Alþýðublaðið - 29.09.1928, Blaðsíða 2

2
alþýðublaðið
Privatbankinn.
Tapið talið 70 milljónir. Neitað am ríkisaðstoð.
Ágreiningur meðal ráðherranna.
Tilkynning frá sendiherra Dana.
29. sept. 1928.
Á fimcli þeim, er fulltrúar ríkis-
stjórnarinnar og aðalbankainma
höf ðu með sér um viðreisn Privat-
bankans, gerðu fulltrúar bankanna
þær kröfur um þátttöku ríkisins,
að ríkisstjórnin sá sér ekki fært
að taka á sig þá ábyrgð að leggja
ídl, að við þeim yrði orðiö. Þar
eð verzlunarmálaráðherrann var
hinum ósamtmála um ý,ms atriði,
kvaðst hann mundi biðjast lausn-
ar. Hann lét þó til leiðast, að þrá-
beiðni forsætisráðherrans, að lofa
að gegria embættinu þangað til
þá úti væri allar vonir um, að
bankinn gæti haldið áfram störf-
um.
Einkaskeyti til Alpýðublaðsins.
Privatbankinn hættur útborgun-
um. Tapið talið um 70 milljónir.
Ríkisstjórnin hefir n,eitað um að-
stoð. Nú standa yfir sam'ningatil-
raunir við stærstu vðiskiftamenn-
ina og aðalbankana. Til mála get-
ur komið að stofnaður verði nýr
banki. Undanþága frá gjaldþrota-
lögum hefir verið veitt bankanum
til '14 daga. Verzlunarmálaráð-
herrann hefir greint á við bina
ráðherrana, vill biðjast lausnar,
en gegnir þó störfum fyrst um
sinn.
Viðskipti. bankans hér.
Póststjórnin hér hefir haft tals-
verð viðskifti við Privatbankann,
geymt þar fé til greiðslu utan-
lands um ársfjórðungamót
Heíir aðalpóstmeistari, Sigurður
Briem, skýrt ritstjóra Alþýðu-
blaðsins svo frá, að inneign póst-
sjóðs hjá Privatbankanum muni
nú néma Liðlega 100 þús. dönsk-
um krónum. ......
Stjórn Islandsbanka skýrir svo
frá:
. „Lokun Privatbankans í Kaup-
mannahöfn heiir engin áhrif á
fjárhagsaðstöðu eða starfsemi ís-
iandsbanka.
Skuld vor við Privatbankann er
nú 2 milljónir og 700 þús. kr.
Um þessa skuid hefir verið svo
samið um síðastliðin áramót, að
hún afborgist jafnóðuim og ís-
iandsbanki fær afborganir af sér-
staklega tilgrelndum víxlum við-
skiftamanna sinna. Þessi samn-
ingur er óuppsegjanlegur og gild-
ir því áfram, hvernig sem fer uim
Privatbankann og lokun hans get-
ur því ekki b,aft nein. áhrif á að-
stö^ðu islandsbanka. Að öðru leyti
hefir Isiandsbanki ekki nein önn-
ur viðskifti við Prívatbankann en
þau, að hann hefir útborgað fyrir
íslamdsbanka ávísanir, sem ís-
landsbanki hefir jafnóðum sent f:é
til innlausnar á, og eru þau við-
skifti nú sléttuð og í því efni
höfum vér jafngott samband við
annan banka í Kaupmamnahöfn,
enda höfum vér í dag iagt fé inn
í þann banka, og afgreiðum ávís-
anir á hann á sama hátt og vér
áður höfum afgraitt ávísanir á
Privatbankann.“
Ritstjóri Alþýbublaðsins spurði
bankastjóra Sig. Eggerz af tilefni
þessarar yfirlýsingar bankastjóm-
arinnar, livar geymdir væruvrxlar
þeir, sem eru til tryggingar skuld
Islandsbanka við Privatbankann.
„I fjármálaráðumeytmu hér,“
v'ar svarið.
