Vísir - 01.04.1953, Page 4

Vf SIR
Miðvikudaginn 1. april 1&53.

DAGBLAÐ
| f [-r ! Ritstjóri: Hersteinn Pálsson.
Skrifstofur Ingólfsstræti 3.
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR HJ.
Aígreiðsia: Ingólfsstræti 3. Símar 1660 (finam linur).
Lausasala 1 króna.
Félagsprentsmiðjan lnf.
Einlægni eða undirhyggja.
Tpjau tíðindi gerðust á mánudaginn, að einn helzti foringi kín-
verskra kommúnista tók til máls fyrir þeirra hönd, og
tilkynnti, að kommúnistastjórnin í Peking væri nú reiðubúin
til þess að hefja á ný viðræður þær um vopnahlé, sem staðið
höfðu árangurslaust mánuðum saman til skamms tíma. Höfðu
fulltrúar Sameinuðu þjóðanna hætt viðræðunum fyrir nokkru,
þar sem sýnilegt var, að kommúnistum kom ekki til hugar að
gera neitt samkomulag, og vildu ekki nota fundina til annars
en áróðursbragða. Ásteytingarsteinninn var skipti á föngum,
þar sem kommúnistar gerðu þá skilyrðislausu kröfu, að fram-
seldir yrðu allir fangar, hvort sem þeir vildu hverfa til heim-
kynna sinna eða ekki, en hersveitir Sameinuðu þjóðanna höfðu
tekið mikinn fjölda fanga, er höfðu verið neyddir til herþjón-
ustu af kommúnistum eða töldu af einhverjum öðrum orsökum,
að betra mundi að hverfa ekki til heimalands síns, þar sem
kommúnistar ráða.
Á þessu atriði strönduðu allar umræður, þótt fulltrúar Sam-
einuðu þjóðanna teygðu sig eins langt til samkomulags á öðrum
sviðum og unnt var. Voru menn orðnir vonlausir um, að sættir
gætu komizt á, unz fulltrúi Indlands hjá Sameinuðu þjóðunum
bar fram nýjar tillögur, sem glæddu vonir manna lítið eitt um
að hægt væri að finna lausn, sem allir gæti fallizt á. Indverjar
stungu upp á því meðal annars, að þeim föngum, er vildu ekki
fara til heimkynna sinna, skyldi fengið hæli í hlutlausu landi,
þar til komizt hefði verið að samkomulagi um framtíð þeirra.
En þessar tillögur hlutu sömu örlög og allar aðrar, sem fram
höfðu komið. Kommúnistar vildu ekki sinna þeim að neinu leyti.
Nú hafa þeir hinsvegar snögglega snúið við blaðinu, þar sem
Kínverjar tilkynna, að þeir sé nú aftur til við*tals, og vilji
fallast á þessa lausn. En þar sem afstaða þeirra hefur hingað til
verið gagnstæð þessu, hlýtur þetta að vekja hugleiðingar um
það, hvort hér sé raunverulega um hugarfarsbreytingu að ræða
hjá Kínverjum — og þó vitanlega fyrst og fremst hjá hús-
bændum þeirra í Kreml — eða þetta sé aðeins enn eitt atriðið
í friðarsókn Malenkovs. Á það hefur verið bent, að hann láti
nú vinalega við lýðræðisþjóðirnar og er þetta síðasta í samræmi
við það, sem á undan er gengið. Það virðist ekki ástæða til
þess að ætla, að herrarnir í Kreml hafi stigið á stokk og strengt
þess heit, að þeir skyldu verða góðmenni eftir andlát Stalins.
Frá sjónarmiði kommúnista er það vafalaust meginatriði í
tillögu Kínverja, að þeir vilja losna við alla erlenda heri frá
Kóreu, og skaginn er sennilega einnar messu virði í þéirra
augum, ef það fæst fram. Gegn því má vafalaust fórna nokkrum
mönnum, sem kunna ekki að meta dásemdir kommúnismans.
