Vísir - 06.02.1953, Blaðsíða 4

s
VISIB
Föstudaginn 6. febrúar 1953
DAGBLAÐ
Ritstjóri: Hersteinn Pálsson.
Skrifstofur Ingólfsstræti 3.
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3. Símar 1660 (fimm línurj.
Lausasala 1 króna.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Hvsl |erist í áfeiigisiiáEyisniii.
Þrjár bæjarstjórnir hafa nú samþykkt, að innan bæjarfélaga
þeirra skuli efnt til atkvæðagreiðslu um það meðal borgar-
anna, hvort útsölum Áfengisverzlunar ríkisins á staðnum skuli
lokað, og þar með fenginn úrskurður um það, hvort ganga skuli
í gildi héraðsbann, sem svo hefur verið nefnt.
Bæjarstjórn Reykjavílcur varð fyrst til þess að samþykkja,
slík atkvæðagreiðsla skyldi fara fram hér og á hún , sam-
kvæmt þessari samþykkt bæjarstjórnarinnar, að fara fram i
þessum mánuði. Síðan hefur þetta mál mjög verið rætt manna
á meðal, en hefur ekki verið ákveðið, hvenær atkvæðagreiðsla
þessi skuli fara fram, og er haft fyrir satt, að það kunni að
>dragast fram yfir mánaðamótin eða enn lengur.
GóStemplara hafa oft og lengi borið fram kröfu um það,
að lagaákvæðin um héraðabönn skuli ganga í gildi, svo að ein-
;staklingar á þeim stöðum, þar sem Áfengisverzlunin hefur
■ útsölur sínar, geti greitt um það atkvæði, hvort þær skuli vera
■opnar eða ekki. Þeir líta svo á, að því minna sem framboð er
.af áfengi, og því erfiðara sem sé að afla þess, því minna sé
um drykkjuskap og jafnframt dragi þá úr hverskyns afbrot-
um- og böli, sem áfengisneyzlu fylgir. Er það og alveg rétt, sem
' bent hefur verið á, að færri menn hafi notið kjallaravistar hjá
lögreglunni, þá 19 daga desember-mánaðar síðast liðins, sem
.sölubúðir Áfengisverzlunar ríkisins voru lokaðar hér í bæ,
meðan verkfallið mikla stóð, og afbrotum yfirleitt fækkað til
: muna.
En sagan er því miður ekki nema hálf-sögð með þessu,
'því að allt öðru máli mundi gegna, ef hér væri algert bann um
langan tíma, en ekki tímabundið eins og fyrir tveim mánuðum.
Þá lágu siglingar frá öðrum löndum niðri að heita má, en þótt
bann væri sett, mundi hér ekki verða nein siglingastöðvun eins
og í desember. Smygl mundi þá fara stórkostleag í vöxt, og öll-
um ráðum verða beitt, til þess að koma áfengi inn í landið,
:svo að hægt væri að selja það hinum þorstlátu fyrir okurverð.
Samanburður, sem gerður er við verkfallstímabilið, stenzt því
> ekki nema að litlu leyti.
Samanburð er ekki heldur hægt að gera við fyrri tíma, er
bann var hér á landi, því að samgöngur hafa breytzt svo mjög
:síðan, ferðir tíðari milli landa —■ og flugferðir bætzt við auk
siglinga — að margfalt fleiri leiðir og smugur eru til þss að
koma áfengi til landsins nú en þá. Það er því mjög erfitt að fá
■ sannanir fyrir gildi banns og gagnsemi með því að gera slíka
:.samanburði.
Hitt er annað mál, og þar eru góðtemplarar ekki einir a
bát, síður en svo, að gera verður raunhæfar ráðstafanir til þess
: að draga úr drykkjuskap meðal þjóðarinnar. Þótt áíengisneyzlan
á hvert mannsbarn fari minnkandi um þessar mundir, er enn
drukkið of mikið hér, og er þó mesta hættan fólgin í því, að
meðalaldur drykkjumanna mun fara sífellt lækkandi, menn
eru æ yngri, er þeir verða drykkjuskapnum að bráð. Það eitt
ætti að nægja til þess að sannfæra allan almenning um, að
breytinga er þörf. En breytingin þarf að koma af frjálsum vilja,
■ hún á að vera áivöxtur þess, að augu þjóðarinnar opnist fyrir
vesaldómi hennar í þessu efni. Því miður er íslenzkt þjóðar-
eðli þannig, að landinn hlýðir flestu fyrr en valdboði, og því
•ervænta jafnvel þeir, sem eru einlægir vinir bindindissemi, um
•að bann komi að tilætluðu haldi.
Hjálp til nauðstadé'a.
