Vísir - 02.05.1953, Blaðsíða 4

Vf8 TR
, Laugardaginn.2. amí 1S53
'i...
DáGBLAÐ
Ritstjóri: Hersteinn Pálsson.
Skrilstofur Ingólfsstræti 3.
Otgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR HJP.
Afgreiösla: Ingólfsstræti 3. Símar 166Q (fimm línur).
Lausasala 1 króna.
Félagsprentsmiðjan huf.
Svik undirbúin.
TT'á orð eru kommúnistum taniari en orðið „svik“, því að svo
kemur varla nokkurt tölublað af blaði þeirra, að þar sé
ekki minnzt oftar en einu sinni á svik einstaklinga, hópa og
jafnvel heilla þjóða. Síðasta dæmið er frá síðast liðnum fimmtu-
degi, er þetta „íslenzka“ blað lýsti þvi á fyrstu síðu sinni með
mörgum orðum, að ríkisstjórnin væri nú að undirbúa svik i
landhelgismálinu. Svikin voru í því fólgin, að sögn blaðsins, að
ríkisstjórnin hafði tjáð sig fáanlega til þess, að ísland og Bret-
land legðu deiluna um friðun Faxaflóa undir alþjóðadómstólinn
í Haag, en þó aðeins með einu skilyrði. Brezka stjórnin yrði á
móti að tryggja það, að brezkir togaraeigendur létu af ofbeldis-
aðgerðum sínum, og kæmi þvi svo fyrir, að aflétt yrði löndunar-
banninu í Bretlandi.
ÞaS er á allra vitorði,«.að breytingin á Iandhelginni hafði
verið lengi og vandlega undirbúin af hálfu rikisstjórnarinnar og
séi-fræðingum henna'-. er hún var látin koma til framkvæmda
urn síðir. Athugaðar h’Jfðu verið allar forsendur málsins, svo að
málaferlin milli Norðmanna og Breta, sem rekin voru fyrir
dómstólnum í Haag, eins og öllum er kunnugt, áður en látið
var til skarar skríða, og þá fyrst og fremst með það fyrir
augum, að ekki yrði gerðar ráðstafanir, sem síðar mætti géra
að engu vegna lítils og vanhugsaðs undirbúnings. Um það þarf
engurn blöðum að fletta, að málið hefur verið vel undirbúið,
því ella hefðu Bretar tvímælalaust skotið því tafarlaust tíl
dómstólsins í Haag, þar sem þeir telja sig eiga svo mikilla
hagsmuna að gæta í máli þessu.
Úr því að Bretar treystust ekki til þess að skjóta málinu til
þess dóms, mátti eðlilega álykta, að þeir gerðu það ekki af þeim
sökum, að þeir væntu ekki úrslita sér í hag. Bæði af þeirri
ástæðu, svo og vegna vandlegs undirbúnings og athugunar af
okkar hálfu, var óhætt fyrir íslenzku ríkisstjórnina að tjá sig
fáanlega til að leggja málið fyrir alþjóðadómstólinn. En hitt
kom heldur ekki til greina, að íslendingar gerðu þetta án þess,
að Bretar létu eitthvað koma á móti, og af þeirra hálfu kom
ekki annað til greina — að dómi íslendinga — en að Bretar
létu'þá um leið standa við samninga, það er að segja brezka
stjórnin kæmi því svo fyrir, að íslenzk skip gætu hafið siglingar
á ný, þar sem þær hafa verið hindraðar með ólögum.
Hér er því engan veginn um nein svik að ræða af hálfu
íslenzku ríkisstjórnarinnar, og ekki um undirbúning á svikum
að ræða heldur. Kommúnistar eru hinsvegar svo aðþrengdir nú,
að þeir grípa hvert hálmstrá, ef það mætti verða til þess að
stöðva flóttann úr liði þeirra. En þeir fá ekkert haldreipi í
þessu máli frekar en öðrum.