En ef gengið yrði að þessum skilyrðum kommúnista, mundi
Kórea vera í sömu aðstöðu og í júní 1950, þegar þeir ruddust
suður yfir 38. breiddargráðu. Og hvar er þá tryggingin fyrir
því, að ekki yrði leikinn sami leikurinn á ný, þegar allar her-
sveitir Sameiuðu þjóðanna yrðu á bak og brott?®,
Enginn þarf að ætla, að kommúnistar sé fallnir frá áfoi'm-
um sínum um áð ná heimsyfirráðum. Þeir breyta aðeins til um
bardagaaðferðn', þegar hinar eldri gefast illa. Vel kann að
vera, að hér ,sé aðeins um slík loddarabrögð að ræða, og raunar
sennilegast.
Flokkisr framtíiarinnar!!
A Iþýðublaðið segir lesendum sínum í fyllstu alvöru í gær, að
enginn geti borið á móti því, að Alþýðuflokkurinn hafi
fengið miklu áorkað á undanförnum árum. Úr því að enginn
getur borið á móti því, er víst ekki vert að gera það. Það er
betra að taka til athugunar, hvað áunnizt hefur. Og það er —
á fáum orðum sagt — að flokkurinn hefur farið hraðminnkandi.
Já, það er rétt, að foringjarnir hafa sýnt mikinn dugnað við að
krækja sér í embætti, en þeim hefur orðið ágengt við að gera
flokkinn að engu. Hann hefur minnkað við hvert afrek.
En Alþýðublaðið getur þess einnig, að flokkurinn eigi sitt-
hvað eftir í pokahorninu af áhugamálum, því að það, sem gert
hafi verið til þessa, sé ekki nema lítill hluti þess, sem hann
ætli að gera. Það er gott að vita, og þegar maður athugar það,
sem á undan er gengið, verður manni næst að ætla, að flokkur-
inn hafi nú til alvarlegrar athugunar að fá svo miklu áorkað,
að hann verði alveg úr sögunni. Það skal tekið fram, að ekki
þarf mikið til, en þá ér mönnum spurn, hvernig það getur koniið
heim við þá sta'ð&æfingu' Alþýðublaðsins, að Alþýðuflokkurinn
sé flokkur framtíðarinnár. Kannske kratar trúi á líf eftir
■dauðann!
Margt er skriíjS
Hefir siglt 150 sinnum
milli Macao og Hongkong.
Er vegabréMaus og því hvergi
99í húsuxn hœfnr/‘
Fyrir nokkrum dögum var
maður að nafni M. P. O’Brien
settur í „kjallarann“ hjá lög-
reglunni í Macao, portúgölsku
nýlendunni við S.-Kína.
Sennilega er það ekkert nýtt,
að menn sé settir í fangelsi þar,
því að í nýlendunni mun vera
samankominn mesti trantara-
lýður, en þó hefur O’Brien sér-
; stöðu, svo sem nú skal frá sagt:
Þ. 18. september sté maður
þessi um borð í ferjuna Lee
Hong í Macao og var förinni
heitið til Hongkong, enda geng-
ur ferjan aðeins milli þessarra
tveggja hafna. O’Brien kvaðst
þurfa að ná sambandi við fyr-
irtæki eitt, en hann hefði starf-
að við útibú þess í Shanghai.
Þegar til Hongkong kom fékk
hann ekki landgönguleyfi þar,
því að hann var vegabréfslaus.
Hann var því sendur aftur til
Macao, en þar varð hið sama
upp á teningnum — ekkert
vegabréf, ekkert landvistar-
leyfi.
Og síðan hefur M. P. O’Brien
siglt fram og aftur milli þess-
arra 2ja útvarðastöðva Vest-
urlanda á ferjunni Hongkong,
og er hann var loks tekinn á
dögunum, hafði hann farið 150
sinnum hvora leið.
O’Brien segist vera amerísk-
ur borgari, og hefur fengið bréf
frá bróður sínum í Bandaríkj-
unum um það. Hann hafi starf-
að í Shanghai í 20 ár, er hann
hélt suður á bóginn, og fyrir-
tæki það, sem hann ætlaði að
ná sambandi við — A. P. Patti-
;son & Co. — greiðir honum
laun reglulega, því að ekki er
því að heilsa að O’Brien fái að
fljóta með ferjunni endur-
gjaldslaust. Hann verður að
borga fyrir fæðið.
