Vísir - 06.05.1950, Side 4

1
VI S I R
Laugardagimi 6. maí 1950
DAGBLAÐ
Ctgefandi: BLAÐACTGAFAN VISIR H/E.
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson, Hersteinn Eálsson.
Skrifstofa: Austurstræti 7,
Áfgreiðsla: Hverfisgötu 12. Símar 1660 (fimm linur}.
Lausasala 50 aurar.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Aígteiðsla íjáilaganna.
Hæstu fjárlög, sem hingað til liafa verið afgreidd liggja
nú fyrir Alþingi, en gert er ráð fyrir að þriðja umraeða
þeirra fari fram upp úr lielginni. Útgjöldin munu nema
um þrjú hundruð milljónum króna, er öll kurl koma til
grafar, en hinsvegar hcfur ríkinu ekki verið séð fyrir
lekjustofnum, þannig að fjárlögin verði afgreidd án
greiðsluhalla, en væntanlega verða tillögur til úrlausnar
i því efni lagðar fyrir Alþingi við þriðju umræðu fjárlag-
anna. Reynist erfitt að fullnægja tekjuþörf ríkissjóðs, eins
og fjárlögin eru nú úr garði gerð, er liitt fullvíst að ógern-
ingur hefði reynst að afla rildssjóði tekna til niðurgreiðslu
á áfurðaverði eða uppbótargreiðslum á útflutnmgsvör-
urnar, svo sem Alþýðuflokkurinn þóttist vilja vera láta,
■cn til þess hefði ríkissjóður orðið að afla sér aukinna tekna
allt upp í 200 milljónir líróna, að því er fróðustu menn
áætla.
Nokkuð er liðið á fimmta mánuð þess fjárhagsárs, scm
fjárlögin eiga að gilda fyrir. Má það heita furðuleg af-
greiðsla, en skýrist hinsvegar með því, að til skamms tíma
liefur algert öngþvciti verið rikjandi innan Alþingis og
engin lildndi til að samkomulag næðist um afgreiðslu fjár-
laga, fyrr en stjórnarmyndun hafði tekist. Þjóðin býr nú
að því, að einstaldr þingmenn og sumir þingflokkarnir í
heild, hafa verið haldnir þeim sjúkleika að ætla ríkissjóði
ekkert um megn, er um útgjöld var að ræða. Andstöðu-
ííokkar ríkisstjórnariunar hafa á hverjum tíma reynt að
gera henni starfið sem erfiðast, með því að auka stöðugt
á úfgjöldin, og jafnvel stjórnarflokkar hafa reynzt svo
ótryggir í samstarfinu, að þeir hafa ekkert hugsað um
afleiðingar af óhófssóun sinni, með því að ínenn ur and-
stæðingahópnum hafa valizt í stöðu fjármálaráðherrans.
Ekkert taumhald hefur verið unnt að hafa á slíkum
skemmdavörgum, en hinsvegar hefur efnahagsástandið
verið þannig undanfarin ár, að hættulegast hefði verið
að efna til stjórnarkreppu, með því að neita að taka við
íjárlögum, svo sem fjármálaráðhcrrar geta gert, ef Al-
þipgi virðir vilja þeirra að vettugi.
Fæstir þingmanna hafa umsvifamikinn atvinnurekstur
með höndum, en miklu frekar má kalla að stjórninálastarf-
semi þeirra sé orðin að sérstakri atvinnugrein, með því að
í hana fer mestur starfstími þeirra, þar sem þingið situr
nú svo að segja allt árið á rökstólum. Hefðu þessir menn
sjálfir bein afskipti af atvinnurekstri, myndi viðhorf þeirra
vafalaust vera annað og raunsærra, en það nú er. Virðist
svo sem þingmenn hafi enn ekki gert sér fulla grein, að
Alþingi verður að eiga frumkvæði að sparnaði í þjóðar-
Ííúskapnum, en með sparnaði og vinnusemi verður hagur
þjóðarinnar réttur við, ef ]>að er hægt á annað borð. Verði
i'é ausið úr ríldssjóði á 3»áða bóga, en skattur og álögur
sífellt hækkaðar, leiðir af því verðþensla og fjárhagshrun
fyrr enn varir, og mun ]>ó þykja nóg að gert þegar af
opinbem hálfu.
Sá háskinn, sem nú er yfirvofandi, felst í þvi að telíju-
stofnar ríldssjóðs bregðist tilfinnanlega á þessu ári, en
vel getur þó úr þessu ræst, ef aflábrögð verða með óvenju
hagstæðu móti það sem eftir er ársins. Innflutningúr hlýt-
ur. að verða með minna móti, með þvi að gjaldcyrir er til
þurrðar genginn, en útflutningsmagnið verður mjög óveru-
legt, miðað við þörfiná, allt fram til hauslmánaða. Þótt
imxflutningur yrði þá heimilaður ríflegar en gert hefur
verið, tekur tínia að afla varanna, og gera má þá ráð
fyrir að þær verði ekki l'luttar inn fyrr en síðustu mánuði
ársins og í byrjun næsta árs. Bregðist tekjustofnar þeir,
sem fjárlögin byggjast á, getur svo farið að þau verði
óframkvæmanleg. Þetta mættU'þingmennirnir lxafa í huga
og gæta alh’a varúðar við afgreiðsluna, jafnvel sumir þeii’ra
kunni enn að vera lialdnir eyðsluhncigð, vegna ókunnleika
á gtvinnurekstrinum í landinu, sem á nú mjög í vök að
verjast og vel getur orðið fyrir þungum áföllum og ófyrir-
séðum.
