Vísir - 26.05.1953, Page 4

VÍSIR
- WISIH
DAGBLAÐ
Ritstjóri: Hersteinn Eálsson.
Skrifstofur Ingólfsstræti 3.
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSER H.F.
Afgreiðsla: Ingólfssíræti 3. Sírnar 16&0 (firma lirrux).
Lausasala 1 króna.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Ráðstefnur stórþjóðanna.
1 næsta mánuði munu leiðtogar þriggja stærstu lýðræðisþjóð-
arma beggja vegna Atlantshafsins koma saman, til þess að
ráða ráðum sínum, ræða helztu vandamálin, sem úrlausnar
krefjast um þessar mundir, svo og með hverjum hætti megi
snúast svo við þeim, að lýðræðisþjóðirnar verði sem styrkastar
á eftir. Má af ýmsu ráða, sem sagt hefur verið af ábyrgum
aðilurn í Bretlandi, Bandaríkjunum og Frakklandi síðustu dag-
ana um þenna væntanlega fund, að menn géri sér þar vonir
um drjúgan árangur af ráðstefnunni, og er það óskandi, að þær
vonir rætist að sem mestu leyti.
ÞaS fer ekki hjá því, áð meðal þeirra mála, sem fundur
stjórnmálamannanna mun ræða einna ítarlegast, verður af-
staðan til Sovétríkjanna, en friðarsókn hefur nú verið haldið
uppi af þeirra hálfu um nokkurra vikna skeið. Alheimur veit
að vísu, að friðarsóknir eru ekki nein nýlunda, þegar einræðis-
stjórn er annars vegar, því að sagan mun greina frá því, að
meðan fyrsti einræðisherrann bruggaði nágrönnum sínum
launráð, fullvissaði hann þá jafnframt um þann vilja sinn að
halda fríðinn við þá; Þó er það ævinlega svo, að ýmsir láta
blekkjast og halda, að ein dúfa sé trygging ævarandi friðar
og öryggis.
Ilitler sór og sárt við lagði, í hvert skipti sem hann hafði
kreppt að nágrönnum sínum og rænt þá löndum og frelsi, að
nú gerði hann engar kröfur framar — ekki skyldi hann verða
friðarspillir eða fótumtroða frelsi nokkurs manns. Allir muna
hvernig fór, þegar einræðisherrarnir tveir höfðu ,,fundið“ hvor
annan, og þarf ekki að hafa langt mál urn þann lærdóm, sem
af því má draga.
Einræðisherrarnir tveir, sem gengu í fóstbræðralag í ágúst
1939, eru nú báðir dauðir, en ríki annars er enn til, voldugra
og kaldrifjaðra gagnvart fjöri og frelsi manna en áður. Þar
hefur nýr maður tekið við og á honum virðist ætla að sannast
hið fornkveðna, að nýir siðir komi með nýjum herrum. Rússar
virðast nú viðmælandi, þeir rétta jafnvel höndina að fyrra
bragði, þegar það þykir henta, og þykjast nú hafa gengið í
endurnýjun lífdaganna. Því miður mun það þó rétt, að hjá
Rússum hafi aðeins verið skipt um leiðir og aðferðir að mark-
inu, en ekki markmiðið sjálft. Og meðan markmiðið er óbreytt,
ei’u Rússar fjandmenn alls, sem heitir fi'elsi og mannréttindi,
hvar sem er og hver sem í hlut á.
....... HVAÐ FINNSI YIHIR?
VÍBIR SPYR:

Hvað teljiS ijjér veigamesta
lekritið, sem ieikiÖ hefur verið í
Reykjavík í vetui]?
Sigríður Kristinsdóttir,
frú:
Tvímælalaust Vesalingarnir.
Eg tel aðeins galla, að Þjóð-
leikhúsið skyldi ekki njóta
listameðferðar Gunnars R.
Hansen á þessu óviðjafnan-
lega efni. Má með sanni segja,
að töframaður i listheimi sé
á ferðinni, þar sem hann er.
Meðferð leikenda var með
miklum ágætum. Efni sög-
unnar þekkja flestir, en það
snertir allt hið dýpsta, sem
rúmast kann í sálum mann-
anna.
Lávus Sigurbjörnsson,
rithöfundur:
Spurningunni er auðsvarað.
Veigamesta leikritið, sem sýnt
var hér í
vetur, var
vafalaust
leikgerð
Gunnars R.
Hansens eftir
skáldsögu
Victors Hugos
„Vesalingarn-
ir“. Sýningin
hjá Leikfélagi
Reykjavíkur tókst líka í heild
ágætlega vel og frammistaöa
einstakra leikenda eftirminni-
leg, ekki sízt í aðalhlutverk-
unum þremur hjá Þorsteini Ö.
