Vísir - 04.05.1953, Blaðsíða 5

.Mánudaginn 4.'maí 1953.
VlStR

VIII.
VetkAfn iéjueiqandiftn.
að reyna að laga sig eftir þeim. spyrjast fyrir um vélar í ým&-
Eg hefi þó ekki lært blindra- um löndum, og mér sýnist það
letrið, til þess hafa aldrei verið bezta í þessari grein vera frá
tómstundir. 1 | Þjóðverjunum. Hin er skozk —
— þessi, sem eg var að tala um.
Hvenær byrjuðuð áðan — svokallaður kopieririg-
þér að smíða? | arrennibekkur. Okkur Vantair
Eg man það nú ekki nákvæm- ekkert nema fullkomnar vélam
lega. Ætli eg hafi ekki verið til þess að geta staðið öðrum
eitthvað um 10 ára? Eg hafði þjóðum jafnfætis. Eg hel,d
snemma gaman af því, byrjaði nefnilega, að vélarnar, sem að-
ungur eins og margir strákar allega eru notaðar hér í hús-
fyrr og síðar. gagnaiðnaðinum séu flestar að
Tilsögn? Nei, hana fékk eg verða úreltar. Það má aldrei.
enga. Býst við að það hafi fáir verða kyrrstaða í þessum efn-
Samborgarí bessa dags átti upphaflega að minna lesendur einfalda, svo margbrotnari. alit a ÞVI" nema eg, að þetta um, heldur sífelld sókn, hreyf-
VÍSIS á þær skyldur, er við eigum öll að rækja vegna þeirra Tækin, sern hann hafði við gerð Sæii orðið að gagni. Fyrst var ing, vöxtur til mejri þroska,
ffimrn hundruð Islendinga, sem blindir eru nú, vekja til íhug- | kofforta og kassa voru mjög. lika aðallega til gamans, en mikillar, góðrar og ódýi rar
ranar um hvað valda muni því, að hvergi í Evrópu er hlut-: frumstæð, en þau sem síðar, eitthvað mun eg þó hafa verið freimleiðslu.
íallstala blindra jafnhá og hér, hvetja til stuðnings við blindra- voru notuð við smíði á drag- j farinn að selja um það leyti I
vinasamtökin. í því skyni var Iesið um líknarstofnun úti í | kistum, stólum og borðum voru sem eg var að komast á átjánda Voru ekki deilur uppi
nýtízkulegri og afkastameiri. I árið. Upp frá því fór eg að milli yðar og iðnlærða
Fyrst mun Benedikt G. Waage' smíða til sölu. Það voru nú bara manna vegna
hafa selt smíðisgripi hans, svo * svona einföld húsgögn undir framleiðsluhátta yðar?
Þórsteinn í Körfugerðinni. málningu. Svo fór eg að smáj Jú, en Hæstiréttur hefir mi.
Árið i QQs 1a„v Gnðmnndnr auka þetta, bæta við míg mönn- sett þær niður með dómi sín-
við að byggja Víðimel^ 31 og nm> stækka um m*’ *yggja um, dregið markiirvuna mffli
eftir að hann flutti þangað fór breyta tiL Enn framleiði eg þo fagvinnu og iðnreksturs, og er
hann að ráða menn sér til að-
stoðar við smíði húsgagna i
Kappadókíu frá því á 4. öld, minnzt frásagnarinnar um þann,
er „lét blinda Hrærek báðum augum“, hugsað til sönglistar
Orækju í helli Surts, numið staðar við sögu Bretans Sir Henry
Fawcetts rifjuð upp bernzkuminning um tvo blinda nafna. Allt
var þetta þó unnið fyrir gýg, því að „blindi maðurinn“, — en
það átti frásögnin að heita — þokaði um set fyrir öðrum, er
virtist svo glöggskyggn, að hann ætti helzt að nefnast „fram-
sýni maðurinn“, e£ hann þyrfti að kenna til einhvers þess, sem
við sjón er tengí, Fyrir því er sá, er saineini í einni persónu
það, sem einkemia mun flesta blinda, ófundinn enn, en hinn,
er verið gæti ein ágætasta sönnun uiri ofurvald viljans, styrk-
leika ándans í veikleika holdsins, er hér.
aðallega húsgögn, en auk þess ■ skilgreiningin i aðalatriðum sú,
ýmiskonar innréttingar.
„Nú lýgurðu", sagði gamall
yóðvinur minn vestan af Snœ-
fellsnesi i fyrra, er ég sayði
honum frá Guðmundi, benti á
húsið hans við Laugaveginn og
sagði:
„Þarna er .það". —
„Bölvaður galdrakarl er
þetta", sögðum við nœstum ein-
um rómi nokkrir félagar, eftir
að Guðmundur var búinn að
fara með okkur um alla verk-
smiðjuna, skjötast krákustigu
milli margbrotinna véla, klappa
smiðagripunum og segja:
„Mér hefur alltaf sýnst áferð-
in betri með því að ----
— — „Eg veit ekki hvort þér
skiljið mig almennilega", sagði
hann, „en hér er mynd af vél-
inni, og textann getið þér lesið".