„Hefir þá Privatbamkinn engan
rétt haft til afskifta um það, 'hve
miklar afborganir eru heimtaðair
af þessum tryggimgarvíxlum,?"
spyr ritstjórimn ..
„Nei, stjórn íslandsbanka hefir
verið og verður framvegis' alveg
einráð um það,“ svaraði Sig.
Eggerz.
„Hefir lokun Privatbankans haft
nokkur áhrif á kauphallarverð
hlutabréfa Islandsbanka ?“ spyr
ritstjórinn.
„Bréfin hafa undanfarið verið
skráð á 22—24 dkr., í dag eru
þau skráð á 23 krónur, svo að
þau haf,a ekkert iækkað," svarar
bankastjórinn.
Svo mörg eru orð bankastjörp-
arinnar. VerÖur ekki annað sagt,
en að íslandsbanki hafi, eftir því
sem yfiriýsingin segir, náð alveg
óvenjulegum sarnninguim um
skuld sína við Privatbánkann: „áð
hún afborgist jafnóðum og ís-
landsbanki fær afborganir" af
tryggingarvíxlunum, og is-
landsbanki , ákveði einn þær
afborganir. Þ. e.. skuldunauturinn
ræðbr því sjálfur, hvað hann
bofgar af. Og hvað verður, ef
eitthvað af víxlunum ekki fæst
greitt? Á þá Prívatbankinn enin að
bíða?
Hvað gerír rikisstjórnin.
Það er sjálfsagt og eðliíegt, að
íslandsbanki, sem til skamims tíma
hefir átt sitt aðal traust hjá Pri-
vatbankanum, gefi út yfirlýsing-
ar og skýri iandsmönnum frá á-
stæðum sínum, þegar Privatbank-
inn verður að hætta útborgunum.
Þetta var sjálfsagt vegna við-
skiftamanna isiandsbanka allra,
bæði þeirra, sem skulda og hinna,
sem eiga inni.
En þetta er ekk-i nóg. Yfiriýs-
ing bankans eins er ekki nægileg.
Hann er aðili.
Ríkisstjórnin verður að kynna
sér hag bankans og hver áhrif
hrun Privatbankans getur haft á
starfsemi hans og gefa síðan út
opinbera tiikynningu þar um.
Landsbankinn er aðal lániardrott-
inn íslandsbanka, .ríkissjóður er
í margra milljóna ábyrgðum fyriir
hann, almenningur á þar milljónir
geymdar og fésýslumenn skulda
honum tugi miiljóna.
Vakni efiasemdir eða tortryggni,
hjá viðskiftamönnum bainkans,
getur það gert honum stórtjón og
þjóðrnni margvíslegt ógagn.
Bankastjórnin hefir með yfir-
lýsingum •sínuim gert sitt til að
forðast siíkt. Það er gott, en rík-
isstjórn og bankaráðin verða að
gera slíkt hið sama. Og það hið
allra bráðasta.
Endanlega ákveðið af sjó-
mpnnum að seg]a upp samn-
ingum við útgerðarmenn.
' Aður hefir verið skýrt frá því
hér í blaðinu, að ákveðið hafi
veriö á fundi í Sjómannafélagi
Reykjavíkur að segja upp samn-
ingum við útgerðarmenn togara
og Eimskipafélag Islands. Á
Ifundi í Sjómannafélaginu í Hafn-
arfirði var samþykt í einu hljóði
að segja samningunum upp — og
í gærkveldi voru talin bréflega
greidd atkvæði félaga í
Sjómannafélaginu hér, er ekki
höfðu tækifæri til að mæta á
fundi. Var yfirgnæfandi meiri
hluti meö uppsögn samninganna.
Alls hafa verið greidd 305 atkv.
hér í Reykjavík — og þar áf
voru að eins 21 gegn uppsögn.
Atkvœöin eni eingönga frú mönií-
um, er vinm á fiski- eöa verzl
imar-skipum. Þeir félagar, er ekki
em nú sjómeim, greicldii ekki at-
kvϚi.
Erlend símskeytL
Khöfn, FB., 28. sept.
