Vísir - 27.11.1946, Blaðsíða 4

VISIR
Miðvikudaginn 27. nóvember 1946
¦•:'¦-¦' visiR
DAGBLAÐ
Utgefandi: BLAÐAUTGÁFAN VISIR H/F
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson, Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunni.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12. Símar 1660 (fimm Hnur).
Lausasala 50 aurar.
Félagsprentsmiðjan hl.
, Koristne Budale"
[orgunblaðið birtir í gær upphaf að athyglisverðum
greinaflokki varðandi áslandið í Júgóslavíu. Komrn-
únislar hafa náð þar völdunum, svo sem kunnugt er. Segir
i greininni að smátt og smátt hafi þeir gleypt allar valda-
.-slöður, opinherar og leynilegar.I næstum öllum löndum
ntan Sovélríkjanna hafi þeir reynt að sameinast öðrum
iiokkum í þjóðfylkingum, horgaralegum framfaraneínd-
nm og öðrum slíkum samtökum, undir þvi yfirskyni, að
þeir vildu efla „tyðræðið". Árangurinn í Júgóslavíu er svo
iiá, að foringjar andstöðuflokkanna hverf'a af vettvangi
starfs eða.lifs, stimplaðir sem „fasistar og föðurlandssvik-
airar".
Við Islendingar höfum ckki farið varhluta af starfsemi
Jcommúnista og könnumst mætavel við lýsingu þá, sem
ní þeim er gefin í greininni. I upphafi hirtustu þeir á vett-
vangi stjórnmálanna, sem hreinn byltingaflokkur, en er
launin sýndi, ekki aðeins hér heklur og víðast annarsstað-
str, að árangur varð lítill af slikri starfsemi, var breytt
um línu samkvæmt skipun i'rá æðri stöðum, og nú tóku
Jcommúnistar þátt í borgaralegri samvinnu á flestum svið-
nm, enda reyndu þeir að troða sér inn, þar sem nokkur
von var um aukin áhrif. 1 sumum löndum, þar sem stjórn-
málaþroski et* Iítill, eða ófremdarástand hefur verið ríkj-
ítndi, hafa þeir jafnvel myndað ríkisstjórn með öðrum
flokkuin.
Hér var kommúnistum sýndur sá trúnaður, að þeir voru
sið ój)örfu leiddir upp í ráðherrastólana. Aðstöðu sína hafa
þeir notað' til að troða rnönnum sínum í allar stöður, en
þó fyrst og fremst þær, sem hentuðu til aukins áróðurs.
Þannig er í'uílyrt að einlitur söfnuður sé nú sari'aiidi að
i réttaburði ríkisútvarpsins og í hverja kennara eða skóla-
híjórastöðu hafa þeir troðið kommúnista hafi þess verið
Iiokkur kostur. Sama er að segja um skólanefndirnar. Þar
éru kommúnistar formennirnir og í sumum tilfellum munu
iiefndirnar vera allt að því einlitar.
Borgaraflokkarnir í Júgóslavíu létu hlekkjast af fagur-
gala kommúnista og sýndu þeim trúnað. Kommúnistarnir
sjálfir fyrirlitu og hötuðu andstæðinga sína. Þéir neí'ndu
]>á í fyrirlitningarskyni „Koristne Budale", eða „nytsama
-sakleysingjar". Hér á landi lýstu kommúnistar andsta'ð-
ingum sinum svo, er þeir tóku sæti í ríkissíjórn, að „þeir
væru svo heimskir, að þeir sæju hvorki né skildu, að allt,
sem kommúnistar samþykktu hentaði þjóðnýlingu beint
eða óbeint". I stjórnmálum væru þeir svo vanþroska, að
þeir,, væru líkastir hundíthóp. Vairi einn hundurinn bar-
inn, æpti hann, cn hinir hefðust ekki að, fyrr en þeir væru
J.arðir líka."
Slík var lýsing kommúnistanna á andstæðiugunum, eða
m. ö. o. nákvæmlega sama og viðhorf júgóslavnesku komm-
i'mistanna til andstæðinga sinna. I öllum löndum eru and-
stæðingarnir, sem láta hlekkjast til samvinnu, nytsamir
saklej-singjar, - - heppileg tæki til að ryðja hraulina fyrir
Jiommúnismann og annað ekki. Þegar þeir hafá loyst það
Mutverk af hendi uppskera þeir svo sem sáð hefur verið.