En hér kemur það einnig til greina, að eðli hins sefjaða
kommúnista telur honum trú um, að allir aðrir sé staðráðnir
í að svíkja, af því að hann situr ævinlega á svikráðum sjálfur
í þeim málum, sem mestu varða. Þess vegna er hann alltaf svo
fljótur til að bera það á aðra, sem honum er sjálfum eðlilegast.
En hann dæmir sjálfan sig í þessu máli sem öðru, því að í því
hyggur enginn á svik — nema ef vera kynni hinir „íslenzku".
Hækkun sjúkrasamlagsgjalda.
Otjórn Sjúkrasamlags Reykjavíkur hefur tilkynnt, að gjöld
^ til samlagsins hækki nú um tvær krónur. á mánuði eða um
átta af hundraði. Er gjaldið þá orðið 27 krónur á mánuði eða
hátt á sjöunda hundrað fyrir hjón. Er það nokkur baggi, og
munu menn víst ekki hafa gert ráð fyrir því, að um hækkun á
þessu sviði yrði að ræða,.þar sem hér er um opinbera stofnun
að ræða, og það var rík-isstjórnin, sem skarst í leikinn í verk-
fallinu í vetur og fékk það útkljáð með því að beita sér fyrir
lækkunum á ýmsum sviðum.
Þegar það er haft í huga, hversu mjög hefur verið dregið úr
aðstoð þeirri, sem Sjúkrasamlagið veitir mönnum nú, miðað við
það, sem áður var, verður ekki hjá því komizt að spyrja, hvort
hækkún'þessi'hafi verið riauðsynleg. |SR hefur ekki gert neina
grein fýrir !h&kkúrimhi, 'eri þesS’ er að vænta, að þáð birfi’
greinargerð, þar sem færð eru rök fyrir því, að hún hafi verið
brýn nauðsyn. ; ,
VÍÐSJÁ VÍSIS:
Fiugher getur ekki ráðið
úrslitum í styrjöld.
Reynslan í Kóreu sker úr um það
Eitt af því, sem hermála-
sérfræðingar liafa sannfærst
um í Kóreustyrjöldinni er það,
að yfirburðir í lofti nægja ekki
til að koma andstæðingum á
kné.
Á það einkanlega við er eins
er ástatt og í Kóreustyrjöld-
inni — að bannað er að gera
sprengjuárásir á heil landsvæði,
þar sem við önnur skilyrði
mundi vera reynt að jafna öll
mannvirki við jörðu.
Er það kunnara en frá þurfi
að segja, að norðan Yalufljóts,
í Mansjúríu, er unnið í ólal
ve.rksmiðjum að framleiðslu
hergagna og annars, er herir
kommúnistá þurfa — þar. eru
matvæla og aðra birgðastöðvar,
flugvellir og þjálfunarstöðvar,
að ótöldum járnbrautunum,
sem miklir liðsflutningar eiga
sér stað um.
,,Metmagni“
varpað niður.
En á þv.í landsvæðd, sem flug-
menn S.þ. geta flogið yfir að
kalla að vild, því að þeir hafa
alger yfirráð í lofti milli Yalu
og vígstöðvanna, hefur ekki
verið slegið slöku við. Þar hef-
ur verið varpað niður met-
magni af sprengjum og eld-
flaugum, fallbyssukúlum her-
skipa hefur ringt yfir fjöida
margar herstöðvar strandhér-
aðanna, og léttar sprengjuflug-
vélar og orrustuflugvélar halda
uppi-stöðugum árásum á ílut.n-
ingalestir og járnbrautir.
Þrátt fyrir allt þetta hefur
kommúnistum tekist að
halda uppi vörn á allri víg-
línunni, svo að segja má, að
hún hafi lítið sem ekkerí
raskast mánuðum saman, og
þeir hafa meira að segja
stundum verið í sókn frekar
en vörn.
Reynslan sýnir með öðrum
orðum, að þrátt fyrir allar
árásir flugvéla (og herskipa)
hefur kommúnistum tekist að
halda uppi nægilegum flutn-
ingum til vígstöðvanna, en það
hefur þó að sjálfsögðu orðið
þeim geipúega kostnaðarsamt.
