Vísir - 02.05.1953, Blaðsíða 1
«• Árg.
Laugardaginn 2. maí 1953
97. tb!.
==. 1
Verkalýðssamtökin minnast 30
ára af mælis 1. maíhátíðakafdanna.
líröfagiasí'g'a uin bæinn,
koimir og dansleikir um kvbidið
Frá landsfundi Sjálfstæðisflokksins:
Fyrsti maí var hátíðlegur
Ivaldinn í Reykjavík með hóp-
göngu, samkomum og flciru,
svo sem venja hefur verið til
undanfarin ár.
Að þessu sinni var þess jafn-
framt minnzt, að 30 ár eru liðin
síðan fyrsta kröfugangan var
farin hér í bænum á þessum
degi. Þá var nokkur hluti út-
varpdagskrárinnar helguð frí-
degi verkamanna, og flutti
Steingrímur Steinþórsson, for-
sætisráðhérra, ávarp, svo og
þeir Helgi Hannesson, forseti
A.S.Í. og próf. Ólafur Björns-
son, formaður B.S.R.B.
Margt manna var á götum
bæjarins í gær, enda unaðslegt
veður.
Hópgangan, sem lagði upp t'iá
Vonarstræti, og staðnæmdist á
Lækjartorg'i yar all-fjölmenn,
og fór vel fram.
Þar voru ræðuhöld, og fluttu
þeir ræður Óskar Hallgrímsson,
formaður fulltrúaráðs verka-
lýðsfélaganna í Rvík, Eðvarð
Sigurðsspn, Guðjón B. Bald-
vinsson, Þorkell Björgvinsson;
Sigurjón Jónsson og Snorri
Jónsson. Tvær lúðrasveitir léku
fyrir göngunni.
Síðár um daginn var hátíða-.
fundur í Austurbæjarbíó, þar
sem ýmislegt var til skemmt-
unar, en um kvöldið stiginn
dans í flestum samkomuhúsum
bæjarins.
lytja þingheimi skýrslur
um utanríkismál, verzlun og iðnað.
Frakkar bjartsýnarí um Laos.
En sijórn Thailands lætur loka
landamærunnm.
París (AP). — Franska her-
stjórnin gerir sér vonir um, að
geta varið Luang Orabang, höf-
tiðborg Laos.
Er yfirmaður herforingja-
ráðsins nýfloginn austur þang-
áð, til þess að stjórna vörninni,
Það var Letaurneau ráðlierra
fyrír Indókína, sem lét í ljós
aukna bjartsýni um horfurnar,
sem annars hafa verið taldar
hinar ískyggilegustu, og búist
við úrslitaátökum um borgina
þá og þegar.
í Thailandi (Siam) eru
horfurnar taldar svo ugg-
vænlegar, að landamærun-
um hefur verið lokað og
aukið herlið og lögreglulið
sent þangað, en forsætisráð-
herrann boðaði almeima
hervæðing, ef börf krefði.
Landamærunum var með-
fram lokað, til þess að girða
fyrir, að kommúnistar gæti
smyglað njósnurum og flugu-
mönnum inn í landið.
Bandaríkjastjóm hefur á-
kveðið að láta Froxkurn í té 50,
herflutningaflugvélar til notk-
unar í styrjöldmni í Indókína.,
Pakistan sparar.
Karachi (AP). — Stjórn Pak-
istans hefur fyrirskipað sparn-
að á öllum sviðum útgjalda rík-
isins.
Vegna óáranar á ýmsum svið-
um, eru efnahagsörðugleikar
miklir, en stjórn Mohammeds
Alis ætlar að ná jöfnuði á fjár-
lögum fyrir lok ársins. M. a.
verður þúsundum ríkisstarfs-
manna sagt upp.
Harðir érekstrar siHinan
Hafnarfjarðar i nétt
.leppa ekið á tvær Iríírciðír. esi
ökiima«$aarÍEíia hvergi.
Spánar í dag.
Millilandaflugvélin ,,GuIl-
faxi“ fór aukaferð til Kaup-
mannahafnar s.l. fimmtudag og
kom aftúr til Reykjavíkur kl.
5 í gærmorgiui, fullskipuð far-
þegum.
„Gullfaxi" hélt svo áfram til
Grænlands kl. 7. í gærmorgun
og' kom samdægurs aftur, einn-
ig fullskipuð farþeguni, sem
hann flutti til Kaupmannahafn-
ar í gærkveldi.
