Vísir - 16.05.1953, Blaðsíða 4

VtSIR
Laugardaginn 16. maí 1953
WISIH
' -J *f:
DAGBLAÐ
Ritstjóri: Hersteinn Pákson.
Skrilstofur Ingólfsstræti 3. IMflí
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIH HJf. %
AfgraiSsIa: Ingólfsstreetl 3. Símar 1600 (fimm línur).
Laus&sala 1 króna. >
Félagsprentsmiðjan b-f.
SamiÍ um fisksöluna.
■\^onandi er það ekki of djúpt tekið í árinni að segja, að samn-
' ingur sá, sem fuiltrúar Félags íslenzkra botnvörpuskipa-
eigenda hafa fyrir skemmstu gert í Englandi við auðkýfinginn
Dawson, marki tímamót í sölu á ísfiski úr íslenzkum togurum.
Fari leikar eins og menn gera sér vonir um, mun fiskmark-
aðurinn brezki opnast íslendingum á nýjan leik, og það fyrir-
komulag, sem haft verður á sölu fisksins hjá hinum nýju kaup-
endum, verður væntanlega til þess, að mun ábatavænlegra
verður að selja fiskinn þá en verið hefur áður.
Eins og menn vita, hefur uppboðsfyrirkomulag jafnan verið
haft á fisksölunni í Bretlandi. Það hefur valdið því, að miklar
sveiflur hafa verið á verðlaginu, sem farið hefur eftir fram-
boðinu hverju sinni, en hátt verðlag ekki oltið fyrst og fremst
á gæðum aflans. Af þessu hefur leitt, að verð hefur stundum
verið mjög hátt og hagstætt, svo að góður hágnaður hefur
verið af veiðiför, en þess á milli hefur ,,botninn“ dottið úr
markaðnum, verðla . arið niður úr öllu valdi, svo að tap hefur
orðið — stundum mi.við, svo að hin magra kýrin hefur í einni
svipan gleypt hinar feitu kýrnar fyrri ferða, og ekki orðið
feitari af frekar en þær, sem sagt er frá í bíblíunni.
Nú mun fiskurinn verða seldur við föstu verði, svo að happ-
drætti uppboðsfyrirkomulagsins ætti að vera úr sögunni. Er
það útgerðinni aukið öryggi, og þótt samningsaðilar vilji ekki,
að svo komnu máli, skýra frá því, um hvaða verð hafi verið
samið, hefur það verið tekið fram, að báðir sé ánægðir eftir
atvikum, og ætti það að tryggja rekstrarafkomu þeirra togara,
sem veiöar munu stunda fyrir brezka markaðinn, er þar að
kemur. Gagnvart brezkum útgerðarmönnum getur einnig verið
rétt að minnast ekki á verðið eða annað, þar sem það getur gert
þeim auðveldara að undirbúa gagnráðstafanir, sem þeir munu
hafa fullan hug á að beita. Það' gæti því verið að fá þeim vopn
í hendur, ef-of nákvæmlega væri skýrt frá samningunum, og
kemur þá ekki að sök, þótt menn verði að bíða nokkra stund
eftir nánari fregnum af þeim.
Eins og þegar er sagt, munu brezkir útgerðarmenn vafa-
■laust gera það, sem í þeirra valdi stendur, til þess að hindra sölu
á íslenzkum fiski þar ytra. Þeir hafa fengið yfirmenn skipa
sinna í lið við sig, og kúgað fleiri. til þess að standa með sér,
og þetta mun vafalaust verða reynt á ný, þegar líður á sumarið.
A móti vegur svo það, að það er stærri hópur, sem góðs mun
njóta af þvi, að íslenzkur fiskur kemur á markaðinn aftur, svo
að ekki ætti að þurfa að örvænta um það, hvernig leikurinn
fer um síður, þótt eitthvert stímabrak verði í fyrstu. En þar
munu eigast við Englendingar sjálfir, og við munum í rauninni
standa utan við þann leik að nokkru leyti, þótt heppileg úrslit
sé auðvitað mikils virði fyrir okkur.
Það hefur stundum verið sagt, að Englendingar vinni jafnan
síðustu orustuna. Það orðtak varð til endur fyrir löngu, en nú
eru breyttir tímar, þegar sagan endurtekur sig ekki ævin-
lega.
Einu
sinni — ekki oftar.
'Fjað mun vera haft eftir Lincoln forseta, að hægt sé að
blekkja suma menn öllum stundum, alla menn nokkra
hríð, en ekki alla menn alltaf. Og; þáð er svo um íslendinga,
að þeir láta yfffleitt ékki blekkjast némá einu sinni, við aðra
tilraun isjái þeir við loddaranum og láti ekki gabbast.