Óvíst um árangur
í Mansjúríu.
Robert Alden, fréttaritari
New York Times segir, að-flug-
mennirnir í Kóreu játi fyrstir
manna, að ógerlegt sé að sigra
fjandmennina með lofthernaði.
Þeir vita, áð hægt væri að ná
meiri árangri með því að gera
árásir á Mansjúríu, en efast
jafnvel um, að slíkt mundi ráða
úrslitum. Fyrir flugmennina er
því ekki um annað að ræða,
en gera það, sem þeir geta í
Norður-Kóreu, og vissulega
hefur það sína miklu þýðingu,
hve mikið þeim hefir orðíð á-
gengt að veikja andstæðingana.
í Norður-Kóreu er nú svo
komið, að þar eru engar hern-
aðarstöðvar, hermannaskálar,
járbrautarstöðvar eða verk-
smiðjur, sem eru ekki að meira
•eða minna leyti í rústum, og ef
lappað er upp á skemmdirnir,
er allt jafnað við jörðu á nýjan
leik. Sé um einhverjar hern-
aðarlegar stöðvar að ræða, sem
ekki hafa orðið fjrrir loftárás-
um, hefur blátt áfram ekki
tekist að finna þær.
Blekkingar mis-
heppnast oft.
Þjálfaðir flugmenn S.þ. láta.
þó ekki blekkjast auðveldlega.
Þeir vita t.d. að á altri nálaigt
'. Pyongyang, þar sem hver
1 sprengjugígurinn virðist vera
við annan, er raunverulega
flugvöllur — gígarnir eru mál-
aðir á jörðina — og nálægt brú
i í rústum er kannske önnur, sem
vatnar yfir (gamalt bi'agð
Rússa úr síðari heimsstyrjöld-
inni), og þeir eru fljótir að
j finna „gerfiskóga“ fjandmann-
anna, sem stundum þjóta upp
, á einni nóttu, til þess að leyrxa
herflutningum. Allt þetta
getur blekkt nýliðann en ekki
hinn reynda flugmann.
— Útfarir.
KVÚBÆjumkaK
UM ÞESSAR MUNDIR er
staddur hér dr. juris Dai'ko
Cernej, fyrsti sendiherra Júgó-
álava á íslandi. Það er okkur
vitaskuld ávallt ánægjuefni að
bjóða hingað velkomna sendi-
menn framandi í'íkja, sem við
ekki höfum haft skipti við áður,
svo neinu nemi, að minnsta
kosti. Að vísu eru Júgóslavar
ekki með öllu ókunnir héi'lerid-
is, og er skemmst að minnast
komu esperantistans Lapemxa.
Þá vitum við dágóð deili á þess-
ai'i Balkanþjóð, að svo miklu
leyti sem sagt er frá henni í
skólabókum og heimsfréttum.
❖ Skákmenn munu til
dæmis vita, að Júgóslav-
inn Gligöric er einn snjallasti
skákmaður heims, en knatt-
spyrnumönnum er kunnugt um,
að fáir standa Júgóslövum á
sporði í þeirri íþróttagrein, og
svo mætti lengi telja. Við vit-
um að sjálfsögðu, að þjóðin galt
gífurlegt, afhroð í heimsstyrj-
öldinni síðustu, en tjónið þar
var svo óskaplegt, bæði mann-
tjón og eigna, að með ólíkind-
um var. Níunda hvert manns
barn í landinu týndi lífj, 3%
•millj. matrpa ;urðu heiinilipjjiisii-;,
méira eki- !h4iiriing.uii ■ iiáútgnjíá"
fórst eða var á brott numinn, en
eignatjón annað vgrð eftir .þyj.
♦ Hér í blaðinu var skýrt
frá viðtali, sem hinn nýi
sendiherra veitti tíðindamanni
Vísis daginn eftir komu sína
hingað. Þar var m. a. frá því
greint, að í Júgóslavíu eru tal-
aðar þrjár höfuðtungur, en
landið allt er sambandsríki sex
'lýðvelda. Júgóslavi þýðir eigin-
lega „Suður-Slavi“, því að orð-
ið ,,Yug“ er slavneskt og
merkir ,,suður“. Þjóðin, seiri
by.ggir þetta víðáttumesta landi
Balkanskaga, er sundurleit
mjög, bæði að uppruna, trúar-
brögðum og menningu.
