Vísir - 13.06.1953, Blaðsíða 1

VI
«3. árg.
Laugardaginn 13 júní 1953.
131. tbl.
A.-Berlín skiptir um svip.
V.-Þjóðverjar tortryggja ráð-
stalanír kommúnista.
Einjkaskeyti frá AP. —
Bonn í gærkvöldi.
I Vestur-Þýzkalandi er litið
srneð nokkurri tortryggni á
stefuubreytinguna í Austur-
Þýzkalandi, en ríkisstjórnin þar
feefur tekið til greina tillögur
kommúnistaflokksins, sem birt-
ar voru í gær.
I Vestur-Þýzkalandi er litið
svo á, að með stefnubreyting-
unni sé stefnt að því:
1. Að stöðva flóttann til V.-
Þýzkalands.
2. Að hafa áhrif á kosning-
arnar, sem fram eiga að
fara í V. Þ. innan tíðar.
Golfeinvígið stóð
i meira en hálf-
an sólarhring.
Úrslitaleikurinn í Firma-
keppni Golfklúbbs íslands
verður háður kl. 2—4.30 í
dag. Er þegar vitað, að heild-
verzlun Haralds Árnasonar
verður í úrslitunum, en þeg-
ar þetta var ritað, var ekki
vitað um leikinn að ööru
leyti.-------Annars hefur
verið háð harðasta einvígi,
sem um getur í sögu golfs-
áns hér á landí, um miðja
vikuna. Kepptu þá dagblað-
ið Vísir — Haraldur Bjarna-
son — og Verzlun O. Elling-
sen — Ingólfur Isebarn —
samtals í meira en hálfan
sólarhring, áður en einvíginu
lyki. Á þriðjudag léku þeir
36' holur og voru jafnir að
þeim loknum, og daginn eft-
Ir kepptu þeir frá kl. 7 að
kvöldi þar til kl. 3,39 að
morgni — hálfa níundu klst.
— en þá lauk einvíginu með
sigrl Vísis eftir 88 holur.
1 Grotewohl forsætisráðherra
hefur boðað í ræðu, að hundruð
um skólakennara, sem vikið
var frá störfum, eða fluttir voru
til, sé frjálst að hverfa aftur
að sínum fyrri störfum. Rík-
isstjórnin telji nauðsynlegt að
þeir geri það, vegna kennara-
skortsins í fyrsta lagi, og eins
vegna þess, að þettá muni verða
til að bæta sambúðina milli A,-
og V,-Þýzkalands. Þeir eiga að
verða aðnjótandi fulls skoðana-
frelsis um stjórnmál og aftur-
kölluð er fyrri ákvörðun um, að
Marxisminn skuli lagður til
grundvallar kennslu í háskól-
um.
Þá hefur verið tilkynnt, að
í gistihúsum og veitingahúsum
Austur-Berlínar sé nú heimilt
J að taka móti gestum frá Vest-
| ur-Berlín, og er þegar farið að
leyfa að sýna myndir, sem sýnd
ar hafa verið í V.-Berlín, en
bannaðar í austurhlutanum.
50.000 ha. orkuver
fullgert í Svíþjóð.
St.hólmi. — Nýtt 50,000 ha.
raforkuver hefur verið tekið í
notkun í Svíþjóð.
Er orkuver þetta við Ljusn-
an-á í N.-Svíþjóð, framleiðir
300 millj. kvst. á ári og kostax
rúmlega 130 millj. ísl. kr. Með
vatnsjöfnun verður afl stöðv-
arinnar síðar aukið í 75 þús.
ho. (SIP).
Uppeldismála-
þingið hófst
í gær.
Uppeldismálaþingið var sett
í gærmorgun í forsal Melaskól-
ans að viðstöddum forseta ís-
lands, hr. Ásgeiri Ásgeirssyni,
menntamálaráðherra, Birni Ól-
afssyni, og nokkuð á 2. hundrað
kennara ,og uppeldisfræðinga.
Formaður sambands íslenzkra
barnakennara, Arngrímur Krist
jánsson skólastjóri setti þingið,
en aðalviðfangsefni þess verð-
ur: íslenzkt þjóðerni og skól-
arnir.
