Vísir - 27.02.1953, Blaðsíða 5

I'östudaginn 27. febrúar 1953.
VÍSIH

Ráðsfafanir gerðar til
Endurskoðtm totlalöggjafarinnar — hækkun
fyrninga — lækkaðar fyrirframgreislur
— innflutningur hráefna.
Björn ólafsson, iðnaðarmálaráðherra, hélt útvarpserindi i
gser um iðnaðarmál og tilkynnti um ým’sar ráðstafanir, sem
gerðar verða til eflingar iðnaðinum..Vísir birtir hér káfla úr
ræðunni og hvaða ráðstafanir gerðár verða.
Fullyrðingar,
en ekki staðreyndir.
Talsvert miklar umræður
háfa farið fram um iðnáðar-
málin hér á landi undanfarin
þrjú misseri. Hafa þær aðallega
snúist um afkomu iðnreksturs-
ins í samþandi við þá stefnu
ríkisstjórnarinnar að leysa inn-
flutningsverzlunina að veruiegu
ieýti úr þeim haftaviðjum, sem
hún hefur verið hneppt í uhd-
anfarna tvo áratugi. í þessum
umræðum hefur það verið
óspart notað af pólitískum and-
stæðingur stjórnarinnar, að
stefnt væri að því vitandi vits,
að leggja iðnaðinn í Iandinu i
rúst, og valda með því miklu
atvinnuleysi meðal almenn'.igs.
En eins og oft vill verða, beg-
ar slík mál eru gerð að póli -
tískum baráttumálum, styðj-
ast fullyrðingarnar lí'.t við
staðreyndirnar og gera þ / i máli
lítið gagn, sem þær eiga að
veita brautargengi. í byrjun
var ekki laust við, að þeir, sem
að iðnaðinum stóðu, tryði þcim
fullyrðingum, að verið væ;i að
reiða öxina að rótum þessa at-
vinnuvegar og voru því í fyrstu
uggandi um sinn hag. Eiikum
var því haldið á lóft, að nokkr-
ar iðngreinar, sem illa voru
undir samkeppni búnar, urðu
að draga saman selgi:i, og
ffekka við sig fólki.
Nýtt viðhorf.
En þegar frá leið, verkaði hið
nýja viðhorf þannig, aíi nýr
iíískraftur og vaxandi viðleitni
fór að gera vart við sig í iðr-
aðarframleiðslunni. Dugnaður-
inn og framtakið, sem kemur á
fót nýjum atvinnuvegi, vav vei
lifandi í iðnaðinum. Þeir, sem
að honum stóðu, vildu sýna
að hann ætti sér tilverurétt.
Menn fóru að endurskoða tækni
sína og framleiðslu, vörugæði
og afköst, með tilliti til sam-
keppni erlendra iðnaðarvara.
Mönnum varð nú Ijóst, að iðn-
aðarframleiðslan hlaut að
fylgjast með tímanum, eí hún
átti að taka sess sem þriðji höf-
uðatvinnuvegur .. landsmanna.
Auk þess var það frumskilyrði,
að efla skilning almennipgs a
nytsemi iðnaðarins og hlut-
verki hans í þjóðarbúskapnuni.
Sýnilegur árangur þessarar
vakningar var hin fjölbreytta
og myndarlega iðnsýning, sem
hér var haldin í fyrra haust.
Sýningin var mikið átak og
sýndi þann mátt er í íðuaðio-
um býr, ef dugnaður, hugvit
og framtak, sem hann ræöur
yfir, er leyst úr læðingi. En til
þess þarf Jiann að anda að sér
hreinu lofti heilbrigðrar sani-
keppni. Kyrrstaða haítannp
gerir andrúmsloftið óhoit, og
þeir, sem lifa um of í skjóii
þeirra, missa þörfina og hæfi-
leikana til að framleiðá stöðugt
nýrra og betra, en það éi; lífs-
andi heilbrigðs iðnaðar.
Innflutningshöft
og iðnþróun.
Eips og alþjóð er kuni ugt,
hafa hér verið í gildi inní.utn-
ingshöft síðan 1931. Hafa bau
v’erið framkvæmd af misjöfniun
strangíeika eftir því sem gjald-
éýrisástandið hefur gefið á-
stæðu til á hverjum tíma. —
Á þessu tímabili hefur oft verið
lítið framboð af ýmsum vöruin,
og samkeppni því af skornum.
skammti, og stundum engin.
