa auk alltrausts hérliðs. Tekur að von-
um tíma að aliná öll merki slíkrar hervernd-
ar og ilytja hcrliðið burt, og slíkt verður ekki
gcrt, nema með vinsamlegum samskiptum,
Jæirrar þjóðar, sem herverndar nýtur og hinn-
yr, sem lætur hana í té. Forsætis- og utan-
ríkisráðherm hefur borizt erindi frá sendi-
herra Bandaríkjanna, sem þegar mun hafa
f\crið lagt lyrir Alþingi, en ])ar liggur fyrir
wamningsuppkast, sem afnemur lierverndar-
samninginn endanlega, nái það staðfestu. í
uppkastinu felst skilyrðislaus yfirlýsing um,
að Keflavíkurflugvöllurinn, ásamt óhreyfan-
lcgum mannvirkjum, skuli vera skýlaus eign
Jslendinga, samkvæmt þeim skuldbindingum,
. er Bandaríkin hafa áður tekizt á hendur þar
að lútandi, enda hafi ríkisstjórn Islands úr-
siitavald hvað umráð og rekstur flugvallarins
sncrtir. Þjálfaðir skulu íslenzkir starfsmenn
í lækni flugvallarrekstrar, svo að Island geti
í vaxandi mæli tekið að sér starfrækslu vall-
ai’ins að fullu og öllu. Er hér um mjög veiga-
miklar yfirlýsingar að ræða, sem fullnægja
yfirráðarétti íslenzku þjóðarinnar ,og skerðir
sjálfstæði hcnhar i engu.
Bandaríkin fara fram á nokkur fríðindi
fyrst um sinn, en lofa og skuldhinda sig til
nð hafa flutt herlið sitt allt á hurtu inrran (>
mánaða. Þessi fríðindi heinast að því einu, að
„gera Bandaríkjunum fært að standa við skuld-
hindingar sínar vegna meginlands Evrópu, en
skulu auk ])ess veitt til skamms tíma, þannig
að hvor stjórnin sem er getur krafizt endur-
ækoðunar á honum að fimm árum liðnum frá
gildistöku Iians, en hali cndanlegir samning-
4ir ekki tekizt innan (5 mánaða frá þvi er lyrsl
kom fram heiðni um cndurskoðun, sé hvorri
stjórninni um sig heimilt að segja endanlega
upp samningum og fellur hann þá úr gildi 12
mánuðum eftir dagsetningu slíkrar uppsagn-
'ar. Samningurinn í heild byggist á vinsam-
degu samstarfi og jafnrétti beggja þjóðanna,
«em að honum standa. Til hans virðist hafa
verið vandað, enda má scgja að hann sé afleið-
ing af því ástandi, scm ríkjandi er i heiminum.
Samninguriim er gerður til skamms tíma
vcgna þess ástands og honum má segja upp
með eðlilegum fyrirvaia og einhliða viljayfir-
Jýsingu, að þeim tíma loknum.
Húseign
við miðbæinn til sölu. Eignarlóð. Minnst tVær þriggja
herbergja íbúðir lausar til íbúðar þann 1. oldóher n.k.
Upplýsingar ekki gefnar í síma.
Málflutningsskriístoía Kristjáns Guðlaugssonar hrl.
og Jóns N. Sigurðssonar hdl.,
Austurstræti 1. Reykjavík.
Herrahattar
'Uerzl. Jntjihjar^ar Jjohnson
2 móturvélamenn
ó s k a s t.
\Je (a uerlótœ c)i JjJicj. JJ)ueínIjörfióíona/
Sími 5753.
Ibúð
12 herhergi og eldhús óskast nú þegar éða 1. olct.
Fyrirframgreiðsla, ef óskað er. — Tilboð, merkt:
„J.O.- 500“, sendist afgreiðslu Vísis lyrir mánudags-
kvöld 2.‘1. þ. m.
Unglingspiltur eða stúlka
getur fengið fasta vel launaSa atvinnu við léttar
sendiferÖir og mnheimtustörf strax eða 1. október.
(Engar upplýsingar í sírna).
Jjttgólfoapctek
Hótel Valhöll
á Þingvelli, verður algerlega lokað frá þnðju-
deginum 24. september.
■IX Vaihöll
Hvítt silldtylL
Glasgowhúðin
Eryjugötu 2<>.
Stúlka
óskast til þcss að gæta
drengs á 2. ári. Uppl. á
Bárugötu 10, miðhæð.
