Vísir - 16.04.1953, Blaðsíða 5

Fimmtudagirm 16.'apríl 1953
Ví SIR
s
stærri
Með betri nýtingu að ýmsu leyti
mætti gera þetta — og spara
olium stórfé.
Félag tllíðabúa sendir bæjarstjórn álitsgerð.
Eins og kunnugt er hafa íbúar Hlíðahverfis með sér félag,
sem þeir nefna Félag Hlíðabúa, en það vinnur að hverju því
málefni, sem til heilla er fyrir þenna bæjarhlúta, en eitt
hclzta áhugamál bess nú er að fá hitaveitu í hverfið .
gerir nu/
Nýlega háfa þeir HaHdór
Halidórsson og Haukur Egg-
ertsson samið ítarlega greinar-
gerð um hitaveitumálin og sent
hana bæjarstjóm til atliugun-
ar og látið dreifa henni til fé-
lagsmanna. Vísi þykir sjálf-
sagt, að meginefni hennar komi
fyrir almenningssjónir, en hér
fer a-eftir megininntak hennar:
í greinargerðinni er.gert ráð
fyrir, að Hitaveita Reykjavíkur
geti, með hagkvæmari í-ekstri,
séð allri þéttbýlli byggð Reykja-
víkur fjrjr heitu vatni. Bent er
á, að kostnaður við að leggja
tvöfalt leiðslukerfi um allt
HlíðahverfiS með kyndistöð
kosti 12—15 millj. kr., en með
tveggja ára tekjuafgangi geti
Hitaveitan af eigin rammleik
lagt hitaveitu í allt hverfið.
Framkvæmdir tækju tvö ár, en
þá rnyndu tekjur Hitaveitunn-
ar aukast uni 3.5—4 millj.
króna, en að þessum tveim ár-
um liðnum getur árlegt fé til
framkvæmda orðið 9—10 millj.,
þrátt fyrir greiðslur afborgana
glugga væri eitt af því, sem
gera mætti til að auka afnot
Hitaveitunnar. Og við tvöföldun
glugga minnki hitaþörf húsa
yfirleitt um 25—300 .
Við það að hitaþörf húsanna
minnkar, verða ofnarnir minna
heitir við sama hitastig inni.
Það þýðir, að hús sem hituð
eru með hitaveituvatni, nýta
hitann þá betur, Gera má því
ráð fyrir, að við tvöföldun
glugga spai’aðist um einn þriðji
af hitaveituvatninu. Eins og
fyrr getur munu um 32 þús.
hianns hafa afnot hitaveitu í
Reykjavík. Hverfandi fá hús enx
hér með tvöföldum gluggum.
Fra vatnsgeymunum á Oskju- Væru al]ir giuggar í þessum .það sldiyrðislauSt, er það enclaði
hhð mun að jafnaðx renna til húsum gerðir tvöfaldir mundi útsendingu á Ævintýri á
bæjauns að næturlagi um 80 ^ hitaveituvatnig nægja um 48
1/sek. í miklum frostum mun þús . manna byggð, eða 16 þús.
næturrennslið geta 1,r"'
eða yfir 200 1/sek.
Heildarvatnsmagn Hitaveit
átt að geta fullnægt 11 þús.
manna bvggð umfram það sem
nú er.
Nætureyðsla
hitaveituvatnsins.
veituvatnsins. Með fullkomnari
nýtingu mundi nú tiltækilegt
vatnsmagn geta nægt allrt
byggðinni í frostlausu veðri.
Væru gluggar í húsunum gerðir
tvöfaldir myndi það fullnægja
hitaþörfinni jafnvel í all míklu
frosti. Hina tiltölulega fáu frost-
daga þyrfti að grípa til vara-
kyndingar. Eldsneytiskostnaður
varastöðvanna yrði. mjög lítill.
Nú þegar mun Hitaveitá
Reykjavíkur spara eldsneytis-
kaup fyrir um 25 mill. kr. á ári.
