Alþýðublaðið - 13.09.1928, Blaðsíða 2

ALÞÝÐUBLAÐIÐ
o o
Gerðir AIMshátíðarneindarlEinar.
Viðtal við Pétur G. Guðmundsson fulltrúa
jafnaðarmanna í nefndinni.
þau gang'ist fyrir sýningum. Þau
Hinn 14. maí 1926 var samþykt
á alþingi ])ingsá.lyktunarti llaga
um, að alþingi kýsi me'ð hilut-
fallskosningu nefnd til þess að
annast undirbúnmg alþingisháfið-
ar 1930. Voru kosnir í nefnd
þessa:
Ásgeir Ásgeirsson,
Jónas Jórasson,
Sig. Eggerz,
Magnús Jónsson,
Jóhannes Jóhannesson og
Ólafur Thors.
. ÓJafur Thors miin aldrei hafa
starfað neitt i nefndinni, en 3.
júní 1927 var bætt í nefndina for-
sætisráóherra og einum manni úr
flokki jafnaðarmanna. Tilnefndu
jafnaðarmenn Pétur G. Guð-
mundsson, ritara Alþýðusambands
Jslands.
Öðru hvoru hefír nefndin gefið
út ýmsar tilkynningar, en lítið
samfelt hefirp heyrst um gerðir
hennar og fyrirætlanir. Snéri Al-
þýðublaðið sér því til Péturs Guð-
mundssoinar og spurði tíðimda-
maður þess, hvað hann gæti feng-
ið að vita um gerðir nefndariinnar.
— Fyrir nefndina hafa komið
mörg mál, miælti Pétur, — bæði
frá nefndarmönnum og öðrusm, en
af þeirn tiMögum, sem nefndiin
hefir haft til meðferðar, eru ekki
nema fáar eimar endanlega af-
greiddar.
— Hefir nefndin komist að
nokkurri endanlegri niðurstöðu
um hátíðarskrá?
— Nei. Frumdrættir að hátíðar-
skrá hafa að vísu verið gerðir,
en undir hana renna svo margar
xætur einstakra mála, sem nefnd-
in hefir ekki að fullu tekið á-
kvörðun um. Má ekki vænta þess,
að siik skrá verði fullgerð á þessu
ári.
— Hafið þið ákveðiö, hvenær
á sumrínu eigi að halda hátíðina?
— Nei, en ráð má gera fyrir
því, að það Verði sem næst mán-
aðarmótunum júni og júlí.
— Hvað ætíist þið til, að hátíð-
in standi lengi?
— Um það eru nefndarmenn
ekki á eitt sáttir. Sumir nefna
tvo daga og aðrir þrjá.
— Er ætlast til þess, að hátíða-
höldin verði eingöngu á Þingvöll-
um?
—- Aðalhátíðahöldin verða ein-
göngu á Þingvöllum, en auk þess
er gert ráð fyrir, að í tilefni af
ríkisaímælinu verði ýmislegt tii
hátíðabrigða hér í Reykjavík, svo
isem sýningar, þing ýmisskonar,
íþróttamót og fí„ er sýnir and-
legt og verklegt líf og .menn-
ingu þjóðarinnar.
— Hvaða sýningar hefir verið
hugsað um eða teknar um ákvarð-
anir?
— Nefndi-n hefir snúið sér til
5 félaga með tilmælum um að
félög eru: Búnaðtarféiag ísiands,
Fiskifélag islands, Heimilisiðlnað-
arfélag islands, Listvinafélagið og
Iðinaðarmannafélag Reykjavíkur.
Þessi félög hafa kosið sinn mann-
inn hvert í undirbúningsnefnd:
Fiskiféiagið Knistjáin Bergsson,
Búnaðarfélagið Magmús Þorláks-
son, Heimilis-iðnaðarféiagið Hall-
dóru Bjarnadóttur, Listvinafélagið
Finn Jónsson iistmálara og Iðn-
aðarmanmafélagið Jón Halldórs-
son trésmíðameistara. Undirtektir
þessarar nefndar hafa verið góðar,
en hún hefir ekki gert neinar til-
lögur enn þá. Og telja má nokk-
urnveginn víst, að hún verði því
meðmælt að stofna til sýninga.
Nú, iþróttamót verður sjálfsagt
haldið hér. Nefndin hefir átt tal
við bæði fulltrúa frá lþróttasam-
bandi Islands og Ungmennafélög-
unum. En um tilhögun íþrótta-
móts er enn þá aUs ekkert ráðið.
