Vísir - 14.01.1953, Blaðsíða 4

VtSIR
Miðvikudaginn 14. janúar 1953.
DAGBLAÐ
Ritstjóri: Hersteinn Pálsson.
Skrifstofur Ingólfsstræti 3.
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3. Símar 1660 (fimm línur).
Lausasala 1 króna.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Carl Ólafs§on,
ljósmyndari9
Átökín um áfengið.
TTér á landi hefur oft verið öldugangur mikill í áfengismál-
unum. Við höfum því að ýmsu leyti meiri „reynslu“ í
þessum málum en flestar aðrar þjóðir, sem litlar breytingar
hafa gert á meðferð og solu áfengis á síðasta mannsaldri. Ekki
verður þó sagt, að þessi reynsla okkar hafi orðið þess valdandi,
að áfengismálin séu hér í meira fyrirmyndarhorfi en annars-
staðar. Síður en svo.
Nú hafa áfengismálin komist hér á nýtt og óþekkt stig við
það, að hið nýja áfengislagafrumvarp var svæft á Alþingi. Vildi
dómsmálaráðherra ekki una þessari afgreiðslu þingsins með
því að hann taldi brýna nauðsyn að koma annari skipun á
áfengismálin en nú er. Fyrirskipaði hann síðan að hætt skyldi
sölu áfengis í öllum veitingastöðum, þar á meðal Hótel Borg.
Ennfremur mælti hann svo fyrir, að lögin um héraðabönn skyldu
koma til framkvæmda. Én allar ríkisstjórnir hafa til þessa
daufheyrst við öllum kröfum um slíka framkvæmd. Nú getur
hvert bæjarfélag á .. tðið með almennri atkvæðagreiðslu hvort
vínbúð skuli opin í bænum. Meirihluti atkvæða ræður.
Þessar ráðstafanir geta haft mikil áhrif á fjárhagsafkomu
ríkissjóðs og hlýtur því þingið að fjalla um það vandamál, sem
rm hefur risið vegna þeirrar afgreiðslu er áfengislagafrumvarp-
ið fékk í þinginu. Framsóknarflokkurínn réð niðurlögum þess,
en hefur vafalaust ekki gert sér grein fyrir afleiðingum aí'-
greiðslunnar. Sagt er að fjármálaráðherra hafi þungar áhyggjur
af málinu. Auk þess eru nú öllum þingmönnum, sem búa á
Hótel Borg, vísað út þaðan frá 15. þ.m. að telja. Ætlar hótelið
að loka.
Fretzt hefur, að lögð verði tillaga fyrir bæjarstjórnarfund á
morgun, um að atkvæðagreiðsla verði látin fram fara í Reykja-
vík um lokun vínbúða Áfengisverzlunarinnar. Talið er líklegt
að tillagan verði samþykkt og atkvæðagreiðslan muni fara fram
í næsta mánuði.
Átökin um áfengið halda því áfram og getur margt gerst
áður en föst og skynsamleg skipun kemst á þessi mál. Vegna
þess að allir flokkar eru í kosningarhug, er ólíklegt að nokkurt
samkomulag náist um málið fyrr en eftir kosningar.
Skipting sjávaraflans.
TÁÍdum saman tíðkaðist það hér á landi að fiskafla væri skipt
í ákveðnum hlutföllum milli þeirra sem á bátunum réru.
Fékk þá hver sinn hlut eftir því sem aflaðist, mikinn eða lítinn.
þetta tíðkast að nokkru leyti enn, þótt gerðar hafi verið marg-
víslegar brey.tingar um aflakjörin.
En þessar breytingar sem að mörgu léyti eru eðlilegar og
eiga rétt á sér, hafa á síðari árum valdið sívaxandi erfiðleikum
á því að ná samkomulagi um skiptingu þess hagnaðar sem veið-
in gefur af sér. Hefur þetta valdið stöðugum átökum milli sjó-
manna og útgerðarmanna og hvað eftir annað valdið stöðvun
sjósóknar um nokkurn tíma. Slíkur ágreiningur, af hverju
sem hann sprettur, veldur jaínan miklu tjóni fyrir einstak-
linga og þjóðina í heild.