í dag fer „Gullfaxi“ frá
Kaupmannahöfn til Madrid og
sækir þangað Spánarfara
Ferðaskrifstoíunnar, sem hann
flutti til Parísar og Barcelona
um miðjan apríl. Hann ér
væntanlegur til ReykjavíkUr úr
þeirri ferð annað kvöld,
N. k. þriðjudag fer ,,Gullfaxi“
í áætlunarférð til Prestwick og
Kaupmannahafnar og er þaS
síðasta ferð flugvélarinnar sam-
kvæmt vetraráætluninni. Að
þeirri ferð lokinni verður
flogið beint til Kaupmanna-
hafnar á hverjum laugardegi og,
heim á sunnudögum. Á þri.ðju-
dögum verður flogið til Lund-
úna og heim samdægurs. Auk.
þessara ferða fer „Gullfaxi"
þrjár aukaferöir til Kaup-
mannahafnar í maímánuði,
þann 13., 20. og 27. maí.
Frú Anna Björnsson.
í gærkvöldi varö bráðkvödd
að heimili sínu, Hverfisgötu 14
hér í bænum, frú Anna G.
Björnsson, kona Brynjúlfs
Björnssonar tannlæknis. Þess-
arar mætu konu verður mirmzt
síðar hér í blaðinu.
Landsftsnduriam orðinn hinn
ffölmennasti hérlendis.
Landsfundur Sjálfsíæðisflokksins, seih nú hefur staðið í þrjá
daga, er fjölmennasta flokksþing, sem nokkru sinni héfur verið
haldið hér á iandi, og er það góð söimun bess, að flokkurinn er
jafnt og þeit i vexfi, Eru fulltrúar og sannfærðir um, að kosn-
ingarbaráttunni, er hefst með iandsfundinum, skuli ljúka með
sigri fiokksins við kjörborðið í sumar.
Á fimmtudaginn hófust fund-
ir skömmu eftir klukkan tvö,
og flutti utanríkisráðherra,
Bjarni Benediktsson, þá ræðu
um utanríkis- og dómsmálin,
en þau eru veigamestu málin,
sem heyra undir ráðunej'ti hans
í ríkisstjórninni.
Þar sem varnir landsins eru.
nú svo ofarlega á baugi, og þá
um leið hlutleysi þess, var ekki
nema eðlilegt, að ræða ráðherr-
ans snerist fyrst og fremst um
það efni, Kommúnistar hafa
manna mest barizt fyrir því, að
landið væri varnarlaust og auð-
veld bráð valdagráðugra ein-
valdsríkja, og minnti B. B. á
ummæli Lenins, er hann við-
hafði á alheimsþingi kommún-
ista árið 1920, að ísland mundi
vart geta varðveitt hlutleysi
sitt.
Það þing sat Brynjólfur
Bjarnason við annan mann,
og síðan hefur stefna ís-
ienzkra kommúnista mark-
azt af skoðunum Rússa í
þéssu efni, er Lenin setti þá
fram.
Þeir hafa ævinlega mótað
stefnu sína í þessum efnum eft-
ir hagsmunum Rússa. — Hér
mundi mega skjóta án allrar
miskunnar, ef það væri Rúss-
um í hag og öfugt, eins og ber-
lega kom fram í ummælum
Um kl. 2.30 í nótt urðu ó-
venjulegir árekstrar skammt
sunnan við Hafnarfjörð, er
jeppabifreið var ekið á tvær
bifreiðir.
Atvik eru þau, að um kl. 2.30
í nótt var herjeppi, ¥1-1674, á
leið suður Reykjanesbraut hjá |
Kúagerði, skammt sunnan við
Hafnarfjörð. Rakst jeppinn þá
á fólksbílinn G-1480, með þeim
afleiðingum, að hliðin rifnaði
úr þeim síðarnefnda. Skömmu
síðar rakst sami jeppi á G-98,
sem er ,,station-byggður“ fólks-
bíll, og reif einnig úr honum
ítliðina. Bifreiðastjórinn á G-98
veitti því athygli, að annað
framhjólið virtist laust á jepp-
anum, sem kom á móti honum,
og hægði því á sér. En siðan
skipti það engum togum, að á-
reksturinn varð.
