Vísir - 28.10.1947, Síða 2

2
V I S I R
Þriðjudaginn 28. október 1947
f Noregi ®r allt á framfarabraut.
Ilt&ií riö
tu&rsSian
hiaöa-
tnann^
Flestum sem heimsækja
Noreg mun koma á óvart
hversu litlar menjar þjóðin
ber stríðsins.
Undantekningar finnast að
visu, einkum einkum í Norð-
ur-Norégi, þar sem niést var
eyðilagt
Finn Björnebo biaðamaður
við Aí'tenposten gerir í þessu
viðtali grein fyrir ýmsum
málum, sem efst exu á baugi.
— Áslæðan til þcss að okk-
ur liður tiltölulega vel i dag
og hölum svo að segja nægar
vörur, er sú að vérzlimar-
ílotinn okkar var sífellt í
förum á striðsárunum og' átt-
um við því álitlega fúlgu
inni, þegar stríðinu lauk.
Þessa peninga höfum við'not-
að til ertdurreisnar.
Verzlunarflotinn er þjóð-
arlieildinni mjög milcils virði.
Fyrir stríð var liann 4.8 mill-
jónir smálesta, á stríðsárun-
um misstum við 2 milljónir,
en nú erum við búnir að
koma honum upp í 3.3 millj.
og verið er að liyggja 400.000
smálestir. Sjómenn verzlun-
arflotans eru eitthvað 30.000
að tölu, cn 3000 fórust á
stríðsárunum.
22.000 sjómenn
við Lófót.
Yið misstum mikið af
fiskiflotanum á stríðsárunum
og það sem eftir var er úr sér
gengið. Við vinnum nú kapp-
samlega að nýsköpun fiski-
flotans og árið 1946 vorum
við komnir svo langt, að
22.000 sjómenn stunduðu
veiðar við Lófót og vciddu
129.000 smálestir fiskar. Alls
seldum við fisk fyrir 44 mill-
jónir árið 1946 og mestur
hluti aflans fór til Englands
og Þýzkalands.
Landbúnaðinn vantar
Vélar og vinnukraft.
Skortur á vinnuafli er eitt
jnesta vandamál Norðmanna
eins og stendur. Fólk vill
heldiir verá í bæjunum, þar
'breytlará. Bændurnir bafa
’reyn't öð hstíkka laun verka-
fóíks i sveitum en það hefir
ekki liindrað strauminn til
bæjanna.
Skógarnir skemmdust mik-
ið á stríðsárunum og ef
skógareigendur Iiefðu lilýtt
Þjóðverjum hefðu þeir verið
gereýðilagðir. Eins og stend-
ur vantar menn til skógar-
liöggs og hefir verið reynt að
l>æfa úr þvi mcð þvi að láta
hermenn liöggva skóg.
Nyrztu héruð
Noregs illa leikin.
Kndurreisnin gengur yfir-
leilt vel, en í nyrztu héruðun-
um eiga íbúarnir við mikla
erfiðleika að clja. Finnmörk |
var mjög illa leikin að stríð-f
iriu loknu og efnis- og vinnu-
aflsskorlur ásamt erfiðum
samgöngum við nyrztu hér-
iiðin liefir tafið talsvert fyrir
eiídurreisninni á þessum
slóðum. Rikið stendur straum
af endurreisninni en allir
Norðmenn borga stríðs-
skatt og renna hundruð
milljóna í ríkissjóð á þann
hált.
Vinnuhraðinn minni
en fyrir 2 árum.
Vimmhraði og vinnuvilji
fólks var ckki upp á margá
'iska fyrst eftir kmsHÍna, nú
er þetta að komasl i betra
Iiorf þótt enn sé langt i land
svo vel sé. Sumir fara úr
vinnu i leyfisleysi og hjá einu
lyrirtæki koniu 72% starfs-
folksins ekki úr sumarleyfi á
réttum tírna. Á næsta ári
verður lögleilt þriggja vikna
sumarleyfi í öllum iðngrein-
um og cr það li 1 mikilla bóta.
Fólk þénar mikið í saman-
burði við vöruverð og er það
ein orsök þess, að margir slá
slöku við vinnu. Laun verða
ekki hækkuð að sinni og
stjórnin reynir að koma í
veg lyrir verðbólgu.
