Vísir - 18.02.1953, Blaðsíða 5

Miðvikudaginn 18. febrúar 1953
VlSIR
Á afbrotaæsku og öðrum ungmenn-
um er stíg- en ekkí eðlismunur.
ÍVierkum rannsékntim á þessu
efni nýiega lokið i Svíþjéð.
Forstjóri vinnusálfræði-
stofnunarinnar í Stokkhólmi,
fil. lic. Valdemar Fellenius, og
Áke Nordin fræðslufulltrúi,
hafa nýlega lokið umfangs-
mikilli rannsókn á 261 afbrota-
unglingi og til samanburðar á
375 unglingum úr áttunda bekk
skóla eins í Stokkhólmi.
Orsökin til þessarar rann-
sóknar var sú, að ríkið hefur
komið upp uppeldis- og starfs-
námsstofnun handa afbrota-
unglingum í Nyköping, en til
þess að geta búið sem bezt í
haginn fyrir þá, var vinnusál-
fræðingum falið að rannsaka
námsáhuga og námsmöguleika
unglinganna, þannig að haga
mætti verknámskennslunni
eftir niðurstöðum þeirra rann-
sókna. Valdemar Fellenius hef-
ur skrifað ítarlega skýrslu um
rannsóknir þessar og birti eg
aðalefni hennar í þessari grein.
„Vinnusálfræðistofnuninni
var einkum falið að rannsaka,
hvaða möguleika 261 afbrota-
unglingur hafði til verknáms
og verkaðlögunar. Prófa skyldi
greind, áhugaefni, hæfni og
afstöðu til ýmsra starfa. Að-
ferðirnar, sem beitt var við
þessar rannsóknir voru einlcum
þessar:
1. Nákvæm rannsókn var
gerð á fyrri ævi unglinganna.
2. Verkafstaða unglinganna
var rannsökuð með skriflegum
og munnlegum spurningum
ásamf verkprófum.
3. Skapgerðarrannsókn var
gerð með trúnaðarsamtölum
og skapgerðarprófum.
4. Unglingarnir voru greind-
ar- og hæfniprófaðir.
Afbrotaæskan
reyndist óheimsk.
Því hefir oft verið
við áhugaefni skólapilta
voru flokkamir þannig:
og
Af brotaungmennin:
Útivist.................. 0,63
Skemmtanir .............. 0,49
Hljómlist ..............' 0,46
íþróttir ................ 0.45
Störf utan húss.......... 0,42
Fréttir ................. 0,42
Tækni ................... 0,30
Saga .................... 0,23
unglingunum var greinilega um
eðlislæg áhugaefni að ræða, en
hjá öðrum voru leifar af gelgju-
skeiðseinkennum á ferðinni.
Þar eð flytja má fólki svo margt
gott og göfugt gegnum hljóm-
list, er ekki ósennilegt, að'hafa
megi áhrif á unglingana til
góðs sökum hljómlistaráhuga
þeirra.
íþróttir eru mikið áhugamál
flestra unglinga á þessum
aldri. Flestir vildu fara á skíð-
um eða synda, allmargir leika
knattspyrnu og fleiri horfa á
hana. Áhuginn fyrir íþróttun-
um rénar mjög, þegar piltarnir
Bókmenntir .......... 0,22 jara ag ejga mök vjg stúlkur að
Landafræði............... 0,21
Þjóðfélagsfræði ......... 0,09
Handiðn ................. 0,08
Heimiilisstörf .......... 0,07
Trúarbrögð .............. 0,00
Skólapiltar:
íþróttir ................ 0,87
Útivist ................. 0,72
Skemmtanir .............. 0,59
Tækni ................... 0,45
Störf utan húss.......... 0,37
Fréttir ................ 0,35
Hljómlist ............... 0,28
Saga .................. 0,25
Bókmenntir .............. 0,20
Trúarbrögð .............. 0,07
Þjóðfélagsfræði ......... 0,04
Barnagæzla .............. 0,03
Loks er rétt að leggja á það
sérstaka áherzlu, að afbrota-
unglingarnir sýndu engan eðl-
ismun frá skólapiltum og að
sömu leyti voru þeir skólapilt-
um fremri.“
Þótt rannsóknir þessar séu
erlendar, tel eg, að íslendingar,
sem við arfbrotaunglinga þurfa
að fást, geti haft gott af að
kynna sér þær nánar. ítarlegri
frásagn er fáanleg hjá Fil. lic.