Giímur verða sjálfsagt sýndar á
Þingvöllum, en óvíst um fleiri
. íþróttasýningar þar.
. — Er þá ekki bezt að við ví'kj-
um á sjálfan alþingishátiðarstað-
inn og þú segir mér eiitthvað um,
hvað þar á fram að fara ?
— Endanlegar ákvarðanir um
Þingvallahátiðina hafa bara alls
engar verið gerðar, en é(g get
nefnt ýmsar tillögur,. sem rædd-
ar/hafa verið.
Fyrst er þá þess að geta, að
það er vilji nefndarinmar, að a.I-
þingi verði háð á Þingvöllum.
— Er þá ætlast til, að það verði
aukaþing?
— Um það get ég ekkert sagt
með vissu, en ég tel líklegt, að
svo yrði ekki, en þingið, sem sam-
an kemur í febrúar, dregið á lang-
inn fram yfir hátíðahöldin.
: — Geturðu ekki nefnt mér nein
hiöfuð-framkvæmcLaatriði, er ko'ma
mundu fyrdx þetta þing og aiþjóð
mættu verða til .gagns og gleði ?
— Ég get naumast nefnt eitt
öðru fremur af þvi, sem stungið
hefir verjð upp á. Ég gerði að
vísu tillögur nokkrar um það í
fyrrahaust. En þeim hefir ekki
verið gefinn gaumur enn þá.
— Hvað lagðir þú tii?
j— Ég Sitákk meðal annars upp
ájþví, að athugað væri, hvort ekki
mætti fá þá tilsiökun á sambands-
sáttmálanum við Dani, að ís-
land .yrði lýst lýðveldi á ríkiisaf-
mælinu. Einnig la'gði ég til, að
undirbúnar væru merkilgegar og
minnilegar laga- og réttar-bætur
handa þjóðinni, sem leiddar yrðu
í Iög á hátíðiinni, sem afmælisgjöf
til þjóðarinnar.
— Ég fer nú að verða alvar-
lega foryitinn. Mætti ég spyrja,
hvaða laga- og réttar-bætur þér
■duttu í hug?
— Mér er ómögulegt að skýra
•frá þeim í stuttu máli. En verið
getur, að ég riti sérstaklega um
þær og framkvæmd þeirra í Al-
þýðublaðið síðar.
— Jæja, blaðið má þá eiga von
því.
— Við látunr nú sjá.
— En meira um hátíðina.
— Það er þá að nefna, að auð-
vitað fer fram guðsþjónusta. Svo
hefir verið talað um að sýna
þætti úr fornsögunum, en hvað
sýnt verði og hvernig — um það
er alt óákveðið. Söngur og hljóm-
íeikar verða þarna, og hefir Sig-
fúsi Einarssyni verið falin fram-
kvæmd urn þau mál. Ráðgerír
hann að koma upp fu’llkominni
hljómsveit og mannimörgum kór-
sveitum.
— Er ekki gert ráð fyrir skrúð-
göngum, þar sem viss félög eða
eindir hylli þjóðina?
— Jú, búist er við, að siíkar
skrúðgöngur verði. T. d. muniu
templarar, ungmennafélagar og
fleiri korna fram sem sveit fyrir
sig. Af öðru rná nefna, að fengið
hefir góðan byr, að viss hluti
hétíðatímans yrði ætlaður til
kynningarfnnda, þar sem menn úr
hinum ýmsu landshliutwm ættu
kost á að spjalla saman og kynn-
ast hvorir öðrum.
. — Geturðu nefnt fleira, er verða
mun ti.1 skemtunar?
— Giímurnar vorum við búnir
að nefna. Hestamaunafélagið
„Fáikur“ mun líklega hafa veð-
reiðar í Bolabás og hefir farið
fram á, að ybijfireifðavegur verði
lagður upp að Ármannsfelii'. —
Annars verða auðviitað á hátíðinni
ræðuhöld og veiizlur. Það þarf
vui varla að gefa þess.
— Hefir. nokkuð verið gert ráð
fyrir því, hvernig Vestur-í-slend-
ingum verði fagnað?
— Það hefir verið talað um það
í nefndinni — og víst er um það,
að þeim verður fagnað. En á
hvern hátt, um það er ekkert
ráðið.
:— Fulltrúar erlendra ríkja?