Kaup verkamanna er nú
10 450 kr. á viku, byggingar-
verkainenn fá hærri laun.
2—3 herbergja íbúð í nýju
liúsi kostar 150.00 kr. á mán-
uði en í gömlum húsum
.fæst 5—-6 herbergja ibúð
fyrir ’sárriá verð. Ilúsnæðis-
skortur er talsverður í Osló.
F. Bjömebo blaðamaður.
Svartur markaður er nú
ekki til í Noregi.
Afstaða til
annarra þjóða.
Norðmenn óska eftir góðri
samvinnu við allar þjóðir
ekki sizt Norðurlandaþjóð-
irriar. Norðmenn munu fagna
þeirri stund þcgar Finnar
geta tekið fullan þátt í nor-
rænni samvinnu á ný, þótt
þjóðirnar berðust hvor með
sínu stórveldi á striðsárunum.
Norðmenn eru mjög vin-
veittir Englendingum og
Bandaríkjamönnum, en á
Þjóðvcrja líta þeir sem út-
strikaðan kapilula. Flestir
Norðmenn óska, að Þýzka-
land verði lýðræðisríki, cn
fæstir búasl við að svo verði.
Þegar eg fór nieð lestinni
upp á Frogncrsctcren fyrsta
kvöldið, sem eg dvaldi j Oslo,
sagði eg ósjálfrátt: „Á þessari
þjóð verður alls ekki séð, að
hún bafi átl í ófriði.“ Eg
held að flestir sem koma til
Noregs séu sömu skoðunar.
Fólkið er liraustlegt og vel
búið og það er eins og allir
séu á leiðinni til betri lifs-
kjara.
Það er gott að vera íslend-
ingur 'y Noregi og munu ís-
lendingar og Danir eiga þar
mcstum vinsældum að fagriá
af öllrim þjóðum eins og
stcndur.
Ólafur Gunnarsson,
frá Vik í Lóni.
Stærsta skfp
Sreta.
Lundúnafreignir í niorgun
greindu frá því, að nú væri
í smiðiim 30 Jmsund smá-
lesla skip sldpasmíðastöð
við Clijde-fljót.
Er þetta stærsta skip, sem
Bretar hafa smíðað siðan
fyrir siríð og þykir því
merkilegur viðburður. Verð-
ur skipi ])essu hleypt af
stokkunum nú á næstunrii
(ig "rinm ' EHzábcíh"‘f ikisárfi
gefa því nafn. Hið kunna
Cunard-skipafélag á skipið.
sem skemmlanalifið er fjöl-
Þetta, er verstöðin Svalvar við Lofót. Þar má segja að
umhverfið sé fagurt.
Islandskvikmyndin.
íslandskvikmynd Lofts
Guðmutíðssojpar var sýrid
10. okt. s. 1. síðla kvölds.
Þetta er stórmynd í litum,
cfnismikil, eins og nafnið
bendir til. Þó mun hún nokk-
uð hafa verið sniðin fyrir
Veslur-íslendinga, því að
Löftur mun hafa lofað þeim
mynd og sagt, að ekki bærj
að skoða hana sem fullunna.
Kvaðst þurfa að bæta við
skýringatexta, sein hlýtur að
gefa henni meira gildi, og
þarf hann að véra víða, éf
fullnægja á til skýringar á
mvndinni.
Loflur er elcki viðvaningur
í kvikmyndatöku, en ef bera
á þessa kvikmynd saman við
„ísland í lifandi myndum“'
(sem var 35 mm., en þessi
cr 16 mm.) tel eg ekki, að nú
hafi betur tekizt, en þó ei
þessi efnismeiri.
Loftur er vandlátur og ex
geri fyllri kröfur til lians en
amatöra. Éfalaust mætt
hafa meira samhengi í mynd-
inni, því að þó þetta sé vímda-
verk ætti Loftur að vera vel
fær um að leysa það af Iiendi.
Þá er einnig óþarflega mikið
um óeðlileg litbrigði, en það
er scnnilega eitt vandamesta
vcrk myndatökumanns, að
fá rétta liti.
Þá mætti vera meira um
sögustaði, cn mest gætir
þeirra, er sunnanlands eru.
