Alþýðublaðið - 14.09.1928, Page 2

ALÞÝÐUBLAÐIÐ
ii
\ alþýðublaðið]
j kemur út á hverjum virkum degi. |
} Afgreiðsla f Alpýöuhúsinu við t
* Hverflsgötu 8 opin trá kl. 9 árd. í
J til kl. 7 síöd. [
í Bkrifstofa á sama stað opin kl. |
{ 91,, —101;, árd. og kl. 8 — 9 síðd. !
j Simar: 988 (aigreiðslan) og 2394 ►
J (skritstofan). J
í Ýerðlag: Áskriftarverð kr. 1,50 á f
5 mánuöi. Auglýsingarverðkr.0,15 J
\ hver mm. eindálka.
i Prentsmiðja: Alpýðuprentsmiðjan [
j (í sama húsi, simi 1294).
Ein sagan enn.
Alþý'ðuMaöið heíir að undau-
förnu sagt átakaniegar sögur, er
sýua og sanina fullkomlega, hve
'hörmuleg kjör fátækt fólk hér í
hænum á við að búa og hve
geysilegur óréttur rikir enn |)á
í þjóðfélagi voru. Sögux þessar
hafa vakið hina mestu athygli
meöal ríkra og snauðra. Ríkafölk-
ið sumt fyUist heift og beizkju
yfir því, að það fær ekki að sofa
vært og rótt í þeirri trú, er það
og þess forvígismenn viija hug-
festa sér og öðrum, þeirri trú, að
réttlætið ríki og öllum líði vel.
Og gott er, að greinar Alþbl.
vekja það af værðar- og hóglíf-
is-mókinu. Beizkjan og heiftin eru
ekki einráðar *í hugum þess. Pað
neyðist til að hugsa og álykta.
Myndir svangra barna og úttaug-
aðra og harmkvaldra nræðrá
munu svífa því fyrir sjónir og
gera því óhægan mjúkan sess og
munntama fæðu beizka á bragð-
ið. Ef til vLll kaupir það þá hug-
arróna þvi verði, að unna fátæft-
um og hrjáðum mannlegs réttar
og viðurværis. t.
Fátæka fólkið kemur til Alþbl.
fult samhygðar, fult réttlátrar
gremju og ákafs áhuga á að úr
verð;,) bætt. Og hinir snauðu og
hrjáðu benda starfsmönnum
blaðsins á ný dæmi eymdar og
hörmunga í hinu fullvalda og
frjálsa ísilenzka riki. Og þó að
almenningi sé það lítt tamt að
fiíka sínum einfcamálum, vill fólk
vinna' það til að segja alt um hagi
;s|ína í þeim vændum, að það geti
gagnað hinum mikla fjölda af
bræðrum þeirra og systruni, er
búa við skort og þjáningar hér
í borginni og annars staðar á
landinu. Fólk ber þá von í brjósti1,
að það sé lygin sú, að í raun
og veru hafi allir nög fyrir s;ig
I þessu þjóðfélagi, sem valdi þvi,
að þeir, sem vel eru í efnurn,
standi gegn r éttlætiskröf u m
þeirra, er bágt eiga, en ekki mann-
vonzka eða hjartalaús og starblind
eigingirni. Auðvitað er þó fólki
það ljóst, að sekt íorvígismanna
þrælkunarinnar er mikil, að höf-
unidar iyginnar hafa engct afsökun
aðra en að því er virðist með-
fædda mannvonzku og rótgróið
ábyxgtteTleysi í oröum og atferli.
Meðial þeirra, er Alþbi. hefir
haft tal af, var kona ein, sem
átt hefir óvenjulega illa og ó-
heillum þrungna æfi. Skal nú
'sögð saga hennar:
(Meira.)
Prestarnir oo friðurinn.
Snermna í sumar stóðu yfir há-
værar deilur mlli danskra presta
urn frið og ófrið. Spunnust þær
aðalilega út af þvi, að einn „bezt
látni“ prestur dönsku kirkjunnar
hafði haldið því fram í ræðu, að
strið væru ekki andstæð kristin-
dóminum.