— Þingum eða stjórnuni ýmisxa
erlendra ríkja verður boðið að
senda fulltrúa — og verða þeir
gestir riksiins,
— En hvað hefir nú verið gert
á Þingvöilum tii undirbúmngs há-
tíðahöldunium ?
j— Hingað til hefir ekki verið
gert annað en að slétta og lagd-
efri vellina, en það hefir verið á-
kveðið að gera greiðan gang-
veg upp í Almannagjá fyrir aust-
an Konungshúsið og gangfæran
veg upp úr gjánni fyrir vest-
an fossinn.
— Verða nokkrar byggingar
reistar á Þingvöllum eða önnur
mannvirki gerð auk veganna?
— Tel engar líkur tii þess. Þó
býst ég við að reistur verði hljóm-
S'káli í Almannagjá gegnt Lög-
bergi — en ekki er það fullráöið.
Hins vegar hefir komið til mála
að fiytja burtu þær byggimgar,
sem.nú eru í þimghelginni, hvað
sem úr því verður.
- —
— Hvað gerir nefndin ráð fyrir
að margt manna verðr salman
komið á Þingvöllum 1930?
— Það er erfitt að gizka á, hve
margir kunna að sækja hátíðai-
höldin, en nefndin hefir áætlaðl
lauslega, að það verði um 30
þúsundir. Þó er mér nær að
haida, að 40 þúsundir væru næB
sanni.
— Hvernig verður um gistmgu
fyrir allan þann fjölda ?
— Gestirnir verða að sjálfsögðu
að hafast við í tjöldum, og veröuí
tjöldunum, að tilhhitun nefndar-
innar, komið fyrir sumpart á efri
vöilunum og sumpart fyrir ofan
gjá, meðfram Öxará. Sennilega
verður líka Þingvallatún notað að
einhverju ieyti sem tjaldstæði.
>— Mun ríkið verða látið leggja
til tjöldin?
i — Nei, öllum sýslunefndum og
bæjarstjórnum hefir verlð tilkynt
að þær verði að sjá um alla slfka1
Muti.
— En húsrúm hér í bænuim
fyrix gesti?
— Það er gert ráð fyrir, aðl
þeir, sem á skipum korna, búi í
þeim, meðan þeir dvelja hér í
bænum. Hvað verður úr ráðagerð-
um einstakra manna um gistih.ús-
byggjngar hér í bænum get ég
ekki sagt.
— Hvað hefir verið hugsað fyrir
samgöngubótum ?
— Ákveðið hefir verið að leggj®
nýjan veg til Þingvalla upp Mos-
fellsdai og aústur um heiði á
gamla veginn austur hjá Þrivörð-
um, en gaimla veginu'md að halda
við, svo að um tvo vegi verðuE
að ræða mestan hluta leiðarinnar.
Einnig verður lagður bílvegur frá
Kárastöðum austur að Öxará að
fyrirhuguðium tjaldstæðuim. Ráð-
gert er og að leggja veg upp að
Ármannsfelli og upp með því að
Hoffmannaflöt. Einnig hefir verið
talað um veg frá Hoffmannaflöit
jog í Hvítársíðu og veg um Lyng-
dalsheiði og axistur á Grimsnes-
braut. Um aðrar samgöngubætur
hefir ekki verið taiað.
■— Jæja, þú ert nú búinn að>
drepa á margt, en nú á ég eftir
að spyrja þig um, hvaða skerf
skáld, listamenn og fræðimenn
eiga að leggja til hátíðahaldsiinjs.
— Eins og kunnugt er, hefiE
verið heitið verðlaunum fyrir
beztu hiátíðaljóðin og eins fyri®'
hátíðalög. Svo er nú alþin'gissag-
an, sem Benedikt Sveinsson sem-
ur og sér um samrimgu á. Þá
hefir Sigurður Nordal .skrifað
stóra bók um íslenzka menningu,
og verður sú bók að líkindum
gefin út á öllum Norðurlanda-
málunum, frönsku, þýzku og
ensku, auk íslenzkunnar. Komið
befir og til máLa, að láta semja
minna ráit, sem í sé aðallega sögu-
legur fróðleikur um alþingi og
Þingvöll. Loks get ég hnýtt því
Iþarna í endann, að áformað hefir
verið að búa til islands-kvikmynd.
Höfum við kvatt okkur þar til
ráðuneytis Bjarna Jónsson bíó-