Vísir - 13.11.1951, Blaðsíða 5

Þriðjudaginn 13. nóvember 1951
V I S I R
&
Saga fslemKnga
4., í Vestur-
heimi kemll út.
Út er komið 4. bindið af
Sögu íslendinga í Vestur-
lieimi.
Þj óðrækilisfélág íslendinga
vestan hafs gaf út 1.—3.
bindi þessa ritverks á árunum
1940—’45.
Meiintamálaráð taldi sér
skylt, að greiða fyrir því eft-
ir beztu getu, að landnáms-
saga íslendinga vestan hafs
yrði öll rituð og prentuð svo
sem fyrirhugað hafði verið
og merkum og margvíslegum
fróðleik þar með bjargað f,rá
glötun. Menntamálaráð á-
kvað því að gefa út þau tvö
bindi sögunnar, sem eftir
voru, en gert liafði verið ráð
fyrir því að hún yrði alls í
fimm bindum.
Fjói'ða bindið er nú komið
ut. Það er 423 bls. að stærð
í sama broti og fyrri bindin.
— Það er i þremur höfuð-
þátlmn, er nefnast: Argyle-
nýlendan,. Lundarbyggðin og
Winnipeg-íslendingar. , —
Margur Islendingur hér
hreima mun geta lesið í bók
þcssari um frændur sína
vestra. í henni er niikinn
fróðleik að finna um land-
nám íslendinga í hinum nýja
lieimi, lífsbaráttu þeirra og
menningarstörf.
í ráði er að fimmia og síð-
asta bindi þessa ritverks komi
út á næsta ári.
Bækur Draupnis- og Uunoanít-
gáfunnar nýkomnar á markaðinn.
„Oldln okkar", seinna bindi, verður aðal-
jóiabók forlaganna.
Handbók hús-
mæðra.
Bókaútgáfan Muninn hef-
ur sent á markaðinn 1000
liúsráð, sem fyrst og' fremst
éru ætluð húsmæðrum.
Heiti bókarinnar er: Hand-
bók húsmæðra og höfundar
að henni margir.
Bókin er allstór, nokkuð
á 3ja hundrað bls. prentuð
á góðan pappír og vandað
til frágangs. Hún skiptist í
eftb’farandi kafla: Læknis-
ráð, Fegrun og snyrting,
Daglegt viðhald og ræsting
innanhúss, þvottur og hirð-
ing hús og fatnaiðar, Bletta-
Iireinsun, Skófatnaður,
hanzkar, hattar og loðfeldir,
matarvörur, málmar og
skartgripir, Blóni, Húsdýr og
stofufuglar, Meindýr og loks
eru í bókinni uppsiáttarorð
til þess að gera fólki liægra
um vik að finna þau húsráð
sem það vanhagar imí.
I þessur.i húsráðum er
ólalmargt sem liúsmæður og
annað heimilisfólk þarf að
Draupnisútgáfan og ISunn-
arútgáfan hafa nýlega sett á
niarkaöinn nokkrar hækur,
en fleiri eru væntanlegar um
og eftir mánaðamót næstu,
þeirra meöal síðara bindið af
„Öldin okkar“.
Ein þeirra bóka, sem
komnar eru i bókabúðir, er
Yngvildur fögurkinn, sögu-
leg skáldsaga, eftír Sigurjón
Jónsson. Efnið er. sótt í Svarf-
dæla sögu. Aðalpei’sónurnar
eru Yngvildur og Klaufi og
aðrar frægar persónur sög-
iinnar. — Sigurjón hóf skáld-
sagnagerð ungur maður og
vakti á sér alhnikla athygli
fyrii’ sögur sínar. Uni langt
likeið konui engar nýjar bæk-
ur frá lians hendi, en svo
kom hann allt í einu fram á
ujónarsviðið aftur, m. a. með
Tvö leikrit sem Iðunnarút-
gáfan gaf út í fyrra.
Þá liefir Iðunnarútgáfan
gefið út Aldarfar og örnefni
í önundarfirði, eftir Óskar
Einarsson lækni. Þetta er
merkisrit sem fróðleiksunn-
andi menn munu kunna vel
uð. meta. Er þarna saman
dreginn. margvíslegur sögu-
legur fróðleikui’, auk al-
memirai' héraðslýsingar og
skrár yfir örnefni fjarðarins.
Má fullyi'ða, að margvísleg-
um fróðleik, og miklum
fjöídá örnefna hafi verið
bjargað frá gléymsktí með
i;amningu og litgáfu þessarar
bókar. Samning bókarinnar
er ólaunað áhugastarf höf-
undarins. .Upplagið er aðeins
400 eintök, því að eigi þótti
fært að gefa hana út, á þeim
verðbólgutímuni, sem nú
eru, í stóru upplagi í þeirri
von, að það seldis't á lönguni
tima. Er útgáfukostnaðinuni
jafriað niður á þessi 400 ein-
tök, sém þannig eru seld á
kostnaðarverði. Ilefir Iðunn-
arútgáfan þannig greitl
niyndarXega f.yrir því, að bók-
in fengizt prentuð.