Prestur þessi er aldraður orðinn
og sagði hann, er hann hóf þessa
’ræðu sína, að hún ætti að vera
nokkurs konar andleg arfTeiðslu-
skrá hans til þjóna Jesú Krists
og danskra guðsbarna. — En
margir stéttarbræður hans gátu
ekki tekið við þessari „arfleiðslu-
skrá“ hans með gleði. Voru það
aðallega prestar, er hafa skipað
þér í lið með jafnaðarmönnuim,, er
víttu þá skoðun, er kom fraim í
„arfIeiðsQuskránni“sögðu {>eir,
sem auðvitað er, að hugsjón Mrist-
indómsins væri algeillega andstæð
hernaðarbraski, og enn fremur
væri hún algeriega andstæð hinu
taumlausa samkeppnis- og bana--
■ spjóta-þjóðskipulagi nútímans.
Þei,r töldu það og sorglegan vott
rotnunar nútímaskipulagsins, að
einn af þjónum kirkju Jesú Krists
skyidi vera svo Mindaður af
tregðu og afturhaldi gamila tim-
ans, að hann skyldi voga %ér að
bera aðrar eins bölvunarkenningar
á borð fyxir fólkið og þær, er
hann hafði komiö fram með í
ræðu sinni.
*Þessar deilur vöktu mikáa at-
Jiiyglx í Danmörku og jafnvel víð-
ar. 0g talið er, að þær hafi orðið
að nokkru leyti valdandi þess, að
prestar, sem eru andstæðir ófriði,
hafa nú stofnað með sér albeims-
samtök.
Dagana 13.—15. ágúst héldu um
80 prestar mót með sér í Amster-
dam. Voru þelr frá • 16 löndum.
Tilefni mótsins vac það, að nokkr-
ir prestar höfðu boðað til fundar,
og skyldi rfett um stofnun ai-
þjóðasamtaka fyrir aUa þá presta,
er væru andstæðir ófriði. Voru
þarna sarnan komnir prestar frá
mörgum kirkjudeildum. Létu þeir
hin kirkjulegu deiliumái liggja
á hiliunni að þessu sinni, en
ræddu með gaumgæfni um það,
hvernig þeir bezt gætu hagað bar-
áttu sinni gegn ófriðarbraski stór-
veldanna. Margir þeirra höfðu áð-
ur tékið þátt i friðarsamtökum,
og báru þeir aliir lítið merki, er
sýndi brotna byssu.
Fundurinn gerði ýmiskonar
samþyktir. Þar á meðal mótmæia-
samþykt gegn kúgun nýlendu-
þjóðanna. Rætt var um Þjóða-
bandalagið, og báru prestarnir
litla tiltrú til þess, þar sem það
væri næstum eingöngu í höndíum
auðmanna og hernaðarsinna. Að
lokum var samþykt, að stofna ál-
þjóðasamband og vinna að þvi,
að sjálfstæð féiög væru stofmjð
meðal pnesta í öillum iöndum, er
ynnu að afnámi ófriðar og gegn
öiíum útgjöldum hins opinbera til
hernaðar.
Þessi friðarhreyfing prestanna
er ekki víðtæk enn, en menn
muna, að Kristur hafði ekki nema
12 pstuola tH að flytja kenningar
sínar út á meðal lýðsins.
ELns og gefur að skilja, heiils-
ar auðvaldið og blöð þess þessum
prestasamtökum með hæðnishróp-
um.
Hallveigarstaðir.
Um leið og undirrituð stjórn
h/f Kvennaheimijlisins Hallveigar-
staðir þakkar öllum þeim mörgu,
er á einn eða annan hátt studdu
og störfuðu að útiskemtun félags-
ins 2. sept. síðast iiðinn, leyfir
hún sér að beina athygli háttvirtia
bæjarbúa að því, að hafin er
hlutafjársöfnun að nýju, nú í
Ihaust, til þess að hægt verði að
byrja að reisa „HaLlveiga’rsta{ði“
næstkomandi sumar. Hlutabréfin
fást hjá oss undirrituðnm. Bóka-
verzlanir Ársæls Ámasonar, Sig-
fúsar Eymundssonar og ísafoldar
og afgreið.sla MorgunMaðsins hafa
og góðfúslega ilofað að taka á
móti áskriftum og loforðum um
kaup á hlutabréium, og væntum
vér þess, að þeir bæjarbúar og
aðrir, er þetta lesa, sýni þessu
máli þá velvild, að léggja fram,
nú sem fyrst, þann skerf, er vér
vitum, að svo margir hafa ætlað
sér að leggja. Félagið á nú í inn-
borguðu hlutafé nærfelt 40 þús.
krónur, auk ágóða af útiiskemtum-
inni 2. sept., sem varð um 1400
kr., en byggingarsjóður þarf að
Ikítoiast upp í 60 þú ?-un:a krómur,
áður en hægt er að byrja að
byg-gja-
Þær, sem vinna vilja fyrir mál-
efnii þetta, t. d. með því að hjálpa
til við Mutafjársöfnunma, eru
vinsamlega beðnar að gefa sig
fram sem fyrst við einhverja af
oss undirrituðum.