Athugasemd.
Á íþróttasíðu Vísis síðast-
liðinn laugardag birtist 2ja
dálka grein, senx bar fyrir-
sögnina: Knattspvrnumenn
okkar vantar undirstöðuat-
riðið (þolið) ennþá. Með því
að hún er nafnlaus, verðiu’
að ganga út frá, að höfundur
sé einn af blaðamönnum Vís-
is.
Hann minnist lítillega á
æfingu eins ag luiattspynxu-
félögum bæjarins á íþrótta-
vellinum og af því litla, sem
liann virðist hafa gefið sér
tíma til þess að virða, dreg-
ur hann þá lxæpnu ályktun,
að hann hafi þar á örfáum
mínútiun brðið vottur að
samnéfnara knattspyrnuæf-
inga Reykjavíkurfélaganna.
Þeii’, sem fylgst hafa með
knattspyrnuæfingum á
Iþróttaveltinum í vor, ættu
ekki að vera í miklum erfið-
leikum með að komast að
við hvaða félag er átt. Orða-
lagið,, með óteljandi boltum“
útilokar gjörsamlega, að
blaðamaðui’inn hafi verið
viðstaddur æfingu Víkings
eða Þróttar og er þá ekki
nerna um Knattspyrnufélag
Reykjavíkur að ræða, en að-
eins þessi félög liafa æft á
Melununx í vor.
Hefði blaðaniaðurinn gefið
sér tíma til að staldra eilítið
lengur við en i*étt virða fyr-
ir sér leikmenn tínast inn á
leikvanginn með ,óteljandi
bolta‘ ÁÐUR EN ÆFING
IIÓFST, hefði lýsingin líklega
orðið eitthvað á þessa leið:
Er æfing - hófst skipuðu
milli 20 og 30 leikmenn sér
í einfalda röð og lxlupu
nokkra lxringi með breytileg-
um lu’aða, en síðan gerðu
þeir nokki’ar aihliða líkarns-
æfingar.* Leikmöfmum Arar
síðan skipt niður í 3ja manna
hópa og hverjum fengimx
knöttur (þar kenxur skýring-
in á „óleljandi boltum“) og
æfði hver hópux* „teknisk“ at-
X’iði (sicöllun og nákvæmar
sendingar) unx stmid en sið-
axx var skipað í 2 lið og þcir,
er umfranx voru lconxu imx í
skiptum fyrir aðra. Ef til
vill er blaðanxaðxirimx svo
vandlátui’, að þetta fengi
ckki „lxæfnisvottorð“ lxjá
honunx.
Ekki er hægt að sjá á
greininni hvers lconar upp-
mýkingu hann í’áðleggui’, ef
til vill hefur liann heyrt sög-
uixa unx (eða verið vottur að)
venjur stói’hlauparanna
Gunder Hággs og Arne And-
ersons, senx ekki gótu verið
viðstaddir setningu móts, er
þeir tóku þátt í, vegna þess
að uppmýking þeii’ra var
fólgin í nokkra nxílna skokki
áður en þeir væru tilbúnir að
hlaupa 1500 nx! I þessu sanx-
bandi má þó geta, að upp-
mýking eins sterkasta knatt-
spyi’nufélags Bretlands, og
þótt víðar væri leitað,
skozka félagsins Rangers í
Glasgow, er alveg samskonar
ósómi og blaðamaðui’inn
vai’ð vottur að. Að vísu er
afli ekki beitt til fullnustu, en
það er því miður venja hér.
Blaðamaðurinn hittir sann-
ai’lega naglann á lxöfuðið
með álierzlunni. er liann
leggur á xxthaldið, en bætt er
við að einhver fingurinxx
verði aumur, ef lxann rekur
gæðanxuniim á innlendri og
ei’lendxi knattspyrnu ein-
göngu til þolshis. Þótt þolið
sé stór þáttur (sbr. síðari
hálfleiki Franx og K. R. gegn
Queeix’s Pai’k Raixgei’s 1947),
þá lcoma fleiri til gi’eina. Mú
til dæmis geta nxannfæðar,
félagafæðar (þar af leiðandi
tilbreytingarleysis i leikj-
uixx), stutts leiktímabils og
þeirrar staðreyndar, að tið-
ast er „oklcar ganxli góði (!)
íþröttavöllur* * líkai’i hluta
af flugvellinum en þeim að-
stæðunx, senx viðurkenndar
eVum senx undii’staða og þar
erum við komnir að öðru
undii’stöðuati’iði íþi’óttai’inn-
ar — fyrsta fl. luxattspyrnu,
það er að segja grasflötui’.
