Vísir - 25.11.1946, Blaðsíða 4

4
WfiSIR
DAGBLAÐ
Ctgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H/F
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson, Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunni.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12. Símar 1660 (fimm línur).
Lausasala 50 aurar.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Sex vikur.
f|*ilraunir til stjórnarmyndunar liaí'a staðið yfir í sex
* vikur, en kunnugir telja að árangurjnn sé enginn,
■enda lítil líkindi til að þingflpkkunnm takist að mynda
s'jprn sameiginlega. Sagari enduriekur sig. Sama
neyðarbashð var við Jýði á Alþingi árið 1942. l>ing-
mu tókst ,)á ekki að mynda stjórn og ríkissljórinn
varð þá að grípa til þess ráðs að mynda stjórn utan þings.
tit af þessu varð nokkur senna. I>ingmenn !«>idu stjórn-
ina „óþingræðislega“, sem vitanlega var viilevsa og hug-
takaruglingur. Hitt var annað mál, að slík stjórn sannaði
átakanlega að Alþingi var óstarfhæft og var því úl af fyrir
í>ig ekki óeðlilegt að amast væri við stjórninpi af þing-
flokkunum eða forystu þeirra.
Núverandi ríkisstjórn virðist hafa verið mynduð til þess
lyrst og fremst að ráðstafa erlendum innistæðum þjóðar-
jnnar og er það ekki amalegt verkefni, og ekki ólíklegt til
að afla vinsælda. Því verkefni er iokið, en þá er komið að
vandamálum lieima fyrir. Um latisn þeirra höfðu stjórnar-
t iokkarnir engan samning gert. Árið 1942 var öllum Ijóst
iið ráðslafanir vrði að gera gegn vaxandi verðþenslu. Utan-
þingstjóiuiin hafði það mál á stpfnuskrá sinni, en tókst ekki
að tryggja sér fylgi þingflokkanna til að koma málinu
fram. Var óhægt um aðgerðir, söluim j)ess sérstaklega að
lýðveldisstofnunin stóð fyrir dynim og gat þingrof |)á ckki
komið til greina vegna annarra ágreiningsmála. Er lausn
liafði fengist á því vandamáli har ríkisstjórnin fram frum-
varp, varðandi dýrtíðarmálin en þingflokkarnir höfðu ])á
loks komið sér saman um stjórnarmyndun og náði þá frum-
varpið að sjálfsögðu ekki samþykki.
Nú stendur ríkisstjórnin í sömu sporum og utanþings-
stjórnin gerði áríð 1944, og hún virðist engin frekari skil-
yrði hafa til að leysa dýrtíðarmálin, þótt þrír flokkar hafi
veitt henni brautargengi. Vegna lausnar dýrtíðarmálanna
hefur stjórnin neyðst lil að segja af sér, en henni hefur
verið falið að starfa áfram, þar til önnur stjórn verður
mynduð. Tólf manna nefnd hefur reynt að miðla málum
milli þingflokkanna og efna til stjórnarmyndunar, en svo
virðist, scm nefndin hafi starfað með liangandi hendi og
xé cngu nær um árangur. Forsetinn hpfur vcitt nefndinni
irest í sex vikur og er lítl skiljanlegt að um frekari frest
geti orðið að ræða. Þrátt fyrir ákveðin tilmæli forsetans
hefur nefndin enga viðleitni sýnt til að luaða störfum og
<er slíkt að sjálfsögðu óviðunandi.
Er forsetinn veilti nefndinni síðasta frestinn, lét hann
jafnframt í það skína, að hann myndi neyðast til að grípa
lil annarra ráða, ef þingflokkarnir hirtu ekki um að hraða
málinu. Nú er ljóst að forsetinn getur ýmsar leiðir farið
og óvist hvaða leið hann velur. Gefur slíkt* ásland ekki efni
lil, að íhugað verði hvort ckki sé ástæða til að auka vald
forsetans allverulega, þamiig að afstaða haps verði sterk-
ari en nú er, gagnvart þinginu? Samþykkt nýrra stjórn-
skipunarlaga stendur fyrir dyrum. I uppliafi var ætlunin
nð hraða málinu, en á þvi hefur orðið dráttur. Getur verið
heppilegt að fá nokkra rcynzlu áður en ný stjórnskipunar-
lög verða sett, einkum er sú staðrcynd er fyrir hcndi, að
Aljiingi getur hvcnær sem er reynzt óstarfhæft, svo sem
það virðist vera nú, takist því ekki að mynda stjórn, sem
nýtur öruggs þingmeirihluta og getur ráðið fram úr að-
kallandi vandamáfum í skjóli þess liðstyrks.