Beztn úrin
frá
BARTELS, Veltusundi.
BEZT AÐ AUGLÝSA1 VlSI
Fatnaðnr
á 14 ára dreng, stóran,
fermingarföt og skólaföt,
óskast strax.
Upplýsingar í síma 0132.
Mál, sem mikið er rætt.
„S. B.“ hefir skrifað Bergmáli nokkrar línnr
um mál, sem oft hefir verið rætt í blöðunum,
en ekki borið neinn árangur ennþá. Bréfritar-
inn segir: „Eg er einn hinna mörgu, sem farið
hafa til Norðurlanda á sumri þvíK sem nú er
að líða. Eg vil þó ekki telja mig meðal þeirra,
sem einvörðungu hafa farið utan til þess að
skeinmta sér — en það kemur ekki þessu máli
við. Það, sem mig langar til að minnast á, er
málefni, sem mjög er rætt um hér í bænuift.
Tappar á mjólkurflöskur.
Eins og einnig hefir oft verið minnzt á í
smáletursdálkum blaðanna, hefir ekki verið hægt
að fá keypta miólk á flöskum um nekkurt ára- •
\
bil (eða að minnsta kosti hefir allur almenn-
ingur ekki átt kost á því, þótt sumir virðist
jafnan geta fengið mjólk í slíkum ílátum). Ymsu
er borið við, skorti á efni í lokin og þar fram
eftir götunum. Maður skyldi nú ætla, að þessi
skortur næði ekki til íslands eins, en það fannst
mér einna lielzt, á þessari ferð minni um Norð-
uriönd.
Enginn tappaskortur.
Eg var lengstum í Danmörku og bjó í íbúð
vinar rníns, sem bjó á móti í íbúð minni hér
heima. Allan þann tíma, sem eg dvaldi þarna,
fékk eg ævinlega mjólk senda heim á flöskum
og ekki fékk eg betur séð en að hið sama gilti
um alla í grenndinni, svo að þarna virtist ekki
vera neinn hörgull á efni í táppana. Eg var
meira að segja farinn að gera mér vonir um, a£
allur efnisskortur af þessu tagi mundi verða
úr sögunni hér heima, er eg kæmi aftur — og
| hlakkaði til, því að hreinlætið er ólíkt meira,
þegar ekki þarf að vera að sulla í stórum mjólk-
urkerufn tímunum saman.
Vonbrigði.
En eg varð fyrir vonbrigðum, þegar eg kom
heim — hefði kannske ekki átt að gfera mér
allt of miklar vonir um framtakssemina hér
heima — því að enn er sullað í kerjum og enn
standa þau opin allan daginn. Enginn tappi eða
lok á flöskunum, ncma Itanda hinum fáu út-
völdu, eins og áður. Og ofan á allt þetta kem-
ur svo, að mjólkin er ekki meiri en svo, að
það er hálfgert kappphlaup um hana —, en það
kemur kannske ekki þessu máli við, sem eg
hefi verið að tala um.
Því fáum við ekki efni?
En mér er spyrn og vafalaust fleirum, sem
orðið hafa hins sama varir og eg: Hvers vegna
er ekki hægt að fá hingað efni í lok á flösk-
urr.ar? Já, hvers vegna getum við ekki aflað
þessa lítilræðis, sem við noturn í sam^nburði
við aðrar |)jóðir, eins og t. d. Danir? Mér skilst
á öllu, að þeir standi enn verr að vígi í gjald-
eyrismálunum en við, en þrátt fyrir þau vand-
ræði hefir þeim samt tekizt að fá þetta loka-
efni, sem enginn mannlegur máttur virðist geta
útvegað okkur.
* Mjólkurbrósarnir.
Það getur svo sem vel verið hægt að fá ágæta
mjólk afgreidda í mjólkurbrúsana, en þó varla
eins og nú er um hnútana búið, og það er hægt
að forðast mikinn óþrifnað með því að selja
mjólkina eingöngu á flöskum. En því er þá ekki
reynt að fá það, sem til þarf? Eg trúi því ekki,
að Islendingár geti ekki alveg eins fengið efnið
í lokin eins og aðrar þjóðir. Samsalan ætti að
segja nýjustu fréttir í þessu máli.“
Bergmáli er ekki kunnugt um, hvað gerzt hef-
ir í þessu máli síðustu mánuðina, svo að skýr-
ingar vhrða að koma annars staðar frá.
\