ömurlegt er til þess að vita, að fyrir einfeldni^ borgara-
liokkanna tekst kommúnistum víðast að leika sama leik-
inn. Menn sýna þeim trattsl, af því að þeir halda að unnt
sé að nota þá til að koma umbótamálumM'ram. Kommún-
istar tala fagurlcga, — mikið rét't er það —- en þeir
þekkja ekki o'g vilja ckki kunna né meta borgaralcg siða-
Jögmál i ])ólitiskum cða ópólitiskum viðskiptum. Því aðeins
erú þeir kommúnistar, — annars væru þeir það ekk.
Nú gefst borgaraflokkunum færi á stjórnarmyndun, án
þess að kommúnistar þurfi að dingla þar mcð. Þetta færi
5i að nota og sú stjórn, sem við tekur á einnig að endur-
skoða reikninga kommúnistanna frá stjórnártið þcirra.
Þessa manntegund á að einangra með öUu í hverju ]ýð-
ræðislandi, og veita þcim nj'tt og hetra uppeldi á horg^ára-
lega vísu. TU þess er skilyrði, með því að flestir þeir, scm
lutjla sig kommúuista lifa og hrærast í sjálfhlekkingu, en
þeim er sljórnað af mönnum, scm vita hvað þeir vilja.
Þegar Busch og Serkin-hjönin voru hér í sumar.
Beethoven-tónlistarhátíð
á íslandí.
Fiuti veröa hawnmennúsik-
t*f»B*li Beethwens gt O hijfónt-
ieihum.
Tónlistarfélagið hefir á-
kveðið að efna til sérstakrar
tónlistarhátíðar hér í Reykja-
vík næsta sumar, og verður
hún að öllu leyti helguð
minningu Beethovens.
Ráðgert er að flytja kamm-
ermúsikverk Beethovens á
sex hljómleikum, og þar á
meða] verða sennilega flutt-
ir allir kvartettarnir hans.
Tónlistarfélagið leggur
tnegináherzlu á að vanda til
flutnings þessara verka og
fá til þess úrvalskrafta, ei>
lentla sem innlenda. Má þar
lil nefna hinn heimsfræga
Busch-kvartett, sem fiðlu-
leikarinn Adoif Biisch stjórn-
ar, en hann mun auk þess
fá í lið með sér mjög góða
hrezka blásturshljóðfænt-
leikara, og má þar nefna
fagottleikarann Charles
Draper og klarincttleikarann
Reginald Kell. Hafa þelr áð-
ur leikið í hljómsveit Busch
í Englandi. Auk ])essa mun
svo verða leitað til úrvals
innlcndra tónlistarmanna til
aðstoðtir á þessari hljómlist-
arhátíð, cftir því sem þörf
krcfnr.
Það cr húizt við að hinir
erlendu hljómlistarmcnn
komi hingað í júnímánuði,
og að hljómleikarnir standi
yfir um hálfsmánaðar skcið.
Af Adolf Busch er það að
frétta, að hann mun á næst-
unni efna til liljómleikaferð-
ar með 35 manna hljómsveit
um þver og endilöng Banda-
ríkin. Að þeirri fcrð lokinni
fer hann til Englands síðari
hlula vctrar eða snemma í
vor og heldur hljómleika
þar, en kemur síðan til Is-
lands, eins og fyrr greinir.
Rudolf Serkin, píanólcik-
arinn, scm hingað kom með
Busch, hefir verið ráðinn til
þess að leika á 60 hljómleik-
um í Bandaríkjunum í vet-
ur, og verða fyrstu hljóm-
leikarnir i næsta mánuði.
Þess má að lokum geta,
að Scrkin-hjónin urðu fyrir
þeirri djúpu sorg, að missa
sjö ára gamalt barn af slys-
förum tveim dögum áður en
þau komu vestur úr Islands-
för sinni i- sumar.
„Eter" 100 ára.
I október s. 1. voru 100 ár
liðin frá því að „eter" var
fyrst notað við lækningar.
