Vísir - 08.01.1953, Blaðsíða 1

1
43. árg.
5. Ibl.
Fimmtudaginn 8. janúar 1953
Hlýindi hérlendis eg kuldar á meg-
inlandi Evrópu fylgjast oft að.
Lægðjrnar þokast norðar vegna
þrýstings af köldu lofti frá Rúss-
landi og Síbiríu.
Tíðarfar hefur
þeim eindæmum
verið
París (AP). — Júgóslavia
hefur fengið 20 millj. dollara
viðbótaraðstoð frá hinni gagn-
með t langt vestur á bóginn, en því kvæmu öryggisstofnun.
fiinn eimir eftir af lifiýiiialakaflainim
sem hófst 1920.
Tito veitt
aukin aðstoð.
í háust, að fylgir köld austanátt um Mið-
elztu menn telja sig ekki muna
aðra eins haustveðráttu.
I tilefni af þessu hefur Vísir
snúið sér til Jóns Eyþórssonar
veðurfræðings og spurt hann
um orsakir til hinnar mildu
veðráttu í haust.
Evrópu og Bretlandseyjar. Af.
þessu leiðir jafnframt að lægð-
ir vestanað komast ekki austur
um Atlantshafið fyrir sunnan
ísland, heldur beinast norður
á bóginn, ýmist norður um vest-
urströnd Grænlands, eða um
Frumorsakirnar veit enginn, Grænlandshaf fyrir vestan Is-
sagði Jón. Við vitum ekki hvern
ig á því stendur, að sumir vetur
eru kaldir og aðrir heitir. Ná-
kvæmustu mælingar á hita- eða
geislamagni sólarinnar utan
lofthjúpsins, sem gerðar hafa
verið að undanförnu, benda
ekki til neinna breytinga á
geislamagni hennar.
Hitt vitum við, að í hlýinda-
kaflanum, sem hófst upp úr
1920 hefur borizt meira af heitu
lofti norður á bóginn en áður
hefur verið, og sunnanátt ver-
ið tíðari. Þetta sjáum við greini-
lega við samanburð á árunum
1900—1920 og jafnlöngu ára-
bili á eftir, eða allt fram til
1947.
Frá okkar bæjardyrum lýsir
þetta sér þannig, að lægðir fara
norðar en ella og við lendum í
hlýju lofti frá Atlantshafinu.
Skilin milli heimsskautsloftsins
og hinna hlýju loftstrauma
liggja þá að jafnaði fyrir norð-
an landið. Þannig hefur þetta
verið á hinn svokallaða hlýja
árabili, frá 1920 til 1947.
Síðustu árin hefur hins veg-
ar borið út af þessu og þau
hafa að ýmsu leyti verið óhag-
stæð atvinnuvegunum, enda
þótt árshitinn hafi ekki farið,
svo teljandi sé, undir meðal-
lagi.
Það sem af er vetri, hafa
fréttir borizt um kuldatíð á
Bretlandi og jafnvel frá megin-
landi Evrópu. Það hefur líka
jafnan verið einkenni hinna
hlýju vetra hérlendis, að þeir
hafa verið kaldir þar, eins og
t. d. veturinn 1929. Stendur
þetta í sambandi við það, að
háþrýstisvæði, sem jafnan er
vfir Rússlandi og Síberíu að
vetrinum, hefur færzt óvenju
land.
í vetur hefur veðurlagið verið
með öðrum hætti hér en und-
anfarna 3—4 vetur að því leyti
að lægðir hafa yfirleitt sótt
norður fyrir ísland og sunnan-
átt og hlýindi því yfirgnæfandi,
enda þótt annað slagið hafi
hrugðið til norðanáttar með
kuldagusum.
Ýmsir eru þeirrar trúar, að
þegar haust og fyrri hluti vetr-
ar er hlýr, skipti um til kulda-
tíðar þegar fram á sækir. Og
um hitt, að köld vor komi eftir
hlýjan vetur.
Jón Eyþórsson sagði, að þetta
væri að vísu nokkuð algengt,
en þó engan veginn regla, því
að svo væru undantekningarn-
ar frá henni margar. Þyrfti í
þessu efni ekki annað en líta
til ýmissa undangenginna ára,
sem menn ættu að muna. Ann-
ars kvað Jón minni flestra
manna — hvað veður snerti —
ná skammt og vera næsta bág-
borið og í þeim efnum hefði
hann slæma reynslu.