Stephensen, Bi-ynjólfi Jóhann-
essyni og Ernu Sigurleifsdótt-
ur. Manni, sem dvalið1 hefur
árum saman í stói’borg þar sem
leiklist er á háu stigi, varð að
orði eftir að hafa séð „Vesal-
ingana“ í Iðnó. að hann hefði
jekki trúað því fyrir fram, að
islenzkir leikendur væru þess
megnugir að leysa slíkt við-
fangsefni jafn vel.
Ingimar Jónsson,
skólastjóri:
Eg hef ekki séð Vesalingana,
en af þeim leikritum, sem eg
hef séð finnst
mér Tópaz
veigamest. |
Efni þéss ér-
alvarleg á-
deila, en hún
er færð í svo
gamansaman
búning ao
rnaður nýiur
efnisins eins
og sælgætis, án þess að ádeil-
an missi marks.
Túlkun leiksins var góð
þannig að boðskapur höfundar
naut sin til fulls.
KAUPHÖLLIN
er miðstöð verðbréfaskipt-
anna. — Sími 1710.
Kaupi gull og sittur
\Margt er shritió
Það er eitt af keppikeflum einræðisherranna að ala á
sundrung meðal andstæðinga sinna. Samheldni frjálsra manna
er eitur í þeirra beinum, því að stefna þeii’ra er að deila og’
drottna. Þess vegna talar Pravda nú um það, að þríveldaráð-
stefnan geti spillt fyrir árangri á fjórveldaráðstefnu, ef af henni
yrði. Þau ummæli sýna og sanna, að undir niði’i er Rússin'h
óbreyttur, þótt breyting hafi orðið á yfii’boi-ðinu. Hættan af
kommúnistmanum hefur því engan veginn minnkað með hús-
bóndaskiptunum. Hún er ef til vill meiri en nokkru sinni. Sé
það i’étt, hljóta allir frjálsir menn að ala þá von í brjósti, að
samheldni og samstarf lýðræðisþjóðanna verði æ meix’a og
betra, og þríveldaráðstefnan verði di’júgt spor í þá átt.
Hver borgar brúsann?
T7' ommúnistar eru ötulir við ýmiskonar safnanir um þessar
mu-ndir, til þess að styrkja landráðastai’fsemi sína fyrir
kosningar, og heita þeim miklum verðlaunum sem bezt standa
sig. Verður hvorki meira né minna en þi-em mönnum boðið i
ókeypis ferð á kommúnistaþing í Búdapest, og hljóta þeir
hnossið, sem duglegastir ei’u við sníkjurnar. Fer varla hjá því,
að kostnaður við ferðir og dvöl þi’iggja manna erlendis um
langan tíma, kosti talsvei’ðan skilding, svo að í þetta mun fara
mikill hluti þess, sem hinum rétttrúuðu tekst að safna. En hver
er þá hagnaðurinn áf slíkum. samskotum, ef hann á að renna
að miklu leyti í skemmtiferð handa fáeinum mönnum?
Ætli sannleikurinn sé ekki sá, að fargjöld og dvöl þessai’ra
manna verði gi-eidd af sömu sjóðum, og notaðir hafa vexúð til
þess að standa straum af stækkun Þjóðviljans. Safnanix’nar hafa
alltaf verið ærið dúlárfullar, svo að menn hafa orðið að vera
sérstaklega íslenzkir til þess að trúa því, sem íslenzka blaðið
blaðið segir um þær. En það verffur þó jafnt og þétt ljósai’a, að
islenzkt fé.ep ekki notað tifj þess að greiða hina auknu útgáfu-
stai’fsemi kommúnista um þessar mundkh ....... ....
Niagara-fossarnir eiga ekki
að ganga sér til húðar.
Fossbrúnin hefir eyðst uxn
900 fet síðan 1678.
Engum bregður í brún, þeg-
ar konu kemur til hugar að
láta fegra sig, en heldur er það
óvenjulegt að fegra fossa, sem
eru þegar tignarlegir frá nátt-
úrunnar hendi.
Það hefur nefnilega gerzt ný-
vei’ið, að amerísk-kanadísk
nefnd hefur samþykkt að fegx-a
Nigara-fossana og koma um leið
í veg fyrir að þeir „gangi sér
til húðar“. Verður þetta gert
með því móti, að dregið vei’ður
úi- vatnsrennslinu um nætur,
þegar enginn getur notið tign-
ar fossanna, en það aukið eða
öllu heldur látið vera í eðlilegu
hoi’fi á daginn. Sitthvað fleira
vei’ður gert til að dubba upp á
þá.
