Vísir - 22.01.1953, Síða 1

43. árg.
Fimmtudaginn 22. janúar 1953
17. tbl.
^HIjómsveit stofnuð við Þjóðieikhúsið, þrátt
fyrir andóf stjornar Symíóníusveitarinnar.
Joseph W. Martin var kjörinn forseti fulltrúadeildar Banda-
ríkjaþings og sést á myndinni með fundarhamarinn, sem er tákn
virðingarembættis hans.
Nú er steinfaíturinn tannlaus.
En brátt fær liasaei tennnrnai* aítnr
og i'iíaaar þá afinr á kúfisksáti.
Eins og getið var í Vísi í
fyrradag eru nú margir togar-
ar á veiðum í salt.
Nokkrir afla fyrir frystihús,
steinbít, sem flakaður er og
frystur, og nú mun verða farið
að fiska meira til herzlu, aðal-
lega ufsa, þorsk og keilu.
Karfi er minna eftirsóttur en
áður, a. m. k. í bili, enda betra
verð vestra fyrir steinbíts- en
karfaflök.
Steinbíturinn veiðist helzt á
miðum fyrir Vesturlandi, en
veiddist líka áður þó nokkuð á
miðum hér í flóanum, en þau
munu upp urin.
7
Cá' og klaufa-
veðci fer í vöxt
í Danmörku.
Steinbíturinn er magur um
þessar mundir og með tóman
maga, enda tannlaus! Það er
sérstætt um þessa fisktegund,
að hún fer að fella tennur á
haustin (seint í nóvember) en
er nú um það bil að taka tenn-
ur aftur. Er steinbíturinn fellir
tennurnar, fer hann á djúpmið,
en leitar svo nær, er hann fer
að geta „tekið til matar síns“.
Hann lifir nefnilega á kúfisk-
skeljum, og þegar tennurnar
eru komnar, bryður hann skel-
ina með öllu saman. Fitnar
hann þá fljótt. Veiðist oft vel
af steinbít, á miðum fyrir vest-
urland, þegar kemur fram í fe-
brúar og á sumrin.
Fiskafli á togara hefur verið
fremur tregur að undanfömu.
Þeir hafa verið á miðum fyrir
vestan land. Dágóðar hrotur
hafa komið. Gæftir hafa verið
fremur góðar miðað við það sem
vanalega er á þessum tíma árs.
ræðir stjornar-
Fjölmennur Varðarfundur
ræddi stjórnarskrármálið í
gærkveldi, og var Bjarni
Benediktsson utanríkismála-
ráðherra málshefjandi.
Auk framsögumanns tóku
til máls þeir Gunnar Thor-
oddscn borgarstjóri og Jón
Pálmason, forseti Sameinaðs
Alþingis.
Sjálfstæðismenn í stjórn-
arskrárnefnd, þeir Bjarni
Benedihtsson, sem er for-
maður hennar, Gunnar
Thoroddsen og Jóhann Haf-
stein hafa þegar lagt fram
tillögur sínar í nefndinni.
Mikill áhugi ríkir um mál-
efni Varðar, og geta má þess,
að í fundarbyrjun las for-
maðurinn, Birgir Kjaran,
upp nöfn 50 nýrra félaga. —
Vegna þrengsla verður frá-
sögn Vísis af fundinum að
bíða til morguns.
Almemiliigiir fmrðar sig á
köldks sfríðl66 þessara aðila.
59
Stfofiianirsasir æíáia að viitma saman,
esida kostaðar a£ opioltcni £é.
Stofnuð hefur verið sérstök
hljómsveit við Þjóðleikhúsið.
enda þótt slitnað hafi upp úr
samningum þess við Symfóníu-
hljómsveitina, og verður dr. V.
v. Urbancic aðalstjórnandi
hennar.
1335 rauðliðar
drepnir.
Manilla (AP). — Á árinu sem
Ieið urðu hersveitir stjórnar-
innar 1335 Hukuppreistar-
mönnum að bana á Luzen.
