Vísir - 19.03.1949, Blaðsíða 5

Laugardaginn 19. raarz 1949
V I S I IT
myndað til að
vernda frelsi
$úiifntílinn biirtur í cfœr í h&fuðhwgjwMwn
þeirru rikjjci er eiga kost ú þúittöku.
vopnaða árás á lönd livaða
samningsaðila sem vera skal
í Evrópu eða Norður-Amer-
iku, á yfirráðasvæði Frakka
í DAG birtist sátfmáii Norður-Atlanishaísbjóðanna í dagblcðunum, en jvarmeð ‘ Algier, á hernámslið hvers
verður sión sögu rikari. Alíur almenningur getur gert sér f>ess Ijósa grein, hvað j j saiumngsaðila sém vefa skal
sáttmálanum felst,, hver réttindi hann veitir og hverjar skyldur hann leggur þjóð-
unum á herðar.
í fyrsta lagi blasir við augum, að sáttmáEim er gerður til viðhalds friðar og
öryggis í heiminum, til þess að skapa jamvægi og jafnrétti í samskiptum þjóoa.
Er þetta í fullu samræmi við sáttmáía hinna Sameinuðu hjóða, svo sem áður
hefir verið sannað hér í blaðinu.
í öðru lagi er Ijóst og ótvírætt, að h ær bjóð ræour sjálf, jbeim framlögum og
fórnum, sem hún kann að færa til viðha’ds friði og öryggis fyrir sjálfa sig og
aðrai* þjóðir. Má með fullum rétti segji að efni samningsins og innihald, sé
nánast vsljayíirlýsing varðandi samstarí. lýðræðisþjóðanna, sem ætti að tryggja
þcim frið og frelsi og sameiginlegt örygji, Þetta er og verður mergurinn málsins.
Loks má í þessu sambandi skírskoía til þeirrar yfirlýs- 3. grein. Samnihgsa'ðilar
ir.gar, sem utanríkismálaráðherra gaf, að afioknum við- mmm, í því skyni að ná het-
ræðum sínum við utanríkisráðherra Bandaríkjanna, varð- ur niarkmiðum þessa samn-
andi afstöðu Islands og íslendinga sérstakleg-a. Ráðherrann, ings, hver iim sig og allir
iýst yfir því, að ísland hefði hvorki her né flota, og vaérijsameiginlega, varðvcita og
vopnlaus og friðsöm þjóð, sem vildi eiga góða sambúð eina j efia möguléika sína til þess
við aðrar þjóðir. I því fælist og af því leiddi að Islendingar að stánda gcgn vöpnaðri
myndu ekki samþykkja eriendar herstöðvar í iandi sínu á
friðartímum. Bandarísk blöð hafa tekið slíkri yfirlýsingu
af fullum skilniRgi og beinni vinsemd. Engin hætta ætti
þá að leiða af sáttmálagerðinni, en nokkur réttindi og
aukið öryggi að felast í henni.
í Evrópu, á eyjar undir dóm
gæzlu hvers samningsaðila
seni vera skal í Norður-At-
lantsliafi, norðan livarf-j
haugs lcrabnans, eða á skip I
eða flugvélar livers samn-
ingsaðila seili vera skal á
þessu svæði.
7. grein. Eigi imekkir
andi framkvaemd samnings-
ins. Skal það þannig skipað,
að það gcti komið saman í
skyndi á hvaða tima sem er.
Ráðið skal sctja þær undir-
nefndir, s em þörf krefur,
einkanlega skál það þegar í
stað skipa varnarnfefnd, sem
gera skal tillögur um ráð-
stafanir varðandi fram-
kvæmd 3. og 5. greina.
10. grein. Sainningsaðilar
mega með einróma sam-
þykki bjóða livaða öðru Ev-
rópuríki sem vera skal og
aðstöðu liefir til að stuðla að
grundvalláffegluin þessa
sáihhings og leggja sitt franr
til öryggis Norður-Atlants-
hafsvæðisins, að gerast aðilí
að samningi þessuiti. Ríki,
scm slíkl hoð hcfir fengið;
getur gerzt aðili að samn-
ingnum með þvi að afhendar
víkisstjórn Bandarikja Am-
eríku aðildarskiiríki sín.
samningur þessi á nokkurn ^ Mun rikisstjórn Bandarikjæ
. .Ber hverjum manni skylda stuðla að jafnvægi og velferð
íil að kynna sér efni sáttmál- á Norður-Atlanlshafssvæð-
ans rækilega, brjóta það til inu.
mergjar og láta ekki blekkj-j þfeir lVafa ákvcðið að taka
ast af heimskulegum og sefa- höndum saman um saineig-
sjúkum áróðri. Aliar full- inlegar varnir og varðveiziu
yrðingar kommúnista varð- ffeiðar og öryggis.
