Vísir - 11.11.1947, Blaðsíða 7

7} f -1 :*ríf '7Öi ff n’r ' h' rVip '
Þriðjudaginn 11. nóvember 1947
V I S I R
«3-------------
92
S. SHELLABARGER :
KASIIL1U
Dpn Fransisko skaut fram neðri vörinni. „Eg held
satl að segja, að hann ætti að fara varlega, refurinn sá,
j»ví að senn mun fara illa fyrir lionum. En hvað uin það,
sonur minn, eg mun heimsækja jng eins oft og eg get
og sannfæra mig um, að ekkert komi íyrir jiig. Við æ.tt-
um að eiga nægilegt fé til þess að geta mútað vörðunum
(il að hleypa mér inn.“
Þeir riðu nú inn í borgina ,og hélt Pedro sig í miðri
fylkingunni, til jiess að svo liti út sem de Paz gætti lians
vandlega. Þannig riðu þeir rakleiðis til fangelsisins, þar
sem dc Paz seldi Pedro í hendur fangelsissljóranum, de
Iíeredia.
Fangélsisstjórinn var þurrlegur maður, geðillur og föl-
leitur, eins og hann hefði smitazt af vonleysi. fangelsisins.
„De íJaz,“ spurði fangelsisstjórinn, „hyað er jjessi mað-
ul' að gera með sverð og rýting?“
„Hvað gera menn yfirleitt við þá hluti ?“, svaraði de
Paz reiðilega.
De Heredia snéri sér að Pedro, kippti sverðinu og rýt-
ingnum úr slíðrunum og kastaði hvoru tveggja á borðið
i herbergi sinu.
„Þér eruð ekki búinn að bíta úr nálinni með þetta, de
Paz liöfuðsmaður.“
„Þegið þér, þleyðan! Haldið yður sgman..........Mér
jjykir leitt, Pedrito, að verða að selja þig í liendur þessu
illmenni.“ 'i - P gáhilgjÍglllBBÍB
Síðan gekk hann fast að de Heredia, eins og til að ögra
Iionuin og stikaði síðan út. Ilerediá leif bióðliiaupnum
augum á Pedro.
„Þarna,“ sagði hann siðan við fangavörð, „láttu hann í
turnklefann, þó að eg skilji ekki, hvers vegna' drottin-
svikari á að sæta betri meðferð en þjófur.“
LXXIX.
Sæmileg þægindi voru i turnklefanum, jjótt ekki væri
þau ýkja mikíl. Hann var all-rúmgóður, bjartur og loft-
ræstingin jjolanleg. Rúmið var að vísu rakt og fullt af
óværu, en tjaldað var yfir það og meðfram jjví öllu. Fanga-
vörðurinn fann á sér, að Pedro mundi allíjáður, svo að
hann var hinn stimamýksti.
„Já,“ sagði liann og stakk á sig gujlpeningunum, sem
Pedro hafði gefið lionum fyrir að sækja liandtösku sína,
„jiað eru ekki mörg fangelsi á Spáni, sem geta hoðið upp
á svona góða klefa. Hér hafa líka verið margir miklir
menn. Eg hefi verið hér í þrjátiu ár og á ljeim tíma hefi
eg jjjónað mörgum tignum inönnum. Eg hefi fært jjeim
síðustu máltið þeirra og útvegað þeim að drekka, til þess
að þeir kiknuðu ekki á leiðinni í gálgann. En margir hafa
láíið hugfallast og liengt sig Jiér inni.“ Síðan þuldi þann
upp mörg npfn. „Já, tignum mönnum fallast slundum
hendur. Við fangaverðirnir köUum jjenna klefa stundum
„sjálfsmorðsturninn“ — svona í ganmi.“
„Hagnaslu eitthvað á því að stjana við menn?“ sagði
Pedro til að hreyta um umtalsefni.
„Smávegis, ,yðar .ágæli.11
„Jæja, jjjónaðu mér vel, Senor Carcelero (fanga-
vörður) og eg skal launa þér vel fyrir.“
„Eg kyssi fætur yðar nóðar. Segið mér bara, hversíþér
óskið.“
„Það er þá fyrst, að ef faðir minn eða einhver annar
æskir að lieimsækja mig, þá skaltu fá fimrn pesoa fyrir
hverja heimsókn.“
?>i,aðurinn sjeikti út um. „Eg skal gera jiað, sem eg get,
yðar náð.“
Síðan lét Pedro Ijann sækja mat handa sér í íiíestu krá
og greiddi of fjár fyrir, þótt maturinn væri varla ætur.
Timinn var Jengi að líða. Pedro hugleiddi, af liverju
hann hefði verið liandtekinn. Ilvers vegna var !iaim ,sgk-
aður um. drottinsvik? Ef scmlihoði -hertoggns- nf;-Medma
Siflonia liefði ekki komið fj-am, þá væri'eðTílégí, að ftann
væri sakaður uin jjjófnað: á guílinu, en jiað yar ötrúiegt,
að sendihoðinn liefði ekki komið fram. Hann sá eftir því
að hafa farið að ráðum hertogans, í stað jjess að verða
sjálfur sendjhoði sinn, eins og lignn hafði ætlað. En hon-
um Iiafði fundizt hertoginn hera fram svo ágæíar ástæð-
ur á sinum tima — að betra væri að undirbúa komu liaris
með sendimanni og fara ekki fyrr en húið væri að fá
nógu marga stuðningsmenn. En jjetta hafði verið vitlesya.