Gin- og klaufaveiki hefur
aftur færst í aukana í Dan-
mörku, en er mest útbreidd í
Póllandi og Frakklandi um
þessar mundir.
Samkvæmt skeyti sem yfir-
dýralækni barst nýlega, voru í
Danmörku 4 ný tilfelli fyrstu
vikuna í janúar og 39 í 2. viku
mánaðarins, en nýjum tilfellum
hafði fækkað niðúr í 4—5 á
viku í desember. í Hollandi má
faraldurinn heita um garð
genginn, sömuleiðis í Bretlandi,
þótt þar kæmi upp eitt tilfelli
eigi alls fyrir löngu, og einnig
skaut hún upp, kollinum á
Skáni í Svíþjóð, en í hvorugu
þessara landa hefur hún náð
útbreiðslu aftur. í Finnlandi
hefur hún gert vart við sig, en
verst er ástatt í Frakklandi og
Póllandi. Veikin hefur aldrei
náð til írlands og Noregur er
laus við hana, en þar hefur hún
að eins komið upþ á einum stað
1951, en breiddist ekki út.
Hér á landi eru varúðarráð-
stafanir áfram í gildi.
ítalskur hjólreiðamaður hef-
ur hjólað 1000 m. á 1:10,6 mín.
og er það talið heimsmet.
Uppreistarmenn, sem eru
kommúnistar, létu einkum til
sín taka í norðurhéruðum eyj
arinnar, og voru ofangreindir
menn allir felldir þar. Fjörutíu
hermenn féllu í viðureignum
við þá.
Vísir hefur áður greint nokk-
uð frá hinu hvimleiða og ó-
smekklega stríði, sem virðist
standa yfir milli Symfóníu-
hljómsveitarinnar og Þjóðleik-
hússins. Mál þetta varðar vissu-
lega allan almenning, þar sem
um er að ræða stofnánir, sem
starfa fyrir opinbert fé, og því
hefur blaðið aflað sér nánari
upplýsinga um það. Rétt er að
taka fram, að Vísir hefur ekki
fengið upplýsingar sínar hjá
Þjóðleikhúsinu, en hins vegar
borið þær undir Guðlaug Rós-
inkranz Þjóðleikhússstjóra til
þess að tryggja, að rétt væri
frá skýrt.
í hinni nýju hljómsveit eru
14 mönn, til að byrja með, og
hafa þeir verið ráðnir til loka
leikársins. Horfir nú vænlegar
um flutning óperunnar La Tra-
viata, með því að nú er fenginn
sá tónlistargrundvöllur, sem
unnt er að byggja á í sarribandi
við óperuflutning. Þá þarf að
sjálfsögðu að bæta mönnum
við, helzt allt upp í 35 menn, en
það tekst væntanlega nú.
í sambandi við samningaum-
leitanir Þjóðleikhússins og
Symfóníuhljómsveitarinnar
skal þessa getið:
Þjóðleikhúsið fór fram á að
fá að ráða 16 menn úr henni
að Þjóðleikhúsinu, og yrði þessi
Fiskherzla verlur aukin verulega.
Brátt hægt að taka
5000 S. hjá bæjar-
útgerðinni.
Aiikiaa lierxla ltS&a
amtíirssáís slar.
að koma þar upp trönum til
xdðbótar, og er stækkun
þessarar herzlustöðvar er
lokið, mun verða nnní að
herða þar allt að 5000 lesiir
af blautfiski.
Skúli Magnússan kom af ís-
fiskveiðum í morgun,
| Aflinn fer í frystihús dg
herzlu, þær tegundir, sern bezt
eru til slf's fallnar. Bæjarút-;
jgerðin hefur sem kvmnUgt er
: homið upp'.fisktrönum á Ðig 'á-
j neshálsi op. er hægt: •að'-herða
j þar 2500 ,.l.e§tir áf •blaUtfiski.