Fyrir þvi eru þeif ásáttir
um að gera þennán Norður-
takast á
segir i sátimála liinna Sam-
einuðu þjóða, að jafna ailar
milliríkjadeilur, sem jieir
kúnna a.ð eiga í, á friðsam-
legan liált, þannig að al-
fer WúðáBiði, öryggi og réttlæti
verði ekki stofnað
árás með samíelldri og virkri
sjálfslijálp og sanihjál]).
/i. grein. Sanmingsaðiiar
skulu ráðgast við, hvenær
sem friðhelgi lands, póli-
tísku sjálfstæði eða öryggi
einhvers jieirra er siofnað í
hættu, að áliti hvers jieirra
sem vera skai.
andi landsréttindaafsai, föð-
urlandssvik, landsölu og önn
ur svipuð hugtök, eru vind- j Ailantshafssamnmg.
myllur einar, sem beir sjálfir
hafa búið til, til bess að berj-
ast við. Um það mun sérhver
maður sannfærast, sem sátt-
máiann les með óblinduðum
augum og óskertum vitsmun-
um. — Samningurinn liggur
fyrir til umræðu í blöðum og
á mannamótum. Hann
hér á eftir í býðingu, sem
gerð hefir verið fyrir blöðin,
en vafalaust verður hann
birtur í fullgildri þýðingu, er
íslenzku ráðherrarnir eru
komnir aftur heim, og þá
viðeigandi skýrlngar iátnar
fylgja af hálfu þeirra. Annars 2. grein. Samningsaðilar
virðist samningurinn ljós og munu leggja fram skerf
ótvíræður.
5. grein. Samningsaðilar
eru ásáttir um að vopnuð á-
rás á einlivern eða einhverja
þeirra, í Evrópu eða Norður- '
Améríku, skuli skoðast árás
á j)á alla, og fyrir því eru j
þeir ásáttir um, að verði slík i
1. grein. Samningsaðilar vopnuð árás gferð, skulijiverl
liendur, svo sem þejrra með skirskolun tii
réttarins til sjálfsvarnar,
hvers einstaks eða margra
sameiginlega, sem viður-
kenndur er í 51. grein sátt-
rnála Sameinuðu jijóðanna,
koma iil lijálpar Jjeiih samn
ingsaðila eða aðilum, sem
liátl jieim réttindum
skyldum Jieirra aðila
eru meðlimir Sameinúðu
þjóðanna, gagnvaft sáttmála
þeirra, né hel'dur jieirri
frumskyldu Öryggisráðsins
að varðveita alþjóðafrið og
öryggi má á engan hátt túlka
hann á ))ann veg.
8. grein. Hver samnings-
aðiia um sig lýsir yfir jiví, að
engar millirikjaskúldbind-
ingar, sem mi gilda milli
lians og nokkurs annars
samningsaðila eða nokktirs
utanáðkómdhdi ríkis, bfjóli
í bága við ákvæði jiessa
samnings, og lofar jafnframt
að gefast ckki aðili að nökkr-
um milliríkjaskuldbinding-
um, sem í bága brjóla við
samning þennan.
9. grein. Samningsaðilar
slofna ráð, og skal hver
þeirra eiga j)ar sæti. Ráðið
skal athuga málefni varð-
°S; Ameriku tilkynna hverjunr
sem samningsaðila um afliend-
ingu slikra aðildarskilrikja.
11. grein. Samnirig þennai*
skal fullgilda og fram-
kvæma ákvæði hans í sam-'
ræmi við stjórnlagavenjur
hvers aðildavrikis. Fullgild-
ingarskjölin skal svo fijótt
sem við verður komið af-
hénda ríkisstjórn Bahda-
ríkja Ameríku, en liún skal’
tilkynna öllum öðfum samir
ingsaðilum um móttökú
livers skjals. Skal samning—
urinn ganga í gildi, að þvi er
nær til jjeirra ríkja, sem
hafa fullgilt liann, jafnskjótt
og fullgiltlarskjöl meiri'
hluta samningsaðila hafa-
verið afhent, en Jiar með-
skulu teljast fullgildarskjöF
Bandaríkjanna, Belgíu, Bret—
lands, Frakklands, Ilollands,.
Frh. á 8. síðu.
ð vilfu vita ?
