Vísir - 27.03.1953, Side 4

VlSlR
l .sjfeiS
i-1
DAGBLAÐ
imssmmmt
Ritstjóri: Hersteinn Pálsson.
Skrifstofur Ingólfsstræti 3.
Otgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3. Símar 1660 (fimm línur).
Lausasala 1 króna.
Félagsprentsmiðjan h.í.
Miklu hefir veriS áorkað.
T Tndanfarna daga hefur flokksþing Framsóknarflokksins setið
á rökstólum hér í bænum, og er því nú lokið, svo að
landslýð gefst kostur á að sjá, hverju sá flokkur hyggst koma
í framkvæmd á næstunni, ef þjóðin veitir honum fulltingi til
þess. Tíminn hefur birt ýmsar ályktanir þingsins, og auk þess
einskonar eftirmæli, sem fengið hafa nafnið „glæsilegt þing“!
í eftirmælum þessum er ritstjórinn enn að barma sér yfir
þeirri ógæfu, sem Framsóknarflokkurinn, rataði í, er hann
tók upp stjórnarsamvinnu við Sjálfstæðisflokkinn, sem nú
hefur staðið nokkra hríð. Segir hann m. a. í þessu sambandi:
„Það var alltaf vitað, að samstarf við Sjálfstæðisflokkinn
mundi ekki reynast nein sæla“. Og svo er haldið áfram: „Við
þetta bættust svo ýmsir miklir erfiðleikar, er gert hafa stjórn-
arstarfið örðugra, eins og aflabrestur, harðindi og óhagstætt
verzlunarárferði, Þrátt fyrir þetta verður ekki annað en við-
urkennt, að miklu hefur verið áorkað. Komið hefur verið í veg
fyrir allsherjarstöðvun sjávarútvegsins, sem yfirvofandi var,
þegar stjórnin kom til valda. Komið hefur verið á hagstæðum
ríkisbúskap í stað hins mikla greiðsluhalla, er áður var. Land-
búnaðinum hafa verið tryggð stórbætt starfsskilyrði, svo að
fólksflóttinn úr sveitum hefur minnkað verulega. Hafizt hefur
verið handa og komið áleiðis mestu stórframkvæmdum, sem
hér hefur verið ráðizt í, ofkuverunum nýju og áburðarverksmiðj-
unni. Og þannig mætti áfram telja.“
Já, það er ekkeft smáræði, sem Framsóknarflokkurinn hefur
getað til leiðar komið í samstarfi við Sjálfstæðisflokkinn, og
þó hefur það — samstarfið við hann — ekki verið nein sæla,
eins og Tíminn kemst að orði. Væntanlega er mönnum ætlað
að leggja þann skilning í orð blaðsins, að allt þetta hafi tekizt,
enda þótt Sjálfstæðisflokkurinn hafi verið með í stjórninni —
framsóknarkempurnar hafi getað^þetta, þótt þær hafi orðið að
stympast við sjálfstæðismenn til þess að fá öllu þessu til leiðar
komið.
Á hinn bóginn er það að athuga, að „það hefur jafnan verið
ósk og vilji framsóknarmanna að heldur væri unnið til vinstri
en hægri, ef þess væri kostur, því að Framsóknarflokkurinn
vill ekki láta verða neitt hlé á umbótasókn þjóðarinnar“, eins
og komizt er að orði fyrr í ofannefndum eítirmælum. Verður
'mönnum þá á að spyrja — og ekki að ástæðulausu — hvað
það kallist á máli Tímans, þegar svo „miklu hefur verið áorkað1',
eins og upp er talið. Er þar um afturför að ræða, eða er það
verra en ekki neitt, sem stjórnin hefur gert? Hvað heldur
Framsóknarflokkurinn að við tæki, ef honum lánaðist að mynda
stjórn með rauðu flokkunum? Hann veit vitanlega, að bitling-
arnir verða fleiri og feitari, og kannske það sé keppikeflið.