♦ Til gamans má geta þess
héi', að þar í landi teljast
um 47%. til grísk-kaþólskrar
trúar, .36 % , til rómversk-ka-
þólskrar, 11% til Múhameðs-
trúai', en 6 % til annarra trúar-
bragða. Þeir, sem til Júgóslavíu
hafa komið, segja landið und-
urfagurt og unaðslegt, fólkið
fallegt og fi'jálsmannlegt, en
saga þess blærík og heillandi.
Okkur Islendingum myndi
vafalaust þykja gaman að geta
sótt þessa Balkanþjóð heirn,
enda nokkuð utan við alfai’a-
leið. Hver veit nema Ferðaskrif-
fjtofa í'íkisins,.; Orlof. eða aðrir
aðilar gætu komið þessu í
kring.
-JSL..L' ThS-
(Fram af 8. síðu)
hátt, en sjálf brennslan tekur
vart meii'a en IV2 klst.
Oft eru lík flutt beint í
geymslu þar, sem áföst er kirkj-
unni, úr heimahúsum eða spít-
ölum, enda bannað í lögreglu-
samþykkt bæjarins, að lík
standi lengur uppi en 2 daga,
nema með sérstöku leyfi borg-
ai'læknis.
Smekklegur
útbúnaður.
Allur útbúnaður kirkjubygg-
ingarinnar og viðbygginga
hennar sýnist hagfelldur og
smekklegur, eins og bezt verður
á kosið, en allt stuðlar þetta að
því að gera útfararathafnir og
annað í því sambandi óbroti'ð
en virðulegt, en síkt er vitan-
lega ómetanlegt sorgmæddum
aðstandendum.
Vestar á lóð kirkjunnar
stendur timburhús, sem kemur
manni kunnuglega fyrir sjónir,
enda þótt það stingi nokkuð í
stúf ^ið hin nýrri mannvirki,
sem mest ber á. Það er kapellan
úr gamla kh'kjugarðinum, sem
hefur verið flutt þangað suður
eftir og reist þar aftur, og þar
er nú til liúsa líkkistuvinnu-
stofan Kirkjugarðar Reykja-
víkur. Þetta hús er nú orðið
talsvert á annað hundrað ára
gamalt, og gei'ir enn sitt gagn,
þótt með öðrum hætti sé en.
fyrr. Sýnist það sóma sér vel
á hinum nýja stað.
402 útfarir
í fyrra.
í fýrra fóru fram samtals
402 jarðarfarir í Reykjavík, en
þar af önnuðust Kirkjugarðar
Reykjavíkur tæpan helming,
eða 191. Bálfarir fara í vöxt, en
í fyrra voru þær 55, en 64 í hitt-
eðfyrra, en alls ei'U þær orðnar
193, síðan þær hófust hér á
landi árið 1948.
Af hálfu Kirkjugarða Reykja-
víkur annast þeir Kjai'tan Jóns-
son og Helgi Guðmundsson út-
farir, en umsjónai'maður Foss-
vogskirkju, Jóhann Hjörleifs-
son, sér um bálfarirnar, enda
hefir hann dvalið í Svíþjóð og
kvnnt sér þau mál séi'staklega.
Verkstjóri í kirkjugarðinum í
Fossvogi er Marteinn Gislason,
i en á líkkistuverkstæðinu vinna
þrír smiðir.
Almenningur hefir sýnt, að
hárin kann að meta viðleitni
Kirkjuearða Reykjavíkur til
þess að breyta útfararsiðum
héi-, gái-á 'þ'á óbi’otnari en þð
virðuíegá,' ’já'fnýramt' þvi,‘1 'sétri •
sem kostnaður við ' þær hefir
lækkað.