Vísir - 21.02.1953, Blaðsíða 4

▼ ISIR
Laugardaginn 21. • febrúar 1953
DAGBLAÐ
Ritstjóri: Hersteinn Pálsson.
Skrifstofur Ingólfsstræti 3.
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR HJ.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3. Símar 1660 (fixnm línur).
Lausasala 1 króna.
Félagsprentsmiðjan hl.
IJr fjarlægð:
Franskar kúsmæðtir matbúa
tvær heitar máltíðir á dag.
F|öBsky!dan ketmsr
ivisvar til að
Kristindómur og kommúnismi.
T I 'alsvert fjör hefur verið í starfsemi Stúdentafélags Reykja-
víkur undanfai’in ár, og er það gleðilegur vottur þess, að
það telur sér fátt mannlegt óviðkomandi. Innan vébanda þess
eru þeir menn, er hlotið hafa beztu menntun sem þjóðin getur
veitt í stofnunum sínum — og margir leitáð víðar — forvigis-
menn á mörgum sviðum og þeir, sem „gefa tóninn*‘ að ýmsu'
leyti, svo að eðlilegt er, að félagið efni sem oftast til funda, til
þess að ræða þau mál, sem efst eru á baugi hverju sinni. Er og
sjálfsagt, að slíkum umræðum sé útvarpað, þótt ekki sé allt
gullvægt, sem þar er sagt, til þess að fleiri megi góðs af njóta
en þeir einir, sem tækir eru í félagið. Leitar það líka stundum
út fyrir félagahópinn, þegar þurfa þykir, til þess að umræður
verði á sem breiðustum grundvelli.
Síðasti fundur félgasins af þessu tagi var á sunnudaginn, óg
var þar rætt um kristindóm og kommúnisma. Höfðu kommún-
istar haft talsverðan viðbúnað vegna fundar þessa, því að
flestir — ef ekki allir — ræðumenn þeirra komu með skrifaðar
ræður, sem þeir þuldu yfir fundarmönnum. í>ó var fundurinn
enn betur undirbúinn af þeirra hálfu að öðru leyti, því að þeir
bái’u fram nýjar og í meii-a lagi nýstárlegar kenningar. Voru
þær í stuttu máli á þá lund, að eiginlega væri enginn munur
á kristindómi og kommúnisma — heita mætti, að um sama
fyrirbrigði væi’i að ræða, þótt margir hefðu talið lítinn skyldleika
þar í milli.
Engan þarf í rauninni að furða á því, þótt kommúnistar
reyni að villa á sér heimildir. Það hafa þeir alltaf gert, og
munu gera, meðán þeir geta, því að þegar þeir koma til dyr-
anna eins og þeir eru klæddir, vill enginn veita þeim brautar-
egngi. En blekkingar þeii'ra og hræsni ganga nokkuð langt,
Franskar húsmæður verða að
haga störfum sínum öðru vísi
en húsmæður á Norðurlöndum.
í París er allt lokað frá kl. 12
til 2 eða 1 til 3. Skólar enx lok-
aðir, skrifstofur og verzlanir.
Það þykir vel að verið, ef hún
fær utanaðkomandi hjálp tvo
tíma á dag, og sjálf verður hús-
freyja að annast öll innkaup
til heimilisins. Og ekki er hægt
að síma í verzlanirnar eftir
Jafnvel matarbúðir eru lokað- vörum. A efnaheimilum kaupir
ar frá kl. 1 síðd. til 4% eða 5. eldakonan til matar; hún fær
En þær eru svo opnar þangað ágóðahlut hjá kaupmanninum
til kl. 7 eða 8 að kvöld.
Heimilisfólkið (faðir og
börn) kemur alltaf heim til
þess að snæða hádegisvarð, þó
j að vinnustaðurinn sé langt frá
I heimilinu. Aðalmáltíðin er etin,
á miðjum degi. Þá er á borðum
lítill forréttur, fisk- eða kjöt-
réttur, salat, ostur og ávextrr
eða kaka. Köld máltíð er létt-
ari. Þá er ef til vill grænkáls-
súpa, egg, ostur og ávextir.