Samsteypustjórn verður ekki
mynduð i Svípjóð.
Frá Stokkhóimi er símað:
Frjálslyndir liberalir hafa neitað
að taka þátt í borgarlegri sam-
steypustjórn. Tilraunir til þess að
mynda samsteypustjóm haf«
þannig misheppnast. Búast rnenn
við, að annaðhvort geri hægri-
menin tilraun til þess að mynda
stjórn eða Ekman myndi nýja
frjálslynda stjóm.
Sprenging og manntjón.
Frá Melilla er símað: Spreng-
ing varð í spánversku vígi í Ma-
rokkobænum Melilla. Vígið og
mörg hús í nágrenninu eyðilögð-
ust. Hingað til kunnugt, að fimm-
tíu og sjö hafi faristt Tvö hund-
ruð og fimmtíu hafa meiðst
hættulega.
Frá Bandarikjunum.
, Frá Washington er símað: Svar
Bandaríkjastjórnar viðvíkjaindi
frakknesk-brezka flotasamkomu-
iaginu er bráðlega væntanlegt.
Samkvæmt fregn, sem Reuter-
fréttastófan birtir, er aðaiástæðan
til þess, að flotasamkomulagið
hefir gert Keilogg órólegan, að
hann óttist undirróður hernaðar-
sinna, en Jrað verði þess valdandi,
að Öldungadeild þjóðþingsins
felii að samþykkja (ratificera)
ófriðarbannssamningiinin.
Stórbruni.
Frá Hankow er símað: Tvö'
þúsund hús í Hankow hafa
brunnið. Ein af aðalgötum borg-
arinnar er gersamlega eyðilögð.
Kunnugt um, að sjötíu hiafi far-
Ist, en sjö þúsund manns eru hús-
næðislausir.
Mexikanska pingið kýs
bráðabirgðarforseta.
Khöfn, FB., 29. sept.
Frá Mexico City er símað: Á
sameiginiiegum fundi beggja þing-
deilda var Emilio Portez Gil kos-
inn bráðabirgðaforseti í Mexico
þangað til í byrjun febrúarmánað-
ar 1930.
(Gil er lögfræðingur, var uxil
skeið ríkisstjóri í Tamaulipas.
Ráðherrastöðu hefir hann gegnt
síðan Galles tók við völclum. I
byrjun þessa mánaðar var búist
við, að hershöfðingi að nafni Ma-
nuel Perez Trevino yrði kosinn
bráðabirgðaforseti, en siðar jókst
fylgi Gils svo mjög meðal þing-
manna, að New York Times frá
7. sept. gerði ráð fyrir því, að
hann fengi a. m. k. 200 atkvæði
af 281.)
- ' "■ ...
Umdaginnog veginn»
Kosning
á tveim bæjarfulltrúum fer
bráðlega fram á Akureyri. Þarf
að kjósa menn í stað þeirra Ragn-
ars Ólafssonar og Sveins Sigur-
jönssoinar, sem báðir' eru látnir..
Bókaverzlun
Eiinars Þorgilssonar í Hafnar-
firði er seld Valdimar Long og
Iflutt í Strandgötu 26.
Aðgöngumiðar
að danzleiknum í G.-T.-húsinu
í kvöld verða seldir frá kl. 71/2
e. h. — Hljóðfæraflokkur Karis
Runóifssonar leikur á danzleikn-
um. *
Halldór Stefánsson
alþingismaður hefir verið skip-
aður forstjóri tryggmgarstofnanB
ríkisins. Tekur hann við embætt-
inu 1. október. Meðstjórnendur
eru skipaðir Héðiinn Valdimars-
son alþingism. og Vigfús Einars-
son skrifstofustjóri.
Jón Þorleifsson
málari heldur nú sýningu á nýj-
ustu málverkum sjnuim í húsi frú
M. Zoéga í Austurstræti. Jón hef-
ir getið sér ágætan orðstír hér og
erlendis fyrir málverk sín, og ætti
fólk að sækja sýningu hans. Eru.
nú opnar hér í einu tvær glæsi-