Vísir - 28.01.1953, Blaðsíða 4

VISIB
Miðvikudágiim. 28: janúár' 1953.
WSXXl
D A G B L A Ð
Ritstjóri: Hersteinn Páisson.
Skrifstofur Ingólfsstræti 3.
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3. Símar 1660 (fimm línur).
Lausasala 1 króna.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Ognaröldin í Kína.

Kína er það ríki veraldar, sem síðast hefur orðið kommúnism-
anum að bráð. Síðan er það lokað land að mestu eins og
önnur, sem komizt hafa undir jórnhæl og ógnarstjórn kommún-
ista. Engin leið er þó að girða fyrir það með öllu, að menn
komist úr landi þar frekar en annars staðar, og fyrir bragðiðj
'er hægt að gera sér allglögga grein fyrir því, sem þar er að
gerast. Það ætti að vera hugsandi mönnum nokkur vísbending
um hlutskipti þeirra þjóða, sem eru svo ógæfusamar að verða
íórnardýr kommúnismans.
Skömmu fyrir áramótin var nokkrum kommúnistum og
nytsömum sakleysingjum boðið að skreppa til Kína, til þess
•að kynnast þar „ástandi og horfum“. Voru ferðalangarnir eðli-
lega nokkrar vikur í leiðangri þessum, og þeystu fram og aftur
um Kinaveldi. Var ljóst af þeim kílómetrafjölda, sem þeir
sögðust hafa farið innan „bambustjaldsins“, að ekkert tóm
hefur verið til að 1-"’->nast landi og lýð jafnvel þótt þeir hefðu
kunnað kínversku. ' ki stóð þetta þó hinum fróðleiksþyrstu
fyrir þrifum, því að við heimkomuna vissu þeir allt, sem þá
'hafði fýst að fræðast um varðandi ríki Mao Tse-tungs og var
það ekkert smáræði, sem þeir gátu miðlað almúganum hér.
Er skemmst frá því að segja, að allt var í besta lagi austur
þar. Þó gætti nokkurs misræmis í frásögnum ferðalanganna um
réttarfar Kínaveldis og tilhögun hinna alræmdu réttarhalda,1
,sem þar fara fram í mynd æsingafunda á strætum og gatna-!
mótum. En það var bersýnilegt, að gestunum fannst ekkert að
því, þótt stjórnin gerði nokkra andstæðinga sína höfðinu styttrij
— síður en svo, það var ekki nema sjálfsagt, til þess að stjórn-
•arvöldin gætu starfað hindrunarlaust.
Kommúnistum er þó meinilla við það, þegar á það er gizkað,
nð trúbræður þeirra í Kína hafi líflátið ekki færri en fimm
milljónir landa sinna. Sú tala byggist á upplýsingum, sem
kommúnistar gefa sjálfir um hreinsanir sínar meðal allskonar
„braskaralýðs", svo og á öðrum fregnum, sem borizt hafa með
flóttamönnum og ferðamönnum, er lánazt hefur að komast úr
landi. í rauninni finnst kommúnistum' þetta sjálfsagðar að-
farir, en eðlilega reyna þeir að kveða allar slíkar fregnir niður,
því að það er ekki gott til afspurnar fyrir þá, sem hafa gert
friðardúfuna að merki sínu.
Hér hcima vilja þeir láta þær skýringar nægja, sem Kína-
fararnir gáfu eftir heimkomuna laust fyrir jólin. Þeir ferða-
langar eiga að vera hæstiréttur, og aðrir mega ekki taka til
máls. Þess vegna hefur það komið illa við rauðliða, að séra
Jóhann Hannesson skuli nú kominn heim frá Kína. Vegna
langdvalar þar er hann vitanlega miklu fróðari en þeir, er
hafa aðeins komið þar fáeinar vikur, og verið dregnir á asna-
eyrum til þeirra fáu staða, sem stjórnarvöldin telja óhætt að
sýna.
Séra Jóhann gizkar á, að kínversk stjórnarvöld og óaldar-
lýður sá, sem víða hefur tekið sér lögregluvald í nafni þeirra,
hafi myrt 5 milljónir manna. Það lætur því nærri, að hundr-
aðasti hver Kínverji hafi látið lífið vegna blessunar komm-
únismans. Þessi tala samsvarar því, að 1500 íslendingar féllu
fyrir böðulsöxi. Þegar á það er litið, er ekki nema eðlilegt, að
rauðliðar hér reyni að gera sem minnst úr upplýsingum sr,
Jóhanns og lýsa þær rangar. En vegna viðbragða kommún-
ista er full ástæða til að líta svo á,'að ofangreind tala — 5
miiljónir — sé rétt, eða jafnvel of lágt reiknuð.
Annar þáttur er framundan.