Auðvitað fer þetta eftir efnum
heimilanna; pyngjan segir til
um það, hvað miklu af pening-
um má verja til mátarkaupa.
En verkafólk í Frakklándi, og
millistéttarfólk líka, notar mest
af launum sínum í mat. Það
vill hafa góðan mat og lifa vel;
það er talið áríðandi.
Maturinn keyptur daglega.
A Noi-ðurlöndum er morgun-
verðui'inn víða auðveldur;
smurt bi'auð er látið nægja. En
þetta er öði'uvísi í Frakklandi.
Þar vill fólk hafa 2 heitar mál-
þegar þeir — og það meira að segja prestvígður maður í þeirraj tíðir á dag. Þar kaupir enginn
hópi — geta komizt að þeirri niðurstöðu, að í rauninni sé
enginn munur á stefnu þeirra og kristindómi.
Til þess að gera sér grein fyrir því, hvílík reginfirra er hér
á ferðinni, þurfa menn ekki annað en að athuga grundvöll
kristindóms annars vegar og kommúnisma hinsvegar. Kristin-
dómurinn reynir að innræta mönnum mannúð og bræðralag, en
kommúnisminn byggir bardagaaðferðir sínar á hati’i og skír-
skotar ævinlega til lægstu hvata mannsins. Á þessu er tals-
verður munur, eða hvað finnst þeim mönnum, sem virða málin
fyrir sér æsingalaust og rólega?
Það má gjarnan athuga þetta dálitlu betur, og verðúr
þá fyi’st fyrir, að Lenin taldi trúarbi’ögð opíum fyrir fólkið.
Menn vita ekki til þess, að hann hafi undanþegið kristindómirm
sérstaklega, þegar hann kvað upp þenna úrskurð sinn, og kemur
því fullyrðing kommúnista á fundinum illa heim við orð læri-
föðurins, Varla hefur það heldur verið ætlun þeirra að telja
kommúnisma ópíum, er þeir settu hann á bekk með kristindómi,
en ekki verður annað skilið, og víst er, að kommúnisminn er
hættulegt eitur fyrir hverja sál — einstaklinga sem heilla þjóða.
Ekki er heldur úr vegi að hyggja að því, hvernig kommún-
isminn hefur náð völdum í ýmsum löndum. Hann hefur hvergi
kjöt til margra 'daga. Nei, að
eins til einnar máltíðar í einu;
ekkert er látið koma aftur á
borðið. I kjötbúðunum er kjöt-
ið allt öðruvísi fraihreitt en á
Norðurlöndum. Það er skorið í
smásneiðar, sem oft eru í um-
búðum úr pergamentpappír og
vei'ðið skrifað á. Það er til sýn-
is í hillum og á söluborðum við
gangstéttirnar og geta hús-
freyjur valið það stykki, sem
þeim hentar bezt.
Það er sjaldgæft að frönsk
húsmóðir hafi þjónustustúlku.
af öllu, sem hún kaupir. Þetta
veit húsfreyjan vel, en þar þyk-
ir þetta sjálfsagður hlutur og
húsfreyjur láta sér ekki til hug-
ar koma að mótmæla því.
Ilskór úr flóka í stofunum.
Franskar húsmæður ei'u yfir-
léitt mjög þrifnar, en dálítið
smámunasamar. Sjaldan ei'u
gólfin þvegin, en í flestum
íbúðum eru parketgólf og þáu
enr fægð svo að þau eru speg-
ilgljáandi og eru þau oft stór-
hættuleg. Á efnalitlum heim-
ilum er húsmæðrum ákaflega
sárt um þessi fínu gólf og er
ekki óalgengt að flóka-skór
standi í fordyrinu, sem. frúin
heimtar að heimilisfólkið setji
upp áður en það gengur inn á
gljáfægð gólfin.