—> Jon HBöndai
Framh. af 2. áðu.
jjótt vinir hyrfu við sjónar-
rönd. Þá urðu enn umskipti
í Stafholtscy, héraðslæknir-
inn ágæti, faðir jjeirra bræðra
hafði drukknað í Hvítá, er
hann fór í símaerindum yTfir
að Svignaskarði til þess að
panta í síina læknislyf og
læknisdóma úr lyfjabúðum
sunnan úr Reykjavík. Fyiir
húinu í Stafholtsey stóð jjá
frú Vigdís Gísladóttir Blönd-
al, seinni kona Jóns læknis,
og voru eldri bræðurnir,
Páll og Björn, að vonum,
helztu slarfslcraftarnir, enda
gerðust þeir síðar báðir
bændur í Borgarfirði. Hins-
vegar var jjað svo, að þeir
bræðurnir báðir, Þorvaldur
og Jón, þófu nám lijá mér á
Hvítárbalíka. Virtust j>á ör-
lög þeiiTa vera ákveðin, að
eldri bræðurnir skyldu eiga
staðfestu í Borgarfirði, eri
hinir tveir sækja út til
mennta og menningar jjar til
yfir lyki. Frá skólanum hjá
mér á Ilvítárbakka héldu
þeir síðan til náms í Mennla-
skóla Reykjavikur og þaðan
til síns sérfræðináms, sá eldri
til læknisfræði, eins og kyn-
stofn hans benti honum til,
en hinn yngsti kvisturinn á
Stafholtseyjarmeiðnum,
snéri scr að hagfræði og
pólitík.
Nú varð sú raunin á, að
Þorvajdur andaðist fyrir
nokkurum árum, er Jiann
hafði lokið Jæknisfræðiprófi,
og nú er Jón einnig genginn
fyrir ætternisstapa.
Meðan eg átti búsetu í
Borgarfirði hafði eg vndi af
jjví að vcita athygli gáfnafari
þeirra, sem á einn eður ann-
an liátt myndu festa ti-yggð
við Borgarfjörð, en miklu
fremur þeirra, sem leituðu út
frá jjrengslum til víðara út-
sýnis og stærri lífs- og sigur-
vona. 1 liópi þcirra eru ýms-
ir ágætismcnn úr Borgar-
firði, sem siðar hafa orðið
atkvæðamenn í okkar þjóð-
lifi. í svipinn dettur mér í
Jiug: Leifur Ásgeirsson pró-
fessor og Magnús bróðir
hans, Kristinn Björnsson
læknir frá Hóli í Lundar-
reykjadal og fjölmargir aðr-
ir sveinar um Borgarfjörð,
seni eg á einn eða annan hátt
hafði kynnzt í. Borgarfirði.
Og jiað jjýðir ekki að J>ylja
iiöfnin tóm, jivi að margir
þessara manna, sem minna
cru inenntaðir, liafa á ýmsan
og fagurlegan liátt orðið
þjóðinni góðir liðsmenn.
En minnistsæðastir verða
jjcir mér úr jjessum liópi,
jjcir hræðiunir Þorvaldur og
Jón. Sumpart stafar það af
örlögum Staflioltseyjarlieim-
ilisins, sumpart stafar það af
ógleymanlegúm minningmn
um unga svcina tvo, er brul-
ust, hvernig sem veður var,
frá heimili sinu til athafna
og náms i hinn fátæklega,
en akademiska skóla minn á
Ilvítárbakka. Þeir slepptu
éngu færi til þess að öðlast
þar fáeina fróðleiksmóla og
henda á lofti andlega ljós-
neista, sem kynnu að leynast
í jjeiin salakynnum. Þeir
komu liljóðir og prúðir.
Vissi eg vel, að jjeir háru
liarm í lijarta. En um jjað
var ekki rætt, því að skilning
átli eg til jjess að vita, að
ótta- og æðruleysi yar liað,
sein Jieir fyrst og frémst
jjurftu áð temja sér, enda
urðu jjeir háðir æðrulausir
menn. Og eg minnist jjess, að
jjeir koinu alltaf, þegar jieir
voru fgrðbúnir héim, inn til1
mín og tóku í liönd míija.
Stundum gekk eg jiá með1
Jieim út á lilaðið og horfði á
eftir Jjeini inn hakkana með
Hvítá,eða eg renndi augunum'
út um gluggann til Jiess að
sjá hvernig Jjeim farnaðist.
Oftast gengu Jieir samhliða
og samstígir, en yrði torfæra
á veginum, skafl eða opinn
skurður, gekk Þorvaldur
ætið á undan.
Nú liorfi eg sjálfur oft yíir
hið mikla feigs nianns fjall:
Upp skal á kjöl klífa,
köld er sævardrífa.