Bátaútvegurihn er í eðli sínu samvinnufyrirtæki þeirra
sem að honum starfa, á þann hátt, að hver ber úr býtum eftir
því sem aflast. Vandinn er aðeins að setja reglur um skipting-
una, sem allir mega við una, án þess að hallað sé á útgerðar-
manninn eða sjómanninn. Ósanngirni á hvora hliðina sem er,
hefnir sín í erfiðleikum sem báðum eltU til tjóris. Er því nauð-
synlegt að finna sanngjarna leið út úr þessum \ vanda. bað
verður að finna leið til að skipta aflariúm á'éðlilegari hátt sýcf
að komist verði hjá sifelldum árekstruhi í byrjun hverfaiii'Ver-
- líðar. . 1 , : ■ r k í
Talsvert er nú raett um bátagjaldeyrinn í sambandi við
útgerðjria..- Háfá samriingar staðið yfir um nokkurt skeið milli,
fulltrúa ríkisstjÖfnaríririar ög landssambands útvegsmanna ,um
framhald þessa skipttlags á þessu ári. Heyrst hefur að útlit sé
Tyrir. litlar breytingar verði á skipulaginu-en endanlegir samn-
ingar hMá þó ekki tekist enn sem komið er.
í dag er Carl Ólafsson ljós-
myndari kvaddur hinzti
kveðju. Hann varð bráðkvadd-
ur að heimili sínu 7. þ. m.
Carl Ólafsson var Reykvík-
ingur, fæddur 22. des. 1887,
sonur hjónanna Guðrúnar Sól-
veigar Guðmundsdóttur og Ól-
afs Ólafssonar bæjarfulltrúa
og dannebrogsmanns í Lækjar-
koti. Carl var tvígiftur. Fyrri
kona hans var Málfríður
Björnsdóttir, nú búsett í Kaup-
mannahöfn, og eignuðust þau
þrjú börn, Björn, skrifstofu-
mann, búsettan hér í Reykja-
vík, og tvær dætur, Huldu og
Svöfu, báðar giftar og búsett-
ar í Kaupmannahöfn. Seinni
kona Caris er Anna Guðjóns-1
dóttir. Með henni eignaðist
hann eina dóttur, Guðrúnu
Helgu, sem er í föðurhúsum.1
Alsystur átti Carl eina, Rag.n- 1
heiði Helgu, sem gift er Jóni
Guðmundssyni bifreiðarstjura
í Borgamesi.
Carl var einn. af elztu og
þekktustu ljósmyndurum þessa
bæjar. Hann byrjaði mjög ung-
ur á námi, eins og þá var títt,
og lærði hjá Magnúsi Ólafssyni
ljósmyndara. Sveinspróf tók
hann árið 1904, þá ekki orðinn
17 ára, og sigldi að því loknu
til framhaldsnáms í Noregi og
Danmörku. Eftir heimkomuna
gerðist hann starfsmaður hjá
Birni Pálssyni ljósmyndara á
ísafirði, en setur sig skömmu
síðar niður í Hafnarfirði. Árið
1911 flytur hann svo stofu sína
hingað til Reykjavíkur, hverf-
ur aftur tveimur árum síðar til
framhaldsnáms í Kaupmanna-
höfn, en eftir heimkomuna
starfar hann óslitið við Ijós-
myndasmíði hér í Reykjavík.
Hann átti því um hálfrar aldar
starfsferil að baki sér, er hann
lézt.
Strax á unga aldri tileinkaði
Carl sér sérstaka vandvirkni í
öllum vinnubrögðum, sem á-
vallt hefir haldizt síðan, og
munu myndir hans lengi bera
þessari vandvirkni vitrii. Hann
hafði svo ákveðnar skoðanir
um skyldur góðs iðnaðarmanns,
að ekki varð 4im þokað, hvað
sem í boði var, enda var það
einn þáttur skapfestu hans. Á
hinn bóginn fylgdist hann vel
með öllum nýjungum í sínu
fagi, og er þess skemmst að
minnast, að fyrir rúmum mán-
uði var eg staddur í vinnustofu
hans, og sýndi hann mér þá,
fullur af áhuga, breytingu á
einni vél sinni,. sem hann hafði
látið gera í því skyni að nota
sér hina nýju tækni í litmynd-
um. „Við verðum að fylgjast
með tímanum,“ sagði hann, og
það hefir hann ábyggilega
meint, því hann vildi svo sann-
arlega að það bezta nýja og það
bezta gamla héldist í hendur.
Carl vai- einn hvatamaður að
stoínun Ljósmyndarafélags ís-
lands árið 1926, og virkur fé-
lagi alla tíð, lengst af í stjórn
eða varastjórn, og fulltrúi fé-
lagsins í iðnráði árum saman.