Það er sýnilegl áfiffamboði Frámtpkhárflökksins hér í bænum
að þeir: kannast við hvorugt af þessu. í annað sinn bjóða þeir
Rannveigu Þorsteinsdóttur í fyrsta sæti á lista sínum hér í bæ.
Við kosningarnar 1949 komst hún á þing, því að nægilega stór
hópur trúði því, að henni mundi mögulegt að stofna þúsund
ára ríkið, sem hún lofaöi með því að segja öllu illu strið á
hendur. En á þingi varð hún þekktust fyrir að vilja leggja skatt.
á Reykvíkinga, sem höfðu komið upp yfir sig húsnæði.
Nú eiga Reykvíkingar að senda hana á þing öðru sinrii, svo
að hún geti gert aðra tilraun til þess að leggja skatt á menn
fyrir að byggja hús. En i þetta sinn munu kjósendur sjá við
loddaranum, og leyfa Rannveigu að sitja heima.
KvöMdþankaw'
SVERRIR JULIUSSON fram-
kvæmdarstjóri benti á það fyr-
ir nokkru hér í blaðinu, að
nauðsynlegt væri að kenna
unglingum frairileiðslustörf
frekar en gert er. Sverrir taldi
réttast að gera vinnu við fram-
leiðslustörf að skilyrði fyrir
brottfararprófi úr gagnfræða-
skólum.
♦ Ekki leikur neinn efi á
ára gömlum eða eldri í hendur
atvinnurekenda, en þá svo
vankunnandi að vinnuveitandi
verður að by-rja á því að kenna
þeim handtök, serri fimm ára
sveitabarn myndi kunna.
♦ Áður fyrr var sá siður ríkj-
andi hér á landi að ungt
fólk kepptist um vinnuna þeg-
ar námstíma lauk á vorin, allir
vildu afla sér fjár til náms
því, að Sverrir hefur mikið j næsta árs eða til annarra nauð-
til síns máls. Vanþekking ung- I synlegra þarfa. Nú er öldin
linga einkum í Reykjavík er
með þeim ódæmum, að ótrú-
Iega má teljast. f einum gagn-
fræðaskóla bæjarins vissi að-
eins einn nemandi hvað dilk-
ur er og höfðu þó allir snætt
dilkakjöt með beztu lyst. í
öðrum gagnfræðaskóla vissi
enginn nemandi skil á heitum
veiðarfæra né því hvernig
fiskjar er aflað úr sjó.
♦ Skipstjórar, sem ráða menn
á skip sín sækjast eftir
unglingum úr smáþorpum en
reykvíska unglinga vilja þeir
helzt ekki taka sökum van-
kunnáttu þeirra. Nú er ekki því
að leyna, að þetta ófremdar-
ástand er ekki nema að litlu
leyti unglinganna sök. Aðalá-
byrgðin hvílir á heimilunum
og fræðslukerfinu eins og það
er framkvæmt. Unglingarnir
eru látnir sitjá á skólabekkjum,
að mestu leyti yfir bóklegum
fræðum og sumum ekki sér-
staklega nauðsynlegum, löngu
önnur. Hópar ungra manna og
kvenna fara nú í dýr ferðalög
innanlands og utan á kostnað
foreldrá sinna. í sumum þessum
ferðum er viðleitni til ósæmi-
legs gleðskapar svo mikil að
fararstjórar eiga fullt í fangi
með að hindra slíkt. Ábyrgð-
ina á þessum ferðum bera for-
eldrar fyrst og fremst. Þeir
kosta ferðirnar og hafa ekki
þann skilning á því, sem ung-
lingum hentai', er til þess þarf
að beita ungmennunum fremur
að dráttarvél en skemmtiferða-
bíl. Frekar að fiskiskipi en
skemmtisnekkju.
Hlutleysisbrotsá-
kærur enn.
Kommúnistastjórnin kín-
verska hel'ur borið bandaríska
flugherinn í Kóreu beim sök-
um, að hafa gert árásir á tvo
eftir að klaki er farinn úr jörð j bæi innan kínversku landa-
þannig að vinna má hvað sem mœranna (Mansjúríu)
er um allt land. Á sama tíma
skortir framleiðsluna vinnuafl.
Það liggur í augum uppi að
slíkt öfugstreymi getur ekki
gengið til lengdar. Heimili og
skólar skila unglingunum 15 frá rótum.