Þá liefir Iðunnarútgáfan
gefið út þriðja lieftið af
Sagnaþáttum Benjamíns Sig-
valdasonar. Aðalefni þessa
heflis er saga Hunda-Lalla,
sem síðar var kallaður Lárus
hinn riki i Papey. Hann hófst
úr sárri fátækt og varð einn
af auðugustu niönnum lands-
ins á sinni tið, og er saga
hans allítarlega rákin, eftir
þvi sem heimildir og gögn
riá til.
Fyi-ri hefti þcssa safns
fengu góða dóma skynbærra
manna, er um þau rituðu, og
góðar undirtektir almenn-
íngs.
Þá er komin út í flokki
hinna vinsælu skáldsagna,
sem Draupnisútgáfan gefur
út, Hertogaynjan, eftir Rosa-
gniund Marshall, og er sagan
nálega 300 bls. Þetta er saga
Uni ástir ungrai' herlogaynju,
og ungan blaðamann, sem
ryður sér braut af eigin ram-
leik. — Skáldsögur Rosa-
mund Marsliall eiga livar-
vetna miklum vinsældum að
fagna og hafa komið í fjöl-
mörgum útgáfum nieð
enskumælandi þjóðum, á
Norðurlönduni og viðar.
Draupnisútgáfan hefir og
gefiff út Kennslubók í skák,
eftir Emanuel Lasker, sem
var heimsmeistari í skák i
27 ár samfleytt, og hefir gef-
ið út mörg rit og fyrirlestra
um slcák. Maguús G. Jónsson
menntaskólakennari sneri
bókinni á íslenzku. Mun þetta
verða vinsæl bók meðal alira
skákumienda og koma að
miklum riotum byrjendum,
sem iðka þá göfugu íþrótt.
Loks er nýkomin frá Ið-
unnarútgáfunni Reykjavíkur-
börn, sannar frásagnir frá
árunum 1939—1947, en flest
þessi ár var höfuridurinn
kennari í Austurbæjarskólan-
um. í bókinni eru teikningar
eftir Þórdísi Tiyggvadóttur.
— Höfundurinn er kunnur
fyrii' ýmsar bækur og eiga
ekki sízt æskulýðssögur hans
vinsældum að fagna.
Aðal jólabók forlaganna
verður síðara bindið af Öldin
okkar, og mun það koma á
markaðinn síðari hluta mán-
aðarins. Það verður nokkru
stærra en fyrra bindið og
myndafjöldinn svipaður.
Þessu bindi fylgir efnisyfirlit
beggja bindanna. Rilsafn
þetta er með óvenjutegu sniði
og náði fyrra bindið feikna
vinsældum til ígripalestui’s.
Hins verðui' nánara getið
síðav.
6igurför, en auk þess hefir
hún verið þýdd á fjölmörg
tungumál. Fjallar sagan um
ungan, fátækan lækni, sem
tokið hefir námi og hyggst
vinna sér álit. Læknirinn tek—
Ui' lífsstarf sitt alvarlega og
hugsar mest. um að linna
þjáningar sjúkra, en minna
uni metorð eða auð. Rekur
tagan haráttu lælmisins og
raunir og hvernig lianu
íireppii’ lífshamingju.
Höfundurinn er Mary
Roberts Rhinehart, sennilega
þekktasta skáldkona Banda-
rikjanna, sem skrifað hefir
tugi skáldsagna, er náð hafa
mikilli liylli þar í landi. Er
þetta mikil bók að vöxtum
og því furðanlega ódýr.
Bók um íslenzka bændahöfðingja
væntanleg fyrir jólin.
Bókaútgáfa Pálma H. Jónssonar gefur út
26 bækur í ár og þar af 16 efftir innlenda
höffunda.
fá vitneskju um og er þá
gott að hafa bókina við hend-
ina og g'rípa til hennar eftir
þörfum.
Bókaútgáfa Pálma H.
Jónssonar á Akureyri sendir
26 bækur á markaðinn á
þessu ári og er þar með orðin
eitt af stærstu útgáfufyrir-
tækjum landsins.
í sania niund og önnur út-
gáfufyrirtæki draga að sér
segliu vegna aukinnar dýr-
tíðar og ótta við minnkandi
sölu,: fsai’ist Pálmi meira í
fang en nokkuru sinni áður
og má vænta þess að liann
standi með „pálmann i hönd-
unum“.