Frönsk húsmóðir hefur ekki
mikið fi'elsi. Matast er kl. 8 að
kveldi og þegar loks uppþvott-
inum er lokið og búið að koma
öllu í lag í eldhúsinu, er hátta-
tími kominn. Samkvæmislíf er
ekki mikið á frönskum heixnil-
um og stafar þetta meðal ann-
ars af lokunartímunum um
miðjan dag og því hversu seint
er borðað á kveldin. Þegar fólk
er búið að fara 4 sinnum fram
og aftur vinnu sinnar vegna á
daginn, ýmist í neðanjarðar-
bi'aut eða strætisvögnum, er
það oi’ðið þreytt þegar kvöld er
komið. Fæstir láta sér til hugar
koma að hafa neitt fyrir stafni
á kvöldin, hvorki heimboð né
annað. Einstaka sinnum er þó
Framh. á 7. síðu.
DÖNSK STJÓRNARVÖLD verða að vei’a þar sex mánuð-
tilkynntu á dögunum, að her- um lengur en ráðgei’t var. Það
náð völdum með fulltingi meirihluta eða stuðingi, svo sem1 skyldutíminn þar í landi yrði hlýtur að raska ýmsum*fyrir-
við kosningar. Ofbeldið hefur hvarvetna verið meðal hans til lengdur. Þessi ákvörðun vakti
þess að ná völdunum, og til þess að halda þeim síðan. Sú saga _ óskaplegu umróti í hugum her-
hefur gerzt svo oft, að enginn getur mótmælt því, og enginn
hefur komið auga á kristilegar aðferðir í þessum efnum. Slíkur
málflutningur dæmir sig sjálfur.
Hvar voru prestarnir?
■jft/Törgum kom það nokkuð á óvart, er þeir lásu frásagnir af
fundi þeim, er getur hér að framan, að þar skyldi enginn
prestanna hér í bænum hafa tekið til máls, þótt ekki væri þess
krafizt að prófessorar guðfræðideildarinnar eða aðrir forvígis-
menn í þessum efnum legður þar orð í belg. Það skal viður-
kennt, að fundartíminn var óheppilegur, því að fundurinn hófst
kl. 2 eftir hádegi, en vai'la hafa allir prestar bæjarins verið
starfandi á þessum tíma eða aðrir forvígismenn kirkjunnar.
Leikmenn vænta þess, að hirðarnir telji ekki eftir sér að
vei’a til andsvai’a á slíkum fundi, þar sem ætla má — og víst
er í raun og veru — að hart muni verða deilt á kristindóminn,
sem þeir hafa helgað líf sitt. Þeir eiga að vera viðbúnir til
sóknar eða varnar, hvenær sem nauðsyn krefur, og engum
stendur nær en einmitt þeim að vera viðbúnir, þegar annars
vegar eru kommúnistar, hatrömmustu fjandmenn kirkjunnár
©g alls, sem hún berst fyrir. 1
manna þar í landi, að því er
fregnir herma. Einkum munu
hei'menn þeir, sem bækistöðv-
ar höfðu á Borgundai'hólmi og
í Haderslev á Suður-Jótlandi,
hafa kunnað þessu illa, og
horfði til stórvandræða.
❖ En hve alvai’legt mál þetta
í raun og veru er, má bezt
marka af því, að víða munu
hermennirnir hafa neitað að
borða, og þegar slíkt kemur
fyrir í Danmörku, hlýtur meira
en lítið að ganga á. Þegar
danskur soldáti neitar að taka
til matar síns, hlýtur að hafa
gerzt einhver sá hlutur, sem
komið hefur við inztu kviku
hans eða stói'lega misboðið
réttlætiskennd hans. Um það
verður ekki villzt.
♦ Það er vafalaust grínlaust
að vera í herþjónustu og-
ætlunum hinna ungu manna,
sem þar eiga hlut að máli, enda
þótt það geti tæplega „eyðilagt
líf þeirra“, eins og sást hér í
einhverju blaði, sem hressileg-
ast tók málstað þein'a, sem
neituðu rauðgrautnum. En
sumum dettur e. t.-v. í hug, að
langafar hinna ungu mamja,
sem vasklegast böðrust við
Fi'edericia á öldinni sem leið,
hefðu fráleitt gripið til þessa
örþrifaráðs vegna hei’skyld-
unnar.
