Vísir - 19.04.1953, Blaðsíða 4

*'
VÍSIR
Laugardaginn 19. april 1953
SlÍpi;

DAGBLAÐ
|LJ _,4 Ritatjóri: Hersteinn Pálsson. .^4^
HLj Skrilstofur Ingólfsstræti 3. t
? Ctgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Afgreiðsla: Ingólfsstraeti 3. Símar 1660 (fimm Línur).
Lausasala 1 króna.
Félagsprentsmiðjan hJ.
Heimur hlustar og bður.
TF^egar forvígismenn stórþjóðanna taka til máls, ávarpa þeir í
rauninni ekki einungis þjóð sína, heldur heiminn allan.
Mannkynið leggur við hlustir og bíður þess, hvaða stefnu eða
tíðindi orð stjórnmálamannanna muni boða í náinni framtíð.
.Þannig var og nú, er Eisenhower forseti ávarpaði samkundu
ritstjóra í Washington í fyrradag. Hann talaði að vísu aðeins
fyrir tiltölulega fámennum hópi, en þar sem áheyrendur hans
voru þeir menn, er hafa að starfi að veita hundruðum milljóna
uþplýsingar um gang mála á ýmsum sviðum, og móta almenn-
ingsálitið, þar sem þeir ná til, fór ekki hjá því, að ræða forsetans
ætti erindi til mikils hluta mannkyns.
Spurningin, sem nú er öllum efst í huga, er sú, hvort unnt
muni vera að viðhalda friði í heiminum, og auk þess að binda
endi á hið kalda stríð, sem háð hefur verið um undanfarin ár.
IÞeirri spurningu svaraði Eisenhower með því að lýsa í stuttu
máli helztu atriðum í gangi heimsmála síðustu árin, eða síðan
heimsstyrjöldinni lauk fyrir nærfellt átta árum. Það fór ekki
hjá því, að sá kafli ræðu hans væri því þung ásökun í garð
Rússa, er hafa í öllu athæfi sínu sýnt og sannað, að fyrir
þeim vakir ekki annað en heimsdrottnun, og eiga sök á því,
hvernig komið er. Að vísu er nýr maður tekinn við stjórn í
Rússaveldi, og ætla má, að margar þeirra tilslakana, sem Rússar
háfa gert síðustu vikur, megi rekja til hans. En friður er samt
ekki kominn á, þar sem þjóðirnar berjast, og enn hefur í
xauninni ekkert gerzt, sem bendir til þess, að undirstaða stefnu
Rússa hafi tekið breytingum.
Rússar hafa hinsvegar sýnt það, að þeir geta ráðið mestu um
það, hvort mannkynið fær að búa við frið eða hvort kalda
stríðið verður heitt. Þegar þeir vilja, eru menn látnir lausir,
er hafðir hafa verið í haldi um langan aldur — þeir þurfa ekki
annnað en að veifa hendi. Þegar þeim finnst tími til þess kom-
inn, að hafnar sé á ný umræður um fangaskipti í Kóreu,
hefjast þær viðræður samstundis. Hvort mundi ekki margar
hreytingar verða á öðrum sviðum, ef þeir óskuðu þess?
En hvað hafði Eisenhower þá fram að bera í þessum efn-
um? Hann bauð fyrir hönd Bandaríkjanna takmörkun á öllum
herafla og framleiðslu vopna, alþjóðaeftirlit með framleiðslu
kjarnorkuvopna, bann við notkun þeirra og annarra tortím-
ángarvopna og skipun eftirlitsnefndar af hálfu Sameinuðu þjóð-
ana, er sjái svo um, að tillögur hans verði að veruleika.