Ef Hitaveitan fullnægði hita-
þörf sem næst allrar byggðar-
innar, myndi hún til viðbótar
spara um 20 millj. kr. á ári.
Mestur hluti þessa fjár er
sparnaður á erlendum gjald-
eyri. Á þessu sést hve mikla
þjóðhagslega þýðingu Hitaveita
Reykjavikur hefur — og getur
baft.
Til Leikfélags Reykjavíkur.
I svai-i stjórnar Leikfélagsins segir ennfremur: „Handrit
til mín er minnst á þýðingu á
„Ævintýi-i á gönguför“, sem
stjórnin lcennir við sii'a Jónas
á Hrafnagili. Eg vildi fá sann-
anir fyrir, að hér væri um að
í’æða þýðingu Jónasar Jónas-
sonar, því að útvarpið- ti4ky«nti
verið um manna ’byggð fram yfir það sem
nú er. Það mun kosta um 12
millj. kr. á ári að hita upp 16
unnar er nú um 30 þús. tonn á.þús_ manna byggð mgð ko]um
sólarhiing. Við 0 gráðu útihita j ega oiiu, Tvöföldun glugga er
mun meðalnotkun vatnsins á > ekki mjög kostnaðarsöm á mótí
sólaihring veia um ^3 þús. tonn.. þeim verðmætum, sem spai’ast
Allt að 3 þús. tonn af þessu ’
vatnsxnagni er notað á
tíma sólarhringsins.
un húsa er almennt ónauðsyn-
leg. í miklum fx'ostum þegar
Hitaveitan fullnægir ekki hita-
þörf viðtengdra húsa, mun næt-
urevðslan, samkvæmt ofan-
!
t á upphitunarkostnaði. Á það
j sérstaklega við þar sem hús eru
þegai hit- hituð Upp með hitaveitu.
Vara-liitunarstöðvar.
I fyrrnefndu bréfi hitaveitu-
stj. til bæjarráðs Reykjavíkur,
greindu, hafa numið 7—8 þús.1 teiur hann 350 1/sek. fullnægja
tonnum. Þannig er vatnið notað bænum (þ. e. viðtengdum hús-
sem næst því sem hér segir:‘um) í allt að 8 gráðu frosjti, en
Við 0 gráðu útihita eru rúm 20 305 1/sek. í allt að . 2ja gráðu
af lánum. Þessar framkvæmdir þús. tonn notuð að deginum og frosti.
myndu ennfremur auðvelda ’ allt að 3 þús. tonn notuð að næt-
lagningu i .aðra bæjarhluta, ef
litið er á fjái'haginn.
Síðan hefst kafli, sem fjallar
urn miMa möguleika á betri
nýtingu heita vatnsins, sem
orðið gæti til þess; að helmingi
fleiri bæjarbúar nytu þess en
nú ei', og segir þar m. a. svo:
Nýting liitans of lítil.
Hitaveituvatnið er 85 stiga
heitt í dælustöðinni að Reykj-
um. Áætlað var, að það kæmi
að meðaltali 81 gráðu heitt til
afnota í bænum. en reyndist nú
um 75 gráðux’ að meðaltali, eða
6 gráðum kaldgra en ætlað var.
Gei’a má ráð fyrir, að við 0
gráðu útihita renni hitaveitu-
vatnið frá húsunum með um
40 gráðu hita og að meðal hita-
nýting þess sé þá 75 ~ 40 = 35
hitaeiningar (kgD). Ef einangr-
'unaráætlun Hitaveitunnar hefði
staðist, aðrennslisvatnið orðið
81 gráður í stað 75, þá gat frá-
xennslivatnið verið tilsvai’andi
kaldara, eða 34.gráður í stað 40,
þá hefði hitanýting' vatnsins
orðið 81 -:- 34 = 47 hitaeining-
ar, eða 12 hitaeiningum meira
en nú er að meðaltali. Þetta
'þýðir, að hitanýting vatnsins er
nú aðeins um 75 c/c af því sem
hún átti að vear samkvæmt
himxi upplxáflegu áætlun.