♦ Og það minnir mann ó-
neitanlega lítið á „den
tapre landsoldat**, þegar maður
fréttir um saðningarverkfall
stríðsmannanna við Eyrarsund.
En hvað um það. Segja má um
þetta, eins og fleira; Smn er
siður í landi hverju.
ThS.
Það virðist hafa „i'arið í taiíg-
arnar“ á Tímanum og valdið
.stéttarbræðrum mínuin þar ein-
hverju andlegu „fjöruskjögri**, að
birt skuli hafa verið fyrirspum
til blaðsins í Bergmáli s.l. fimmtu
dag. Bréfritarinn fór þó ekki
fram á annað, en að hann fengi
upplýsingar um hið furðulega
fréttakerfi Tímans. Tilefnið var
frétt, sem birtist i Tímanum fyr-
ir nokkru, og var i'ekin ö'fug óf-
an í blaðið aftur, en með leið-
réttingunni skýrði Tíminn frá
því, að „fréttakerfi blaðsins i
mörgum löndum“ bæri sökina, ef
um sök væri að i’æða. Þykir mér
leitt að engra upplýsinga skuli
vei'a að vænta úr þeirri átt, þar
sém flestum er ókunnugt „frétta-
kerfi“ Tínians, énda önnur leið-
arstjarná þar en hjá blöðum yf-
irleitf.
Vélbátur bilar.
r Visi var skýrt frá því i gær,
að vélbátur einn hefði orðið fyrir
véJarbilun, og muni ekki getaj
stundað róðrá um skeið vegna
þess að lreðið sé eftir stykki I
vélina, sem eigi að koma frá Dan-
mörk. Af þessu tilefni varð mér
Jxugsað til þess, livert óhágræði
muni vera að því, live margar
tegundir af vélum skuli vera í
notkun lijá vélbátaflótanum. Hlýt:
ur þetta fyfirkomulag að geta
orðið allkostnaðarsamt, en eðli-
Jegt er að ekki séu til öll vara-
stykki i bátavél, seíii aðeins er
i til eitt „eintak“ af á öllu Jand-
jinu.
Stöðvun dýr nú.
I Einmitt nu, þegar tíðarfar exv
[ gott, og aflabrögð betri en marg-
(ar undanfarnar vertíðir, er það
, dýrt spaug að verða af mörgum
í’Óðrum, aðeins vegna þess að
ekkert varastykki er til í vél.
það munu að visu ekki vera marg-
ir bátar, sem svo er ástætt um,
að í þeim séu fnjög sjaldgæfár
vélar. Eh það ei’ auðsætt mál,
að liagkvæmast er að i notknii
séu sem flestar vélar af sönm
gerð lijá vélbátaflotanum. Myndi
það og liafa það i för með sér,
að æfinlega mætti treysta þvi að
öll varastykki væru við hendiná,
og méð því fljótlega liægt áð gera
við bilanir i vélum.
Góð vertíð.
Margt bendir til þess, að ver-
tíðin í ár ælii að verða miklu
bétri en í fvrra, og þótt saman-
burður væri sóttur lengra aftúr
í tímgnn. Þakka flestir það frið-
uninni, og spá batnandi vertíðum
á næstu árum, ef ekki verðúr
liróflað við friðuðu svæðunum.
Horfur eru því á allgóðri afkomu
sjómanna, sem stúnda línuveiðaf,
og allar líkur á þvi, að netaveið-
ar verði einnig drjúgar, en sá
tími er ekki enn komipn, þótt.
1 noklcrir bátar séu bvrjaðir til
| reynslu. — kr.
Gáta dagsins.
Nr. 368.
Eg er á gangi aila tíð
engar fanga hvíldir,
er á hangi höfð bjá lýð,
liöggin banga mörg og tíð.
Svar við gátu nr. 367:
Reykur.
00946
RAFOUKA
OisH J4h, Slgurðsson,
Vesturgötu 2.
►
►