Vísir - 31.03.1953, Blaðsíða 4

VÍSIR
Þriðjudaginn 31. marz 1953.
DAGBLAÐ
I |ill '! Kitstjóri: Hersteinn Fálsson.
■ » Skriístofur Ingólfsstræti 3.
Útgeíandi: BLAÐAÚTGÁFAN VlSIR HJ.
AfgreiSsla: Ingólfsstræti 3. Símar 1660 (fimm líruir).
Lausasala 1 króna.
Félagsprentsmiðj an Inf.
Framboðserfi&leíkar hinna rauiu.
TT'lokkarnir tiikynna nú sem óðast frambjóðendur þá, sem þeir
•*- munu tefla fram við kosningar þær, sem fram eiga að fara
í júnímánuði næstkomandi. Eru sjálfstæðismenn þegar búnir
að ákveða framboð í einna flestum kjördæmum, svo sem skýrt
hefur verið frá í bloðum flokksins jafnóðum, en það er mjög
áberandi, hversu erfiðlega rauðu flokkunum ætlar að veitast
að ganga frá framboðum sínum.
Þetta kemur raunar engum á óvart, sem hefur nokkra
nasasjón af því, hvernig högum er háttað á heimilum rauðu
flokkanna, því að þar er hver hÖndin upp á móti annari. For-
ingjarnir hafa að vísu verið kjörnir af þingum flokkanna, en
það*er ekki ævinlega sopið kálið, þótt í ausuna sé komið, og
sannast það hvað bezt um þessar mundir á báðum þeim flokkum,
sem hér er um að ræða.
Eins og menn muna, afþökkuðu margir forvígismenn Al-
þýðuflokksins þann heiður að taka sæti í stjórn við hlið
Hannibals, er honum hafði tekizt að ná formannssætinu með
áhlaupi. Hann fékk þegar eldskírnina í verkfallinu mikla í
desember, og kom þá brátt í ljós, hver ofstopamaður hann var
og fljótfær, því að þá hafði hann í hótunum um að stöðva
orkuverið við Sog, ef ekki væri hægt að knýja kröfur verk-
fallsmanna fram með öðrum hætti. Þótti þá mörgum, sem
höfðu fagnað kjöri hans í formannssæti Alþýðuflokksins, að
ver hefði til tekizt en þeir höfff«u gert ráð fyrir. Hafa vinsældir
Hannibals sízt farið vaxandi, og einkum þótti hefnigirni hans
koma berlega í Ijós, er ákveðið var, að ekki skyldi hafður
raðaður landlisti hjá Alþýðuflokknum við þessar kosningar eins
og jafnan áður, en það hefur verið gert til þess að tryggja
Stefáni Jóhanni sæti á þingi. Nú ætlar Hannibal að búa svo
um hnútana — ef hann gétur — að hinn fyrri foringi verði
áhrifalaus með öllu. Þetta mun þó hafa ekki borið annan
árangur en þann, að mörgum Alþýðuflokksmönnum þykir
Hannibal hafa gengið helzti langt, og hafa risið af þessu úfar
með mönnum meiri en áður, svo að nú þykir úr vöndu að ráða.
Innan kommúnistaflokksins er ástandið sízt betra, því að
þar má segja, að eigi sér stað lokaátök milli þeirra, er vilja
skilyrðislaust lúta Moskvuvaldinu og hlýða hverri skipun, sem
þaðan berst, og hinna, er vilja ekki vera verkfæri í hendí
þeirrar klíku. Blandast engum hugur um, að fram mundi hafa
farið fyrir löngu hreingerning innan kommúnistaflokksins hér,
ef Moskóvítar væru ekki hræddir við furðanlegan styrkleika
Tito-ista. Um hann má ekki vitnast, og þess vegna er reynt að
koma í veg fyrir, að upp úr sjóði, en þeim mun meira kraumar
í pottinum.
Þessar deilur hafa ekki svo mikil áhrif að því er snertir
framboð í kjördæmum, þar sem kommúnistar eru alveg von-
Jausir um q.ð geta komið manni að, jafnvel til uppbótar, en þeim
mun harðari eru þær varðandi framboð, þar sem kommúnistar
geta fengið mann kjörinn. Þar vilja Moskóvítar öllu ráða, eins
og eðlilegt er, og hika þá ekki við að krefjast þess, að þingmenn
víki, ef þeir eru ekki taldir nægilega tryggir réttlínumenn.
Yerður fróðlegt að sjá, hvernig deilum þessum lyktar, en sigur
Moskóvíta bak við tjöldin um kjördæmin getur orðið þeim
dýrkeyptur, þegar gengið verður að kjörborðinu. Er því nokk-
urn veginn útilokað, að þeir beri raunverulegan sigur úr býtum,
hvernig sem fer.
Neytendasamtökin.