Af þeini 26 bókuni sem
Pálmi sendir á markaðinn í
ár eru sextán eftir islcnzka
höfunda. Merkust og stærst
l þeirra vcrður bók iim is-
lenzka bændahöfðingja eftir
i síra Sigurð Éinarsson i Holti.
Eru það frásagnir itm ým$a
merka liændur, ýmist milif-
amli eða þá bændur sem látn-
ir erUv en lifað liáfa fram á
þessa öld.
Þá er framhald minninga
Hendriks Ottoson frétta-
nianns er nefnist „Végamót
og vopnagnýr“, þriðja og
síðasta bindi af „Eyfellskuni
sögnum“ eftir Þórð Tónxas-
son í Vallnatúni, bók fyrir
húsmæður um bústörf, siliurt
hrauð og kökur, sem Sigfrið-
ui' Nieljóhníusdóttir hefur
tekið samari. Nefnist hún
„Húsmæðrabókin“ og er með
fjölda litprentaðra mynda.
Eftir Þuru í Garði kemur út
bók með fjölda mynda um
Skúlustaðaættina. Ljóðabæk-
ur koriia út eftir Kára
Tryggvason frá Víðikeri og
Sigurstein Magnússon skóla-
stjóra, skátdsaga eftir Ár-
mann Kr. Einarsson og ferða-
bók eftir Þorstein Jósepsson.
Pálnii II. Jónsson gefur út
allmargar harnabækur, ým-
ist frumsamdar eða þýddar.
Af stærri þýddum bókum
má ekki hvað sízt nefna
skáldsöguna „Undir eilífðar-
stjörnum“ eftir Cronin, eilt
liið veigamesta rit lians, er
kemiir út í tveiin bindum, og
er hið fyrra þeirra komið út.
Þá er „Landaf undir og landa-
könnun“, þar sem rakin er
saga landafunda og könnun-
arferða allt fram um 1800 og
er fyrra hindið komio út með
iiiörgum myndum og upp-
dráttum. Ennfreniiu’ bók
eftir Noi’dahl Grieg, bók uni
liausaveiðara á Filinnsrvjiini
o. m. fleira til fróðleiks og
skeinnitunai’.
99
66
og sa
Á laugardaginn kom út
hjá forlagi Setbergs skáld-
vagan „Læknir af lífi og sál“.
Saga þessi fjallar uni ævi
og slarf læknis, eins og nafn-
ið gefur til kynna, ástir hans
jg margvislega reynslu. Um
Bandaríkin hefir bókin farið
JT
Bækur Isafotdar-
prentsmiðju h.f.
Margar merkar og
skemmtilegar bækur eru
væntanlegar á næstunni á
vegum bókaútgáfu Isafoldar-
prentsmiðju h.f.
Meðal þessara bóka er 2.
bindi af Ritsafni Gröndals
nieð gamansögum lians
Heljarslóðarorustu og Þórð-
ar sögu Geirmundssonar, sem
töngu eru viðkunnar um land
allt og þykja sagna skemmti-
legastar. Áður hefur 1. og 3.
bindi komið út af ritsafni
þessu.
Þá er væntanlegt uppliafs-
bindi að heildarútgáfu kvæða
Sigurðar Breiðfjörðs. Bindin
verða alls þrjú og býr Svein-
bjöm Sigurjónsson magister
þau undir prentun.
Jón Sigurðsson bóndi að
Yztafelli hefir skráð ævisögu
liáaldraðrar konu úr Skaga-
firði, Helgu Sörensdóttur, og
er bókin skráð eftir frásögu
Helgu sjálfrar.
Eftir Sxriion Dalaskáld
keniur út bráðfyndiii skáld-
saga, full af reyfarakemidum
atvikum og spennandi í frá-
sögn. IIún heitir „Árni á
Ariiarfelli og dætur hans“.
Fimmta bindi af „Dala-
lifi“ hinni vinsælu skáldsögu
Guðrúnar frá Lundi kemur
1 út fyi’ii’ jólin. Er það síðasta
bindið i þessuni sagnaflokki
’ og liið stærsta þeirra og
1 skemnitilegasta, uni eða yfir
600 bls. að stærð.
„Hjalti kernur heim“ eftiv
Stefán Jónsson er framliald
Hjaltasögunnar hans, sem
orðið hefir allra barnabóka
vinsæíust og hverju barni
kunnugt gegiuun útvarps-
lestui’ höfundarins.
Ný útgáfa á „Málleysingj-
um“ Þorstcins Erlingssonar
er í þann veginn að koma út
og er óþarft að kvnna höf-
undinn eða bókina.
„Bernska í byrjun aldar“
heitir skáldsaga eflir unga
konu, Þórdísi Eilu Jónsdótt-
ur, og.er sagan byggð á sönn-
Um atburðum frá fyrri hluta
éíðustu aldar. f bókinni er