Er þetta til viðbótar 99 millj.
dollara, sem Júgóslavia hefur
áður fengið á þessu fjárhagsári.
Júgóslavia er studd til varnar
gegn kúgunartilraunum Komin
formríkjanna með því að bæta
efnahagslega afkomu þjóðar-
innar og treysta varnir henn-
ar, sem er og mikilvægt með
tilliti til heildarvamarsamtaka
frjálsu þjóðanna, en seinasta
aðstoðin er veitt með sérstöku
tilliti til þeirra erfiðleika, sem
þjóðin á við að búa vegna hinna
langvinnu þurrka og uppskeru-
brests í fyrrasumar.
Churchill fer á
fund Trutnans.
Bœddi 3svar við
Eisemliower.
Churchill og Eisenhower
ræddust við í 3ja sinn í gær.
í dag flýgur Churchill til
Washington í einkaflugvél Tru
mans forseta. — í gær skoðaði
Churchill hús það í Brooklyn,
þar sem móðir hans, lafði
Randolph Churchill, var fædd,
fyrir 103 árum. Ungmeyjarnafn
hennar var Jenny Jerome. ■—
Þótt Churchill hafi oft komið
til Bandaríkjanna hefur hann
aldrei fyrr komið í hús þetta.
iíalt b ICéreiB:.
Kuldar eru enri í Kóreu og
lítið um bardaga.
Áframhald er á sprengjuá-
rásum á stöðvar kommúnista.
í seinustu loftbardögum var 1
MIG-orustuflugvél skotin nið-
ur fyrir kommúnistum en 2
laskaðar.
Truman ailvarar
Hvetur þá ti! að taka upp samvinnu
við vestrænar lýðræðisþjóðir.
Einkaskeyti frá AP.
Truman forseti flutti í gær
þjóðþingi Bandaríkjanna sein-
asta boðskap sinn, áður en hann
skilar af sér í hendur Eisen-
howers.
Hann kvað kjarnorkuöldina
komna til sögunnar og vofðu
hinar mestu ógnir og jafnvel
tortíming yfir mannkyninu, ef
til kjarnorkustyrjaldar kæmi.
Flann kvað þróunina á sviði
kjarnorkurannsóknanna hafa
verið öra — hver uppgötvunin
hefði rekið aðra, og margfallt
Öflugri kjarnorkuvopn væri
komin til sögunnar frá því, er
kjarnorkuárásirnar voru gerð-
ar á Hiroshima og Nagasaki.
milljónum mannslífa, að kalla
í einu vetfangi.
Truman forseti gerði grein
fyrir stefnu Bandaríkjanna frá
því, er styrjöldirmi lauk, þau
hafi reynt að hjálpa þjóðunum
til þess að viðhalda sjálfstæði,
með því að styðja þær til að
bæta efnahag sinn og afkomu
en stefna Rússa hefði farið
alveg í gagnstæða átt. Hún
hefði verið meiri útþensla og
ofbeldi og varaði Truman þá
við þeim hættum, sem þeim
sjálfum og landi þcirra gæti af
því stafað, ef til kjarnorku-
styrjaldar kæmi. Skoraði hann
á þá að breyta um stefnu og
taka upp samvinnu við hinar
Mennirnir gætu nú lagt stór- | frjálsu þjóðir um lausn vanda-
borgir í x-ústir og grandað | málanna.
Samkomuhás á Siglufirði
skemmist mikið af eidi.
Illlkil spjöll á eirni stærsta húsi staðarins.
Frá fréttaritara Vísis.
Siglufirði í morgun.
Kl. rúmlega 12 á miðnætti
kom upp eldur í Bíókaffi, sem
er stórhýsi á mótum Aðalgötu
og Lækjargötu, og olli miklu
tjóni.
í húsi þessu er rekin ýmisleg
starfsemi, meðal annars kvik-
myndahús og veitingastaður,
eins og nafnið bendir til, enn-
fremur húsgagnavinnustofa ög
verzlunin Bræðraá.