\yrir nokkru voru stofnuð hér í bænum óvenjuleg samtök —■
neytendasamtök, sem ætlað er, eins og nafnið gefur til
kynna, að gæta réttar neytenda á sem flestum sviðum. Munu
samtök þessi ætla sér það hlutverk að gæta þess, hvarvetna
þar sem því verður við komið, að gæði varnings af öllu tagi
haldist í hendur við verðlag hans, svo að neytendur fái jafnan
fullt gildi fyrir fjármuni sína. Mun raunar óhætt að segja, að
félag þetta muni líta svo á, að því sé ekkert mannlegt óvið-
komandi í þessum efnum.
Neytendasamtök af þessu tagi hafa náð mikilli útbreiðslu
•víða um lönd, og áhrif þeirra eru mikil, þar sem starfsemin er
rmeð mestu fjöri. Starf þeirra er raunar ekki einungis í þágu
neytenda, því að framleiðendur hafa einnig notið góðs af því,
og væntanlega verður hér einnig sú raunin á. Það er ástæða
,lil þéss að fagna því, að samtök þessi hafa komizt á laggir, og
J>ar sem hver maður í lahdiíiu er neytandi, er sjálfsagt að veita
þeim það fulltingi, sem unnt er, svo að verksviðið verði sem
jvíðtækast og árangurinn. sem mestur.
RBRKtlR ■
-HVAÐ FINNST YÐUR?
VÍSíR SPYR:
Er þörf fleiri flokka
í stjttrn wná itittt
Inndsins 9
Teljið þér skynsamlegt að
fjölga íslenzkum stjómmála-
flokkum frebar en orðið er?
Ólafur Sveinbjörnsson,
skrifstofustjórL
Frekar
fimm.
Haraldur Á. Sigurðsson,
leikari.
Það getur efiaust verið gam-
an fyrir lífsglaða og kjarkmikla
unglinga að
leiki, ög gera
^ I? - „hasa“ og
stofna flokk
er þeir svo
nefna „Tígris-
klóna“ eða öðr
um skemmti-
legum nöfn-
um, en eg efast um að slík
uppátæki eigi eftir að bæta
stjórnarfarið hér á landi til
nokkurra muna. Aftur á móti
held eg að það yrði happasælla
fyrir þjóðina í heild, ef þeir
flokkar, sem fyrir eru í land
inu og haf a í raun og veru i
hliðstæðar stjórnmálalegar |
skoðanir og eiga líkra hags- j
muna að gæta, reyndu að bæta
samkomulag sitt og hættu að.
kroppa augun hvor úr öðrum.
Stjórn, sem á að baki sér öfl-
ugt fylgi landsmánna, fær á-
byggilega meiru áorkað þjóð-
inni til heilla, en stjóm, sem
mynduð er af mörgum smá-
flokkum eða flokksbrótum.
Magnús Bjömsson,
ríkisbókari:
Við, sem erum í pólitískum
flokkum og sæmilega ánægð,
teljum að
sjálfsögðu
ekki ástæðu
til að fjölga
þeirn, frekar
mættu ein-
hverjir and-
stöðuflokk-
anna hverfa,
og ýmis rök
mæla jafnvel
með því að tveggja flokka
skipulag sé hagkvæmast, eða
a. m. k. auðveldast í fram-
kvæmd.
En, það er nú einu sinni
grundvallaratriði lýðræðisins,
að menn geti haft frjálsa skoð-
un og hafi tækifæri til þess að
koma henni á framfæri og berj-
Framh. á 7. síðu.
Fréttin, sem Þjóðviljinn
mun aldrei birta.
ársins 1952
Það er viðkvæðið í Þjóðvilj-
asum um þessar mundir, að
hann einn birti erlendar fréttir
- og þar sé hann fremri öðrum
blöðum.
Svona til skemmtunar skal
þéss vegna birt hér fregn, sem
kemur áreiðánlega aldrei í
Þjóðviljanum, þótt útlend sé,
því að hún mundi ekki passa í
kramið hjá því blaði.
Fyrir nokkru var kona, sem
heitir frú Lea Sykes Young
kosin „móðir ársins 1953“ í
Virginia-fylki vestan hafs. Frú
Young hefir alið manni sínum
14 börn, en af því að þau hjón
voru barngóð í meira lagi, tóku
þau sér að auki fimm fóstur-
börn, sem misst höfðu foreldra
sína. En auðvítað var þetta erf-
itt, því að þau hjón áttu að vísu
jörð, en hún var ekki stór, og
uppskeran oft í litlu verði. Frú
Young lét þó aldrei hugíallast,
og til þess að-auka við tekjur
u
manns síns bakaði hún. fyrir
nágrannana eða tók að sér
sauma fyrir þá. Hún átti ekki
aðra ósk heitari, en að börnin
gætu öll gengið í skóla, og með
elju þeirra hjóna tókst þetta,
svo að þau komu öllum börn-
unum á legg og þau urðu öll
nokkurrar menntunar aðnjót-
andi. Sex barnanna stunda til
dæmis kennslu, ein dóttirin er
hjúkrunarkona, önnur bóka-
vörður, og tveir synirnir
standa fyrír byggingafyrir-
tækjum.