Allar eru þessar tillögur þannig, að enginn getur verið
þeim andvígur, er hefur raunverulegan áhuga á því, að friður
komist á. Sé þeim tekið undirhyggjulaust, og þeim fylgt af
einlægni af öllum þjóðum heims, þarf enginn að óttast, að ekki
renni upp friðaröld En mönnum er einnig ljóst, að mikil breyt-
ing verður að gerast hjá Rússum, ef, þeir eiga verða þátttak-
endur í slíku samstarfi. Þeir verða að opna land sitt, og eftir-
litsmönnum verður að vera frjálst að fara ferða sinna um það.
Einræði kommúnista hefur að miklu leyti byggzt á einangrun
þjóðarinnar — eða þjóðanna — og hvort mundi því ekki hætt,
ef milljónir í þjóðafangelsinu kæmust í snertingu við frjálsa
menn? Sá á kvölina, sem á völina, segir máltækið, og það á
nú við Rússa, er Eisenhower hefur vísað leið, sem fær er úr
■ógöngunum.
r *
Atökin halda áfram.
TT'kkert bólar á því enn, að átökum sé lokið um völdin í
Rússlandi. Mun óhætt að fullyrða, að þau eigi eftir að
standa lengi enn, og allsendis óvíst, hver skjöldinn ber um síðir.
En átökin vinðast ekki lengur eiga sér stað innan veggja Kremls
einungis, því að í gær bárust þær fregnir að austan, að nauð-
synlegt hefði reynzt að handtaka öryggismálaráðherra Grúsiú
— Georgíu — svo og tvo aðra háttsetta menn í kommúnista-
flokknum þar, og hljóta þetta að hafa verið hinir verstu skálkar,
því áð það reynast hin föllnu skurðgoð einræðisríkjanna ævin-
lega.
í þessu sambandi er fróðlegt að íesa um „hreinsun" republik-
«na vestan hafs, sem Þjóðviljinn fræðir lesendur sína um í gær.
Leiðinlegt er það þó fyrir það „íslenzka“ blað, að hreinsanir þar
vestra skuli ekki fólgnar í öðru éii að menn sé reknir úr stöðum
sínum eða embættum. Enginn týnir íífi, ög þar eru ekki einu
sinni neinar fangabúðir til að stinga mönnum í. Já* það er þó*
munur að búa við alþýðurílcisöryggi og öll nýtízku þægindi,
®ð því er réttarfar snertir!
Plast á gólf í staö
Plastefnið hefir 10—12 falda end-
ingu á við a-þykkt af gólfdúk.
Plastefnið er til margra hluta
nytsamlegt og kemur það æ
betur í ljós með hverju árinu
sem líður. Fyrir tæpu ári var
fyrst farið að reyna plast í stað
gólfdúka og hafa þær tilraunir
gefizt svo vel, að víða er það
nú notað í stað dúka, eiirkum
þar sem mikið mæðir á gólfum
eins og í opinberum byggingum,
spítölum og víðar.
íslenzkt félag, Ludvig Storr
& Co., hefur fylgst með tilraun-
um þessum erlendis og aflað sér
umboða fyrir sölu á þessu plast-
efni hér á landi, og í því skyni
var sendur maður út til þess
að kynna sér aðferðina við að
nota plastefnið í stað gólfdúka.
Plastið hefur marga kosti
fram yfir t. d. terrazo og önnur
efni, sem notuð hafa verið mik-
ið að undanförnu. Plastolit,
eins og efnið er nefnt, er mýkra
en t. d. terrazo og svipað og
góður gólfdúkur, en hefur 10—
12 falda endingu á við a-þykkt
á dúk. Aðferðin við að leggja
plastið á gólf er sú að efnið er
borið á með spöðum og síðan
slípað, en yfir gólfflötin er far-
ið nokkrum sinnum.
Gerðar tilraunir hér.
Þegar hafa verið gerðar til-
raunir á tveim stöðum hér og
var fyrsta gólfið, sem plast var
lagt á í veitingastofunni Höli í
Austurstræti. Ennfremur hefur
plast verið lagt á ganga í kjall-
ara í Arnarhvoli nýja, allt útlit
er fyrir að aðferð þessi ætli að
gefast mjög’vel, og jafnvel að
valda byltingu á þessu sviði.