. Verið er ■ ' 'A'i"-
- í Hainarfirði og viðar er og
bætt við trönum til herzlu á
fiski, en markaður er góður íyr
ir .bertan fisk, aðallega í Afríku
og verð sæmilegt. Munu útgerð
armenn og útgerðarfélög hafa
mikinn áhuga fyrir að hagnýta
sem bezt þau markaðsskilyrði,
■; sem þar eru. Hefur verið flutt
: -áis vert af hertum fiski til■ Af-
ííku á undangengnum árum og
i hefur hann líkað ágætlega og
er eftirspurnin vaxandi. Þá er
það mönnum aukin hvatning
að nýta sem bezt öll skilyrði til
aukinna markaða fyrir íslenzk
an fisk, til þess að bæta upp
tónið sem íslenzkri útgerð er
búin af löndunarbanninu í
Bretlandi.
Fjórir af togurum Bæjarút-
gerðar Rvíkur veiða nú í salt:
Ingólfur Arnarson, Þorsteinn
j Ingólfsson, Pétur Halldórsson
og Jón Baldvinsson (fer í
kvöld).
Hallveig Fróðadóttir og Jón
Þorláksson eru í höfn til eftir-
lits (klössunar) og Þorkell máni
vegna breytinga, sem áður heí-
ur verið gerð grein fyrir.
hljómsveit aukin upp í 35 menn
í sambandi við flutning óperu.
Fyrir þetta skyldi Symfóníu-
hljómsveitin fá 380 þús. krón-
ur. Stjórn Symfóníuhljómsveit-
arinnar setti það skilyrði, að
hún fengi að flytja óperuna
Tosca með sænskum kröftum,
sem hún hafði staðið í samn-
ingum við í Stokkhólmi. Á
þetta gat Þjóðleikhússtjóri ekki
fallizt, enda löngu vitað, að á-
formað var að flytja La Travi-
ata með íslenzkum kröftum
eftir því, sem við yrði kbmið.
Auk þess mátti stjórn Symfón-
íuhljómsveitarinnar jafnvel
vera kunnugt um, að Þjóðleik-
húsið áformaði að flytja Tosca
síðar, í íslenzkri þýðingu Frey-
steins Gunnarssonar, sem er í
höndum leikhússins.
Mál þetta hefur vakið mikið
umtal meðal almennings, og er
það að vonum. Menn skilja
ekki, hvers vegna samvinna
þessara aðila getur ekki tekizt.
Bæði eru fyrirtæki þessi rekin
af opinberu fé, og ekki virðist
starf Symfóníuhljómsveitar-
innar svo mikið, að hún geti
ekki leikið á vegum Þjóðleik-
hússins, án þess að raska eðli-
legum starfsgrundvelli sínum.
Þá þykir mönnum eðlilegt,
að íslenzkir söngvarar fái að
spreyta sig á óperusviði hér,
fái tækifæri til þess að notfæra
sér og sýna kunnáttu þá, er þeir
hafa öðlazt eftir nokkurra ára
nám á Ítalíu og víðar, sem að
verulegu leyti er kostað af al-
mannafé. Það sýnist því vera
vafasamt að fá hingað erlendan
óperuflokk í samkeppni við ís-
lenzkan, enda þótt slíkt kynni
að vera ágæt skemmtun og tónT-
listarviðburður.
Þetta dularfulla „kalda“ stríð
Symfóníuhljómsveitarinnar og
Þjóðléikhússins er í meira lagi
ósmekklegt, og nær engri átt.
Nú virðist Þjóðleikhúsið hafa
unnið þessa lotu stríðsins með
stofnun hinnar nýju hljómsveit-
ar. Mun almenningur yfirleitt
líta svo á, að það séu hæpnar
tiltektir hjá stjórn Symfóníu?
hljómsveitarinnar að setja
Þjóðleikhúsinu óaðgengileg
skilyrði til þess að hljómsveit-
in leiki í einu tónlistar- og
leikmenntahöll þjóðarinnar.
Amsterclam (AP). — Elzta
dagblað HoIIands, Algemen
! Handelsblad, er orðið 125 ára
: gamalt.