En skyldu kjósendur ekki telja, að nóg sé komið af ómögum,
þótt „vinstri“ stjórn fengi ekki tækifæri til að bæta enn tii
muna á jötuna.
Hag þjóðarinnar verður aldrei borgið með „vinstri“ samvinnu,
Jrvort sem hún verðUr meira eða minna til þeirrar handar. Þeim
nun fjær sem stefnan er frá vinstri, því meiri líkur eru fyrir
pví, að festa skapist í þjóðmálunum, og hún er undirstaða
allra framfara. Þar af leiðir, að vinna ber fyrir stefnu Sjálf-
stæðisflokksins, því að hann er kjölfestan í stjórnmálunum,
og það er fyrst’óg fremst fyrir hans tilstuðlan, að „miklu hefur
verði áorkað“ undanfarin ár. Stjórnin tók einmitt upp ýmis
atriði, sem Sjálfstæðismenn töldu nauðsyn.
Byrjai ai cbrga.
*Twað var eitt síðasta verk framsóknarþingsins að ákveða, að
núverandi stjórnarsamstarfi skuli slitið, þegar alþingis-
kosningarnar verði um garð gengnar og skuli stjórnin segja
af sér að þeim loknum. Virðist þetta í fullu samræmi við það,
að flokkurinn vill leita til vinstri. Gerir hann sér kannske von-
ir um, að þar sé meiri veiði von en fyrst á núverandi kjör-
tímabili, þegar Framsókn leitaði lengi og víða, en fann engan
samstarfsaðila. Sjálfstæðisflokkurinn mun ekki ganga á eftir
framsóknarmönnum, þótt þá langi nú til að finna samstarfs-
menn, sem eru þeim betur að skapi. Hann mun ekki breyta
stefnu sinni til að þóknast þeinr eða öðrum, og hann mun
leitast við að sannfæra þjóðina um að sportfiskirí framsóknar-
manna getur orðið henni dýrt spaug. Þjóðin græðir aldrei á
jþví^ að tsekifærissinar fái að fara með máJtefni heirnar.
'Hm jyeiLa taÍar j-óííiÍ !
-mt
Farúk og frúin stæla.
Hann kennir tengda mömmu
um alit, sem afiaga fer.
Það heyrist kannske út fyrir
fjóra veggi heimilisins, þegar
hjón stæla, en sjaldnast um
heim ailan.
En þá er líka átt við venju-
legt, dauðlegt fólk, og ekki
menn eins og Farúk fyrrver-
andi konung, sem konan, hún
Narriman, er nú hlaupin frá.
Skilnaðurinn hefur nefnilega
ekki gengið hávaðalaust und-
anfarið, þyí að þótt hjúin sé
skilin, halda þau áfram að
stæla með aðstoð blaðanna.
Þannig er nefnilega mál með
vexti, að Farúk hefur gripið
til ráðs, sem eiginmenn nota
oft, þegar snurða hleypur á
þráðinn. Hann hefur kennt
tengdamömmu um það, hvernig
komið er. Þegar Narriman var
lögð af stað til Sviss, lét hann
frá sér fara tilkynningu, þar
sem meðal annars var svo til
orða tekið, að tengdamóðirin
hafi verið potturinn og pannan
í skilnaðinum, og hafi hún ver-
ið fengin til þess af stjórnmála-
refum heima í Egyptalandi, að
eyðileggja hið ástríka hjóna-
band þeirra.
Farúk hafði varla sleppt orð-
inu — það er að segja, þetta
hafði varla verið látið á þrykk
út ganga — þegar Narriman
svaraði fullum hálsi. Hún lét
blöðin birta eftirfarandi eftir
sér:
„Eg mótmæli harðlega yfir-
lýsingu manns míns varðandi
móður mína, þar sem því er
haldið fram, að hún eigi sök ó
skilnaði okkar. Þvert á móti,
því að eg bað hana sjálf um að
koma íil Rómaborgar, til þess
að taka mig með sér heim.“
O-vísí,
segir Farúk.
