Vísir - 29.09.1952, Blaðsíða 4

VlSIR
Mánudaginn 29. september 1952
DAOBLIB
S9tat]6rsr: Krlstján GuSlaugsson, Hersteinn FíIsmb,
Skrifstofur Ingólfsstræti 3.
Otgefandl: BLAÐAÚTGÁFAN VlSIR HJT,
BOjgroiSsla: Ingólísstræti 3. Símar 1660 (flmra Unur)'.
Lausasala 1 króna.
Félagsprentsmiðjan hl.
. i ^ i
f

Starfsmenn í Héðni métmæSa
árásum á Svein Guðmnmisson.
Vfiriýsing á 2. hundrað manna.
Einkenmlegar umræður.
Hækkun verðlags landbúnaðarafurða á þessu hausti er nú
rædd af blöðunum öllum, en þar syngur hver með sínu nefi.
Kommúnistar kenna hækkunina Alþýðusambandsstjórn, — sem
að vísu er ekki með öllu rangt, miði þeir víð eigin stjórnarsetu
þar, — en Alþýðublaðið svarar því til, að sú stjórn eigi ekki
sök á verðhækkuninni, heldur hafi fulltrúar neytenda þrykkt
verðinu niður, frá því sem lögmæltur grundvöllur sexmanna-
nefndarinnar réttlætti. Morgunblaðið vekur svo réttilega athygli
á því, að lögin um framleiðsluráð landbúnaðarins séu úrelt, og
komi bændunum óþægilega í koll, vegna minnkandi kaupgetu
og minnkandi sölu smjörs og osta.
Fulltrúi Alþýðusambandsinsstjórnar getur þess í Alþýðu-
blaðinu, að sarhkvæmt álitsgerð sexmannanefndarinnar hafi
bændum verið ætluð aðkeypt vinna, sem svaraði 85%;af kaupi
þeirra. Sexmannanefndin hafi ákveðið að mjólkurmagn meðal-
bús næmi 12.650 lítrum, en fulltrúar neytenda hafi fengið
þetta magn hækkað upp í 14.900 lítra. Telur fulltrúi Alþýðusam-
bandsstjórnar að leiðréttingar þær, sem fengist hafi fram muni
nema allt að 33% til lækkunar „og mundi súpukjötið kosta nú
23 kr. kg. og mjólkuiiíterinn um kr. 4,35, ef farið væri eftir
verðlagningarreglum, sem kommúnistar samþykktu í sex-
mannanefndinni nafnfrægu.
Allt er nú þetta gott og blessað, en bendir það ekki eindregið
til, að grundvöllurinn sjálfur þurfi nokkurrar endurskoðunar
við, með því að væntanlega hefði fulltrúum neytenda ekki tefc-
ist að koma ofangreindum k.röfum sínum fram, ef allt væri með
feldu? Hér í blaðinu hefur því ávallt verið haldið fram, að bú-
stofnseign meðalbúa væri of lágt áætluð af sexmannanefndinni
frægu, nema því aðeins að reiknað væri með kragabúskap um-
hverfis kaupstaði, þar sem „bændurnir“ hefðu aðalatvinnu af
sjósókn og annarri vinnu, sem til félli, en tiltölulega lítinn bú-
stofn. Ennfremur er ekki tekið tillit til annars en búskáparins
sjálfs og hve afrakstur búanna þurfi að nema miklu að krónu-
tali, þannig að bændur beri jafnt úr býtum og eyrarvinnumenn.
Hvorki er tekið fullt tillit til hlunninda á jörðum, — sem ekki
er unnt þegar miðað er við meðallag, og ei heldur til tekna, sem
fljóta af márgskyns atvinnu bænda og skylduliðs þeirra utan
heimilis, svo sem vegavinnu, margvíslegra styrkja vegna rækt-
unar, byggingastarfs o. fl.
í stuttu máli en þó sannleikanum samkvæmt mætti orða
þetta svo, að grundvöllur sexmannanefndarinnar er kolsvört
vitleysa og hún í þykkara lagi, enda áttu kommúnistar hlut að
máli. Verðlagsgrundvöllurinn var ekkert annað en ný aöferð
til að skipta stríðsgróðanum milli stétta og veita fjármagninu
frá kaupstöðum og út til sveitánna. Þótt landbúnaðarvélar séu
íluttar inn fyrir margar milljónir króna á ári hverju, og tækni
við ræktunarstörf og önnUr verkefni í sveitum ætti því að draga
úr framleiðslukostnaði, hefur ekkert tillit verið til þess tekið
við ákvörðun verðlags landbúnaðarafurða, og ei heldur til
styrkja í mörgum formi til framkvæmda í sveitum, sem ættu
einnig að hafa þýðingu fyrir afurðavei-ðið. Styrkir eru ekki
greiddir til þess eins að bændur geti hækkað verð afurðanna
ótakmarkað, heldur miklu frekar til hins-að halda verðlaginu
niðri og glæða framtak manna við framleiðslustörfin.