Valdemar Fellenius, Stockholms
Högskola, Nortullsgatan 2,
Stockholm.
Ó. G.
40 ára starf
staðaldri, enda dreifist þá ork- 1
an á fleiri svið.
Af eiginlegum starfsvals-
óskum áttu flestar heima í
tækniflokknum. Flestir vildu
verða bifvélavirkjar, enda eru
„bílalán“ éitt algengasta af-
brotið. Þarna voru þó „margir
kallaðir en fáir útvaldir“, því
að marga skorti hæfileika til
eins vandasams iðnnáms og
bifvélavirkjun er. Allmargir
afbrotaunglingar vildu vera
sölumenn eða afgreiðslumenn,
enda eru ýms „viðskipti“ al-
geng í þessum hópi. Skólapiltar
voru ekki nærri eins áhuga-
samir um þessi mál.
Eins og þessi upptalning ber' Áhugamál og hæfni
með sér er þarna bæði um að fylgdust oft að.
ræða vinnu, nám og frístunda- j Vitanlega er ekki nóg að
líf. Víða eru áhugaefni afbrota- hafa löngun til að vinna eitt-
ungmenna og skólapilta svo að
segja hin sömu, en annars stað-
ar gætir nokkurs mismunar.
Báðir hafa mikinn áhuga fyrir
útiveru, og er þá ekki hvað
sízt um að ræða ferðalög með
tjald og annan útileguútbúnað.
Þessi löngun fylgir jafnan
gelgjuskeiðinu, og er því ekki
nema eðlilegt, að báðir flokk-
arnir hafi þessi áhugamál. Á-
huginn fyrir landafræði er líka
hvert starf. Hæfileg greind og
verkhæfni verða að haldast í
hendur við áhugann og ekki
síður alhliða hreysti.
Rannsóknirnar leiddu í ljós,
að þetta tvennt, áhugi og
hæfni, fjdgdist oft að en þó
ekki nærri alltaf. Vinnusál-
fræðingarnir löttu 29 unglinga
af 261 til ákveðins starfsvals
sökum greindar- og hæfni-
skorts, og 20 sökum áberandi
skapgerðargalla. Einkum voru
Estenstad Noregs-
meistari í 50 km.
göngu.
Noregsmeistaramót skíða-
manna stendur yfir þessa dag-
ana, og í gær var m. a. keppt
í 50 km. göngu.
Lagt var af stað og komið í
mark hjá Holmenkollen, og
varð Magnar Estenstad hlut-
skarpastur. Næstur varð hinn
kunni þolhlaupari Martin
Stokken.
í 4X10 km. boðg.ngu sigraði
sveit íþróttafélags Suður-
Þrændalaga (Sör-Tröndelag
Idrettsforening).
Af fleiri keppnigreinum má
nefna 30 og 18 km. göngu tví-
keppni (stökk og ganga) stökk
Rússi varð
heimsmeistari.
Helsinki (AP). — Svo fóru
leikar í heimsmeistarakeppn-
inni í skautahlaupi að Rússi
varð heimsmeistari.
Fyrstur varð Gouzerenko, og
hafði hann 193,143 stig, og Rúss
inn Silkoff var í öðru sæti.
Þriðji var van der Voort, 4.
Broekman og fimmti Norðmað-
urinn Haugli. Hollendingur
varð í sjötta sæti.
Paris (AP). — 40 ára starf
til bættrar samvinnu Frakka og
Elsassbúa hefur verið unnið
fyrir gýg, sagði borgarstjórinn
í Strassbourg í gær, er menn
mótmæltp herréttardóminum í
Bordeaux í s. 1. viku yfir Elsass-
búunum.