El'ni þetta, sem hefir haft
stónnerkileg áhrif á öll lækn-
ingastörf, mun fyrst hal'a
verið notað í sjúkrahúsi í
Boston í Bandaríkjunum, cn
það var tannlæknir, William
T. G. Morton, scm var „upp-
finningamaðurinn".
BERGMAL
Menntun blaðamanna.
l'ví aiiöur heyrSi es ekki cr-
indi Gylfa Þ. Gíslasonar pró-
fes.sors í útvarpinu í fyrrakveld,
þar seni liann fann að menntun
e5a aS likindum iillu hehlur
menntunarskorti hlafiamanna.
Því a<i likindum. heíir hann
frckar verio að krefjast þcss
aS blaSmenn væru betur mennt-
aSir en nú gerist, frekar en aS
hann teldi þá allt of menntaSa.
Illa launuÖ stétt.
Þeini, sem blöfSununi stjórna.
héfir víst lengi veriS þaS Ijóst,
aS þa'3 er þeirra hagur, að hafa
sem hezt mennla menn í þjón-
ustu sinni. En bláSaútgáfa hef-
ir veriS aS kalla má á byrjun-
arstigi fram á síðustu ár. svo
aS blöSin hafa átt erfitt upj)-
dráttar í samkeppninni um
vinnuafliS. llefir blaSamanna-
stétlin veriS illa launuS ag eru
)aS leifar frá þeim tíma, er
margir gerSust blaíSamenn af
áhug'a frekar en von um íljót-
tekinn gróöa.
Framfarir væntaniegar.
J3IaiSamannáféIagi8 £>-erSi
fyrstu kjarasamninga sína í
byrjun þessa árs. t>eim er í
niörgu áfátt, en með tímanum
má vænta þess, aS Eélagip geú
bætt svo kjör meSlima sinna,
aS uicmi hiki ekki viS aS gahga'
í stéttina, ])ótt þeir haíi langt
nám og erfitt aS baki. I'etta
ætti því a'S ^eta StaSiS ti! bóta
Og cr vafalaust, aö sem stétt
haía lilaSamenu fullan hug' á
því,
Próf og próf.
l'rófessorinn . mun haía
miruizt á þaS, aS þaS þyrfti aS
láa biaSamenn ganga tmdir
próf. Vafalaust væri þaS ágætt
og ]>ó má ef til vill scq'ja, aS
blaSamenn gangi undir próf
daglega, bæði aS því cr snertir
duguaíS þeirra viS oflun frétta
Og kuuuáttu þeirra viS aS skrifa
þær. I'á kemur til kasta próf-
dómarauna, ritstjóranna og al-
menniiigs. En annars má benda
á þ'áöjl aS:próf ög próf eru
tvennt ólíkt — gtídir þar víst
líkt bæSi í l.ilaSamcnnsku og
hag-f.ræSi, aS siuuii- slepiia me^
furSu litla kutmáttu.
Stofnlánadeildin.
Sóknin i solu vaxtabréfa
Stof nláuadeildar sj avarútvegs-
ins er ekki eins hröS nú og
fyrstu dagana. Þó selzt aliía:
eitthvaS. Líklega gættt þó mórg
féíög, hverjtt nafni sem nefn-
ast, lagt eitthvaS af morkum
til bréfakaupa. Reykvíkingaf-;
Iagiö keypti bréf fyrir niyníí-
arlegá úpþfiæö í gaer —¦ 50.000
krónur eoa fyrir um þaS bil
fjóra fimmtu hluta af sjóSse' ' t
siimi.
Fleiri félög.
Já, ileiri íélös>- mega le^gja
þarna hönd á þlóginu pg þau
gétá ])a5, ef þatt vilja. Þab'
mætti kannske skjóta þvi inn
hér, aS BlaSamaunafélagifi mun
hafa veriS eitt fyrsta félagiS,
sem lagSi fram fé til kaupa á
vaxtabréfttntim. Einuni eSa
tveim döguin eftir aS sóknin
hójfst, keypti }iao bréf fy-rir 10
þúsuna krónur. I'aS er bara ó-
skiljanlegt. aS enginn meölima
feltagsins skyldi sjá hve mikil
írétt þetta var!