Það var næstum óhugnanlegt,
er hann rétti mér blaðið. Á því
var mynd, sem eg vissi tæpast
hvernig átti að snúa, og neðan
hennar letrað fagmál enskt,
sem eg skildi ekki nema annað
hvert orð i. en andspœnis mér
sat maður, sem hvorki sd mynd-
ina, né skildi þú tungu,
neðan hennar var skráð, en
kunni þó hvort tveggja á Jingi-
vinnustofunni, sem hann kom Hvernig verjið þér
þar upp. Árið 1945 hóf hann tómstundunum?
bygginu trésmiðjunnar Viðis
til þess að ganga feti framar-yi® Baugaveg 166 og hóf þai
en ella, að eiga það sverð eitt
vopna, er of stutt þykir til dáða.
framleiðslu ári síðar, en er fyrst
nú að ljúka við a.ð fullgera hús-
ið, sem er að gólffleti 4 þúsund
fermetrar og notar það allt til
eigin þarfa, að undanskildum
einum áttunda hluta.
„Hann verður aldrei sjálf-
bjarga með því móti,“ sögðu
að öll vélavinna og einfaldari
vinnubrögð séu iðja en allt hið
flóknara handiðn. Svarið við
spurningunni um það, hvort við
Hlusta á útvarpið, sérstaklega getum framleitt ódýrt eða ekki
erindi, læt stundum lesa fyrir j veitur eLngöngu á því, hvort
mig, hefi enkum mætur á forn- j vtg komum vélum að eða verð-
sögunum og íslenzkum fræðum um ag nota mannshöndina
yfirleitt, fer oft í leikhús. hjálparlitla. Þess vegna hefi eg'
stundum á hljómleika, ferðast J stefnt að meiri vélakosti og
talsvert á sumrin, aðallega aust-, færri sérmenntuðum mönnum.
ur yfir fjall til þess að hitta1 en æskilegt hefir verið talið af
kunningjana, hefi gaman af sumum, en úr því hefir nú ver-
ymsir er það fréttist að blindi heStUm.’ fer Sfku SlnnUm.^UtI ið skorið hve lan^ má gan§a 1
r^TrtartiirPí Afpnffi no- trmalr ' i_: -j?— :
drengurinn á Ljósvallagötunni
væri farinn að fást við smíðar.
Skyldi þeim ekki þykja und-
arlegt að heyra, að það skuli
vera fimmtíu manns, sem Guð
reiðartúra. Afengi og tóbak? því efni eins og eg sagði áðan.
Nei, það nota eg ekki, hefi enga |
sérstaka andúð á því, en kæri jylé e„ spyrja yður
mig ekki um það fyrir mig.1 um eittj scm er
Annars vil eg miklu heldur tala Msgagnasmiðum
atvinnu
métinn læknir á Patreksfirði,
mundur veitir nú
verksmiðju sinni?
Guðmundur er ókvæntur og
býr með móður sinni við Víði-
mel 31.
Hver voru tildrög
þess að þér
misstuð sjónina?
. um verksmiðjuna en sjálfan'yfirleitt óviðkomandi?
Guðmundur Guðmundsson
fæddist að Önundarholti í Ár-
nessýslu 4. júní 1910 og er hann
yngstur af þrem sonura þeirra
Guðmundar Bjarnasonar og
Hildar Bjarriardóttur, er bæði
voru af bændaættum sunn-
lenzkum. Þau hófu búskap að
Önundarholti, fluttu svo vest-
ur að Kyrrahafi, dvöldu þar í
fjögur ár, undu ekki útlegðinni
og' leituðu aftur austur yfir haf-
ið, heim í Önundarholt, og þar
dó Guðmundur Bjarnason sama
árið og Hildur fæddi honum
þriðja soriinn.
Árið 1911 flutti ekkjan til
Reykjayíkur með drengina
þrjá. *Þar háði hún harða bar- I
áttu næstu árin, og vaixn mikla
sigra. Elzti sonur hennar er vel Það er engin saga um það í; viðkemur bókhaldimj "smíða Setið ckki séð
sjálfu sér, önnur en að eg varð 1 ------- «**
annar, sem nú er látinn, var fyrir sprengingu, fekk flís upp
mig. Viljið þér ekki heyra eitt-
hvað um hana?
Jú, mér er miltil
forvitni á því.
Þér fylgizt þar
sjálfur með öllu,
eða er ekki svo?
Jú, það geri eg, Eg legg mig
í rauninni langtum meira eftir °ryggi í framkomu, sem veldui
smíðunum sjálfum en því, sem að mér giey^ist oft að þéi
á sama hátt og
neitt.við hin?
Helzt ekki. Eg er eflaust ekki
Velkomið.