Margar landslagsmyndir eru
afburða góðar og greinilegar
séðar með listamanns aug-
um. Eirin aðalatvinnuveg
okkar, þorskveiðarnar, vant-
ar þó í myndina.
Smásmekkleysa virðist
mér, frá sjónarmiði íþrótta-
manns, að stúlkan þurfi, efí-
ir hressandi sund, að fá sér
vindling (ibaðfötum).
Heklugosið, tekið úr lofti,
cr stórfenglegt og hávaðirin
Rausnarleg
gjot
Síðast í ágúst afhenti frú
Unnur 'Ólafsdóttir biskupi
Islands bankabók með kr.
15-732.34, sem hún ánafnaði
Blindravinafélagi íslands.
Er þettg helmingur þess f jár,
scm inn kom á listsýningii
frú Unnar í sumar.
Hefir frúiri með þessu sýnt
hina mcstu rausn og mynd-
arskap. Áður háfði frú
Unnur gefið í byggingarsjóð
Blindraheimílis allt að 12
þús. krónum. Á þremur ár-
um liefir hún gefið til
blindra starfscmi um 43.500
kronur.
í tilefni af þesari höfðing-
, legri gjöf hefir stjórn
Bliudravinaíélags íslands
flutt frú Unni beztn þakkir,
ennfremur tveirn stúlkum,
Eddu AlexandersdÖttur og
Ásdísi Jakobsdóttur, er
'Iögðu'á’sfg’iriikið óg óéfgiri-
gjarnt starf við aðstoð og
vörzlu sýningar frú Unnar.
af því (tekinn á plötu) gerir
það meira lifandi. Blómarós-
irnar í síðasta kafla liefðu
mátt vera færri.
Þá finnst mér, að myndin
ætti að byrja með því, að is-
lenzki fáninn væri sýndur og
að enda á því, að sýna skjald-
armerki okkar, ekki sízt ef
miðað er við það, að mynd-
ina á að sýna erlendis.
Enda þótt myndin sé löng,
hátt á þriðja tíma, er liúu
ekki þreytandi og er það
friéira en sagt verður um
margar myndir. Ef talcast
mætti að fá leikin ísienzk
Iög með henni, yrði hún
vafalaust enn vinsælli.
Loftur hefir liér ráðizt í
mikið og munu þeir vera
fleiri, sem finnst, að honum
hafi vel tekizt.
Viggó Nathanelsson.
Ræfist úr
þvottaefnis-
skortinum ?
Skortur er nú á sápu,
þvottadufti og þess háttar
hreinlætisvöruiri í búðum í
bænum, en horfur eru á, að
úr þessu rætist innan
skamms.
Hafa verzlanir úthlutað
byrjunarkvótárium af þess-
um vöruiri og má lieita að
magn það, sem þær höfðu
yfir að ráða, sé til þurðar
gengið. Horfur eru á, að þetta
lagist á næstunni og að
frekari birgðir verði þá fyr-
ir hendi út á skönuntunar-
seðlana, og ekki sízt um
næstu mánaðamót. Að sjálf-
sögðu verða menn að gæta
meiri hagsýni um notkun
þvottaefnis og sápu, en eins
og er, þarf ekki að óttast
verulegan skort á þessum
vörum.
íslenzkar verksmiðjur
framleiða að vísli sápu og
hreinlætisvörur, einkum
þrjár hér í Reykjavík, Frigg,
Hreinn og Mjöll, en-það hefir
að sjálfsögðu hamlað aflcöst-
um þeirra, að tilfinnanlegur
skortur hefir verið á hráefni,
ekki sízt feitmeti. En í þessu
éirii eru eirinig bjartari horf-
iu- og má búast við, að þær
arini eftirspurninni innán
skamms.
Asndvíglr flsk-
velHom S»jéH-
verfa.
Sú ákvörðun bandamanna,
að leyfa Þjéðverjum að auka
fiskiveiðaflota sinn, - mætir
víða mótspvrnu.
’ Norskir útgerðarlnenn
hafri sént áskorun til fjór-
veldanna um að þau fresti
l'famkvæmd ákvörðunar-
innar um að byggðir verði
l'ogáv'ár 'fýfíf' ÞjÖðvérjá í
öðrum löndum.
(D. Express).