Eins og nú standa sakir er
vatnsi’ennslið að jafnaði 200.000
teningsfet á sekúndu (aðeins
meira en í Soginu!), og er ætl-
unin að láta rénnslið aðeins
vera 100.000 , teningsfet um ^
aætui:. Vatnið. sem geymt verð-
ur að næturlagi, verður notað
til i’afoi’kuframleiðslu, svo að
hér er í rauninni verið að hugsa
um fleira en fegurðina eina.
Vatnsmagnið etui’, eins og
;gefur að skilja, af brúninni á
ái’i hverju, og þó einkum Kan-
ada-megin, því að bergið er
harðara nær Bandaríkjunum.
Ætla menn, að fo.ssbrúnirnar
hafi „gengið aftur“ um 900 fet
síðan ái’ið T678, þegar hvítir
Trienn sáu fossa þessa í fyrsta
skipti. Nú er hinsvegar svö
komið, að Niagarafos.sar eru sá
staðui’, sem fólk heimsækir
helzt á hveitibrauðsdögunum,
og með tilliti. til þessa m. a. er
ætlunin að koma í veg fyi’ir,
að tign þeii’ra x-ýrni á komandi
ái’um og öldum.
Það ■ er áætlað, að „fegrun“
fossanna kosti hálfa átjándu
milljón dollai-a, eða yfir 280
millj. ísl. kr. Finnst mönnum
það eklú mikill kostnaður, ef
aðgerðirnar- ná tilgangLsinum.
Þriðj údagihn 26, maí #1953
Hvítasuixnudagarnir voru :iucð
afbrigðum góðir dagar, og mifc-
ill fjöldi Reykvíkinga notaði
góða vcðrið til þcss að bregða
sér á bnrt úr bænum og nota frí-
dagana til fcrðalaga. Vcðrið var
lika dásanilegt og tilvalið til þcss
að hrista rjkið af fótum sér og
geisast um svcitir landsins. En
þótt fjöldinn allur af Reykvik-
ingum hafi farið úr bænum, var
mai-gt á götum bæjarins. Fótkið
var að spóka sig í sólskininu, og
njóta þess að sumarið var komið.
Tivoli opnað.
Tivoli, skenimtigarður Reyk-
víkinga, er nú lekinn til starfa,
en i gær vai’ sumarstarfsemin
hafin þar. Mikill fjöldi barna og
fullorðinna yar þar. saman kom-
inn, enda var yeður liið ákjós-
anlegastá, þótt sólin liefði ckki
verið jafn sterk i gær og i fyrra-
dag. Þó birti talsvert til, þegar
líða tók á daginn, og veðut’ var
milt og gott. Tivoli er vinsæll stað
ur, einkum i augum barnanna,
éiida skemmtitækin þar sérstnk-
lega sniðin fyrir börn og ung-
linga.
Langar biðraðir.
Þegar leið að þeim tíma, að
garðurinn yrði opnaður i fyrsta
skipti í suniar fór fólkið að þyrp-
ast suður efti.r, og um kl. 2 voru
langar biðraðir við aðgöngumiða
sölurnar, og voru börnin þar í
greinilegum meirihluta. Þó mátti
sjá marga fullorðna, einkum for-
eldra með barnavagna og Ieið-
andi ungbörn, sem sjálfsagt þótti
að fara með i garðinn á þessum
degi. Það var lika ánægjulegt að
líta yfir þenna mikla barnahóp,
sem beið þess að „gullna hliðið“
| opnaðist.
^Margvíslegar skemmtanir.
ÍR, sem rekur nú skemmtigarð-
inn, hafði líka séð um að margt
væri til .skemmtunar fyrsta dag-
inn. Fjölbreytt skemmtiskrá var,
auk Iiinna margvíslegu skeniinti-
tækja, sem í gangi voru allan dag
inn, og verða framvegis. Ekki
skal ég reyna að leiða neintmi
getum að þvi hve margt manna
hefur verið í Tivoli i gær, eii
mikill fjöldi var þar saman koiri-
inn. Það licfur hcldur ekki dreg>-
ið úr aðsókninni, að nú hefur að
gangseyrir verið lækkaður og
um leið aðgangur að flestum
skemmtitækjunum. ÍR-ingar erti
ákveðnir í því að gerá Tivöli að
almerinirigsgárði. Byrjttnin cr
góð. — kr.
★
Spakmæli dagsins:
Sérviskan er óviti verri.
Gáta dagsins
Nr. 432:
Hver er sú mjóa,
er liefur munna tvo,
en maga engan,
kemst hvergi kloflaus,
en kyssir marga?
Svar við gátu nr. 431:
Páll.
Kristján GuSlaugsson
hæstaréttarlögmaður.
Austurstræti 1. Síini 3406.