Dráttur sá, sem orðið hefur á myndun ríkisstjórnar er
anerjandi með öllu. Framundan er mesti annatími ársins,
vertíðin hér á Suðurlandi, en útvegsmenn standa uppi
sdgjörlega ráðalausir. Þeir gela ckki haldið flotanum úti
sið öllu óhreyttu. Þeir geta engar ráðstáfanir gert til j)ess
að tryggja sér skipshafnir fyrr en vitað er hvort útgerð
verður haldið uppi, og ekki lakið á sig neinar verulegar
skuldþindingar aðrar varðandi vertíðina. Þetta er svo baga-
legt að engu máli tekur, en ætli þingflokkar og ríkisstjórn
sér ékki að leiða heinlínis hriiii yfir þjóðarbúið, verður að
íeysa þetta mál tafarlaust.
VlSIR Mánudaginn 25. nóvember 1946
Þrjátíu ára afmæli Karia-
kórsins Fóstbræður.
Karlakórinn Fóstbræður
átti 30 ára afmæli síðastlið-
inn laugardag.
Áður liét kórinn Karlakór
Iv.F.U.M. Hornsteinninn að
þessum kór var eiginlega
lagður, þegar stofnaður var
karlakór innan K.F.U.M., sem
starfa átti eingöngu innau
þess félags. Lagðist starf-
semi liáns niður um liríð
yegna þess að söngstjóra
vantaði. Siðar var kórinn
endurskipulagður, þar sem
Jón Halldórsson hafði fengist
sem söngsljóri, og hefir hann
verið söngsljóri kórsins sið-
an 1916 og unnið ómetanlegt
slarf i þágu lians.
Fvrsti opinheri samsöngur
kórsins var í Bárunni 25.
marz 1917. Söngmenn kórs-
ins voru þá 20. Árið 1926 fór
kórinn í söngför til Norpgs,
1929 fór blandaður kór til
Danmerkur í boði Dansk
Korforbund og lagði Karla-
kór K.F.U.M. til raddir í
þennan kór að öllu leyti.
Tveim árum síðar fór kórinn
aftur til Danmerkur í hoði
karlakórsins Bel Ganto. 1930
söng kórinn sjálfstætt og i
blönduðum kór.
Síðastliðið sumar gekkst
S.I.K. fyrir söngför karla-
kórs um Norðurlönd, sem
myiulaður var af söngmönn-
um úr „Fx)stbræðrum“ og
„Gevsir‘% en söugstjórar
voru Jón Halldórsson og
Ingimundur Árpason.
Aulc scmgstjóra hafa fhnm
félagar kórsins starfað í 30
ár. Þeir eru: Guðnnindur Ól-
afsson, Halldór Þorleifsson,
Ilelgi Sigurðsson, Jón Guð-
mundsson og Sæmundur
Bunólfsson.
í kórnum pru nú 47 menn.
Núverandi stjórn kói*sins
er þannig skipuð: Formaður
Sigurður Waage, Holgeir
Gislason ritari og Friðrik
Eyfjöpð, gjaldkeri.
SÍBS berast
gjafir og áheit.
Eftirtaldar gjafir og* áheit
hafa borizt til S.I.B.S. und-
anf arið:
Gjafir:
Frá S. S. kr. ÍOO.(X), Guðm.
Ólafssyni HKt.OO, Guðjóni
Jónssyni 50.00, Ágústu F'r.
Guðmimdssyni 240.00, N. N.
100.00, N. N. 100.00, Stein-
unni Briem 50.(K), Tbppdpru
Sigurjónsdóttur 75.00, N. N.
80.00, Önefnduin gestum,afh.
Vinnuheimilinu 100.00, Slös-
uðum manni 100.00, Ónefnd-
um 100.00, Borgfirzkum kon-
um á ferðalagi 500.00, Þóru
frá Hrólfsskála 100.00, Inga
B. Helgasyni 42.90, Gísla
Sigurbjörnssyni 100.00, N. N.
1000.00, Þormóði Jónssyni,
Kópavogshæli, afh. af séra
Sigurb. Á. Gíslasyni 40.00,
Sigurgeiri Jónssyni, Munað-
arnesi 50.00, í minningu mn
Guðrúnu Magnúsdóttur frá
Ilalakoti, frá gömlum kunn-
ingja 500.00,
Áheit:
Frá mömniu ,1. K. 250.00,
Gunnari Jóliannessyni 200.00,
H. K. 100.00, B. J. 400.00,
ónefndri kpnu, Iírútafirði
50.00,
SöfnunarliSti frá hygging-
arliðinu og heimilisfólkinu
við gistihússbygginguna að
Fornalivammi árið 1946 550.
00.
Ennfremur hárust margar
góðar gjafir á herklavarna-
daginn.
Skrifstofa S.Í.B.S. þakkar
öllum þeim, er með gjöfum
og áheitum liafa stuðlað að
l)yggingu Vinnuheimilisins
að Reykjalundi.