Þrátt fyrir að allar aðstæð-
ur séu okkur i óhag er furðu-
legt að munurinn skuh ekki
vera stærri. Nú eftir stríðið
liefir fengizt nokkur sanxan-
burður á svokölluðunx „c,lub-
standard“ okkar og íxágrann-
anxxa og í sumar vei’ður sá
sanxanburður enn víðtækari.
Síðastliðið sunxar lélc K.R.
við af sterkustu liðum Nor-
egs (á gi’asi) og tapaði báð-
um með 1 marki. Noldcum
áður var sterkasta áhuga-
nxannalið Bretlands, Qneen's
Park í Glasgow, senx leggur
til 6—8 menn i álnrgamanna-
landslið Skotlands, á ferð í
Noregi. Það lék einn leik í
Larvik og varð að láta sér
nægja jafntefli, 1:1, eða ná-
kvæmlcga sönxu xirslit og
ui’ðu í leik K. R. Engu að
síður klingir sífellt í eyrum,
að knattspyrnan nú standist
eklci samanburð við árin
'30—'40, en fjarlægðin gerir
Framh. a 6. síðu.
+ BERGMÁLX
Það er ávallt virðingar-
vert, er íslenzkir menn verða
til þess að gerast athafna-
samir í kvikmyndagerð hér
á landi, og það ber að játa,
að mikið hefir áunnizt í þeim
efnum. Margir fslendingar
hafa þegar náð furðu góðri
tækni í þessari grein,. hafa
gert ágætar fréttamyndir,
kynnimyndir af landi og
þjóð og margt fleira.
Margir góöir Ijósnivndarar og
áhugamenn tini ljósmyndagerö
liafa þar lagt lxönd á plóginn.
Má þar nefna af handahófi
menn eins og Loft, Óskar Gísla-
son, Ósvald Knudsen,: Kjartan
Ó. Bjárnason og marga aðra.
sem eg nian elclci eftir í svipinn.
En svi staðreynd, aö þessir
nxenn hafi oft látið frá sér fara
ágætar myndír, má atls elcki
réttlæta það, aö hvaSa endemis
vitleysa og missmíSi sé á borö
borin fyrir okkur, og ætlazt til
þess, aS hrópaS sé' húrra fyrir
dásamlegri kvikmyndatækni ís-
lendinga. Eg álpaSist í Ganxla
Bíó mii daginn til þess aS skoSa
„Sjón er sögu ríkari1-, senv
Loftur hefir gert. F.g sé, aS
„Bæjarpóstur" Þjóöviljans og
Hannes á Horninu hafa báÖir
rninnzt á þessa mynd, annar
hælir henni (Hannes á h.), hinn
telur hana lélega, en samt
get eg eklci stillt
leggja orS í belg.
mig iim aS
Myndin „Sjón er sögu rík-
ari“ getur, að mínum dómi,
verið klassískt dæmi um
það, hvernig EKICI á að
gera slíkar myndir, Hún
missir algerlega marks, énda
þótt hugmyndin, sem á bak
við er, sé ágæt, eins konar
„revýa“ yfir ýmislegt í
skemmtanalífi hæjarhúa. En
mynd þessi er vægast sagt
afkáralegur spéspegill og
miðar beinlínis að þyí að
gera þá, sem þar koma fram
sprenghlægilega, en til þess
var þó sannarlega ekki ætl-
ast.
¥
Ekki nenni eg aö rekja atriöi
myudarínnar bvert tim sig. aö-
eins benda á tvö. í mynd þessari
kemur frarn Þuríöilr Pálsdóttir,
sem mér hefir fundizt hafa
einkar viöfeldna rödcl og ávallt
staöiö sig meö prýöi á fjöl-
mörgum söngskemmtunum, þar
senx hún hefir veriö þátttak-
andi. Jæja. 1 þessari mynd
liefir „hliómkerfi“ Lofts leikiö
hana svo grátt, aö þaö er eins
og gamanvisnasöngkerling af
lélegustu tegund sé aö'syngja.
í stað þýörar, hreinnar raddar
þessarar geöþekku söngkonu,
lieyrir rnáSur rammfalskt væl,
eSa öskur ut í bláinn, bara vegna
þess, aS hljómjirinn í myndinnt
er svo óskaplega fyrir neöatx
allar liellur, aö slíkt nær engtv
tali. ÞaS hlýtvtr aS vera krafa
kvikmyndahússgesta, aö I.oftvir
athvvgi sinn gang áöur en hann
fer af staS meö slíkan óskapnaö
aftur og hætti aö misþyrma á-
gætvun skemmtikröftum okkar,
eins og • þarna er gert.
Og tneira að segja tekst
Iíaraldi Á. Sigurðssyni, sem
er kynnir í myndinni, að
vera laus við alla fyndni,
vegna þess, að varla heyrist
nema helmingur þess, er
liann v i r ð i s t segja.
Helzt heyrast til hans óskilj-
anlegar rokur, alveg út í
hött. Og þetta er Haraldur,
sem venjulega kemur manni
til að hlæja með einni setn-
ingu, einni hreyfingu eða
bara brosi. Nei, — Loftur,
þú getur þetta ekki!