Reykjavík, 13. sept. 1928..
f stjórn h.f. Kvennaheimilið
HaHveigarstaðir.
Steinimn H. Bjamason, formaður,
Aðalstræti 7. Sími 22.
Laufey V ilhjálmsdóttir, ritari,
Suðurgötu 18. Sími 676.
GuSrún Pétursdóttir, gjaldkeri,
Skólavörðustíg 11. Sími 345.
Kristjn Gucmundsdóifir,
Gróðrarstöð, Sími 72.
Ingn L. Lárusdóttir,
Sólvallagötu 15, Sími 1095.
Sjómannak.veðja.
FB., 13. sept.
Erum á leið til Englands. Góð
líðan. Kær kveðja.
Sklpverjar, « Bruga.
fsland oq óíriðarbannssamn-
inourinn.
Þ. 27. ágúst skrifuðu fuUtrúaii
15 þjóða undir ófriðarbannssátt-
mála KeMoggs, en þegar daginn
eftir var tilkynt, að 48 þjóðum
öðrum yrði boðið að skrifa u»dir
samninginn. Búist er við, að allar
þessar þjóðir myndi láta skrifa
undir samninginn, og standaþá64
að samningi þessum. (FrakkLand
bauð og Rússlandi að skrifia undi®
samninginn, og var það þegið.)
1 The New York Times eru talin
upp þau 48 ríki, sem boðið hefil
verið að skrifa undir samninginn.
Er Islmd eitt þessara ríkja. —
Talið er víst, að fleiri þjóðir
muni skrifa undir þennan sanim-
ing en nokkum annan, sem tiJE
þessa hefir ver'/ð gerður. (FB.)
Erlend símskeytl.
Khöfn, FB., 13. sept..
Samsæri gegn eínvaldsherranum
á Spáni.
Frá París er símað: SpánverskB
lögreglan hefir uppgötvað sam-
særi gegn einræðiisstjórninni. Voru
samsærismennirnÍT mjög fjöl-
mennir, og var ætlun þeirra að
hefja byltingu í dag á fimm árai
afmæli eimræðiSims, Setuiliðið í
Barcelona hét byltingamönnumumi
stuðningi. Yfir eitt þúsund menn
hafa verið handteknir víðsvegar á
Spáni, þar á meðal merkir stjórn-
málamenn, blaðainenn, lýðveldis-
sinnar, verkamenn og liðsforingj-
ar. Ströngu skeytaeftirliti hefir
verið komið á í landinu.
Forsetakosningarnar í Banda-
rikjunum.
Frá Washington er símað: Við
landstjórakosningu i ríkinu Mai-
ne fékk iandstjóraefni repuMikana
níutíu og sjö þúsund atkvæði, en
landstjöraefni demokrata 39.000
atkvæðL Orslitin hafa aukið von-
dr republikana um sigur við for-
setakosnánguma í nóvember. De-
mokratar hinsvegar halda því
fram, að iandstjórakosningin í
Maine verði ekki notuð sem mæli-
kvarði viðvíkjandi horfum um
fórsetakosninguna.
ítalir hætta leitinni í Norður-
hðfum.
Frá Rómaborg er simað: Citta
di Milano og Braganza fara, heim
á næstu dögum, þar eð versn-
andi veður með haustinu gera erf-
itt að halda áfram leitinni á ís-
hafinu.
Frá Krassin.
Frá Moskva er símað: Krassin
er norðan við Spitzbergen. Sjuk-
novski hóf flugferðir í (bicdr i þeifn.
tdlgangi að leita að ioftskips-
flokknum.
Khöfn, FB., 14. sept.
Veðrabreyting í utanrikismálum
ítala.
Frá Rómaborg er símaó: I fas-