Kl. 8 í gærkveldi
var slökkviliðið kallað að Tri-
polikamp. Yar kviknað þar i varð-
turni, sem er skamnjt frá Loft-
skeylastpððinni við Melaveg.
Var þar lim lítinn eld að ræða
og varð hann fljótlega stpkktur.
BERGMÁL
Sannindin seinlærð.
,,Geir“ skrifar eftirfarandi
pistil:
„Það er eftirtektarvcrt að
stundum hefir þurft langan
tíma, til þess aö nienn lærðu
hin einföldustu sannindi. T. d.
má nefna aö herveldin notfærðu
sér nú betur, í siðustu styrjöld,
að einbeita öllum deildum hers-
ins að sama marki. Þetta gerði
það að verkum að styrjöldin
varð styttri en ella og enn-
freniur að mikjll sparnaður
varð á mamislífum og hergpgn-
um.
óháðar deildir.
Áður störfuðu hinar ýmsu
deildir, landlier, fluglier, floti o.
s. frv. meira útáf fyrir sig, eins
og kunnugt er. Eflaust hafa
margir vitað fyrr að þetta fyrir-
komulag var til mikils baga, þó
að langan tíma þyrfti til að fá
herdeildiruar til þess aö starfa
saman að sameiginlegu marki.
En þetta greinarkorn á ekki
að vera um styrjöld eða heri,
helcliir um eitt atriði af ntiirg-
um, sem illa er á haldið og
velclur töfum á fullkomnun og
fegrun okkar ágæta bæjar,
vegna skipulagsleysis og ó-
hagsýni.
Reykjavík — stórborg.
Nú er íhikið staríað hér í
bæ. — Heil hverfi rísa ttpp. Má
með nokkrtun sannindum segja
að við Reykvíkingar gerunt
okkur vart grein fyrir, að bær-
inu okkar er að verða stórborg,
og veldur það ýmsu. Alltaf
vantar menn, ef eitthvað þarf
að fá unnið, og veröa því oft
tafir á mannvirkjunt, sem Ijúka
þarf hið bráðasta.
Nýting vinnuaflsins.
í santbandi viö þetta hlýtur
sú spttrning að vakna, hvort
ekki sé hægt að nýta vinnuaflið
bctur en raun er á. Hér skal
vikið nokkuð að einu atriði, þ.
e. gatnagerð bæjarins. Margar
erti þær gptur sem bierinn legg-
ur —- stræti hinna glæsilegu en
dýru hverfa, sem þjóta upp allt
i kringttm gamla bæinn. En
seint virðist ganga að koma
þeim í lag. Fjöldi manna vinnur
að þess.it, en skipulagið viröist
harla lítið. Sýnist svo sent spara
mætti hæði fé og vinnuafl, ef
betur væri á haldið.
Gröftuv á gröf : ofan.
Þegar ný gata er lögð, er
venjulega byrjað á aö leggja
skolp- og vatnsleiðslur, síðan er.
ekið pfaníburði, eins og gatan
á að liggja. Þá koma rafmagns-
menn, til þess að grafa fyrir
rafmagninu, svo símamenn til
ao grafa fyrir .sítna, siðan kopta
nieim, frá hitaveitunni. Ofan á
allt þetta bætist svo hinn sj-
cndurtekni gröftnr hcint að
hverjtt húsi, því að svo undar-
lega vill til að öll hús þurfa
vatn, rafmagn, sínia, hitaveitu
o. þ. h. Löngu siðar er svo far-
ið að leggja gangstéttir og mal-
bika götuna.
Dæmi frá Flókagötu,
Þetta vitum við allir, já, og
við vitum meira. Við vitum að
allir þeir aðilar sent að gatna-
gerð staría, vinna útaf fyrir
sig, án aljrar samvinnu. — iiér
er pottur brotinn, eitts og þar
stendur. Liggur ekki í augum
uppi að bcr má ráða bót á til
sparnaðar og þæginda íyrir
alla ? Eg' bjó í fyrra' við Fióka-
götu ofanverða, og f jórum sinn-
um var grafið heim að húsm;i
á stut.tum tiina. Nú bý eg vestur
i Kaplaskjóli, og þar er saina
sagan að endurtaka sig. Alltaf
konta nýir og nýir ntenn td. a'ð
grafa og grafa.
Sýnið hagsýni
Hér þarl’ engu við rYo ba.ta.
— Hver sem hugsar um þetta,
hlýtur að sjá, að þetta og því-
likt má ekki viðgangast. Að-
eins þetta: Takið nú hóndnm
santan, góðir hálsar (hér cr átt
við þá hálsa seni uin þetta mál
fjalla) og vinni'ð saman að því
að hýgg'j'á Stæti og torg eins
og tuttugustu ajdar tslcndir.g-
tim sætnir.“ ... .