Því er haldið fram, að storm-
sveitarmennirnir frá Elsass,
sem dæmdir voru, hafi verið
neyddir til þátttöku í ódæðis-
verkinu af nazistum. I mót-
mælagöngu í Elsass í gær
gengu 4000 manns fram hjá
minnisvarðanum yfir fallna
hernienn. í göngunni tóku þátt
þingmenn og ýmsir forystu-
menn aðrir.
haldið. tengdur þessari flakklöngun
fram, að afbrotaunglingar væru : unglinganna. Hvað skemmtan- 1 þ^g þeir, sem völdu sjó-
mun lakara gefnir en fólk er i? snerti vildu flestir fara í ^ mennsku, er réttara þótti að
flest, en þessi samanburðar-
— Sjósókn.
Vestmannaeyjar.
Eyjabátar fengu flest-
ir 2V2—6 lestir í gær. Á línu
fékkst einkum þorskur, en ufsi
í net. Flestir bátarnir voru að
veiðum undan Vík eða þar aust
ur af, og öfluðu þeir bezt, sem
austast voru. Aflinn er frystur
eða saltaður, en jafnframt er
unnið að því að reisa hjalla til
fiskherzlu. Veðúr var sæmilegt
í gær á miðunum.
Grindavík.
I gær voru aðeins tveir bátar
á sjó, báðir með net, þeir Ár-
sæll Sigurðsson, sem fékk 4
lestir, og Arnfirðingur, sem
fékk 1V2 lest. Maí, sem er á
línu, var með 4 lestir. Neta-
veiðar eru nú að glæðast, og
eru sjómenn nú alminnt að
skipta um veiðarfæri, raka ,upp
netaveiðar, og falla því úi róðr-
ar nr-ðan á því stendur.
Davos í Sviss þykir hafa sér-
kvikmyndahús, en afbrotaung- j beina á aðrar brautir, þar eð 'lega heppllegar aðstæðúr til
rannsókn staðfesti ekki þá lingana langaði einnig til þess mikiS af sjómennskuáhuganum skautaiðkana, enda hafa mörg
kenningu að öðru leyti en því, j að dansa nýtízku dansa, og var j raun og veru ekki annað mct verið sett á hinni hcims-
að engin prófessoraefni virtust. liggja sjálfsagt til þess ýmsar en áhugi fyrir því að skipta frægu braut 'þar. Nýlega voru
vera meðal afbrotaungling- , orsakir, m. a. hljómlistaráhug- um umhverfi en slíkt kemur oft hollenzkir skautagarpar 'þar á heimsmeistarar í
anna, ,en hinsvegar höfðu þeir inn, en einnig aðgreining frá fy.rir á gelgjuskeiði. ferðinni, og gerðist þá meðal j manna-sleðakeppni
viðurkenndur af alþjóðaskauta-
sambandinu.
k
Syisslendingarnir Felix End-
rich og Fritz Stöckli urðu
tveggja
(bobsled)
munurinn á þeim og skólapilt-
unum vár sá, að málþroski af-
brotaunglinganna var hálfu
matsstigi minni, þegar miðað
er við 10 sem hámark. Hins-
vegar var tæknihæfni þeirra
þrír tíundu úr stigi meiri en
skólapilta. Þarna er þó sýnilega
frekar um áunninn en áskap-
aðan mun að ræða, þar eð
yfirleitt allgóða greind. Helzti stúlkum, og sannast þar hið j Nokkuð bar á því,' að ung- annars það, að þrír þeirra J á móti, sem frarn fór í Garm-
fornkveðna, „að enginn veát ]ingarnir ætluðu sér of mikið hlupu 3000 metra undir liinu isch-Partenkirchen nýlega.