Um 32 þús. nxanna byggð hef-
ur nú afnot Hitaveitunnar og
þar að auki fjölai stórhýsa. Það
Virðist svo, að vegna lélegrar
einangrunar leiðslnanna skili
Hitaveitan nú aðeins um 75 %
af xiýtanlegu hitamagni vatns-
ins, miðað Víð uppháflejgá éín-
aiigrunarásetlun. Þettá jafn- Hitaveitustjóri gat þess í’étti-
gildir því, að Hitaveitan hefði -;lega í erindi sínu, að ‘tvöföldun
urlagi. í miklum fi’ostunx nem-
ur nætui’eyðslan 7—8 þús. tonn-
um. Þar sem vatnið streymir þá
miklu örara í gegnxxm hitunar-
kei’fi húsanna og fer þar af leið-
andi heitara frá þeirn aftur,
vei’ður nýtanlegur hitaíorði
þess miklu minni en á hinum
hlýrri dögum. Efast má um, að
með hinni ört vaxandi nætur-
eyðslu vatnsins, þegar kóinar
i veðri, geri Hitaveitan nú betur
en að fullnægja hitaþörf hús-
anna í meira en 3 gráðu frosti.
Nætui’eyðsla vatnsins er só-
un verðnxæta í miklu stæn’i stíl
en fólk almennt gerir sér grein
fyrir.
Afnot Þvottalaugarma.
Vatnsmagn Þvottalauganna
er, að sögn hitaveitustjóra 13—
15 1/sek., eða um 1,3 þús. tonn
á sólarhring. Hiti vatnsins er
88—93 gráður. Ennþá er þessi
hitagjafi að mestu ónotaður. I
Laugarneshverfinu búa nú um
3 þús, manns, Þar af munu um
500 manns hafa afnota hita-
veitu.
Þar sem vatn Þvottalauganna
er nm 90 gráðu heitt að meðal-
tali, má ætla að nýtanlegur hita
forði þess, við 0 gráSu útihita,!
sé um 65—70 millj. hitaeininga
á sólarhring. Þegar hús eru hit- |
uð með kolum eða olíu munu j
notaðar að meðaltali um 18 þús.; >J
hitaeiningar á sólarhring á >J
ibúa. Þess vegna ætti hita-1
magn Þvottalaugaixna að geta ^ I|
nægt allri byggð Laugarnes-
hvei’fisins til hitunar.
Samkv. upplýsingum Veður-
stofunnar unx veðui’far í Reykja
vík á árabilinu 1935—1950
voru að meðaltali 50 fi’ostdagar
á ári, þar af mllli 10 og 20 dag-
ar með 5 gráðu frosti eða meira.
Eins og áður er getið er nýting
hitaveituvatnsins nú svo hátt-
að, að við 0 gráðu útihita eru
um % hlutar þess notaðir til
upphitunar á þeirn tímum. sól-
arhringsins, sem almennt þarf
að hita húsin. % hluti þess er
ýnxist ónotaður eða spillist sem
næturrennsli. í unx 315 daga á
ári eru því sem næst engin hag-
kvæm not af þriðjungi vatns-
ins. I þessu eru fólgin einhver
inestu mistökin í rekstri Hita-
veitunnar.
Eðlilegast og hagkvæmast
væri að láta öll hin þéttbýlustu
hverfi bæjarins hafa afnot hita-
gönguför. Ætti ekki að þurfa
að endurtaka þetta, því að al-
þjóð heyrði.
