Vísir - 26.01.1953, Blaðsíða 4

TISXB
"
Mánudaginn 26. janúar 1953.
DAGBLAÐ
Ritstjóri: Hersteinn Pálsson.
Skrifstofur Ingólfsstræti 3.
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3. Símar 1660 (fimm línurj.
Lausasala 1 króna.
Félagsprentsmiðjan h.f. í
„Áttu ekki á öðru völ"
Tónninn í Tímanum í garð samstarfsflokks síns er sjaldan
mjög vinsamlegur. Ekki skai það lastað, þótt hvor flokk-
urinn haldi á sínu og drepi ekki niður hóflegri gagnrýni á
fornum andstæðing, meðan samvinnan helzt. Hitt er hlálegra
að barma sér yfir því að vera í samstarfinu og þykjast aldrei
hafa búist við öðru í því en illu einu.
í leiðara Tímans á fimmtudag er- rætt um verzlunarmálin,
og heldur aumingjalega. Þar segir svo meðal annars:
„Framsóknarmenn gerðu sér aldrei von um að hægt
yrði að koma miklum endurbótum á verzlunarmálin í
samstarfi við Sjálfstæðismenn. Á öðru samstarfi áttu þeir
hins vegar ekki völ eftir að annar hinna svonefndu
verkalýðsflokka gerði sig ósamstarfshæfan vegna
Moskvu-þjónustu sinnar, en hinn fór í fýlu vegna ósig'-
ursins í seinustu kosningum. Framsóknarmenn töldu
samstarf við Sjálfstæðisflokkinn þó betra en að láta
landið vera stjórnlaust“!
Af þessu mætíi s ilja, að allar þær breytiiigar, sem gei’ðar
hafa verið á verzlunarmálunum í tíð núverandi stjórnar, væri
illa séðar af Framsóknarflokknum og gegn hans vilja. Þessar
hreytingar eru meðal annars afnám skömmtunarinnar, frjáls
innflutningur ýmissa vara, sérstaklegra landbúnaðai'vara, og
aukið frjálsræði í verðlagi. Tíminn segir að Framsóknarmenn
hafi aldrei gert sér von um að hægt yrði að koma á miklum
endurbótum í samstarfi við Sjálfstæðismenn. Telja þeir þá að
þetta séu engar umbætur eða hafa þeir óskað eftir frekari
hreytingúm sem Sjálfstæðismenn hafa staðið í móti?
Sannleikurinn er sá, að Framsóknarmenn hafa verið fylgj-
andi öllum þeim breytingum sem gerðar hafa verið á verzi-
unarmálunum og ekki er kunnugt um að þeir hafi borið fram
inokkrar aðrar tillögur til bóta, sem Sjálfstæðismenn hafi verið
■á móti og hindrað að gengi fram. Yfirleitt er ekki annað vitan-
legt en að gott samkomulag hafi verið milli flokkanna um þær
ráðstafanir í verzlunarmálunum, sem gerðar hafa verið.
Hvers vegna er þá blað Framsóknarflokksins að lýsá þvi
sérstaklega yfir, að flokkurinn hafi aldrei gert sér von um
endurbætur á þessum málum í samstarfi við Sjálfstæðisflokk-
inn? Er það að gera sjálft sig að viðundri eða er það að draga
dár að íoringjum sínum? Það mun sjálft bezt svara því.
Breytingar á verzlunarháttunum hafa verið miklar og til
bóta, þótt sumir hafi ekki áttað sig á því enn. Frjálsa verð-
lagið hefur orsakað það, að hver verzlunin af annarri auglýsir
útsölur þar sem vörur eru seldar fyrir allt að hálfvirði. Þetta
fyrirbrigði þekktist ekki í tíu ár, meðan verðlagseftirlitsskrií-
finnskan var í algleymingi og svarti markaðurinn blómgaðist.
Erlendu ættarnöfnin.
TTndanfarin ár hefur fjöldi erlendra ættarnafna tekið sér ból-
festu hér á landi. Eru mörg þeirra hin herfilegustu og
flest þeirra samrímast á engan hátt íslenzkum málvenjum. í
fyrra setti Alþingi það skilyrði fyrir veitingu ríkisborgara-
réttar að íslenzk nöfn væri tekin upp í stað þeirra erlendu.
Þetta mæltist hvarvetna vel fyrir.
Nú er enn rætt um þetta mál á þingi. Lagði menntamála-
ráðherra til að fylgt væri þeirri reglu, sem þingið tók upp í
fyrra. Einn þingmaður, Gylfi Gíslason, lagði til að útlend-
ingarnir fengi að halda ættarnöfnum sínum en tæki sér ís-
ienzk fornöfn. Flestum kemur saman um að þetta væri sama
og bjóða erlendu ættarnöfnunum heim og eyðileggja þannig
hefð og menningu landsmanna í þessum efnum. Nöfnin mundu
með þessu móti halda áfram frá einum ættlið til annars.