Auðvitað gat Farúk ekki lát-
ið þessu ósvarað, og hann sagði
eins og krakkarnir: „O-víst, |
það er henni að kenna“. Hann
tilkynnti blöðunum, að frú Sa- I
dek, tengdamóðir hans, hefði *
verið send gagngert frá Kairo, ■
til þess að fá Narriman til þess
að fai’a frá honum. Og sú gamla
hefði svo sem reynt þetta þegar
á síðasta hausti, og haft mútu-
fé meðferðis til þess að ginna
blessaða stúlkuna með.
Kirkjuvikan.
Spurningum svarað.
Það er nú oi’ðið algengt, að
fólki gefist kostur á að spyrja
um ýmislegt og sé veitt svör,
bæði í blöðum, útvarpi og á
mannfundum, jafnvel á lög-
gjafarþingum. Þetta er þarft
og gott, sé það ekki misnotað,
gert að leik; og þó er það einn-
ig góður leikur: spurningaþætt-
ir og getraunir.
Þessa dagana standa yfir
samkomuhöld fyrir almenning
í Laugarneskirkju. Þar hafa
verið ræddar ýmsar spui'ning-
ar t. d.: Vei'ða margir hólpnir?
Er ei-fitt að vei'ðá hólpinn? Á
samkomunni í kveld verður
fólki gefinn kostur á að bei'a
fram spurningar. Einnig má
bera spui’ningar upp fyrh’fram
í síma 3437 milli klukkan 4 og
7. Meðal spui’ninganna í kvöld
verða þessar: Er trúin skilyrði
til sáluhjálpar? Er nokkuð
rangt að biðja fyrir látnum?
Þess skal getið, að reynt
verður að svara í sem stytztu
máli og gleggstu til þess að
fleii'a komizt að. Síra Magnús
Runólfsson annast spurninga-
þáttinn.
R.
\Margt er sS&itið
Ef kýr leggst fyrir dymar,
ntá ekki opna verzlunma.
Þær eru plága ■ Kalkútta.
Kalkútta-búar á Indlandi
eru að verða í vandræðum með
allan kúafansinn, sem þar er í
borginni.
Það er ekki svo að skilja, að
menn hafi þar fjós í hjarta
borgarinnar, eins og liggur við
að hér sé, heldur er hitt,
að kýr ganga þar „sjálfala“, og
leyfist engum að hreyfa hönd
eða fót til þess að bæta úr þeipri
plágu.
Þannig er nefnilega mál með
vexti, að kýr eru heilagar í
augum Hindúa, svo að ekki má
blaka við þeim, en sá, sem
verður kú að bana, hvort sem
er viljandi eða óviljandi, hefur
fyrirgert lífi sínu samkvæmt
kenningum þeirra. Þáð má þess
vegna ekki' reka þær af i götum
borgarinnar, þar sem þær nær-
ast á sorpi, þvælast fyrir veg-;
farendum og eru yfirleitt til
allskonar leiðinda. Er gizkað á,
að ekki sé færri en 33,000 kýr
á flækingi um Kalkúttagötur
að jafnaði, og þeir, sem mætt
hafa kúm á mjóum vegum hér-
lendis, vita, hversu erfitt getur
verið að fá þær til þess að víkja.
En nú er komin upp hreyfing
í þá átt að kýrnar sé f jarlægðar,
og þeim komið á beit fyrir utan
borgina. Hafa nokkrir borgar-
búar, sem vilja ekki láta hinar
fornu kreddur á sig fá, bundizt
samtökum um að hrinda máli
þessu í fi’amkvæmd, en þeir
fara hægt af stað, til þess að
æsa ekki lýðinn gegn sér. En
þeir eru reiðubúnir til þess að
■leggja nokkurt fé af mörkum
til þess að koma því svo fyrií,
að .kýr verði framvegis útlægar
af götum boi-garinnar, og mann-
Föstudaginn 27. marz 1953.