Eftir fyrstu tilraununum að
dæma er kostnaðurinn við
fermetra af plastdúk verði sem
næst 115—120 krónur, en dúkur
og vinna við lagningu a-þykkt-
ar af gólfdúk er um 90 krónur.
Þess ber þó að gæta að plast-
efnið er talið hafa 10—12 end-
ingu á við dúk.
Gott að þrífa.
Auk þess kemur það til að
plastdúka er gott að þrífa, þar
er um engin samskeyti að ræða
og plastið þolir líka ágætlega
vatn, alls konar efni svo sem
spíritus, þynnir og reyndar
flest efni, sem valdið geta
skemmdum á gólfdúkum. Síð-
an má taka það fram, að plast-
. ið er þrátt fyrir mýktina svo
(hart að það þolir að farið sé
yfir það með mjög þúnga hluti,
án þess að það skemmist.
Auk þess hefir plastefnið
þann kost, að það er stamara
en venjulegir gólfdúkar, og
verður því aldrei jafn hált,
jafnvel ekki eftir að það hefir
verið bónað.
Frá sjónarmiði gjaldeyris-
eyðslu mun plastið kosta svip-
að og gólfdúkur, en heldur
meiri vinna er við að leggja
það.
KVÖLÐjfaHkat.
Á MORGUN efnir fyrirtækið
„Menningar- ög friðarsamtök
íslenzkra kvenna“ til fundar-
halds í einu af samkomuhúsum
bæjarins, og ræða þau, skv.
auglýsingu í dagbloðunum, um
æskuna og friðarmálin. Má með
sanni segja, að oft hafi verið
rætt um ómerkilegri atriði en
þetta tvennt, með því, að æskan
er framtíðin sjálf, en frið viljum
við öll, þó að við hafi vilja
brenna upp á síðkastið, að til-
tekinn hópur manna telji sig
hafa fengið eins konar einkarétt
á því að vilja það fyrirkomulag
í samskiptum manna.
♦ Efstur á blaði að ræðu-
mönnum þeim, sem taka
munu til máls á téðum fundi er
Gunnar M. Magnúss kennari og
rithöfundur. Gunnar sýnist
annars hafa nóg að'starfa und-
anfarið. Hann hefur sem sé til
umráða nokkra dálka í Þjóð-
viljanum oft í viku, eða a. m. k.
öðru hverju,, en þetta blað,
höfuðmálgagn kommúnista á
þessu landi, hefur Vitanlega
barizt skelegglegast allra fyrir
friði og réttlæti í heiminum, og
ávallt harmað, þegar Íítilmagn-
inn'hefur verið ‘ofbeldi* beitt'ur.
Meðal annars munu mönnum
minnisstæð einörð skrif þess
blaðs, þegar Rússar réðust á
Finna, tóku hálft Pólland, und-
j irokuðu Eystrasaltslöndin og
náðu völdunum í Tékkósluvakíu
o. s. frv.
♦ Þess vegna er ekki nema
eðlilegt, að Gunnar M.
Magnúss hasli sér þar völl nú,
er ’tiann gerist aðaloddviti frið-
arsinna, að maður tali ekki um
föðurlandsvina. Gunnar er ein-
lægur friðarsinni, ekki síður en
j ritstjórar Þjóðviljans og aðrir
j kommúnistar, og ekkert ef hon-
um jafnógeðfellt og kúgun og
ofbeldi, að maður tali ekki um
manndráp og aftökur. Vafalaust
hefur Gunnar fagnað því inni-
lega, þegar upplýst var, að
læknarnir rússnesku hafi með
pyntingum verið fengnir til að
játa skelfilega glæpi, og að
Jmenn þessir hafi verið hrifnir
, úr klóm dauðans, en þau örlög
höfðu þeim verið búin af þeim,
sem fyrir skemmstu réðu ríkj-
um austur á Rússlandi.