Er því haldið fram að 250
manns hafi beðið bana í þessum
árásum, en talsmaður utanrík-
isráðuneytisins í Washington
hefur lýst yfir, að fengnum upp
lýsingum, að þetta sé uppspuni
Kona nokkur, sem ér fyrir
skemmstu komin úr ferðalagí er-
lendis — bæ'ði vestan hafs og
austan — hcfur sent Bergmidi
nokkrar linur, þar sem hún ber
fraiii liugmýnd sina varðandi
klæðnað unglinga á skólaaldri.
Kapphlaup í
klæðaburði.
Frúin segir, að hún hafi veitt
því cftirtekt, liversu mjög það tiðk
aðist erlcndis — bæði i Bretlandi
og Bandaríkjunum — áð ungliris-
ar við sama skóla gengju eins tif
fara, það er að segja væru i eíns
konar „einkennisbúningi" skóla
síns, meðan hann væri starfandi.
Þótti frúnni margir þéssarra bún-
inga smekklegir. En þvi hefur
hún vcrið að hugleiða það, að
rétt gæti verið að taka slika bún-
inga upp hér, að henni virðist
að tclpur í gagnfræðaskólum
keppi l'rekar i klæðaburði ea
námsdugnaði.
Vitleysa og
vandræði.
l’r þessu getur orðið og verðtir
oftast vitleysa og jafnvel fttlf-
komin vandræði. Það hafa ekki
allir foreldrar úr jafnmiklu að
spila, og efnamin ni foreldrár
vérða að taka nærri sér dýr fata-
kaup, til þess að börn þeirrn
verði ekki mun ver búin en fé-
lagarnir. Ef allir unglingar á
sama aldri og í sama skóla, sagði
frúin enn fremur, væru i sams
konar fötum, eins konar skóla-
klæðnaði, váeri fatabapphlaupið
úr sög'unni.
Þessi hugmynd
er góð, cnda þótt einkennis-
, búningar sé alltaf frekar leiðin-
legir. En smekklegur skólaklæðn-
aður getur orðið tií þess að draga
1 úr óþörfum kostnaði, eins og
frúin bendir réttilega á. Mættu
forráðamenn skóla og fræðslu-
mála gjarnan athuga þetta mál
og láta álit sitt í ljós. Ekki skal
standa á að birta ummæli þeirrst
aðila.
Óviðfelldið atvik.
„Víðförli" hefur sent mér eftir-
farandi bréf: „A frumsýningti
finnsku óperunnar kom fram leið-
inlegt atvik. Þegar menn höfSu
klappað fyrir þjóðsöngum Finna
og íslendinga, sem mun vera alí-
fáheyrð smekkleysá, þusti fólkið
af stað úr sætum sinurn og rudd-
ist til dyra. Virtist það alveg
iiafa gleymt bvi, að fOrsetahjónin
voru viðstödd, og áttu vitanlega
að fá tækifæri til þess að hverCa
úr forsetastúkunni, áður en aðr-
ir sýningargestir byggjusl til
broltfarar. Vonandi koma svona
mistök ekki fvrir oftar.“
Sýnlngu Jóns Engilberts listmálara lýkur annað kvöld kl. 10.
Alls hafa 23 myndir selzt og nær hálft annað búsund gestir
hafa sótt sýninguna. — Þess má geta að Jóni hefur verið boðið
að sýna í Stokkhólmi á komandi hausti og fer hann utan á
næstunni til bess að athuga tilboð þetta nánar og undirbúa
sýninguna. — Mynd sú er hér birtist, er ein beirra mynda scm
eru á sýningunni og hcitir „Nótt í París.“
FreðfiskuErivm
líkaði vel.
Síðari liluta þessa mánaðar
mun verða lokið við að afskipa
freðfiskinum, sem Sölumiðstöð
hraðfrystihúsanna seldi til hex-
sveita Bandaríkjanna á megin-
landi Evrópu.
Bandaríkjaherinn hefur þann
hátt á þessum matvælakaup-
um, að óskað er tilboða í það
magri, sem ætlunih er að íesta
kaup á, og síðan er láegsta til-
boði tekið. Síðast var lægsta\
tilboð frá Sölumiðstöðinni, pg
voru það 815,000 ensk pund,
eða um það bil 375 lestir, sem
um var að ræða. Er það mest-
megnis karfi.
Nýtt útboð mun fara fram í
þessum mánuði, og mun Sölu-
miðstöðin að sjálfsögðu gera til-
jboð þá eins og síðast, en það er
. auk þess um þetta að segja. að
íiiskurinn hefur líkað ágætlega.