hvað átt hefur, fyrr en misst j starfsvalsóskum sínum, og viðurkennda heimsmeti. | Brautin, sem sleðarnir renna
liefur“. Óskir um vinnu utan varg heldur að draga úr fyrir- | ^ [ eftir, er hin svonefnda olympiu-
húss eru einkum bundnar vjð _ œtlunum þeirra en hvetja þádtil! Röskastur þessara garpa braut, og þykir mjög háskaleg,
vinnu í görðum eða lanabúnað- ag rágast í nám. Ef nánar vár reyndist Anton Huiskes, 28 ára' ekki sízt að þessu sinni. Þeir
arstörf, en mikið af þessum ósk- ag ggstt, kom í ljós, að flokka að aldri, ekki ýkja þekktur í fóru fjórar ferðir, en tíminn
um er ekki eiginleg starfsvals- mátti afbrotaunglingana í þrjá skautaheiminum. Hann hljóp
ósk heldur tímabundin til- aðalflokka. Tækniflokkinn,1 vegalengdtna á 4.40.2 mín., en
breytingaósk. Áhug'inn fyrir verzlunar- og skrifstofuflokk- hið viðurkennda heimsmet átti
fréttum kom nokkuð ■ á óvart,
inn og erfiðisvinnuflokkinn. Svíinn Ake Seyffarth, 4.45.7
skólapiltar hafa betri mögu- en við nánari athugun kom í Með tilliti til þessa lögðu mín., sett árið 1942. Van der
leika til alhliða og eðlilegs
málþroska en piltar á svipuðu
reki, sem dvelja í fangelsi.
Eftir ýmsum leiðum var
reynt að ganga úr skugga um,
hver áhugaefni unglinganna
væru, og var þeim frjálst að mikilvægur.
nefna hvað sem var, og' þá bæði
ljós, að það er „karlmannleg ^ vinnusálfræðingarnir til, að Voort hljóp einnig undir met-
iðja“ að hlusta á útvarpsfréttir komið yrði á alhliða tækni- inu, eða á 4.45 mín., en Kees
og fréttaauka og eins iþrótta- hennslu allt frá hinni grófustu Broekman náði einnig afbragðs-
og kvikmyndafréttir. til hinnar fínustu. Verzlunar-^ tíma, 4.41.6, og töldu menn ó-
menntun gátu unglingárnir sennilegt, að aðrir gerðu betur
ýmist fengið á námskeiðum eða j að þessu sinni, unz Huiskes rak
með aðstoð bréfaskóla. Erfið- j lestina með glæsilegum met-
isvinnu var auðvelt að kenna á tíma.
Hljómlistaráhugi
Hljómlistaráhugi afbrota-
rður.
sem starf og frístundasýsl. Með- unglinganna er athygliver
al annars var spurt, hvaða Ef til vill. er eitthvert samband
námsgreinar féllu unglingun-
um bezt í skóla. Þegar öll svör-
in voru fengin, voru áhugaefn-
in flokkuð og áhugaefni af-
milli þessa áhugaefnis og á-
kveðinna skapgerðareinkenna
hjá þessu fólki — eins og til-
finningasýki, rótleysti og flótta
brotaunglihganná"borin saman frá veruleikanum. Hjá sumum að neinu gagni nema á sjó.
uppeldisstofnuninni. Hvað sjó-
mennsku snertir gáfust vinnu-
sálfræðingarnir upp við að
gera tillögur um slíka kennslu
á stofnuninni, þar eð þeir töldu,
að sjórríennska lærðist hvergi
Þetta
k
nýja met
er einnig
betra en tími sá, sem fullyrt er,
að rússneski skautalilauparinn
Pavel Beljaev hafi náð á skaua-
brautinni í Alma Ata, 4.42.1, en
samanlagt var 5.01.90. Þjóð-
verjar áttu aðra og þriðju
„áhöfn“.
k
Keppni þessi þótti óhemju
taugaæsandi og vafalaust beinn
lífsháski að taka þátt í henni.
Mjótt var á munum, því að
þýzka áhöfnin Oostler-Kemser
Var ekki nema rúmum % úr
sckúndu á eftir hinum sviss-
nesku sigurvegurum. Tími
Þjóðverja var 5.02.17 í fjórum
ferðum. Svisslendingar einnig
áttu fjórðu áhöfnina, Frakkar
fimmtu, Svíar sjöttu, Banda-
ríkjamenn sjöundu, ítalir átt-
undu, Bándaríkjameiin níundu
og Norðmenn tíundu. Brautin
sá tírni hefur enn ekki fcngizt er 1800 m. Iöng.