TJn menn skulu ekki ætla, að aftökum sé lokið í Kína, þótt
stjórn kommúnista hafi fest sig í sessi með morðum a. m.
k. fimm milljóna manna. Það er aðeins fyrsti þátturinn. Eftir-
leikurinn verður óvandaðri, en hann hefst áður en varir —
með valdabaráttu æðstu manna kommúnista. Það er eins víst
ög að nótt fylgi degi, að böðlarnir eiga eftir að úthella blóði
fiver annars —- jaínvel á næsta ári ef ekki þessu. í ríki, þar
senx einvaldur hefur hrifsað völdin með ofbeldi, sitja allir á
svikráðum við hann — elcki síður nánustu aðstoðarmenn hans
e'n aðrirý Þfess' vegna éru .fn-einsahir ævínlega nauðsyn í ein-
ræðisríkjum.— í Kina. sem annars staðar. Spurningin er að-
eins — iætur Mao Tséts-tung talca Ghto En-Lai af lífi eða
öittgt? Cig hver tekur-svo þann af lífí, sem. eftir lifir af, þeimjc
Á morgun minnist SVFÍ aldar-
fjórðungs björgunarstarfs.
Hefír bjai*gað 5251 manna eir líís-
háska. o*» hefír mi íim 28 |>eis. félaga
Einn þarfiegasti félagsskap-
ur þessa lands, Slysavarnafé-
lag íslands, á aldarfjórðungs
afmæli á morgun.
Hér verður aðeins rakinn
stuttlega aðdragandi að stofn-
un félagsins, en það voru Fiski-
félag íslands og Skipstjórafé-
lagið Aldan, sem boðuðu til op-
inbers fundar um skipsströnd
og drukknanir við strendur
landsins og vamir gegn þeim.
Kjörin var á þessum fundi,
hinn 8. des. 1927, fimm manna
nefnd til þess að undirbúa
stofnun björgunarfélags. Þessir
menn voru kjönxir Geir Sig-
urðsson skipstjóri, Guðm.
Björnsson landlæknir, Jón E.
Bergsveinsson erindreki, Sig-
urjón Á. Ólafsson, form. Sjó-
mannafélags Reykjavíkur og
Þorsteinn Þorsteinsson skip-
stjóri, þáv. formaður Öldunnar.
Stofnfundui-mn var svo hald-
inn í Bárubúð hinn 29. desem-
ber 1928, og var kjörin fyrsta
stjórn félagsisn: Guðmundur
Björnsson landlæknir, forseti;
Magnús Sigurðsson bankastj,,
gjaldkeri; Geir Sigurðsson.
skipstjóri, ritari. Meðstjórnend-
ur: Þorsteinn Þorsteinsson,
skipstjóri og Sigurjón Á. Ól-
afsson, alþm. Hefir Sigurjón
át't sæti í stjórninni frá önd-
verðu, og verið varaforseti
þess undanfarin 12 ár.
Fyrsta deildin, sem stofnuð
var úti á landi, var Sigurvon í
Sandgerði, en nú eru þær sam-
tals 195, en félagar S.V.F.Í. 28
þús. að tölu. — Konur hafa
tek'ið mikinn og drjúgan þátt
í starfi félagsins, eins og al-
kunna er, og eru nú starfandi
23 kvennadeildir.
Guðmundur Björnson land-
læknir, form. undirbúnings-
nefndar SVFÍ og fyrsti forseti
félagsins.
S.V.F.Í. á nú og annast sam-
tals 92 björgunarstöðvar víðs
vegar á landinu, þar af 51 1.
fl. stöð, með línubyssu, líflínu,
tildráttartaug. björgunarstól
og fleh-i tækjum.
Á hðnum aldarfjórðungi
hefir S.V.F.Í. forðað úr lífs-
háska 5251 manni, en auk þess
aðstoðað á ýmsa lund miklu
fleiri nauðstadda menn, en ör-
yggi hefir aukizt við 'vaxandi
starf félagsins.
Núverandi stjói-n S.V.F.Í. er
þannig skipuð: Forseti Guð-
bjai-tm- Ólafsson hafnsögumað-
ur, varaforseti; Sigurjón . Á.
Ólafsson fyrrv. alþm., gjald-
keri; Árni Árnason kaupm.,
ritari; Friðrik V. Ólafsson
skólastj., og meðstjórnendur
þau frú Guðrún Jónasson, frú
Rannveig Vigfúsdótth- og Ól-
afur Þórðarson skipstjóri. Enn-
fremur eiga sæti í stjórn., f é-
.lagsins fyxií hönd • landsf jórð-
únganna. Fýrir Sunrilendinga-
fjórðung: Gísli Brynjólfssön
prestur. Vestfirðingafjórðung:
Þórður Jónsson bóndi. Norð-
lendingafjórðung: Júlíus Hav-
steen sýslumaður og Austfirð-
ingafjórðung: Árni Stefánsson
útgerðarm.
Jón Oddgeir Jónsson hefir
með höndum slysavarnir á
landi, en Henry Hálfdánsson
er skrifstofustjóri félagsins. Jón
Bergsveinsson lét af erindreka-
störfum árið 1949 fyrir aldurs
sakh’, en Guðmundur G. Pét-
urssson er erindreki þess nú.