> auði kross íslands tók ákvörðun um það í fyrradag, að efnt
skyldi til söfnunar hérlendis vegna fólks þess, sem nú á
um sárt að binda af völdum náttúruhamfara í Englandi og
Hollandi. Hafa menn þegar brugðið við og látið nokkurt fé
af hendi rakna til söfnunarinnar, og er þó enginn skriður kom-
inn á hana enn — það er varla hægt að segja að hún sé komin
•af stað.
íslendingar hafa löngum þótt hjálpfúsir og örlátir, þegar til
þeirra hefur verið leitað vegna vandræða manna, hvort sem
hjálpar hefur verið þörf innan landsteinanna eða utan. Má í því
sambandi minnast söfnunar þeirrar til frændþjóða okkar, sem
■efnt var til laust eftir stríðið, en hún er eitthvert bezta dæmið
um örlæti landsmanna.
Því fyrr sem hjálpin berst-undir slíkum kringumstæðum
■sem nú eru ríkjandi á stórum svæðum í Englandi og Hollandi,
því meira gagn verður að henni. Er því ástæða til þess að hvetja
menn til þess að láta framlag sitt, sem fer eftir efnum og
ástæðum hvers og eins, komast sem fyrst í hendur Rauða
lcrossins/ .
Vf\
VIÐSJA VISIS:
borSð fram við Elseniisw©!3
Mark Wayne Clark hers-
höfðingi og Eisenhovver forseti
eru gamlir stríðsfélagar sem
kunnugt er, og þegar Eisen-
hower fór til Japans og Kóreu
í desember, var Mark Clark að
sjálfsögðu hans liægri hönd þar.
Clark er ekki haldinn neinni
minnimáttarkennd gagnvart
yfirboðurum sínum. Þess þarf
hann ekki. Þegar 1943 var hann
búinn að geta sér það orð á
Ítalíu, að í allri hernaðarsög-
unni höfðu fáir hershöfðingjar
getið sér slíkt frægðarorð á
hans aldri.
LíkLegt er talið, að Clark
hafi rökstutt eftirfarandi við
Eisenhower:
Sókn.
Þörf myndi þrigga til fjög-
urra bandarískra herfylkja til
þess að sæka fram norður á
bóginn, þar sem Kóreusaginn
er mjóstur •—■ styztu víglínu
yrði að verja.
Hersveitir Cliiangs.
Kínverskir þjóðernissinnar
mundu hafa fullþjálfuð 2—3
herfylki næsta liaust, en þau
munu þurfa aukinn herbúnað.
Notkun þeirra í Kóreu eða að-
stoð við þær til að lenda á
meginlandi Kína myndi leiða
til endurvakningar borgara-
styraldar í Kína. Hvað gera
bæri í þessu efni væri stjórn-
málalegt viðíangsefni fyrir ut-
an verkahring hans (Clarks).
Clark er sammála van Fleet
um að beita meira SK-herliði,
en meiri hergagna er þörf þeg-
ar í stað.
Rauði kross íslands hefir nú,
sem oft áður, tekið forystuna
í sínar hendur, þegar um líkn-
armál er að ræða. Eins og skýrt
var frá í fréttum blaðanna í
gær hefir R.K.Í. ákveðið að
gangast fyrir fjársöfnun hér á
landi til styrktar því fólki, sem
harðast hefir orðið úti á flóða-
svæðunum á Bretlandi og Hol-
fyrirtæki, þar sem tefla ýrði, landi. Munu deildir Alþjóða
fram miklu flugliði, fjölda' -
Innrás
norðan víglínunnar
væri mikið og áhættusámt
rauða krossins víða um heim
herskipa og innrásarsveitum. | hafa hafið starfiSj og fréttir
Mikið gæti komið „í RÓkann** hafa einnig borizt um að deUdir
— ef til vill hundruð þúsunda
fanga — en ef þetta misheppn-
aðist, gæti illa farið.
hans í nágrannalöndum haíi
þegar sent birgðir af hjúkrun-
arvörum til flóðasvæðanna.
Aukinn lofthernaður.
Clark kann að hafa aðhylst,
skoðun yfirstjórnar flughers- ’
ins, eða beita fleiri bandarísk-
um flugvélum í Kóreustyrjöld-
inni en nú. Margar „árásar-
stöðvar“ í Mansjúríu gætu Kín-
verjar flutt lengra inn í landið.
Feikna fjölda flugvéla þyrfti;
til að eyðilegg'ja samgöngukerfi
Kína.
Raunverulega er lögð mest
áherzla á að bygga upp her-
afla SK-manna, eins og var
orðin stefna Trumans, vegna
þess að áhyggjurnar hafa farið
sívaxandi út af vígbúnaði kom-
múnista — en hitt jafnframt
tekið með til athugunar.
Margt smátt ....