Við þessar aðstæður hefur
innléndur iðnaður þróast síð-
asta áratuginn. Hann hefur
vaxið í skjóli innflutningshafta,
sem oft gáfu honum óeðliiega
vernd með þvi að úuioka er-
lenda samkeppni í ymsum
greinum. Þess ber þó að gt*a..
til hagsmuna iðnaðarins. Á
þessu eru tvær hliðar. Önnur,
sem snýr að öllúin almennirigi
í landinu, er fyrst og fremst
hefur hagsmuni af því áð kaupa
nauðsynjar sínar við hagkværn-
asta verði, hvort sem þær eru
eriendar eða innlendar. Hin
hliðin er sú, sem snýr að því
fólki, er atvinnu hefur af fram-
leiðslu innlendu varanna, 'og er
einn liður í hinu almenna exna-
hagskerfi. Hvorugt þessara
sjónarmiða niá einvörðungu
ráða, og verður að vega það að
beztu manna yfirsýn, rneð
hvaða hætti er bezt þjónað
hagsmunum þjóðarheildarinnar
Leiðin tii framfara — að þjóðin trúi
á sitt eigið starf og noti það sem
íslenzkt er.
að nokkrar greinar iðnaðarins
hafa rutt sér til rums í fullri
samkeppni við erlendar vörui
af sama tagi. En andrúmsloft
haftanna er ekki gctt fyrir
iðnað sem vill vera heiib: igður
og samkeppnisfær. Auk þess
búa höftin misjafnlega að iðn-
aðinum i sambandi við öfiun
og innflutning hráefna.
Böggull
fylgir skammrifi.
Því verður ekki neitað, að
höftin hafa hjálpað iðnaðinum
mikið td að ná fótfestu. En í
því efni hefur þó sá böggull
fylgt skammrifi, að margar
iðngreinar vissu ekki um Iangt
skeið, hvað raunveruleg sam-
keppni var. Þess vegna var
nokkur hluti iðnaðarins a 6
ýmsu leyti óviðbúinn þegar
losað var um höftin á árinu
1951.
Hvað þjónar bezt
þjóðarheildinni?
Við aukið frjálsræði í inn-
flutningi kom fram aukin sam -
keppni frá ýmsum erlendum
iðnaðarvorum. Þétta snerti lil-
finnanlegast þær iðngreinar,
sem verst voru undir sam-
keppni búnar, og olli þar að
minnsta kosti tímabundnum
samdrætti. Ýmsir hafa beint
þeirri gagnrýni að verzlunar-
stefnu ríkisstjórnarinnar, að
hún tæki ekki nægilegt tillit
í þessu efrii. Min skoðun er sú,
eins og eg hefi tekið fram, að
þótt ráðstafanir þær, sem gerð-
ar haía verið, hafi aukið i svip
erfiðleika sumra iðngreina, þá
muni breytingin, þegar fiá
líður, verða iðnaðinum öl'uni
til góðs, um leið og hagsmu.mm
almennings, hvað verð og groði
snertir, er betur borgið en aðúr
var.
Ráðstafanirriar.
1. Milliþinganefnd sé skip-
uð til að athuga tollakjör
iðnaðarins og gera tillögur
um breytingar á þeim á þann
veg, að nytsömúm og æski-
legum iðnaði sé veitt hæfileg
tollvernd gegn samkeppni
erlendra iðnaðarvara. — í
nefndinni séu þrír menn,
einn samkvæmt tilnefningu
fjármálaráðuneytisins, ann-
ar tilnefndur af iðnaðimprt
og þriðji tilnefndur af iðn-
aðarmálaráðherra.
2. Fyrning á vélum og
tækjum þeirra fyrirtækja,
sem reka iðnað eingöngu,
skal hækka um 50% á ári
frá því sem nú er.
3. Hráefni og reksturefni
iðnaðarins séu sett á frílista
eftir því sem ástæður frekast
leyfa, skv. nánari athugun í
samráði við iðnaðarsam-
tökin.
4. Frílistinn. sé e;ndur-
skoðaður hið allra fyrsta
með tilliti til þess, hvort
sanngjarnt sé að breyta
honum að einhverju leyti til
hagsbóta fyrir iðnáðinn.
5. Endurgreitt sé fram-
leiðslugjald og aðflutnings-
gjöld af hráefni þeirrar
iðnaðarframleiðslu, sem seld
er fullunnin úr landi.
6. Þau fyrirtæki, sem reka
iðnað eingöngu, greiði ekki
yfir 25% inn á banka-
ábyrgðir og greiðsluloforð til
bankanna.
7. Breyting á tollum á
ýmsum efnivörum til iðnað-
ar, samkv. athugun sem
þegar hefur farið fram. Enn-
fremur að endurgreiða að-
flutningsgjöld af vélúm til
netjagerðar og af vélum til
umbúðagerðar vegna út-
flutningsafurða.