Sannanirnar hafa ekki komið
fr'am. ennþá og er þess varla að
vænta, þar sem þýðing Jónasar
Jónassonar glataðist skömmu
eftir að hann gerði hana. Hins-
vegar er í svari frá stjórn L. R.
vísað til léíkskrár' leikfélagsins
og þetta tilfært: „Þýðing leiks-
ins, sem hér er höfð, er í veru-
legum atriðum þýðing síra Jón-
asar á Hrafnagili“. Menn taki
eftir þessu: Þarna er þó nokkuð
gætilega að orði komist — í
verulegum atriðum.* Það er
betra að hafa einhverja smugu
til að smjúga um. Síðan er
.minnst á þýðingu síra Jónasar
á Hrafnagili „sem varðveist
hefur a. m. k.* í nokkrum heil-
* Lefui'breytingar mínar. —
G. I.
um köflum“. Menn taki eftir
þessu „a. m. k.” (að minnsta
kosti). Hér er vei’ið á hálurn ís
og er þá bezt að fara gætilega.
Þýðingin á þá eftir þessu að
hafa vai’ðveizt i nokkrum heil-
um köflum í handriti því, „sem
Leikfélag Reykjavíkur kom sér
upp fyrir fyrstu sýningu sína
1897—97“.
Eg hefi ekki heyrt það fyrr,
að Leikfélag Reykjavíkur hafi
„komið sér upp“ handriti fyrir
fyrstu sýningu sína“. En það
var til handrit, sem önnur leik-
félög höfðu notað og var ekki
verið að kenna það við nafn síra
Jónasar.
I svai'i stjórnar Leikfélagsins
í
þetta (líkl. það sem Lelkfélagið
„kom sér upp“) er í vörzlu
Þjóðleikhússins“ o. s. frv.
Hvernig má þá vera, að það sé
í hondum Leikfélags Reykja-
víkur?
Svo er ennfx-emur, síðar í
grein Leikfélagsins, sagt, að
það hafi verið „greinilega tekið
fram að þýðingin sé með bi'eyt-
ingum og nýþýðingum eftir
Lárus Sigurbjörnsson“ o. s. fi'v.
Enn kemur svo þessi setning’
„en þessa þýðingu, sem er sjálf-
stætt verk —“, já, var það ekki?
Það er gott að fá þetta játað.
Hún er þá ekki „í verulegum
atriðum þýðing síra Jónasar á
Hrafixagili"?
Þá er sagt, að þýðingin (sem
nú er orðin sjálfstætt verk), sé
„gei’ð með samþykki erfingja
síra Jónasar“. Æ, góðu drengir,
hver er svona ruglaður í koll-
inum? Þarf samþykki erfingja
síra Jónasar til að gei-a sjálf-
stætt verk? Það er óhætt að
kalla þetta góða í'úsínu að lok-
um, og er nú mál að linni.
Það er ekki sái’saukalaust að
þurfa að standa í orðasennu við
gamla vini og hoi'fa upp á, að
þeir hafi bæði slæman málstað
og viðhafi aumlegan málflutn-
ing'.
Og eg vonast til þess að þessir
góðu drengir virði það á beti’i
veg fyrir gamalli konu, að hún
neyðist til að setja það á prent,
að það sé ekki hægt að tala við
nxenn, sem bera fram svo marg-
ar vitleysur og fara gegnum
sjálfa sig í örstuttri blaðagrein.
Samt kveð eg þá með vinsemd.
12. apríl 1953
Guðiún Indviðadóttir.
Útflutning'ur Bi’.eta nam 213
nxillj. stpd. í marz, varð 18 millj.
meiri en í febrúar. Innflutning-
urinn nam 286 eða 43 millj.
meira en í febr.
.•.VJV.V.VJWUV.W.V%W.-W
lusgagna- og maiverKasynsng
Tvöföldun glugga.
I verður opnuð í dag kl. 5 í Listamanna-
ij skálanum. Opin daglega frá kl. 2-10 e.h.
Trésmiðjan Víðir h.f.
Hflatthías Sigfússon
; VvÁttfi^•.vjv.v.vvvwaV.v.VíAí-Í'vjwwv.w.
ívvjvjmáánwmvwH