Á morgun verður afmælis
félagsins minnzt með sérstakri
dagskrá í útvarpinu, en meðal
1 ræðumanna verða forseti ís-
lands, biskup, sjávarútvegs-
; málaráðherra og forseti félags-
ins.
Dregið úr raf-
magnsskömmtun ?
Ástandið í rafmagnsmálun-
um má heita viðunandi nú, að
því er Vísi var tjáð í rafmagns-
stöðinni við Elliðaár í morgun.
Vatnsborð í Elliðavatni er
eins hátt og það getur orðið,
og hefur orðið að hleypa vatni
framhjá stíflunum. Má jafnvel
gera ráð fyrir að frekar megi
draga úr rafmagnsskömmtun í
. bænum áður en langt um líður,
' ef ekki verða mikil frost á
t
næstunni.
Vatnsrennslið í Soginu nem-
ur nú um 100 ten.metrum á
sekúndu, og þykir það mjög
sæmilegt. Lægst komst það nið-
ur í 83—84 ten.'m/sek., eihs og
Vísir hefur áður sagt frá.
London (AP). — Brezku ráð-
herrarnir Eden og Butler fara
sennilega til Washington livað
líður og ræða viðskiptamál við
Bandaríkjastjórn.
* BERGMÁL ♦
Það hefir verið haft orð á
því við Bergmál aö-það sé mjög
vinsælt að leikflokkur frá
Þjóðleikhúsinu fari í heimsókn
í nágrennið og sýni leikrit, er
sérstökum vinsældum hafa
átt að fagna meðal leikhúsgesta
í Reykjavík. Það hefir alltaf,
að mér er tjáð, verið gert ráð
fyrir að Þjóðleikhúsið sendi
leikflokka og sýni utan Rgykja-
víkurj og verður sjálfsagti'ram-
vegis,, þar sem hús eru fyrir
hendi.
Eriðleikum
bundið.
Það er þó sannarlgga fnikl-
um vandkvseðum bundið að
sýna viðamikil leikrit við hin
ófullkomnari skilyrði, sem eru
alls staðar utan Þjóðleildiúss-
nis. Sérstaklega er ekki hægt
að gera ráð íyrir jafn íburðar-
miklum leiktjöldum, en þessar
leiksýningar hafa samt mikið
gildi fyrir fjöldann allan, sem
ekki á þess kost að komast til
bæjarins, og geta líka oi'ðið
góðar til leiðbeiningar fyrir
leikfélflg smástoðaniui. Þe^a'
er sem sagt mjög vinsælí og
ástæða iil að láta . það. ko.m:
'fram. pi:'.; ö::
Sleðaferðir
banxa.
Það er ekki nema eðlilegt,
að allur fjöldinn af börnum sé
á ferð með sleða um þessar ■.
mundir, einkum þegar snjór
hefir verið af skornum skammti
það sem af er yetrinum. Enda
er það svo að böm á öllum aldri
eru nxeð sleðana sína á götun-
unv renna sér alls staðar sem
einhver halli er undan fæti. í
sambandi við þessar sleðaferðir
er alltaf þó nokkur hætta, eink-
um þegar börnin koma á
fleygiferð íxiður hliðargötu og
inn á fjölfarna akvegi. Eg get
ekki sagt, að eg sé neitt sér-
staklega taugaveiklaður, en oft
hefir mér orðið ónotalega inn-
anbrjósts, er eg hefi orðið sjón-
arvottur að því að bílar hafa
orðið að snarhemla vegna þarna
á sleðum.
Þari' meiri v:-o; x>í \
aðgæzlu. wi
Ekki hefir heyrzt um ' nein
alvarleg slys, og vonandi verða
þau engin. En mér finnst að
gjarnan. nxætti; hafa meiri og
betri gát á bömurrg og á eg þar
ekki.-endilega við tögregiuna,
fíekar;- viðu foreldra, að þeir
brýni fyrir börnunum að fara
varlega og renna sér ekki
stjórnlaust niður stíga, sem
liggja inn á f jölfama vegi. Þó
er það greinilegt að eftir því
sem leikvöllum fjölgar í bæn-
um er mikið dregið úr hætt-
unni hvað við kemur yngstu
börnunum, senx láta séi- nægja
að alca fram og aftur á þeim.
Eg stóð síðla dags á mótum
Háteigsvegar og' Rauðarárstígs
og horfði á börnin bruna nið-
ur Háteigsveginn. Þau námu
öll staðar áður en komið var
að Rauðarárstígnum, eða
stöðvuðu sleðana, en stöku
sinum tókst það ekki og brunáö
var vfir götuna. Ekkert kom
fyrir, en stundum var mjótt á
mununum. — kr.
Gáta dagsins,
Nr. 351.
Hver er sá þjóðvegur,
sem aldrci hcfir verið
farinn nema cinu sinni?
Svar við gátu tu’. 356.
Skáktafl.