Ef bændur ættu lögfullan rétt samkvæmt grundvelli sex-
mannanefndarinnar, væru fulltrúar neytenda að bera rétt
þeirra fyrir borð, er þeir stréitast gegn því að afurðaverðið sé
ákveðið á þessum grundvelli óbreyttum. En grundvöllinn verður
að endurskoða sem fyrst og áður en almenningur sveltur hér á
eyrinni, en óseljanlegar landbúnaðarafurðir isafnast þó upp í
birgðaskemmum kaupfélaga og mjólkurbúa, eða eru gefnar
gripum „meðalbúanna“, eins og ostar, sem nú eru gefnar hest-
unum. Þær einkennilegu umræður, sem nú fara fram, lýsa því
vel, að menn hólfskammast sín fyrir vitleysuna, sem við höfum
hlotið í arf frá niðurlægingartímanum. Sexmannanefndin getur
huggað sig við að vitleysa hennar var ekki mun meiri en ann-
arra, en nú súpum við seyðið af allri vitleysunni samanlagðri.
Hækkandi kaupgjald og hækkandi verð afurðanna hér innan-
fands á sinn ríka þátt í hækkun vísitölunnar. Nú þegar flestar
vörur lækka erlendis, — og þar á meðal kjötmeti og feitmeti,
-— sýndist full ástæða til að þróunin gengi hér í svipaða átt.
Svo virðist þó, sem menn séu orðnir svo vanir því, að kippa
fótunum undan eigin velferð, að þeir vilji halda áfram, þar til
neyðin kennir þeim, að betra er að koma undir sig fólunum
en höfðinu.
Vegna blaðagreinar í Þjóð-
viljanum í dag, laugardaginn
27. september 1952, óskum við
unjdirritaðir stjórnarmeðlimir
í starfmannafélagi Vélsmiðj-
unnar Héðins og fleiri starfs-
menn, að taka fram eftirfar-
andi:
Skrif Þjóðviljans í garð
Sveins Guðmundssonar, for-
stjóýa, hafa að undanförnu
verið svo rætin og ærumeið-
andi, að við töldum okkur ekki
lengur geta unað þeim án
mótmæla.
Við ákváðum því að leita til
vinnufélaga okkar til mótmæla
gegn þessum fólskulegu
skrifum, sem enginn kunnug-
ur myndi láta sér til hugar
koma, og létum því liggja
frammi svohljóðandi lista til
undirskriftar fyrir þá starfs-
menn ,er óskuðu að rita á
hann nöfn sín:
„Við undirritaðir starfs-
menn í Vélsmiðjunni Héðni
h.f. leyfum okkur hér með að
víta harðlega hinar ódrengi-
legu aðdróttanir Þjóðviljans í
garð forstjóra okkar Sveins
Guðmundssonar og teljum
þær í fyllsta máta ómaklegar
og í óþökk okkar allra.
Framkoma Sveins Guð-
mundssonar, forstjóra í okkar
garð hefur ætíð verið hin
drengilegasta og teljum við
Vélsmiðjuna Héðin h.f. undir
stjórn hans jafnan hafa gegnt
forystuhlutverki í öllu, sem
er til hagsbóta fyrir okkur
starfsmennina.“
Það er kunnara en frá þurfi
að segja, að Sveinn Guð-
mundsson forstjóri hefur á
undanförnum árum hafa for-
göngu um ýmsar framkvæmd
ir til hagsbóta fyrir starfsfólk
Héðins, sem gefið hafa öðrum
fyrirtækjum fordæmi. Má þar
til nefna fyrsta samkomusal,
sem iðnfyrirtæki hefur látið
reisa, fyrsta mötuneyti, sem
starfrækt er innan iðnfyrir-
tækis er einnig að finna í
Héðni. Húsnæði látið í té fyr-
ir pöntunarfélag og þannig
mætti lengi telja.
Ennfremur hafði • Sveinn
Guðmundsson forgöngu um að
gefa verkamönnum kost á
námssamningi með óbreyttu
kaupi og stofnaði sérstakan
.iðnskóla innan fyrirtækisins
fyrir þá. Mun hann hafa hugs-
að sér að halda áfram á þeirri
braut. — Þéssi drengilega við
leitni til að hjálpa verka-
mönnum til náms, er veitir
þeim réttindi, sem fullgildum
iðnaðarmönnum, er nýjung,
sem Þjóðviljinn ætti að fagna
og hvetja aðra til að taka upp
frekar en.að eyða rúmi sínu í
rakalausar dylgjur og' aðdrótt
anir í garð Sveins Guðmunds-
sonar.
Þjóðviljinn í dag telur, að
við starfsmenn í Héðni séum
svo litlir fyrir okkur, að við
látum kúga okkur til að mót-
mæla 'skrifum Þjóðviljans um
forstjóra fyrirtækisins. —
Þessari aðdróttun í okkar'garð
mótmælum við sem fullkomn-
um ósannindum og má Þjóð-
viljinn vita, að" þegar við and-
mælum rógskrifum blaðsins
um forstjóra fyrirtækisins,
gerum við það ótilkvaddir og
af fúsum vilja, vegna þess, að
við getum ekki á nokkurn hátt
unað því, að ummælum blaðs
ins um Svein Guðmundsson
og afstöðu hans til okkar sé
ómótmælt.