Samkvæmt íslenzkum lögum mega íslenzkir ríkisborgarar
•ekki taka sér ættarnöfn. Það væri því einkennilegt mjög ef
erlendir menn sem fá ríkisborgararétt, ættu að vera rétthærri
í þessum efnum en íslendingar sjálfir. Það væri undirlægju-
háttur, sem fáir muiídu geta sætt sig við. Auk þess væri það
skemmdarverk gegn málvenju og þjóðerni. Á undanförnum
árum hefur löggjafinn ekki athugað það, að lög um manna-
nöfn gilda um erlenda menn sem til landsins flytjast. Þar er
. beinlínis tekið fram að menn megi ekki bera önnur nöfn en
þau sem rétt eru að lögum íslenzkrjai’ fúngu. Þetta'hefur'Verið
, þverbrotið. Það væri því hlálegt, að á sama tima og íslend-
ingar berjast fyrir, því að halda þjóðerni sínu og hefðbundnum
venjum, ætti þerr ' að iílnleiða vénju, sein sundraði- 'öinUrit
„snarastæ þættinúm í þjóóerni; þeirrp,: því logmáii sem íslenzic
manpg.nöíu.hafa.fylgt •ITá^Iandnámstíð. . . .1.
2500 ára hjúskaparlögum Ind-
verja verður kollvarpað.
Nú eiga hjén að fá að skiljja,
ef þau æskja þess.
N. Delhi (AP). — Lagt hefur
verið fram á þinginu frumvarp,
sem — ef að lögum verður —
mun gerbreyta hjúskaparmál-
um Indverja.
Er hér hvorki meira né minna
en um það að ræða, að koll-
varpað verður 2500 ára gömlum
hjónavígslusiðum Hindúa. en
auk þess er í frv. heimild til
8 rannsóknarlefðangrar
hér í fyrra.
í fyrra voru hér 8 leiöangr-
ar erlendra manna, er ferðuð-
ust um óbyggðir landsins í
rannsóknarskyni, samtals 89
manns.
Fréttamenn áttu í gær tal
við dr. Björn Jóhannesso.i,
framkvæmdastjóra Rannsókn-
arráðs ríkisins, og skýrði hann
þeim m. a. frá þessu.
Allt voru þetta Bretar, nema
einn, Svisslendingurinn Oliver
Sachs frá Genf, sem vann að
bergfræðilegum athugunum á
Austfjörðum. — Stærsti hópur-
inn var frá Rannsóknarfélagi
bi-ezkra skóla, 65 talsins, flest
unglingar á aldrinum 16—18
ára, er höfðu bækistöð við Loð-
mund. Fengust þeir einkum
við landmælingar og veðurat-
huganir.
íslenzkir fræðimenn aðstoð-
uðu suma leiðangursmenn, með
al þéirra voi-u þeir Jóhannes
Áskelsson jarðfræðingur, Jón
Eyþórsson veðurfræðingur, dr.
Sigurður Þórarinsson, Tómas
Tryggvason jarðfræðingur og
dr. Finnur Guðmundsson.
hjónaskilnaðar, réttur dætra til
að taka arf eftir föður sinn og
jafnrétti kvenna á sviði eignar-
réttarins.
Raunar eru fimmtán ár, síð-
an fyrsta lagafrumvarp af
þessu tagi kom fyrir löggjafar-
samkundu Indverja, en rétt-
trúaðir Hindúar hafa ævinlega
barizt gegn öllum breytingum
með oddi og egg. Hefur samning
frumvarpsins tekið langan
tíma, þar sem almenningsálitið
vai- mjög kannað með tilliti til
stuðnings alþýðu raanna. Ræddi
síðasta þing f-t’umvarpið í full
tvö ár við ög við, en það náði
þá ekki fram að ganga, þar sem
margir fylgismenn Nehrus
neituðu að styðja það. Síðan
hafa verið gerðar á því ýmsar
breytingar, til þess að ganga til
móts við hina róttækustu menn
í ýmsum efnum og loks var
frumvarpið gert að einu af
kosningamálum Þjóðþings-
flokksins við síðustu kosningar.
Til þess að flýta málinu hef-
ur frumvai-pið raunverulega
verið klofið í marga hluta, og
hver lagður fyrir þingið sér-
staklega. Fyrst var borið fram
írumvarpið um hjúskap og
hjúskaparslit. Hingað til hefur
borgaralegt hjónaband verið
bannað á Indlandi og hjúskap-
arslit einnig. Á hvoru tveggja
er gerð breyting með frum-
varpinu.