Lög félagsins sarndi hann, og
sömuleiðis verkefni til sveins-
prófa í' ljósmvndasmíði, og að
mestu þær breytingar, sem á
þeim hafa orðið síðan, enda var
hánn alla tíð formaður próf-
nefndar. Mér er óhætt að segja,
að bæði ljósmyndarafélagið og
stéttin eiga Carli rnikið og
heilladrjúgt starf upp að unria,
enda leysti hann öll þau störf,
sem honum voru falin, ineð
samvizkusemi, og hafði lag á
að fylgja sínu fram af fullri
einurð en þó sérstakri prúð-
mennsku. í þakklæti fyrir vel
unnin störf var hann gerður
heiðursfélagi Ijjósmyndarafé-
lags íslands á 25 ára afmæli
þess fyrir tæpum tveimur ár-
um. ■'
Ýmis önnur félagsstörf hafði
Carl með höndum, var árum
saman virkur félagi góðtempl-
arareglunnar, og lengi í stjórn
Félags íslenzkra bifreiðaeig-
enda.
Eg kynntist Carli fyrst fyrir
um 18 árum síðan. En þá at-
vikaðist það svo, að eg vann
nokkurn hluta af prófsmíði
minni á ljósmyndastofu hans,
og er mér ávallt ljúft að minn-
ast þeirrar fyrstu kynningar.
Seinna hlotnaðist mér sú gæfa
að kynnast Carli betur, og
einnig hinu indæla heimili
hans, sem hann með aðstoð
konu sinnar Önnu, hafði gert
svo vinalegt og hlýtt, og eigum
við nokkrir starfsbræður hans,
margar ógleymanlega stundir
þaðan, sem gott er að eiga, hún
var svo afdráttarlaus og hrein.
Kona hans og yngsta dóttir,
sem enn er í föðurhúsum, á-
samt öðrum uppkomnum böm-
um hans, eiga nú um sárt að
binda við svo snögglegt fráfall
eiginmanns og föður. Megi
guð styrkja þau í sorginni.
G. Ilannesson.

nP
Nýkomnar
perur
300 w., 200 w., 150 w.,
100 w., 75 w„ 60 w.,
40 w. og 25 watta.
Fluorescent perur
og margar aðrar
gerðir af perum.
VÉLA- OG
RAFTÆKJA-
VERZLUNIN
Bankastræti 10.
Sími 2852.
Tryggvagötu 23.
Sími 81279.
♦ BERGMAL ♦
Sl. mánudag var birt í Berg-
máli stutt bréf frá föður 12
ára drengs, sem hafði áhyggjur
af því, hve illa drengnum gengi
að læra að lesa. Nú hefur
mér borizt annað bréf, sem
kannske gæti orðið .vísbending
fyrir föður drengsins. ■ Er bréf-
ið svohljóðandj:
„Faðir spyr — varðandi 12
ára gamlan son sinn — hvernig
standi á að drengurinn getur
naumast lært að lesa, þótt hann
að öðru leyti virðist hafa eðli-
lega greind eftir aldri.
Orðblinda.
Drengurinn virðist, eftir upp-
lýsingum föðurins að dæma,
vera .orjðblmc^n. Orðþlinda ep
éklii eink...sjáidg£pf ’ og. pi.argvjr,
heldur. í danska 'hemmn v-ar
þetta rannsakað.. fýrirnokkr-
úms aruni, og kom þá í ljós að
ekki allfáir hermanna voru orð-
blindir og hafði þetta háð þeim
mjög við nám, þót't þeim tækist
að krafla sig í gegnum skóla.
HvaS er hægt að gera?
Það sem eðlilégast er að gera,
er fyrst og freriist að fara mc:ð
drenginn til augnlæknis, og láta
athuga hvort ekki sé eitthvað
að sjóninni. Sé hún í lagi þá
gæti hitt átt sér stað, að þetta
slafaði af einhverju ólagi í
sarábandi við sjónina, annað
hvort meðfæddum eða byrjandi
sjúkdómi, t.d. bólgu, sem gæti
svo smáversnað með aldrinum,
og' er það lækna að athuga það.
Ekki skal álasa barninu.
,n: §að er með ölki tilgangsiíiust
að áiasa bartrinu.1 samhanrii við t
þetta-og -getar haft mjög al
vtjrlegar ■: ttfieiðiugar., . Inri , t
þetta ástand algerlega óviðráð-
anlegt. — Sjálfsagt er aö leita
læknis og láta nákvæma ram? •
sókn fara fram á • drei’gr.um.
Beri það ekki árangur, þýðir
ekki að ætla barninu stöðu í
lífinu, sem gerir' miklar kröi-
ur til lestrargetU." Þannig lýk-
Ur bréfi hins athugula lesanda
og væri rétt að gefa því gaum,
því vera kann að um einhvern
augnsjúkdóm sé að ræða og
það ætti að athuga fyrst, — kr.
- 5 t
Gáta dagsins.
Nr. 339:
livað er fullt á bvoll'i,
en tómt á grúfu?
Íiré'Cn •■■*''■’ •: uri'SV '
Svar vié gátu iu'. 333:
íiiaW-, •.