Bandaríkjastjórn segir hins-
vegar, að O’Brien sé fæddur í
Budapest, og fái því ekki amer-
ískt vegabréf — og þar við
situr. En síðan O’Brien fór um
borð í Lee Hong í september
hefur verið skrifað um hann í
flest blöð heims, og hann hefur
fengið furðanlega mikinn póst,
sem hann svarar samvizkusam-
lega. Og margir hafa hjálpað
honum, látið þvo af honum,
útvegað honum hlífðarföt og
jafnvel sent tannlækni um
borð, til þess að láta draga úr
honum tönn.
En um daginn neitaði kauði
að greiða vikufæði, taldi það
ekki mannamat, og þá lét
skipafélagið færa hann í fang-
elsi.
Hljómleikar
Detlefs Kraus.
Detlef Kraus píanóleikari
hélt tónleika á vegum Tónlist-
arfélagsins í Austurbæjarbíói
þriðjudag og mið/ikudag sl. við
mikla hrifningu áheyrenda. Við
fangsefni voru sónata í a-moll
(K 130) eftir Mozart, 3 lög
eftir Couperin, sónata í as-dúr
(op. 26) eftir Beethoven, 3
lög eftir Albeniz og fantasía í
f-moll eftir Chopin (op. 49).
Þessi ungi píanósnillingur er
eftirtektarverður listamaður.
Hann hefur mikla tækni, skap-
hita, samfara íhygli, og hæfi-
leika til að skynja höfuðatriði
°g byggingu verksins, án þess
að missa þó sjónar á nokkru
einstöku atriði. Eftirtektarverð-
ust er meðferð hans á Chopin
(auk fantasíunnar lék hann
aukalög). Kemur þar einkum
fram hin karlmennskulega, víg-
djarfa hlið tónskáldsins og rök-
vísi, sem mörgum hefur viljað
dyljast.
Detlef Kraus á sér efalaust
mikla framtíð, enda hefur veg-
ur hans vaxið mjög undanfarið
á meginlandi Evrópu. Væri
fróðlegt. að; heyra hann aftur
leika.
B.G,
PHbtrmn sótti
illa tíma.
Vísi lieftir borizt greinar-
gerð frá kennurum Laugar-
vatnsskóla vegna blaðaskrifa,
seni orðið hafa vegna brott-
vikningar eins nemandans það-
an, Péturs A. Ólafssonar að
nafni.
Greinargerð þessi er lengri
en svo, að Vísir geti birt hana
í heild, enda ekki að þessu
máli áður vikið hér í blaðinu.
En megininntalc hennar er
þetta:
Pétur A. Ólafsson nemandi
kom aðeins í kennslustundir er
honum sýndist, og stafaði þetta
ekki af veikindum, sem m. a.
mátti sjá af því, að hann sótti
flesta sundtíma. Skólastjóri
kom þráfaldlega að máli við
| nemandann og bað hann að
bæta ráð sitt, en án árangurs.
Dagbók bekkjarins hvarf, og
, viðurkenndu bekkjarbræður
, hans að hafa eyðilagt hana.
i Bókin hefði getað sannað sak-
leysi piltsins, ef saklaus hefði
verið. Þegar sýnt var, að Pétur
j myndi hverfa úr skólanum,
! tilkynntu bekkjarbræður hans
t skólastjóra, að þeir myndu allir
hverfa úr skóla, ef Pétur fengi
j ekki að vera þar áfram. Hins
I vegar bauð skólastjóri þeim er
vildu að þreyta próf við skólann
í vor.
Þá hefur Vísi bórizt greinar-
gerð frá stjóm Mímis, félags
menntaskólanemenda á Laug-
arvatni, þar sem því er lýst yf-
ir, að sambúð menntaskólanem-
enda og Bjarna Bjamasonar
. skólastjóra hafi verið með á-
Igætum, en að samskipti þriðja
bekkjai* og skólastjóra séu
menntaskólanemendum óvið-
komandi, enda um tvo skóla að
ræða. Greinargerðinni ; lýkur
með þökkum Mímis til: skóla-;
stjórans ’ fyrir störf hans að
Laugárvatm.