Flokkur Nehrus hefur örugg-
an meiri hluta í báðum deildum
þingsins, svo að enginn efi er á
þvi, að frumvörpin ná fram að
ganga, hvert af öðm.
Gc5 kjörsókn
við prests-
kosningu.
í gær fóru fram prestskosn-
ingar í Eyrarbakkasókn og varð
þátttaka mjög mikil.
Á kjörskrá á Eyrarbakka
voru 320 og kusu 273, og' á
Stokkseyri greiddu 281 atkv. af
350, en óvíst er um fjölda at-
kvæða í Gaulverjabæjarsöfn-
uði Eins og kunnugt er sóttu
tveir um brauðið, þeir síra Jó-
hann Hlíðar og Magnús Guð-
jónsson cand. theol.
Þriggja daga kærufrestur er,
eins og venja er um slíkar
kosningar, en atkvæði verða
væntanlega talin í skrifstofu
biskups á fimmtudag.
BEZT AÐ AUGLYSAIVISI
V.A.C.
Sjóstígvél
eru heimskunn fyrír
gæði. Eru nú fyrir-
liggjandi, fullhá, of-
anáhmd og hnéhá.
Lárus G. Lúðvígsson
Skóverzlun.
* BEBGMAL ♦
Bergmál birti fyrir skömmu
bréf frá einum lesanda um á-
fengismálin og óskaði þá eftir
fleirum. f þessu Bergmáli var
að nokkru rætt viðhorfið í
Noregi, Svíþjóð og Danmörku.
Nú hefir Bergmáli borizt ann-
að bréf, þar sem sagt er frá
ástandinu í Finnlandi þegar
bann var í gildi þar, en svo
segir í bréfinu:
Bann
í Finnlandi,
í sambandi við skrifin um
áfengismálin í Skandjnavíu
væri fróðlegt að athuga hvern-
ig ástandið var í- Finnlandi
meðan Finnar bjuggu við al-
gert bann. Árið 1924 lýsir
ferðamaðui’ einn ástandinu
þannig:
„Drykkjuskapur er mikill í
Finnlandi, síðan bannlögin
gengu í gildi og einkennist
einkum af því, að fólkið drekk-
ur lakari tegundir en áður og
munu margir naumast vita
full .skil á því hvað þeir eru
að. drekku.
Furðulegar
blÖBdwr v
drukknar.
i i í v , ;/;í ’ < •; : ' . í
. Mjög 'algengt er .-hið .svs,*,-
' ' " 1 wT3 i’lhrtn
nefnda „Eistlandsspritt11, sem
hefir 96 prósent styrkleika og
ei-u búnar til úr því hinar
furðulegustu blöndur og ekki
allar sem heilsusamlegastar.
„Eistlandsspritt“ er miltið not-
aö í kraftpilsner, sem kallaðui
er, en sá pilsner er blandaður
með „Eistiandssprittinu“ einu.
Finnski skerjagarðurinn ger-
ir smyglurum létt fyrir enda
er nú svo komið að hver og
einn getur hringt til vínsala
og pantað áfengi.
■ 0
Embættismenn
broHeg’ir.
í veitingahúsum er líka
hægt að fá staup af víni, en
vitanlega má ekki skrifa áfengi
á reikninginn í bannlandi og
hefjast því allir reikningar
þeirra, sem neyta áfengis, á
orðinu „Flutt“.
Jafnvel æðstu embættis-
menn virða eklti bannlögin. í
veizlu í Borgá, einum mesta
menningarbæ Finnlands, hafði
borgarstjórinn yfir einhverja
undarlega þulu og að h.emii
lokínni var „snapsinn“ fram-
reiddur.“
Þannig *. lýkur fréfi . b'ipn-
Íandsfagaosj ^esh; éh pr&róp.óg;
strángþéiðárlégui'.’ triaður. Ts
Ástandið yrði
verra hér.
Ekki þarf að efa, að við
myndum verða undir sömu sök-
ina seldir og Finnar, ef við
ætluðum að framfylgja banni.
Eins skrykkjótt og það gekk
áður myndi það ganga enn ver
nú þar eð leiðimar til þess að
afla áfengis eru mun fleiri en
áður. Meðal annars myndu
margir leita á náðir vamarliðs-
ins ef til banns kæmi og yrði
slík , áfengisbón íslendingum
sízt til sæmdar, enda myndu
hljótast af slíku mikil og óeðli-
leg sambönd við vamarliðið,
sem hvorugum aðilanum yrði
til neins góðs.
Vilja ekki fleiri taka til máls
um þetta? — Kr.
Gáta dagsins.
Nr. 349.
Sá eg fullt hús með hvítar
kýr, og rauðaiv kálf leika sér
á flórnum.
^vai* Aúð gátu .nr.í346:;

■gg;