Vísir - 04.11.1946, Blaðsíða 8

Næturvörður
er í Laugavegs Ajjóteki, sími
1618.
Næturlæknir: Sími 5030. —
Mánudaginn 4. nóvember 1946
Lesendur eru beðnir að
athuga að smáauglýs-
i n g a r eru á 6. síðu. —
*
Utflutningurinh
til Breflands
hefur minnkað
um nærri
helming.
Útflutningurinn til Bret-
lands hefir frá ársbyrjun
þessa árs og til septemberloka
minnkað stórlega, eða nær
því um helming frá því á
sama tima í fyrra.
í fyrra keyptu Bretar á
þessu tímabili afurðir af okk-
ur fj’rir rúml. 163 millj. kr.,
en í ár ekki nema fyrir rúml.
85 millj. kr.
A sama tima hefir afurða-
sala okkar til annara auk-
izt stórlega, og þau löndin,
sem kaupa mest af okkur
næst Bretum, er Rússlárid
fyrir 29.7 millj. kr. Banda-
rikin fyrir 27.9 millj. kr. og
Danmörk fyrir 23.1 millj. kr.
Mest var flutt út af ísfiski,
eða fyrir 91.5 miþj. kr. Þar
næst freðfiskur fyrir 53.8
millj. kr. og lýsi fyrir 28.4
millj. kr.
Alls hafa 19 lönd keypt af
okkur afurðir það sem af er
árinu.
— 'Jrá ntáfoet'kadijHihgu Aáqr 'wA JchAAchar —
Málverkið, sem myndin er af, er eftir Ásgrím Jónsson, listmálara. Sjá grein á 3. síðu.
Frumbókmenntir okkar Islendinga
í hávegum hafðar í Englandi.
HreyfiEI setur á
stofn útibú.
Samvinnufélagið Hreyfill
hefir nú í wndibúningi stofn-
setningu tveggja útibúa. —
Yerður annað þeirra í aust-
urbænum en hitt í vestur-
bænum.
Útibú þessi munu greiða
fyrir útvegun bifreiða úr
þeim bæjarhlutum, sem þau
eru i, svo fólk þurfi ekki að
fara lil aðalstpðvarinnar til
að fá bifreið leigða, en hún
verður, eftir sem áður, við
Kalkofnsveg. Munu margir
fagna þessum umbótum, þar
sem stór liluli bæjarbúa bef-
ir ekki afnot af síma og get-
• ur þess vegna ekld náð í sam-
band við bifreiðastöðvarnar
á þann Jiátt.
A Hreyíli bafa nú 180 bif-
reiðar aðsetur.
SsjMfjur ftjrir
asítissM
sjjúkw.
Frú Marí.a Markan Östlund.
rnaður hennar og spnjur
þeirra eru á fr'rum liéðan,
eins og getið heíir verið í
blcóþn’.
Aður en lislakonan fer af
landi burt, ætlar liún að
syngja fyrir sjúklinga á Víf-
ilsstöðum og í Kópavogi og
fyrir vistmenn að Ellili.eimjl-
inu Grund.
larðvegur þar fyrir íi
ef þær væru þýdd
Viðtal við Sigurð
Próíessor Sigurður Nor-
dal er nýkomin heim úr
mánaðarför til Englands,
en þangað fór hann í boði
British Coupcil til þess að
heimsækja þá háskóla, sem
íslenzk fræði eru helzt
stunduð, en það eru há-
skólarnir í Cambridge,
London, Manchester og
Leeds.
Auk þe.ss a tlmgaði svo pró-
fessorinn söfn íslenzlcra bóka,
sem eru i eign þessara Jiá-
skóla.
Tiíjindamaður Visis lrilti
prófessor Sigurð Xordal að
máli í morgun og innti liann
frcfta af för hans og dvölinni
ylra.
] öllum þeiiii báskól.um,
sepi eg heimsótti, sagði pró-
fessorinn, Irilti yg þá nxe.ipi
að jiijáli, sem liafa ísleuzku-
kejmslu með líþiuJjLjpj, og
vorn smnir þeirra gamlir
Ivunnjngjár prinir', en öðruiai
kynntist eg i fyrsla skipli i
þessari f erð .
Yfirfullir háskólar.
Bókáekla.
Enskir háskólar eiga nú
við margskonai’ örðugleika
að etja og sérslaklega má þar
»1. imtímabókmeimtir
ar á enska tungu.
Nordal prófessor.
nefna tvennt: Annað að að-
sókn er svo mikil, eftir að
fjöldi ungra manna liefir
fengið laúsn úr lierþjónústu,
að mjög erfilt er að fá rúni
fyrir þá alla. Hitt, að bóka-
kostur er mjög af skornum
skammli vegna þess að Bret-
ar Iiafa orðið að prentá priklu
minna af bókum en undan-
farin ár, sérstaklega vegna
pappírséklu.
íslenzk fræði
í háskólunum.
Eg bjóst ajuk þess yið áð
végna styrjaldarinnar mundi
íslenzkum fræðum Iiafa yer-
ið minna sirint upp á síðkast-
ið og kennsjan væri ekki
komi-vt i eðlilegt horf.