Viljið 'þér ekki segja mér
eitthvað meira um sjálfan yður,
t. d. hvernig þér skynjið um-
hverfið, gerið yður grein fyrir
fólkinu, sem þér eigið skipti
við, leyndardóminn við liið
furðulega minni yðar og það'
enda er það ærið verkefni að
stjórna þessu öllu. Hjálp? Jú,
um sér. — Það var beinhnis j ag vinstra auga hans ónýttist. í
-mjög óhugnanlegt, — fyrir mig. j nokkur ár var háð barátta' um
— — Eg veit ekki, hvort það ,Varðveizlu sjónar á hægra auga,
var eitthvert eitt atviki eðajen henni lauk með ósigri, er
kvöl margra claga og langar j Guðmundur var: 12 ár |amáll.
andvökunœtur. sem ollu þeirri \ Hugurinn hneigðist snemma
ákvörðun að hann skyldi i engu til srníða. Þó var það ekki fyrr
standa þeim að baki, er heilir en þau voru flutt að Ljósvalla-
gengu til skógar. — Eg veit það gotu 12, að hann för fyrst að
ekki, því að hann vill ekkert um selja gripi sína, fyrst óvandaða,
það segja, — en eg þykist vita.
það þó.------
— — Sú saga er sögð uni j
'Eenry Faioeett, að hann hafi
sagt, er slysaskotið úr byssu
föðurins blindaði hann hálf-
þrítugan: ,
Þetta mun engu breyta."
Þegar nú er lesin frásögnin
um hvernig hann gekk síðar
upp hvert þrepið af öðru i met-
orða- og valdasiiganum, þá!
hvarflar eflaust að fleirum en!
rnér spurningin: Hvort myndi
þessi maður hafa komizt svona
langt ef óhappið hefði aldrei
hent hann?
Því verður. aldrei svarað, en
áreiéanlegt ér það þó, dð stúhd-
. um er ekkert svo örugg hvöt
þó ekki sjálfur, nú orðið,
að ráði, nema stöku sinnum
mjög sérstæður að þessu leyti.
Um það, sem einkum varðar
blinda, getið þér fræðst annars
staðar. Þó get eg sagt yður, að
sjónin að smá fara þangað til ° j þt f f f mig það er fyrst og fremst persónu-
«« M vat það búið. ^ð bemiaTrekstur ***** m* við skyni-
Þjáningar? O, það gleymist um) Sem blindir erum. Útlitið
nú svona með tímanum. Læs? Gengur fyrirtækið I skiptir okkur engu, og þess
Jú, það var eg orðinn. En það ekki ágætlega? vegna veldur það ekki blekk-
var lærdómur, sem kom ekki Það held eg rriegi segja. ingurrl) og að þessu leyti kom-
að haldi, sem gert var ráð fyr- Helztu erfiðleikarnir eru hjá1 umst vig e. t. v. fyrr að því, sem
ir. Það breytir aðstæðunum mér, eins og öðrum iðnrekend- ^mestu varðar en þið. Annars er
náttúrlega að verða fyrir þessu,; um, skortur á rekstursfé, en þetta mál, sem eg kæri mig
en aðalatriðið er ugglaust samt miklu auðveldara er að eiga við
vélstjóri, og hinn þriðji er þjóð- í aug'að, og það tókst ekki betur eitthvað rétt mér til gamans,
sem kunnur athafnamaður. | til með lækninguna en svo, að
Sjö ára gamall varð Guð- j hitt fór líka. Eg yarð fyrir slys-
mundur fyrir slysi sem olli því,|inu sjö ára gamall, ogsvojar vitaiúega hefi eg aðstoð; Ann-
ars er eg einn út af fyrir mig,
með þennan i'ekstur.
innflutning hráefnanna en t. d.
fyrir tveim árum.
Eg hefi reynt að leggja
áherzlu á fjöldaframleiðsluna
og bættan vélakost. Álít, að það
skipti meira máli að ná mikilli
umsetningu og selja ódýrt en
að föndra lengi við einhverja
örfáa hluti með frumstæðum
tækjum, í þeirri von að geta
svo selt þá við geypiverði. Eg
hefi. nú orðið talsvert góða að-
stöðu til framleiðslunnar vegna
ágætra véla, en samt vantar
mikið á að eg sé ánægður. Sjáið
þér til. Hér skal eg sýna yður
teikningar af tveim vélum. Hér
er ^jálfvirk vél, sem rennir altt
að því 20 stk. á hverri mínútu.
,Árið 1945 hóf hann byggingu trésmiðjunnar Víðis“.
ekki um að ræða — vil miklu.
heldur spjalla eitthvað við yð-
ur um framleiðsluna.
Gott og vel.
Á eg að segja yður sögu um
borðið þarna?
Já, þakka yður fyrir.
Fyrir gengisbreytinguna
kostaði svona borð 875 krónur.
Síðan hefir kaupgjald hækkað
um 53 stig, timbur um 70%.
Þessi tegund borða er nú öllu
vandaðri en áður, en verðið er
hið sama og fyrr, 8.75 kr.
Hvernig
stendur á því?
Þar veldur bæði aukin tækni.
Hvaðan eg fæ hana? Eg lét. og meiri framleiðsla. Aður bjé-