♦ Nú er Gunnar í óðaönn að
undirbúa eins konar þjóð-
ernisráðstefnu hér í bænum, og
birtast öðru hverju eftir hann
hvatningargreinar um þetta —
í Þjóviljanum — og kennir þar
ýmissa grasa'. Nú .síðast fæðst
Framh; £ 6. sí5u.
Bergmáli hefur borizt stutt
bréf frá éinum lesenda sinna og
er þar rætt um lyftuna i Lands-
simahúsinu, og er þar fundið a<5
nótkunarseðlinum, sem henni
fylgír. Bréf-ið cr reyndar skrifað
í gamansömum tón, en öllu gamni
fylgir nokkur alvara. Hér er svo
bréfið:
„Hjálpsama Bergmál. Yilt þú
nú ekki koma þessum örfáu orð-
um mínum á prent. Enda þótt
af ýmsu sé að taka, er það i
þetta sinn lyftan í Landssíma-
húsinu eða réttara sagt tilkynning
sú, er inrirömmuð skreytir inn-
ganginn að henni, -som tilskrifi
þessu veldur.
Furðuleg
tilkynning.
Tilkynning þessi er nefnilega á
þessa leið: „Lyi'tan gengur ekki á
aðra hæð og að jafnaði ekki á
þriðju hæð“. Skýjakljúfur þessi
er, eins og fólk ve.it, fjórar hæðir.
Sennilegast myndi vera liægt að
fá að ferðast með lyftu þessari
á allar hæðir fyrir ofan þá þriðju,
því að samkvæmt staðhæfingum
ýmissa borgará, hér á árunum,
komst framliðinn hestur inn í
klefánn til þáverandi lyftustjóra,
svo auðsætt er, að þetta er and-
leg lyfta. Þegar svo boðum hinn-
ar opinberu tilkynningar er
dyggilega lilýtt, þá er ég alveg
liandviss um að íarartækið á sér
engan lika, og þá allra sízt i
opinberum stofnunum, sem fólk
á viðskipti við, sem árlega nema
tugmilljónum króna.“
Varla tekin
alvarlega.
Mér finnst eg liljóti að geta
huggáð lesánda Bergmáls ineð
þvi, að tiíkynningin, sem hann
minnist á, sé varla tekin alvar-
léga, og þá sízt ef um er að ræða
fólk, sem erfitt á með að ganga
stiga. Hlýtur lyftustjórinn að
skera ú.r þvi h.verju sinni, er við-
skiptavin stofnunarinnar ber að
garði, hvort liann sé ferðafær
upp stigana, og lileypur þá undir
bagga og „fcrjar“ hann upp á þá
hæð, sem hann kýs. Eg get vel
hugsað mér, hvers vegna til-
kynning af þessu tagi er tilkom-
in, en íiefði þá alveg eins lialdið
að spara liefð.i mátt lyftuna alveg.
En þegar talað
er um lyftur,
dettur mér lil hugar, að það
er þó skömminni skárra að lyft-
úrnár séu, þar sem gert hefur
vcrið ráð fyrir þeim, jafnvel þótt
þær sé ekki notaðar. Mér hefúr
Icngi vcrið meinilla við tóm og
gínandi lyí'tugöng, og tel eg þau
ákaflega hættuleg, einluim ung-
lingum og börnum. Það hefur áð-
ur verið á þetta minnzt i Berg-
máli, og veit eg, að það bar á-
rangur í ákveðnum tilfellum. Þar,
sem gcrt hefur verið ráð fyrir
slíku farartæki sem lyftu, en af
einhverjum sökum ekki verið
hægt að fá hana eða hætt við
það, er nauðsynlegt að girða
lyftugöngin. — kr.
Gáta dagsins.
Nr. 410.
Hvað er það sem liggur
á grúfu og snýr upp fótum?
Svar við gátu nr. 409:
Skeifa og naglar.
œmmmnæosmt
BEZT AÐ AUGLYSAIYIS3