Vísir - 30.05.1953, Side 5
V 1.9.1 R
Laagardaginn 30. xnaí 1953.
Við þurfum aldrei að snúa aftur til
Ihafta skipulags — sé rétt að farið.
Nauðsynlegt að brúa bilið milli
innflutnings og útflutnings.
Á fundi VerzlunarráíSs íslands í fyrradag flutti Björn
Óiafsson viðskiptamálaráðherra yfiflitserindi uni viðskipta-
málin, og rakti einkiun hvað áunnist hefði til hess að gera
verzlunina frjálsari, og lýsti sig þeirrar skoðunar, að unnt væri
að halda því frjálsræði á sviði verzlunarmála, er náðist hefði,
eu það væri fyrst og fremst verzlunarstéttarinnar að vaka yfir
þvx, að liaftastefnan yrði ekki ráðandi aftur.
Furidúrinn var haldinn í hiri-
um nýju húsakynnum Verzl-
unarráðsins á efstu hæð í húsi
Reykjavíkuf-apóteks, í uppháfi
máls síns minnti ráðherrann m.
a. á eftirfarandi:
Leystir fjötrar.
31./1. ’50 var viðskipta-
nefnd lögð niður, 1./6. sama ár
va'r lögð niður skömmtun á
flestum nauðsynjavörum, mán-
uði síðar afnumin skömmtun á
hreinlætisvörum, en 13./3. ’51
á sykri. Um afnám sykur-
skömmtunar hefðu orðið nokk-
ur átök, og margur ætlað, að
hún myndi leiða til áfengis-
bruggunar, en þær hrakspár
hefðu ekki rætzt. Þ. 4./6. hefði
fyrsti frílistinn verið gefinn út,
18./12. sama ár aukinn frílisti
og 7./3. ’51 bátalistinn. Þá hefði
verið talið, að 60% innflutnings
ins yrði á frílista, en við athug
un, sem Hagstofa íslands hefði
gert, nýleg'a hefði komið í ljós,
að um 70% innflutningsins
hefði verið á frílista árið sem
leið.
Verðlag frjálst.
Árið 1951 var verðlagið gef-
ið frjálst að mestu leyti, að und
anteknum byggingavörum, raf-
magnsvörum og' ýmsum irinl.
vörum. Nokkui' styrr hefði
verið um þessi mál, en ró hefði
skapazt um þau smám saman,
og haldist, nema ef telja skyldi
það, að Alþýðublaðið hefði
reynt að hampa þessum málum
og gera lítið úr hinum góða
árangri sem náðst hefði. Þá
kvað ráðherrann frílistana vera
til athugunar nú og bátalistann
þegar verið afgreiddan.
Það, sem markverðast væri
í sambandi við þessar breyting
ar væri, að aðstaðan til’ doll
araöflunar hefði batnað og' að
eftirleiðis mundu menn geta
iie/pt vöruna á dollara- eða
j, undasvæðinu, eftir því hvar
vörurnar fengjust á hagstæð-
ustu verði.
Bylting í verzlunirini.
Hvað innflutninginn snerti
væri í rauninni um byltingu að
ræða, þótt enn væri við nokkra
erfiðleika að etja, þegar miðað
væri við það, sem menn áður
áttu við að búa, og' höfðu ekk.1
frjálsræði til neins og áttu allt
skiptasamning við og mættum
selja, samningum samkvæmt,
afurðir fyrir milljón stpd.
Erfiðlega hefði þó gengið að íá
innflutningsleyfi þar fyrir fisk
inn, en það sem verra væri, að
þegar fiskurinn hef ði verið f lutt
ur inn og greiddur þar, yrði að
bíða eftir yfirfærslum marga
mánuði. íslendingar hefðu selt
tiltölulega lítið af fiski til Brazi-
líu, þótt þar væri mikill mark-
aður fyrir fisk. Norðmenn væru
þar skæðir keppinautar, en þótt
þeir væru líka smáþjóð, stæðu
þeir betur að vígi, því að þeir
væru nógu „stórir“ til þess að
geta keypt þar afurðir fyrir all-
an þann fisk, er þeir selja þang
að.
Enfremur vék ráðherrann
nokkuð að viðskiptunum við
Ítalíu og Grikkland. Um við-
skiptin við bæði þessi lönd
væri það að segja að við keypt-
um tiltölulega lítið af þeim,
en þau mikið af okkur og kröf-
urndi- vaxandi hjá þeim um
kaup á afurðum þeirra. Árið
sem leið seldum við ítölum fisk
fyrir 77,8 millj. kr., en keypt
um af þeim fyrir um 8 millj.
kr., eða fyrir rúml. 10% af út-
flutningnum þangað, — og á
fyrsta ársfjórðungi í ár seldum
við þeim fyrir 6.8 millj. og
keyptum af þeim fyrir 2.4. —
Svipað gildir um Grikkland
Við seljum þeim mikið, en
kaupum af þeim sama og ekk-
ert. Við yrðum að gera allt
sem hægt væri til að beina
viðskiptum til þessara landa.