Það tók bifreiðarstjórann
nokkra stund að komast út úr
G-98, en þá tók hann eftir því,
að annað framhjólið var farið
af herjeppanum, sem var mann
laus, en vélin í gangi.
Engin meiðsl urðu á mönn-
um í árekstrum þessum, svo
vitað sé, en málið er í rann-
sókn. Bifreiðarnar þrjár eru atl-
ar mikið skemmdar.
Þeíta er Walther P. Reuther,
forseti Cio, stærstu verkalýðs-
samtaka I Bandaríkjunum.
Hann tók við af Philip Murray.
Bandaríkjanna, er samið var
um afnot bækistöðvanna. Sýndi
það, að hér hefðu stjórnarvöld-
in -haldið vel á, spilunum, því
að gagnrýnin hefði einnig varð-
að samningana við ísland.
Hér eru ekki tök á að rekja
ræðu B. B. í öllum smáatriðum,
en hann svaraði öllum þeim at-
riðum, sem notuð hafa verið
til árása á framkvæmd hans og
annarra ráðherra Sjálfstæðis-
flokksins á sviði utanríkis- og
dómsmála, og mun væntanlega
gefast tækifæri til þess síðar,
er orrahríðin hefst fyrir kosn-
ingarnar, að gera þau almenn-
ingi nánara kunn.
Verzlun og
iðnaður.
Síðar um daginn var fundur
settur á ný, og flutti þá Björn
Ólafsson viðskiptamálaráðherra
ræðu um verzlunar- og iðnað-
armál.
í ræðunni kom það glögglega
fram, að bað hefur verið stefna
Sjálfstæðismanna að vinna að
sem mestu frjálsræði í verzlun
og viðskiptum, og reyna að losa
verzlunina úr þeim viðjum
hafta, sem hún hefur verið í
nær tvo áratugi. Þetta hefur
að því leyti tekizt, að nú er um
70 % af innflutningi landsmanna
á frílistum.
Fyrsti frílistinn.
Fyrir atbeina Sjálfstæðis-
manna var fyrsti frílistinn gefin
út í ágúst 1950, og var þá 17%
af innflutningi gefinn frjáls, en
ári síðar voru um 65% af inn-
flutningi orðin frjáls. í upphafi
var erfitt að gera sér grein fyr-
ir áhrifum þessa, en reynslan
hefur nú sýnt, að stefnan var
rétt. Vöruþurrðin hvarf, svarti
markaðurinn var kveðinn niður
og óánægjuraddirnar út af höft
unum þögnuðu að mestu. Ýmis-
legt er enn ógert, þangað til
segja megi að verzlunin sé kom-
in í það horf, sem skyldi, en
mikið hefur áunnizt.
Jafnframt auknu frelsi í inn-
flutningsmálunum og vaxandi
vörubirgðum í landinu, þótti
reynandi að fara að slaka á
hinu styanga verðlagseftirliti,
enda komnar þá fram háværar
að sér hefði borizt í hendur | kröfur í þá átt frá verzlunar-
skýrsla um athugcOiir tveggja! stéttinni, kaupmönnum sem
þingmanna öldungadeildarinn- ! kaupfélögum. Á því sviði talar
ar á bækistöðvum Bandaríkj - J reynslan og sínu máli, þar sem
anna vegna A ,-bandalagsins ! nægilegt vöruframboð og frjáls
víða um heim. Hefðu þeir gagn- I samkeppni tryggja almenningi
Brynjólfs Bjarnasonar á þingi
sumarið 1941.
IMóðgun viS
þjóðina.
Bjami Benediktsson minntist
einnig á það, að margir teldu
íslenzku þjóðerni hætt vegna
nábýlis við varnarliðið. Slíkt
taldi hann móðgun við íslenzkt
þjóðerni — ef það væri ekki svo
jsterkt, að það lifði ekki slíkt
nábýli.
Menn töluðu einnig um lög-
brot í sambandi við flugvöll-
inn, en enginn gæti þó bent á
dæmi þess, að ekki hefði þegar
verið snúizt á réttan hátt við
þeim lögbrotum, sem uppvís
hefðu orðið.
Gagnrýni á
samninga.
Þá skýrði ráðherrann frá því,
rýnt mjög, hversu linlega hefði
verið haldið á málunum afihálfu
hagkvæmast verð.
Frh. á 7. s.