Kunningi okkar, „Gamli“, lief-
ur scnt Bergmáli bréf um dægur-
söngva, danslagasamkeppni SKT
o. fl. Hann segir:
„Það er alkunna hve dægur-
söngvasmiðum hér (sbr. Ijóða-
smiðum) liefur mistekist lierfi-
lega að semja dægursöngva. Það
má heita hrein undantekning, ef
það tekst, án þess að misbjóða
islenzkri tungu. Nú er sannleik-
urinn sá að ýms góðskáld þjóðar-
innar hafa fyrr og siðar ort vin-
sæl Ijóð svo léttilega, að þau urðu
á hvers manns vörum — en þeir
vönduðu bara smiðina svo veí,
að þau urðu fyrir „sunnan og öf-
an“ þá dægursöngva, sem þó hafa
margt til síns ágœtis, en 'var
skammt líf ætlað. En þau yíja og
gleðja i svip og ber það sízt að
lasta.
Lögin og Ijóðin.
Nú er það alkunna, að mikiu
veldur iim vinsældir ljóða, að
lögin við þau séu góð, og nái til
hjartnanna eigi siður en Ijóðið.
Mætti margt um það segja, cn rúm.
rnun vart leyfa. Sumir dægur-
söngvar eiga sér þau örlög, og
lögin við þá, að lyftast upp í æðra
veldi, og verða varauleg eign —
gleymast að minnsta kosti ekki
— eiga fyrir sér að koma aftur
fram. Þetta stafar af þvi einfald-
lega, að þarna hefur ekki —
hvorki að þvi er varðar ljóð né
lag', — verið neinn „klambrari“
að verki, og Ijóðið, á þeim vængj
um sem smiður lagsins hefur gef-
ið þvi, eins og svifur að barmi
hvers óspillts inanns, sem á næga
smekkvisi og næmleik til þess að
taka vel slikum gesti.
Báglega tókst enn —
Ég, scm þessar linur rita. er
hvorki það gamall að árum né i.
anda, að ég geti ekki notið góðra
dægurlaga — og söngva — og
væri jafnvel til í að fá mér snún-
ing hjá Freymóði, hvort sem
dansarnir eru gömlu dansarnir
eða þeir nýju — og þftð er ein
min bezta hvild og skenuntun, að
hlusta á slík lög, bæði ensk, þýzk
og skandinavisk, því að þótt þau
séu misjöfn, eru jafnan indæl lög
innan um, sem bæta hin upp.
Mér hefur oft Rmdizt, að af
handahófi hafi verið vandað til
vals þeirra danslaga, sem leikin
eru í útvarpið hér, er þar eru þo'
innan um mörg góð lög og
skemmtilegir söngvar, cinkanlega
fyrsta klukkutímann eða svo, en
er fram í sækir versnar oft. —
Þar sem ég er einn þeirra mörgu
sem telja það áhyggjuefni, hve
illa gefðir og efnislausir dægúr-
söngvar ög lélcg lög hafa spill-
andi áhrif á æskulýðinn, og jafn-
vel smekk manna yfirleitt, hef ég
lagt það á mig, að hlusta á úl-
varpið frá danslagákeppni SKT,
í von um að sú viðleitni sem þar
er óncitanlega um að ræða, liefði
borið eiiílivern góðan árangur.
En báglega tókst enn —
Leirburðarstagl
og holtaþokuvæl.
Ég verð að segja það eins og
það er, að ég hlÚstaði á þetta tvö
kvöld mér til mikijs angurs. Það
var að minum dómi aðeins einn
frambærilegur dægursöngur, allt
hitt „leirburðarstagl og holta-
Gáta dagsins.
Nr. 400.
Fann eg tvær á velli.
'þeer voru komnar að elli,
beinlausar voru þær báðar,
Bragnar mega 'þáð ráða.
Svar víð gátu nr. 399:
Skafti. Hjalti- Eggert.