í Bretlandi Jiafa ísjepzk
fræði jafnan verið kenpd
s.em hluti af ensku.námi. Áb-
ii þejr menn, sejn þessi fræði
kenn.a, að ijndanJekmifn inr.
Turv.elje-Petere í Oxfprd,
bafa eqsku sem gða! kennsju-
grein. Þyj aðdáanfegra er
bvað þessunj .möniuim tekst
að sinna islenzkum fræðum,
og sérstgkjega livern áliuga
á þeim þeir geta vak'ið bjá
nemendum sinum.
íslenzkar fornbókmenntir
vinsælar í Bretlandi.
Þessi ferð hefir enn slað-
fest þá skoðun mina, sem eg
hefi lengi haft, að íslenzkar
fonibókmenntir séu livergi
liklegri lil að njóta vinsælda
og viðurkenningar í framtíð-
inni en í Bretlandi og meðal
enskumælandi þjóða.
Tvær
kennsluaðferðir.
Þegar sú spurning vakn-
ar fyrir manni, hvernig á því
standi, að brezkir stúdentar
fáir yfiiTeitt meiri áliuga á
jslenzkum fornbókmenntum
en stúdentar á Norðurlönd-
um, þótt búast mætti.við hinu
gagnstæða, finnst mér eink-
um tvennt koma til greina.
Annað er kennsluaðferð-
in. Á Norðurlöndum er meg-
ináherzlan lögð á málfræð-
ina; fornritin einatt fremur
lesin sem tilefni til málfræði-
kennslu en sem bókmennt-
ir, a.m.k. franign af. í Eng-
landi er gengið umsvifalaust
að völdum textum pg mál-
fræðin kenjid jafnóðum eft-
ir því sem nauðsynlegt þyk-
ii. Stúdentarnjr liafa frá
uppj|gfi þá vitund, að þeir
sýu að lesa ágjetar bók-
jijenntjr.
í öðru lagi hefir mennluu
Breta verið svo háttað til
þessa, að undirslaðan hefir
verið klassiskar búkmennt-
ir, bæði grískar og latnesk-
at, biblían, ,en Brelar eru
sem kunnugt er biblíufróðir
mjög — og bókmenntir end-
urréísnartimanna og 17. ald-
ar.
Það er greinilegt, að smekk
Norðurlandabúa á islenzkar
bókmenntir hefir farið mjög
hnignandi eftir að liætt var
að leggja verulega rækt við
griskar og latneskar bók-
menntir í menntaskólunum.
Skyldleiki í Iífsskoðun
og hugsjónum.
Þá Jiefir mér jafnan virzt,
að Bretar vera mjög fljótir
að finna skyldleika með
þeirri ljfsskoðun, og þeim
hugsjónum, sem mótað hef-
ir þjóðlíf þeirra um langan
aldur og kjarna þeirrar lífs-
skoðunar, sem setur svip á
Eddukvæðin og íslenzkar
fornsögur.
Mér finnst, að íslendingar
eigi, að gefa mikinn gaum
að þvi, sem gerist í Bretlandi
í þessum efnum, og greiða
fyrir íslenzkum fræðum þar,
ekki sízt með því að vcra
brezkum háskólum innan
handar með útvegun is-
lenzkra bóka, gamalla og
nýrra. Frá háskólum éins og
Oxford og Cambridge konia
flestir höfuðkennarar í sögu-
legum og bókmentnalegum
fræðum, ekki aðcins í Bret-
landi, heldur miklu víðar i
enskumælandi löndum.
Þegar islenzkt rit hefir
verið þýtl á enska tungu má
segja að heimurinn sé oþn-
aður fvrir það.
Þarna er geysimikið ó-
unnið verkefni, því að jafn-
vel fáar af fornsögunum eru
enn til í nægjanlega góðum
þýðingum á enska tungu.
Og eins og kennslunni er
báttað í Bretlandi, þar sem
enginn óeðlilegur munur er
gerður á islenzku að formi
og nýju, má búast við að
margir af þeim, sem slunda
fornbókmenntir í háskólum
munu smám saman gefa
engu minni gaum því sem
bezt er í islenzkum bók-
menntum síðari alda og nú
a dögum.
,Prentmyndir'
Ný prentmvndagerð tók
til starfa hér í Reykjavík fyr-
ir helgina. Heitir þetta nýja
íyrirtæki Prentmyndir h.f.
Framkvæmdarstjóri er
Páll Finnbogason, en liann
hefir starfað lengi lijá Öl-
afi Hvanndal. Stjórnarfor-
maður ldutafélagsins er Sig-
urður Waage.
Prentmyndagerðin — sem
er í Skúlatúni 2 — þefir full-
komnari vélar og efni en
þeþkzt hefir þér áður. Hin
nýju tæki og ofni munu
tryggja betii prentmynda-
gerð og þá sérstaklega, þcgar
gera á myndamót af göml-
um mynduin, teikmngum
o. þ. h.