í hættu,
og að beita ekki i miliirikja-
sámskiptum sinum ógnun-
um né valdi, sem á nokkurn
hátt gæti brotið í bága við
inarkmið Saineinuðu j)jóð-j
anna.
J. S. spyr: Eg sá í dagblaði
i'n dafrinn, að minnst var á
Aldamötagarðana fvrir
sunnan Kennaraskólann. Af
hverju draga þeir nafn?
Svar: Þessi gavðar voru
þannig er á ráðist, með þvi fyrst télcnir í hotkiin um
að gera jiegar i stað. liver um
sig' og ásámt hinum sáhi'h-
ingsaðilunum, ])ær ráðstaf-
anir. sem hann ályktar til að
nauðsynlegar séu fil áð
koma aftur á og varðvéi'ta
örvggi á Nofður-Allantsliafs
íxhnversk glima er
Aðilar samings þessa stað-
festa að
markmið og grundvallar-
reglur sáttmála liinna Sam-
einuðu þjóða, og ósk sína að
lifa í friði við allar þjóðir og
allar rikisstjórnir.
sinn til frekari eflingar frið- svæ<'iinu, og telst j)ar lil heit-
samlegum og vinsamlegum inS vopnavalds.
f milliríkjasamskiptum, með Kæra skal jiegai
ny,]u liú sína á því að styfkja óháðar stofn-1 ®r súkar vopnaðar árásii• til
a'nir sínar, með j)ví að koma! Dryggisráðs, og tilkvnna j)vi
á betri skilningi á grundvall- j jafhframt, hvaða ráðstafan-
ir gcrðar liafi verið jiar af
leiðandi. Skal slíkum ráðstöf
ekki eins.
verða að
fara eftir ákveðnum reglum,
sem takmarka aðferðirnai"
sem beita má.
Brezka blaðið „WorltF
Sport“ birtir oft myndir og;
aidamólin, eins Og náfnið j ffásagnir af állskóúáf glimu-
bendir tii. IVÍun Tryggvi ' Jón S. spyr: „Getið þér
Gunnarsson hankastjóri liafa kennt mér óbrigðult ráð til
verið einn lielzti hvatamaður að hætta að reykja?“
j)ess5 að almenningi yrði lit- J Svar: Sumir segja, að sú
lilutað landi undir garða fvr- aðferð sé l)ezt, að ákveða ekki
arreglum þeim, sem slíkar
slofnanir eru byggðar á, og
með jiví að efla skilyrðin
Þeir eru staðráðnir í því. fyrir jafnvægi og velferð.
að varðveita frelsi, sameig-[ þeir nnuiU ieilast við að úti-
inlegar erfðir og menningu loka árekstra í efnahagsleg-
])jóða sinna, sem l)yggð eru á
grundvaliarreglum lýðræðis,
um milliykjaviðskiptum sin
um og munu 'efla efnaliags-
einslaklingsfrelsi og lögum samvinnu sín á milli, hvort
og rétti. I heldur við einstaka aðila eða
Markmið þeirra er aðalla.
unum ljúka, jiegár Öryggis-
ráð hefir gcrt þær ráðslaf-
anir. sem þurfa Jyvkir tii þess
að koma aflur á og varð-
veita aiþjéiðafrið og öryggi.
6. grein. Að þvi er snertir
ákvæði 5. greinar, skal með
vopnaðri ;'rrás á einn eða
fieiri samningsaðila teija
ir sunnan Kennaraskólann.
Þarna voru síðan ræktaðar
kartöflur og annað græn-
í stað all- meti.
Áskrifandi spyr: 1) Hvaða
munur er á grisk-fómverskri
glímu, „ffee for all“ og
„eatcii as catcii can“?
2) Hvað er heiti jVeirra
bláða, sem gleggsta yfirsýn
hafa vfir tvær síðastnefndar
iþróttir í mynduni og frá-
sögn ?
Svar: „Frce for all“ og
„caicii as calch can“ cru
fjölbragðaglimur, sem leyfa
hér um bil öli brögð cins og
að hætta söngglega, lieldui"
fresta þvi jafnt og þétt að-
taka næstu sigarettu. Ef J)að-
er haft i liuga, þá fækkar'
þeim smám sánián, þangáð*
til lílill vandi er að hættæ
reykingum alveg.
Sjana spyr: „Víð erum að
deila um, hvort réttara sé að
segrja „mikið stærri“ eða
„miklu stæiTÍ‘‘.“
Svar: Það er orðið ákaflcga
algerigt, að menn segi „mikið
stærri“. en lútt er réttara, því
að miðstigið (stærri) stjóm-
nöfnin hera mcð scr. Grisk- ar jafnan þágnfalli.“