Clearing-viðskiptin nema
upp og ofan nú orðið um 1/6
af innflutningnum, en þegar
þau eru orðin svona mikil fara
erfiðleikarnir í sambandi við
þau hraðvaxandi.
Munur á öflun og þörfum.
Þá drap ráðherrann á inn-
og útflutninginn fyrstu 4 mán-
uði þessa árs í sambandi við
inn-'óg útflutning á sama tíma
í fyrra, sem hefði verið svipað-
ur, en geta mætti þess, að tals-
vert mikið af vélum til virkj-
ananna hefði verið flutt inn á
þessu ári. í raun og veru mætti
segja, að afkoman væri nokkuð
svipuð.
Enn væri mikill munur gjald-
eyrisöflunar og gjaldeyris-
til Fjárhagsráðs að sækja. Ert- þarfa( Qg. þar væri bil_ sem brúa
iðleikarnir væru m. a. þei.r, aö( þyrffi Gjafatímlnn væri á enda
og nú yrðum við að standa á
Að því er fyrri léiðina varð-
aði mætti nefna markaðsleit,
aukna samkeppnishæfni o. fl.
og vafalaust gætum við aukið
útflutninginn.
Til þess að hafa hemil á
gjaldeyriseftirspurninni hefði
með ýmsum þjóðum margt
verið reynt, svo sem minni
fjárfestingu, afgreiðslu fjarlaga
með tekjuafgangi sem ekki er
notaður þegar, aðhaldi með
lánsstofnunum áð því er varðar
útlánsstarfsemina, og með
hækkun vaxta. Öllu þessu
fylgdu óþægindi, sem þó væru
léttbærari en að búa við skil-
yrðislaus höft.
Eiga ekki samleið.
Ráðherrann kvað þess sjást.
merki, að peningastraumurinn
í landinu væri vaxandi og benti
það til aukinnar verðbólgu,
eins og sakir standa.
„Getum við haldið því frjáls-
ræði, sem við höfum fengið?“
spurði ráðherrann. „Verður
sama okið lagt á þjóðina — og
verður þá unnt að losna við
það aftur?“
Ráðherarnn svaraði þessum
spurningum með því að segja að
þrátt fyrir utanaðkomandi áhrif
væri mest undir sjálfum okkur
kbmið. Þjóðin mætti ekki láta
þá menn ráða stefnunni, sem
trúa á höftin — ög þeir menn
væru til og í ábyrgðarstöðum
í þjóðfélaginu, sem ekki hefðu
losað sig við þá barnatrú.
„Eg álít, að við getum haldið
því frjálsræði, sem við höfum
fengiðýef rétt er að farið. Verzl-
unarstéttarinnar er fyrst og
fremst að vaka yfir því, að
haftastefnan komist ekki á
aftur.“
Ráðherranum var þökkuð j
ræðan með almennu lófataki. j
Næstur tók til máls Eggert |
margir finna þar liti sem þeir
helzt kjósa sér, en auk þess
geta menn samkvæmt sérstöku
litakorti, sem á eru 180 lita-
sýnishorn, blandað grunnlitina
samkvæmt þeun leiðbeiningum
sem á spjaldinu eru gefnar, og
þannig fengið úr hinum marg-
breytilegustu litum að velja,
svo að fullyrða má, að hver geti
’valið sér liti eftir smekk og geð-
þótta.
Éins og áður var getið er
framleiðslan nýhafin og eru 6
af fyrrnefndum 24 grunnlitum
komnir á markaðihn, en hinir
væntanlegir á næstu vikum.
En verðbólga og frjáls verzl-
un gætu aldrei átt samleið til
lengdar.
Verðbólguna yrði að stöðva,
en það væri hægara sagt en
gert, en ráðherrann kvaðst
þeirrar trúar, að hægt væri að
halda verðbólgunni í skefjum,
ef menn sæju hættumerkin í
tíma og gerðu viðeigandi ráð-
stafanir.
Kristjánsson, formaður Verzl-
unarráðs, og þakkaði viðskipta-
Verksmiðjustaðurinn.
Verksmiðja fyrirtækisins er
á ágætum stað sunnan Skerja-
fjarðar, skammt frá Hafnar-
fjarðarvegi. Grunnflötur húss-
ins er 250 fermetrar. Það er
bjart og vistlegt, en þyrfti að
vera stærra, enda verður það
stækkað þegar er fjárfestingar-
, leyfi fæst. — Nú þegar vinna
hjá fyrirtækinu 9 manns.
málaráðherra sérstaklega og j
öðrum ráðherrum Sjálfstæðis- Hvaða nýjungar
flokksins fyrir að hafa leyst eru j vændum?
viðskiptaf jötrana af þjóðinni. | „Gúmmílakkið, sem eg vék
Höft og skömmtun værú þjóð- aú) verður í 12 litum, enn-
arplága, og væri það ekki hagur fremur er í ráði að framleiða
verzlunarstéttarinnar einnar að nýjar tegundir af sparsii, og
þeirri plágu hefði verið af létt.1 grUnnmálnirigu á múrhúðaða
Hitt væri svo annað mál, að Veggi o. fl. Eru tilraunir svo
aukið frjálsræði hefði veitt vel a veg j^omnar, að þetta mun
verzlunarstéttinni olnbogarúm' allt koma a markaðinn bráð-
til starfs fyrir eigin og þjóðar- iega_'
hag'. „Þegar öll höft hafa verið
afnumin mun þjóðinni vegna
bezt,“ sagði hann að lokum.