Torfi Þorsteinsson,
Guðmundur Jóhansson,
Rafn Sigurðsson,
Jón Hallgrímsson,
Geirmundur Sigurðsson,
Ingimundur Bjarnason,
Sigurður Steinsson,
Sigurður Haraldsson.
Yfirlýsingu þá, sem vitnað
er í hér að framan, hafa þegar
undirritað hátt á annað hurídr
að starfsmenn. Margir starfs-
menn hafa þó ekki átt þess
kost að rita nöfn sín, þar sem
þeir hafa verið við vinnu utan
fyrirtækisins.
Pappírspokag&rðln h.f.
Vitastíg 3. Allsk. pappirspokar
Sigurgeir Sigurjónsson
hœstaréttarlögmaöur.
Skrifstofutími 10—12 og 1—5.
Aðalstr. 8. Sími 1043 og 80950.
Barnlaus hjón óska eftir
íbúð, einu eða tveimur her-
bergjum og' eldhúsi.
Tilboð merkt: „Ibúð —
901 — 490“ fyrir þriðju-
dagskvöld.
MAGNUS THORLACIUS
hæsíaréttar lögm að ur
Málflutnmgsskrifstofa
Aðalstræti 9. — Sími 1875.
austur um land í hringferð hinn
6. okt. n.lc. Tekið á móti flutn-
ing'i til áætlunarhafnar miJli
Djúpavogs og Húsavíkur á
þriðjudag og: miðvikudag'. Far-
seðlar seldir árdegis á laugar-
dag.
&
Eins og áður hefur verið get-
ið hér í dálkunum hefur lög-
reglustjórinn í Reykjavík geng-
ist fyrir því að strangara eftir-
lit sé haft með því, að ungling-
ar undir 16 ára aldri sitji ekki
á veitingahúsum, og hafa í því
skyni verið gefin út vegabréf
handa unglingum. Vegabréf
þessi geta unglingarnir fengið
á lögreglustöðinni, og með þeim
sannað, m. a. aldur sinn og með ^
því létt undir með lögreglunni ‘
að eftirlitinu verði framfylgt.
Mikil útgáfa.
Það ánægjulega hefur skeð,
að mikill fjöldi unglinga hefur
komið á lögreglustöðina og beð-
ið um að útgefin væru handa
sér vegabréf, og hefur. skóla-
æska staðið framarlega í því.
Það hefur ekki enn verið lög-
boðið að unglingar hefðu vega-
bréf, en þau eru samt skilríki,
sem gott er áð hafa, einmitt
þegar vafi leikur á um aldur-
inn. En forráðamenn veitinga-
húsa hafa rétt til að meina ung-
lingum aðgang að veitingahús-
únum, ef þeir eru ekki vissir
um aldur viðkomanda, ,og sá
hinn sami hefur ekkert skilríki
til að sarína hann.
Vínveitingar.
Erfíðást er að framfylgja eft-
irlitinu á þeim stöðum, þar sem
eru vínveitingar t. d. á dans-
leikjum. Sýnist þá kannske
ekki vera ástæða til að meina
yngra fólki en 21 árs aðgang,
en aftur á móti leikur elcki vafi
á því að óheimilt er að selja því
áfengi. Það kemur til kasta
veitingaþjónanna, en þeir eru
líklegastir til þess að geta áttað
sig á aldri þeirra, sem þeir af-
greiða. Sé aftur á móti um ein-
hvern: vafa að ræða, kemur til
kasta vegabréfsins.
Eina veitingahúsið.
Þáð er skilt að geta þess hér,
að eg hefi óyggjandi sannanir
fyrir því að eftirliti þessu er
mjög strangt fylgt fram á ein-
asta veitingahúsinu í bænum,
sem hefur daglega vínsölu.
Setja þjónarnir á Hótel Borg
metnað sinn í að framfylgja
þeirri reglu, að yngra fólki en
21 árs sé eklci veitt þar vín.
Veitingaþjónar eru manna
gleggstir að geta sér til aldur
fólks, enda þekkja þeir oft gest-
ina og vita þá vissu sína í þeim
sökum. Þetta eftirlit yrði heldur
ekki nema nafnið tómt, ef samý
starfs við þá nyti ekki.
Pelafólk.
Verst er, hefi eg heyrt, að
unglingar undir lögaldri, reyna
að sniðganga bannið á þann
hátt, að koma með , vín með-
ferðis, og þótt það sé skilyrðis-
laus brottrekstrarsök, ef það
verður sannað á einhvern, er
oft mjög erfitt að varast það.
Um inð aulcna eftirlit verður
samt sagt, að það er spor í rétta
átt. — kr.
Gáta dagsins.
Nr. 252:
Margvíslegt mitt efni er,
en eðli mitt er jafnan það,
að óvörum eg að öllum ber,
einkum þegar náttar að.
Svar við gátu nr. 251:
Sleggja.