Það má vafalaust segja að
minna muni um okkar fram-
lög, en hinna þjóðanna, sem
stærri eru, en safnast þegar
saman kemur. Neyðin er ægileg'
hjá tugþúsundum, og brýn
nauðsyn á því að sem flestar
! legg'i fram eitthvað af mörkum
til þess að rétta hjálparhönd
hinum bágstöddu. Þegar neyðin
hefur knúð á dyr hjá nágranna-
þjóðum okkar höfum við ís-
lendingar alltaf verið stórtækir
og framlag' okkar hefur verið
mikið í hlutfalli við. höfðatöl-
una. Mun það sannast nú.
Árrisiill og lieimakær.
Clark er morgunmaður. Hann
kemur í höfuðstöðina um kl. 8
á hverjum morgni, situr ráð-
stefnur og gefur fyrirskipanir,
Vafasöm útvarpssaga.
Það hefur verið haft á orði á
því við mig, að útvarpssagan,
sem nú er hafinn lestur á, hefði
getað verið betur valinn. Þa'ð
er auðvitað ekki vegna þess, að
, skáldsagan Sturla í Vogum sé
ekur heim a slagmu 12, .og er „ . . *
ö ’ ö i ekki agæt ut af fynr sig, að
kominn aftur kl. 1.30. Hann
kýs helzt að afgreiða málin
milliliðalaust. Kl. 5—-5.15 geng-
ur hann frá öllu á skrifborði
sínu og ekur heim — eða geng-
ur — 9 kílómetra leið. — Hann
ver frístundunum með Mau-
Framlr. á 7. síðu.
Tgt sktiiiS,
S kifkju í 20
Presturínn „víggirti“ prestssetrið.
Fyrir nokkru Var fár því
greint í einu blaði hér, að
sóknarbörn hefðu sett eins-
konar „messubann“ á prest
sinn.
Hafði presti sinnazt við sókn-
arbörn sín, þar sem bonum mis-
líkaði atriði eitt á skemmtun
þeirra, og ekki dregið dul á
skoðun sína í þessu efni. Varð
þetta til þess, að prestur varð
að messa yfir auðum bekkjum
eða því sem næst sunnudaginn
eftir.
En það er víðar, sem slíkt
gerist, að sóknarbörnin geri
verkfall gagnvart presti sínum.
Erlend blöð segja til dæmis
nýlega frá andláti ensks prests,
sem messaði yfir tómum bekkj-
um í hvorki meira né minna en
tuttugu ár. Átti þetta sér stað
í Warleggon í Cornwall, og
preStur sá, sem átti í þessu
tuttugu ára stríði við sóknar-
börn sín, hét Frederick W.
Densham, og andaðist hann
laust fyrir mánaðamótin.
Síra Densham var settur
prestur í Warleggon árið 1931.
Hann hafði ekki verið þar
lengi, þegar sóknarbörnin
sendu biskupnum kvörtunar-
bréf, þar sem frá því var skýrt,
að prestur væri búinn að loka
sunnudagaskólanum, hánh
hótaði að selja orgel krkjunn-
ar, neitaði að messa þegar
sóknarbörnin óskuðu þess og
hefði loks sett öfluga gadda-
vírsgirðingu umhverfis prests-
setrið, en innan hennar léku
„villtir11 Elsass-hundar lausum
hala.
Upp frá þessu hættu sóknar-
börnin — nú eru alls 217 manns
I söfnuðinum í Warleggon —1
að sækja kirkju, og lauk stríði
þessu með því, að prestur
fannst dauður í húsi sínu þ. 24.
janúar sl.
fólki finnst valið einkennilegt.
Heldur mun mörgum finnast
sagan vera það kunn, og eink-
um í sveitum, þar sem gera má
ráð fyrir að meira sé hlustað á
útvarpssöguna, heldur en t. d.
í Reykjavík. Það má gera ráð
fyrir því að allur fjöldinn af
hlustendum sé búinn að lesa
söguna, og hefur þá lítið við
það að gera að fá hana lesna í
útvarpi. Og svo fer lesturinn
auðvitað fram á þeim tíma, sem
margir myndu annars vilja
sitja og hlusta á útvarp sitt.
Annað sjónarmið
er það, sem annar góð.ur út-
varpshlutsandi lét í ljósi, að
yfirleitt mætti gera ráð fyrir
að það fólk, sem væri bók-
hneygt og fylgdist vel með beztu
verkum skálda okkar hlustaði
yfirleitt ekki á framhaldssögur
í útvarpi. Aftur á móti væri í
hópi þess fólks, er yndi hefði af
útvarpsögum einmitt þeir, sem
lítið fylgdust með bókmenntum
annars. Þess vegna þyrfti að
vanda til um val á útvarps-
söguna og vel til fallið að velja
einmitt þekktust Islenzk skáld-
verk. Sé síðara sjónarmiðið
rétt kemur einungis til álita
hvort bókarvalið var rétt.—■ kr.
Gáta dagsiBS.
Nr. 358.
Áður var eg keti klædd,
kynja mjuk í liðum,
en nú er eg utan böndum
brædd,
býsna þung í riðitm.
Svrar við gátu nr. 357;
Tágakarfa.