„Gamli“ hefur sent Bergmáli
stutta athugasemd við bréf „Yið-
förla“, sem birt var í blaðinu
24. þ. m. Kemst hann svo að
orði: „Eg er „Viðförla“ þakklát-
ur fyrir, að leggja orð i belg um
„stöðulinn1’ í hinni nýju merk-
ingu, sem málvisindamennirnir
vilja að orðið fái. Við erum sam-
mála um, að það muni ekki „falla
í smekk i'jöldans", eins og Víð-
förli orðar það, og virðist það
vera almenn skoðun.
„Viðkomustaður“ og
„stoppistöð“.
Víðförli virðist elcki telja þörf
á nýju nafni á viðkomustað stræt-
isvagna, nafnið sé til, nefnilega
viðkomustaður, en hér er bara
sá hængur á, að nafnið er ekki
aimennl notað um þessa staði,
það hefur eklci útrýmt og útrým-
ir sennilega ekki „stojxpistöð-
inni“, en til þess að útrýma því
örðskrípi er herferð mólvísinda-
inannanna hafin og fyrir það
eiga þeii’ þakkir slcildar.
Nafn, sem á við þessa
viðkomustaði eina.
Nú er það svo, að orðið við-
komustaður getur átt við hvaða
viðkomustað sem er, en ekki ein-
vörðungu „stoppistöð“ strætis-
vagna, en mér hefur skilizl, að
það sé orðið svo almennt að nota
orðið „stoppistöð“ um þá við-
komustaði eina, að þörf sé að
finna stutt og laggott orð fyrir
slíka biðstaði. Og verður ekki
„stoppistöðvum“ útrýmt því að-
eins, að það takist? Það vantar
m. ö. o. gott lieiti á þá biðstaði,
sem hér er tim að ræða, ekki
eins yfirgripsmikið og „viðkomu-
staður“, sem engum mun detta
i hug að fetta fingur út í að notað
sé áfram um viðkomustaði vfir-
leitt.
Samsett orð.
Mér dettur ekki í luig að am-
ast við samsettum orðum — ef
þau eru „lipur og viðfelldin“ og
„fela i sér það, sem þau eiga að
merkja" — svo fremi, að ekki
finnist ósamsett orð, sem fuli-
nægir öllum skilyrðum i hinni.
þrengri merkingu, sem eg tel
hér vera um að ræða. Eg hef
ekki komið með uppástungu um
slíkt heiti — a. m. k. ekki enn
sem komið er — þvi að eg hef
ekki fundið heiti, sem mér likar,
en með fyrra bréfi minu vildi eg
stuðla að þvi, að semflestir hugs-
uðu málið, og hjálpuðu Bjarmt
Vilhjálmssyni til að finna lient-
ugra orð en „stöðulinn“.“ — Jæja,
taka fleiri til máLs? — kr.
Gáta dagsins.
Nr. 396:
Ilver kann hlaupa
hafs á bárum
og yfir þær koma
svo ci sig væti?
Svar við gáíu nr. 395:
Karlinn hét Forni.
kindin fái að vei'a þar ein.
í samtökum þeim, sem að of-.
an getur, eru m. a. kaupsýslu-
menn, sem margir verða fyrir
tjóni af völdum kúnna. Ekki af
því, að þær ráðizt inn í vei'zl-
anir þeirra og eyðileggi þar
verðmæti, heldur vegna þess,
að það kemur iðulega fyrir, að
ekki er hægt að opna verzlanir,
þar sem kýr hafa lagzt fyrip
dyrnar, og það er ekki einu
sinni' Téyfilégt- að stugga viiS
þeim, til þeps' að xeka þær á
fætur.