Vísir - 24.09.1952, Blaðsíða 7
24. september 1S52.
vlsia
%
Mansal og ánauð.
S^éttlœtismátih, iem CjuSmundur (jrímiion ctómarí
Lar fram tií iiguri.
ÍUQOQOQQQQQQQQOOQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQOQQQQQOOCÍq
**■»
Formáli ritstjórans: Það sorglega ástand í réttarfari,
sem frásögn þessi lýsir, er, til allrar hamingju, úr sögunni
í Flórída. En það er æskijegt, að kynslóð vorra tíma fái
að kynnast þessari raunalegu sögu, — sérstaklega þeir,
sem eru að vaxa upp og eiga síðar að taka við stjórninni.
Frásögnin gefur skýrt dæmi um 'það, sem forðast ber um
alla framtíð.
„Eg er að hugsa um að ferðast dálítið,“ sagði Martin Tabert
við kvöldverðarborðið.
„Hvert þá, drengur?“ spurði Ottó bróðir hans.
„Ekki til neins ákveðins staðar. Mér þætti gaman að sjá
nokkra af þeim stöðum, sem eg hefi lesið um í skólanum."
Þetta var engin nýjung fyrir þau foreldra Martins, er voru
frumbyggjar á bújörð sinni í Dakota. Martin var yngsta barnið
í stórum bamahóp þeirra hjóna, — 22 ára er þetta gerðist. Þegar
móðir hans sá, að syni hennar var alvara, sagði hún: „Okkur
fellur þungt að sjá á bak þér, Martin.“ Hún hikaði, en hélt svo
áfram: „Eg býst við, að ekki sé hægt að vænta þess, að þú líkist
ekki systkinum þínum.“
Ottó bróðir hans var nýkominn heim úr stríðinu. Hann sagði
í gamni: „Ekki get eg nú láð þér, þótt þig fýsi að komast burt
frá vetrarkuldanum, sem brátt fer að nálgast.“ Hann varð al-
varlegur og spurði: „Hvað líður farareyrinum, Martin?"
„Eg hefi sparað dálítið saman. Eg ætla að vinna fyrir mér,
svo að eg kynnist vinnuaðferðum manna annarsstaðar í landinu.“
„Eg veit, að þú hliðrar þér ekki hjá vinnunni,“ sagði faðir
hans.
„Mundu það, Martin,“ sagði John annar bróðir Martins, sem
blandaði sér í umræðurnar, -,,að ef þú lendir í vandræðum, þá
símaðu bara heim.“
Og svo lagði Marin af stað út í hið mikla ævintýri, með létta
pyngju en glæstar vonir og blessun fjölskyldunnar. Fram að
þessu hafði hann naumast litið út fyrir hinn hversdagslega
sjóndeildarhring heimilisins, er takmarkaðist af 560 ekra mar-
flötu hveiti- og beitilandi bújarðár fjölskyldunnar.
Tveim mánuðum síðar barst John Tabert svohljóðandi sím-
skeyti:
!; Tallahassee, Florida.
John Tabert,
Munich, N. Dakota.
í vandræðum og þarf fimmtiu dali til að borga sekt fyrir
flakk. Góðfúslega símið peningana til sýslumannsins.
Martin Tabert.
Þegar John Tabert móttók símskeytið, sýndi hann foreldrum
sínum það strax. Það var ákveðið að skrifa Martin og senda
honum meiri peninga en hann hafði beðið um og um leið að
hvetja hann til að koma heim. 21. desember 1921 var honum
sent ábyrgðarbréf gegnum skrifstofu sýslumannsins á móttöku-
staðnum. 1 bréfinu var ávísun á First National Bank í Munich,
að upphæð 75 dalir. Samkvæmt póststimpli á umsíaginu, komst
það í hendur sýslumannsins í Tallahassee, Floridá, 26. desem-
ber. Það var endursent til frú Tabert, ihóður Martins, í Munich,
N. Dakota. Bréfið hafði ekki verið opnað. Á því var hinn venju-
legi póststimpill: Endursent til sendandans, ókrafið í Talla-
hassee, Florida. Framan á bréfið var skrifað með bleki: „Endur-
sent að beiðni sýslumannsins. Móttakandi farinn.“
„Eg skil þetta ekki,“ sagði frú Tabert eftir að hún hafði opn-
að bréfið og séð ósnerta ávísunina.
„Það ér allt í lagi með hann,“ sagði John til að hughreysta
móður sína.-
„Eg gizka helzt á,“ sagði Ottó, „að hann hafi komizt úr fang-
elsinu og farið burt áður en bréfið kom.“
„Martin kemur alheill inn um dyrnar einhvern næstu daga,“
sagði faðir hans brosandi.
Vikur liðu og mánuðir, en ekki kom Martin heim og ekki heyrði
fjölskylda hans neitt frekar frá honum. Einn morgun, snemma
í febrúar, kom bréfberinn með bréf, er hann skildi eftir í bréfa-
kassanum á götudyrunum. Það hafði verið póstlagt í Flórida.
Clara, Flórida.
2. febr. 1922.
Hr. E. D. Tabert,
Munich, N. Dakota.
Þetta er sent til að tilkynna yður, að Martin Tabert, sem var
dæmdur í þriggja mánaða hegningu í Tallahassee, Leon-héraði,
dó í vinnubúðum okkar 1. þ. m. úr hitaveiki og afleiðingum
hennar. Ástæðan fyrir því að hann var hérna er sú, að þetta
hlutafélag hefur alla afbrotamenn frá þessu héraði á leigu.
Okkur tókst ekki að hafa upp á neinum af skyldmennum
hans áður en hann var jarðaður hér, í gærdag. Okkur skilst, að
þér séuð bróðir hans.