Tóku fundarmenn undir þau
orð með almennu lófataki.
Framleiðsla gúmmímáln-
ingar hafin hérlendis.
Fraanieidd hjá h.f. Málningu,
som er nýlega tekið tii starfá.
Fyrir nokkrum dögum kom Péturssyni, sem fyrir nokkru
innflutningurinn væri jafn svo
að segja alla mánuði ársins, en
aðalgj aldeyristékj urnar kæmu
aðallega síðari hluta ársins. :
Erfiðleikar ,í>. •./
utanríkisviðskipta. 11
Þá vék ráðherrann ,npk)í| Jm
orðum að viðskiptunum við
einstök lönd svo sem Brazi-
líu, sem við hefðum við-
eigin fótum — greiða fyrír
þarfirnar með því, sem við
öflum.
Til þess að brúa bilið
mætti fara tvær leiðir:
1. Auka útflutninginn.
2. Hafa hemil á eftirspum-
inni eftir gjaldeyri.
á marka'ðinn hér í bænum
fyrsta framleiðsla nýrrar máln-
ingarverksmiðju, sem Málning
h.f. hefur sett á stofn og stað-
sett er í Kópavogshreppi, sunn-
an Skcrjafjarðar.
Markið er framleiðsla hvers-
konar nútímamálningar, en
megináherzla lögð á fram-
leiðslu gúmmímálningar, en hún
hefur ekki verið framleidd áður
hér á landi.
Málning h.f. var stofnað hinn
16. janúar s. 1. og skipa stjórn
þess: Gunnar Pétursson form.,
en meðstjórnendur eru: Bald-
Vin Einarsson forstj. og Björn
: Halldórsson fofstj. Fram-
kvæmdastjórar eru Kolbeinn
Pétursson og Magnús Teitsson.
Félagið er stofnað til frám-
leiðslu á hvers konar nútíma
málningu og verður lögð höfuð
áherzla á nýjungar í málning-
argerð.
Að sjálfsögðu krefst það
mjog mikils starfs ög undir-
búningsframkvæmda að koma
málningarverksmiðju sem rek-
in er samkvæmt fyllstu nú-
tímakröfum, í það horf sem á-
formað er, og verður því í
byrjun lögð megináherzla á
framleiðslu fárra tegunda og
byrjað á framleiðslu gúmmí-
málningar, og kvíarnar færðar
út smám saman.
Tíðindamaður frá Vísi hefur
skoðað húsakynni verksmiðj-
Lumar og haft tal af Kolbeini
Er nokkur reynsla fengin
á gúmmíniálningunni?
„Reynsla á gúmmímálningu
er nú orðin talsverð hér á landi,
og í sambandi við þá gúmmí-
málningu, sem við höfum fram-
leitt getum við fullyrt, að bæði
fagmenn og aðrir, sem hafa
reytn hana, eru ánægðir með
hana. Um þessa framleiðslu
sem aðra mun svo frekari
reynsla tala sínu máli. Að sjálf-
sögðu fara fram mjög ná-
kvæmar prófanir á allri fram -
leiðslu verksmiðjunnar, áður
en hún er látin á markaðinn,
svo að örugt sé að gæðin verði
100%“
Hvernig verður
sölu hagað?
„Málningarverksmiðjur hér
hafa selt framleiðslu sína nær
er heim kominn frá Bandaríkj-
unum, en þangað fór hann í er-
indum fyrirtækisins. Kolbeinn
kvað m. a. að orði á þessa leið:
Fyrsta l'ramleiðsla
Málningar h.f. er nú komin
á markaðinn. Nefnist hún Spred
Satin gúmmimálning, en
gúmmílakk frá verksmiðjunni J eingöngu eftir þyngd, en við
er væntanlegt á markaðinn höfurn tekið upp þá aðferð, ið
bráðlega. Gúmmímálning hefur
aldrei áður verið framleidd hér
á landi, en gúmmímálning
Málningar h.f. er framleidd eft-
ir nýjustu amerískum aðferð-
um.
Úr 180 litrum
verður um að velja.
Grunnlitir verða 24 og munu
selja alla lagaða málningu í
lítratali. og teljum við það
hagkvæmara bæði fyrir fram-
leiðandann og alla, sem nota
lagaða málningu.
Þeim, sem málningu nota, er
hagur í því sökum þess, að t. d.
1 lítri af hvaða málningu sem
er þekur alltaf sama fermetra-
flöt, en 1 kg. þekur að sjálf-
Verksmiðjuhús Málningar h.f.