En á jjeim hlátindiim sé
eg þá enn ganga saman,
bræðurna tvo, Þorvald pg
Jón. Og Jiegar torleiðið verð-
ur mest á Jieim háu yegum
fer Þorvaldur, læknirinn,
fyrir og brýtur hrautina.
Meir skal konung liafa til
frægðar en langlífis. er glæsi-
legt orðtak og lieillandi. En
sannleikurinn er sá, að
frægðin er afstælt liugtak og
vandmetið, en langlífið eitt
er hinum æðsta hpfuðsmið
tilverunnar skapfelldast, þvi
að ekki fýkur fis né strá
fram úr alvalds licnd;
Báðír jjeii' bræður, Þor-
valdur ög Jón, lilutu Jiá
frægð, seni mesl er um vert,
að verða minnisstæðir og
liugljúfir ölluin Jjeim, sem
kynntust þeim, greindarafli
þeirra, listfengi og æðru-
leysi. Það er fagurt eftir-
mæli. En Jjó er ekki með því
neiria liálfsögð saga. Sjálf
blálof tin, hi minhyelf ingin
lireina, fellir tár, Jiar til þcir
eru lieimtir úr lielju.
Glæsileg norræn hetja í
forniuri sið mælti eitt sinn á
þennan veg'um sjálfan sig:
Sjö er eg anæði'a mögur
og níu syslra sonur.
Þannig var það í árdaga
og Jjannig er Jjað enn.
Fyrir Jjví slanda enn i
góðu gildi ljóðlínur hins
ágæta skálds:
Móðir, kona, meyja,
meðtak lof og prís.
Fyrir Jjvi geng eg ennþá
siuiidúm 4t aðKglugganisni’ í
stofunni minni og rétli inund
um hafið hálft og heilsa góð-
um vinum míiiuni.
Eiríkur Albertsson.
F
Bargsnál
Framh. af 4. síðu.
sveitiniii, í sláturtíöinni, og'
margir jeppaeigendur niunu þa
hafa farið langt með Jiá 135
lítra, sem Jjeir fengu miða upp
á (til áramóta). Benzínskammt-
urinn er svo naumur, að t. d.
bóndi í minni sveit, sem býr
uppi við fjall, hefir aðeins ben-
zin til Jjess að komast aftur í
kaupstað, er hann er lieim kont-
inn, eftir að hafa þá fengið Jjar
Jjá rúnilega 30 lítra, sem geyin-
irinn rúmar. Er nokkuð vit i
Jjví, að sveitabóndi, sem á 40
km. eða lengri leið í kaupstað,
og notar jeppann sinn til vinnu
lieima, skuli. ekki fá meira ben-
zín en jeppaeigandi í Reykja
vík, sem notar hann til innan-
bæjarkeyrslu aðeins? Og ef
menn liafa sannfærzt um, að
Jjetta er misrétti, hvað verður
Jjá gert til úrbóta, og hveænr?
Hvers vegna í Reykjavík?
Bændur hafa keypt jeppana
til þess að liafa not af þeim.
Með núverandi skammti geta
Jjeir sáralítil not af þeim haft.
— Meðal annara orða, hvernig
stendur á Jjví, að slíkur aragrúi
jeppa hefir hafnað liér í Reykja-
vík, eins og raun ber vitrii? —•
Sá var Jjó ekki tilgangurinn.
Og eitt vil eg segja, að finnist
þess dæmi, að einhverjir bænd-
nr íreistast til, vegna þess, að
Jjeir gátu „grætt“ á kaupunum,
að selja Jjá til Reylcjavíkúr,
Jjá lief'Si verið hægðarleikur að
koma í veg.fyrir slíkt, með því
að skuldbinda jeppaeigendur í
sveitum, til að bjóða næsta
jeppaumsækjanda í sinni sveit
jeppa sinn án álagningar. En
raunar mun Jjví fjarri, að allur
jeppafjöldihn í Reykjavík sé
Jjannig til kominn. Þetta var nú
útúrdúr.
Vill heyra álit annara.
Það væri gaman að heyra álit
fleiri ‘ riiii það, sem hér heíir
verið að vikið, og líka um það,
hvað merin segja um frumvarp
]>að, sem fram er komið á al-
þingi tjni benzín með hærra
verði. Er ekki skakkt.að fara
út á þá braut að selja benzín
með tvenns konar verði? Ef
frumvarp þetta verður sam-
Jjykkt, má að visu gera ráð fyr-
ir mikilli sÓju m.e'S hærra verð-
inu, en þarf ekki gjaldeyri jafnt
fyrir því benzíni sem öðru?“
Attræður maður lá á skurð-
arboröi og var verið að yngjá
hann upp. Hann gerðist mjög
óþolinmó'Sur.
„Véri'S ’ þér ekki svona óþol-
imnóður/' sagði læknirinn.
Afaíai: inn hélt áfram að.
stynjr. ,og kjökra.
„Veri'S. þér ekki að snökta,
bráðujn er allt buið og Jiér
ífiririið •díhr til.“
„Eg kveinka mér eldci vegna
sársauka,“ sagöi gamli maður-
inn. „Eg cr hræddur um, að eg
verö-i oi seinn í skólann.“