Og hvers vegna skyldi þessi
frétt ekki mega birtast í Þjóð-
viljanum? Jú, svarið er ofur
einfalt. Frú Young er nefni-
lega; svertingi, og það voru
hvítar konur, sem réðu því með
atkvæðum sínum, að hún var
kosin „móðir ársins“ fyrir
Virginia-fylki. Síðar mun hún
keppa við mæður frá öðrum
fylkjum um: titilihfí\;amefíska
móðirin- árið 1953“.
Síðan tilkynnt var um úthlut-
un listamannastyrksins hefur
mönnum orðið nokkuS tíðrætt
um breytingarnar, sem gerðar
höfðu veriS frá fyrra ári. Eins og
svo oft áSur hafa menn ekki ver-
ið á einu. máli um hvernig rétt-
látast væri að úthluta fjárhæð
þeirri, er úthlutunarnefndin
hafði til ráðstöfunar. Nöfn þeirra,
sem styrk hlutu, hafa verið birf,
cn nöfn þeirra, sem útundan urðu,
liafa hvergi sést, en mörgum
finnst það eðlilegt, að almenning
ur fái vitneskju um hvaSa skáld
og listamenn hafa ekki þótt hæf-
ir til aS hljóta Styrk, en umsókn-
ir þó borizt frá.
Nöfnin ætti að birta.
Um þetta hefur Bergmáli bor-
izt bréf frá M. J. og fer þaS lxér
á eftir: „Nokkur úlfaþytur hef-
ur þegar orðið vegna úthlutunar
styrksins til skálda og listama nn.t
og lítur út fyrir að sá stormur sé
ekki strax um garS genginn. ÁS-
ur en meira er að máli þessu vik-
ið, er það ekki aðeins ósk min
lieldur krafa til úthlutunarnefnd-
arinnar, að nöfn þeirra 57, sem
fundu ekki náð fyrir augum henn
ar, verði birt opinberlega. Yænti
ég að blöð bæjarins verði fús til
þess að fórna rúmi undir slíka
upptalningu, þar sem um er að
ræða mál, sem alþjóð varður og
gerir úthlutunarsamanburðinu
auðveldari. M. J.“
Réttlætiskrafa.
Sýnist mér að það sé sjálfsagt,
og hefði reyndar alltaf átt að vera
að nöfn þeirra, sem ekki Iiiutu
neinn styrk, en sendu umsóknir,
yrðu lika birt. Féð, sem úthlut-
unarnefndin hefur til umráða er
almennings eign og cðlilegt að
hann geti þvi fylgzt með því
hvernig þvi er varið. Það gerir
hann ekki nema að hálfu leyti
með því einungis að fá að lieyra
nöfn þeirra, sem s.tyrk liljótá, Það
gæti verið að ýmsir yrðu settir
hjá, sem verðugir væru, þótt þeir
geti ekki tekið upp merkið fyrir
sjálfa sig. Mér fyndist að útlilut-
únarnefndin ætti að senda blöð-
unum allan nafnalistann næst.
Og í þetta skipti væri það vel
þegið að nöfn áðurgreindra 57
væru birt.
Skíðaskáli ónýtist.
Þær fréttir bárust í gær vestan
frá ísafirði, að skíðaskálinn í
Seljalandsdal hefði orðið fyrir
snjóflóði og skálinn væri nú ger-
ónýtur. Er að þessu mikið tjón
fyrir Skíðafélag ísáfjarðar, en
skiðaskáli þessi var mjög myndar
legúr, 6 herbergi, stór salur og
éldhús. í skálantim gáín hæglega
gist um 20 manns, og úm páska-
helgina hefði verið þa'r fuUskip-
að, ef skálinn Iiefði vorið lteill.
Mesta mihii var að' enginn yar i.
sbálanum,svo tjón varð ekkert á
mönnuin, sem betur fór. Allmargt
fólk hefur undanfarin ár i'arið
liéðan úr bænum vestur til I’sa-
fjarðar urri páskana, aðállega tit
þess að slunda skiðaíþróttina og
má gerá ráð fyrir að cyðilégging
skálans af snjóflóðinu vcrði til
þess að færri fari en clla. — kr„
Y
Spakmæli dagsins:
Ekki kcmur dúfa úr hrafnseggi.
Nr. 399.
Eitt sinn þá á vegi var,
virðár ráði fréttirnar,
brögnum mætti þrcmur þar
og þeirra nöfn í vasa bar.
Svar við gátu nr. 398;
" Ár.'; ' u ' ■' !