Vér viljum ennfremur láta yður þá vitneskju í té, að piltur-
inn fékk kristilega greftrun í kirkjugarði hér í nágrenninu
og annaðist prestur athöfnina. Við hryggjumst yfir því, að
pilturinn skyldi vera svona ólánsamur og tjáum yður fyllstu
samúð okkar i sorg yðar.
Yðar einlægir,
Putman Lumber Co. (Timburhöggsfélag).
V.
„Eg get ekki skilið þetta?“ sagði faðir Martins aftur og aftur,
meðan hann endurlas bréfið.
„Hvers vegna tóku þeir ekki við peningunum, sem við sendum
og létu Martin lausan?“ sagði móðirin kjökrandi og þúrrkaði
tárin með svuntuhorninu.
„Það var sýslumaðurinn, sem gaf fyrirskipun um að endur-
senda bréfið,“ sagði Ottó. „Mlg furðar, að hann skyldi ekki
skrifa okkur frá vinnubúðum timburhöggsmannanna.“
„Það var fallega gert af timburhöggsfélaginu, að fá prest til
að framkvæma greftrunarathöfnina,“ sagði frú Tabert. „Við
skulum flytja hann hingað aftur og grafa hann í Munich.“
„Við skulum fara til borgarinnar og skrifa bréf til timbur-
höggsfélagsins, og líka til sýslumannsins,“ sagði John og kink-
aði kolli til Ottós. Þeir fóru svo til Munich og töluðu við Norris
H. Nelson, málaflutningsmann, er skrifaði bréfin fyrir þá bræð-
ur.
Svar timburhöggsfélagsins til Nelsons við bréfinu, var á
þessa leið:
„Við verðum auðvitað að fæða, klæða og hýsa fangana. Einu
sinni á mánuði, eða svo, kemur hinn opinberi umsjónarmaður
fangelsanna og athugar allt vandlega. Við sjáum einnig um
læknishjálp. Þegar Martin veiktist fyrst, sagði læknirinn að
hann fengist ekki til að taka meðulin reglulega. Fyrst fékk hann
malaríu og upp úr henni lungnabólgu. Hann var aðeins veikur
í stuttan tíma, og einn fanganna var látinn hætta vinnu til að
gæta hans......Við skiljum ekki hvers vegna sýslumaðurinn
í Leon-héraði lét ekki skyldmenni hans vita að hann væri far-
inn og tók ekki við peningunum til að leysa hann út. Um það
atriði verðið þér að eiga við hann.“
Eins og' við fyrra bréfið var engin undirskrift undir bréfinu.
Nafn félagsins var vélritað undir og þar fyrir neðan var —
sömuleiðis vélritað upphafs-V.
Daginn eftir móttöku bréfsins frá timburhöggsfélaginu, barst
Nelson bréf frá sýslumanninum. Það var dagsett í Tallahassee
17. febrúar 1922, og var svohljóðandi:
„Bréf yðar dags. 9. febr. móttekið, og skulum vér upplýsa,
að Martin Tabert var handtekinn hér 15. desember 1921 fyrir
Dulrænar
frásagnir
Drauntur Hfálntars
Helgasonar.
stöku herbergi, og svaf Hjálmar
við þil.
Nokkru eftir drukknun Stef-
áns, dreymdi Hjálmar eina nótt,
að Stefán kæmi að rúminu til
þeirra, og beygði sig yfir Sig-
ríði að Hjálmari. — Hann þótt-
ist spyrja hvað hann vildi. Hon-
um þótti Stefán svara: „Eg held,
að Jón sonur minn komi hing-
að í dag og langar mig að biðja.
þig að gera það, sem hann bið-
! ur þig.“ — „Það mun eg reyna,“-
þóttist Hjálmar segja. -— Fór
Stefán þá þegar burtu. — í þv£
vakti Sigríður bónda sinn og
bað hann að lofa sér upp fyrir.
— Hjálmar spurði við hvað húrt
væri hrædd. — Hún svaraði þv£
ekki, en fór upp fyrir.
Um morguninn sagði hún.
honum, hvað hún hefði hræðzt.
— Hún sagðist hafa legið vak-
andi, eða það fannst henni, og
hefði sér sýnzt Stefán koma,
beygja sig yfir hana til Hjálm-
ars og bæra varirnar, eins og
hann talaði. — Þá sá hún líka,
að annar maður gekk um gólf
fyrir utan herbergisdyrnar, og
sýndist hann líkur Guðna. —
Eigi kvaðst hún hafa þorað að
hræra sig til að vekja Hjálmar,
fyrr en þeir voru horfnir.
| Eigi vissu þau til, að Jón.
Stefánsson kæmi þangað bráð-
lega. — En hann kom um dag-
inn. — Hann var þá 17 ára. —
Erindi hans var, að biðja
Hjálmar að taka sig. — Það
gerði Hjálmar fúslega, því að
hann hafði snemma haft hlýjan.
hug til Jóns litla. — Var Jón.
hjá honum fram yfir tvítugt
og mannaðist vel. — Nú (1905)
býr Jón að Arnarvatni, og er
hann skáldsagnahöfundur sá, er
nefnir sig Þorgils gjallanda.
(Brynjólfur frá M. N.).
ICaupið spilin í
Sportvöruhúsinu
Skólavörðustíg 25.
Hermennirnir dróu fram marga Tarzan tók eftir stefnunni, og á- Bátarnir fóru eftir mjórri ánni og Tarzan elti alltaf með því að sveifla
báta og var Jerome komið fyrir kvað að elta og sjá hverju fram yndi. brátt breyttu þeir um stefnu og lögðu sér milli trjánna, og urðu hlébarðá-
einum, bundinn á höndum, Hann fór tré úr tré. leið sína eftir kvísl einni. menn hans ekki varir. ‘