Mikil leit haf-
in í Kenya.
London (AP). — Her- og lög
reglulið gerir nú leit mikla í
Kenya að Mau-Mau mönnum
á fjalla- og frumskógasvæði,
sem lýst var bannsvæði.
Talið er, að þarna felist marg
ir hermdarverkamenn leynifé-
lagsins. Aðgei’ðir þessar munu
taka 10 daga. Hafa þær gengið
vel til þessa. í dag verður Brian
Roþertson hershöfðingi við-
staddur leitina.
Skemmdir urðu miklar á
veitingasalnum Bíókaffi, bæðí
af eldi og vatni, en ekkert mun
hafa brunnið í kvikmynda-
salnum, en þar urðu mikil spjöll
af vatni og reyk.
Þá olli eldurinn miklum
skemmdum í verzl. Bræðraá,
bæði á vörubirgðum og innan-
stokksútbúnaði. Einnig urðu
mikil spjöll í sýningarglugga
husgagnaverkstæðisins, en þar.
voru til sýnis bólstruð húsgögn,
áklæði og fleira, og brann það
mikið.
Logn var og bezta veður, er
eldsins varð vart, og var
slökkvilið staðai’ins komið á
vettvang á svipstundu. Gekk
síðan mjög greiðlega að slökkva
eldinn, en talið er víst, að tjón
hefði orðið miklu meirá, ef eitt-
hvað hefði verið að veðri, enda
margt eldfimt í húsinu.
Bíókaffi er eign Thoraren-
sensbræðra, með stærstu húsum
á Siglufirði, eins og kunnugt er.
— Óvíst er um upptök eldsins,
en málið er í rannsókn.
Fréttaritari.
Ratmagnsskorðnirinn r
Notendur gera sér far um
að spara rafmagnið.
En skömmtun verður
Orkunotendur á orkuveitu-
svæði Sogsins hafa yfirleitt
brugðist vel við tilmælum um
að fara sparlega með rafmagnið.
Blaðið hefur átt stutt viðtal
við rafmagnsstjói'a og spurt
hann um rafmagnsnotkunina í
bænum og undirtektir manna
við tilmælum þeim, sem að of-
an getur.
Kvað hann menn yfii'leitt
hafa brugðist mjög vel við þeim
og hefði því þessar ráðstafanir
komið að því gagni, sem til
var ætlazt. Hefur ekki þurft
að taka rafmagn af hvei'fum
nema skamma stund í einu.
Fyi'irkomulag þetta verður-í
gildi til vors, en ef ekki er mjög
kalt í veð'i’i mun ekki þurfa að
grípa til þess nema suma daga.
Ástandið er jaxnan verra, þegar
kaldast er, enda grípa menn
þá til rafmagnsofna. Væri mik-
ið við það unnið, þegar kalt er
í veðri, ef menn yrðu vel við
tilmælum um, að taka ofna úr
sambandi á auglýstum tímum.
Nú er sá tími framundan,
sem venjulega er kaldasti tími
ársins, og æt.ti þó allt að geta
farið vel, þótt kalt'yrði og þrátt
fyrir aukna raforkunotkun á
vertíðartímanum. Orkuþörf til
að hafidast ftfil vors.
Ijósa fer svo minnkandi eftir
því sem daginn lengir.
Kennir flug á
tveim klst.
Detroit.(AP). — Prófessor
við háskólann hér hefur
fundið upp aðferð til þess
að kenna mönnum undir-
stöðuatriði flugstjórnar á að-
eins tveim klukkustundum.
Ilefur liann sýnt kosti að-
ferðar sinnar með því að
kenna 18 ára gamaili stúlku,
sem kunni ekki einu sinni að
aka bifreið, að fljúga á svo
stuttum tíma. Gat hún að
námskeiðinu lojuiu stjórna'ð
flugvél frá flugtaki til lend-
ingar.
íaiiB” og klaidavciki
í HreftliHEacII.
Gin- og klaufavciki hefur
enn komið upp í Bretlandi, að
þessu sinni í Durham-greifa-
dæmi.
Gripið hefur vei’ið til. venju-
legra öryggisráðstafana, slátr-
unar bústofnsins o. s. frv.