8. Af öllum fiskiskipum,
sem byggð eru innanlands,
endurgreiði rikissjóður að-
flutningsgjöld og söluskatt
af efni og vélum með ákveð-
inni fjárhæð á brúttó smá-
lest skipanná.
9. Söluskattur sé ekki
greiddur nema einu sinni af
sömu vöru á mismunandi
stigi framleiðslunnar.
Mismunandi
sjónarmið.
Ráðstafanir vegna aðstoðar
við iðnaðinn verða að mínu
áliti að byggjast á þremur
megin sjónarmiðum.
1. Hvað sé æskilegt, sam-
kvæmt áliti þeirra, sem að
iðnaðinum standa.
2. Hvað sé rétt, vegna hags-
muna almennings í landinu
og þess hlutverks, sem iðn-
aðurinn hefur í atvinnukerfi
þjóðarinnar.
3. Hvað sé framkvæmanlegt af
þéssum tveimur sjónarmið-
um, og sé þó skýnsamlegt
tillit tekið til beggja.
Af eðlilegum ástæðum leitast
iðnaðurinn við að koma á fram-
færi þeim sjónarmiðum sem
hann telur sér og sínum til
hagsbóta. En vegna þess að
iðnreksturinn er aðeins einn
þátturinn í atvinnurekstri og
hagkerfi þjóðarinnar verða
óskír hans ekki lagðar á ein-
hliða mælikvarða. Hagsmuni
hans verður að skoða einnig
frá almennu sjónarmiði, hvern-
ig þeir samrímast hagsmunum
fólksins í landinu, sem hann á
að veita þjónustu, hvernig þeir
falla við þarfir og skipula
þjóðarbúsins, sem iðnaðurinn er
einn þáttur í — og hvernig að
honum er búið í samanburði við
aðra atvinnuvegi, sem þjóðinni
eru lífsnauðsynlegir.
í
Raunhæfar
tillögur.
Þetta eru allt raunhæfar til-
lögur, sem þegar eru komnar
til framkvæmda eða komast í
framkvæmd mjög bráðlega.
Með þeim vill ríkisstjórnin
koma til móts við iðnaðinn,
eftir því sem tök eru á, til þess
að stuðla að þróun hans á heil-
brigðan hátt. Ennfremur verð-
ur á þessu ári varið 200 þús.
kr., samkv. fjárveitingu Al-
þingis, til þess að undirbúa og
koma á fót tæknilegri leiðbeih-
ingastarfsemi fyrir iðnaðinn og
leggja grundvöllinn að fram-
tíðar skipulagi iðnaðarsamtak-
anna.
Iðnaður eirinar þjóðár vex
ekki til fulls þroska á einum
degi. Hann er eins og gróður
jarðar að því leyti, að góð
ræktún tekur langan tíma. Eii
það þarf líka að veita honum
þau vaxtarskilyrði sem nauð-
synleg eru til þess að fá góða
uppskeru.
Þjóðin þarf að trúa ’
á sitt eigið starf.
Mest er um vert fyrir ís-
lenzkan iðnað í framtíðinni, að
rétt sé stefnt í byrjun og að
grundvöllurinn fyrir þróun
hans sé rétt lagður. Hann má
ekki leita skjóls innan múra
þröngra innflutningshafta,
heldur verður hann að byggja.
tilveru sína á hæfilegri toll-
vernd, tæknilegum framförum,
hugkvæmni og dugnaði. Hann
má aldrei missa þjónar af því,
að tilveruréttur háns er mikill
eða lítill eftir þeirri þjónustu
sem hann veitir fólkinu í land-
inu.
En við skulum þá heldur ekki
gleyma því, að iðnaðinum er
nauðsynlegt til þroska og fram-
fara, að löggjafarvaldið, fram-
kvæmdarvaldið og allur al-
menningur hafi réttan skiln-
ing á hlutverki hans og kunni
að meta það sem vel er gert.
Þjóðin verður að læra að
rneta það, sem vel er unnið í
landinu og hrinda af sér þeim
gamla undirlægjuhætti, að
vegsama allt sem útlent er en
toi'tryggja eða fordæma það
sem íslenzkt er. Leiðin til fram-
fara í þessum efnum er, að
þjóðin trúi á sitt eigið starf,
og noti bað sem íslenzkt er.
Rafsuðuvír
3/32” _ 1/8” — 5/32” — 3/16” _ 1/4”
3/32” _ 1/8” — 5/32” _ 3/16” — 1/4”
Samlíuidar Logsuðuslöugur
6.Þ0RSIHNSS0N i J6RNSBH “