Að lokinni þingsetningu flutti
Björn Ólafsson menntamálaráð
herra ávarp, próf. Einar Ól.
Sveinsson flutti erindi og telpna
kór (9—10 ára telpna) Mela-
skólans söng undir stjórn frú
Guðrúnar Pálsdóttur.
Kl. 2 e. h. í gær hélt þingið
áfram og flutti dr. Broddi Jó-
hannesson þá erindi.
Forsetar þingsins voru kjörn-
ir þeir Hervald Björnsson skóla
stjóri í Borgarnesi og Guðjón
Guðjónsson skólastjóri 1 Hafn-
arfirði.
Þingið heldur áfram í dag og
verður þjóðminjasafnið þá vænt
anlega skoðað undir leiðsögn
safnvarða. — Þinggestir munu
einnig skoða Listasafn ríkisins
undir leiðsögn Jóns Þorleifsson-
ar listmáiara.
Er þetta í fyrsta sinn, sem
opinber mannfagnaður fer fram
í hinum glæsilega forsal Mela-
skólans.
Vélar Sogsvirkjimar lilbúnar
til prófunar um miðjan ágúst
Yerkinu miðar vel áfram, væntan-
lega lokið í haust, samkvæmt áætlun.
ISiokkw greni
haffaí fundizf.
Nokkur greni fundust í síð-
ari grenjaleitinni, en þau hafa
ekki öll verið unnin.
Upplýsingar eru ekki enn
fyrir hendi um leit allra, en
greni fundust m. a. í Hvassa-
hraunslandi, nálægt Bláfelli og í
Kjós.
Grenið í Hvassahraunslandi
mun hafa verið unnið. í því
f undust 7 yrðlingar. — Grenja-
ieit Tryggva í Miðdal og hans
tnanna bar ekki árangur, að því
er Vísi var tjáð í símtali við
Miðdal í gær síðdegis.
53 hvalir veiddir.
Hvalveiðarnar hafa gengið vel
að undanförnu og hafa nú veiðzt
samtals 53 hvalir.
Hafa þær gengið öllu betur
en í fyrra það af er. — Hinn
18. júní í fyrra höfðu veiðzt 58
hvalir. Eins og áður hefur verið
getið hófust veiðarnar nokkr-
um sólarhringum síðar í ár en
í fyrra.
Framkvæmdum við Sogs-
virkjunina hefur miðað mjög
vel áfram undanfarið, og má
gera ráð fyrir, að farið verði
að prófa vélar hennar upp úr
miðjum ágúst.
Vísir hefur átt tal við Jakob
Guðjbhnsen verkfræðing, og
ferigið hjá honum nokkrar upp-
lýsingar varðandi orkuverið
mikla, sem senn er fuilgert aust
ur við Sog.
Þessa dagana er unnið af
kappi að því að koma fyrir raf-
vél — hinni fyrri af tveim. —
Hins vegar er ekki eins langt
komið að setja upp rafbúnað (
ýmislegan. Hér eru nú staddir
tveir bandarískir verkfræð-
ingar, og mun annar fylgjast
með uppsetning rafvélanna, en
hinn rafbúnaðarins. Enn frem-
ur er hér þýzkur sérfræðingur,
sem á að setja upp stíflulokur.
Byggingarvinnu er langt kom.
ið, og undanfarið hefur verið
unnið að því að sprengja frá-
rennslisgöng frá jarðgöngunum
miklu að farvegi Sogsins. Er
sprengingarvinnu langt komið,
en jafnframt er unnlð að steypu
vinnu þar, til þess að treysta
bakka frárennslisganganna.
Jakob Guðjohnsen taldi, að
sennilega mætti hleypa vatni á
um miðjan ágúst og taka þá til
við prófanir á vélunum. Sogs-
virkjuninni verður svo vænt-
anlega lokið í haust, eins og
gert hefur verið ráð fyrir.
Á vegum Sogsvirkjunarinnar
vinna nú um 50 manns við upp
setningu véla, rafbúnaðar og'
annars, en á vegum Fosskraft
vinna um 130 manns .
Stjórnarkreppan
í Frakklandi.
París (AP). — Miðstjóm
Kóttæka flokksins franska hef-
ur heimilað André Marie að
gera tilraun til myndunar rík-
isstjórnar með þátttöku sem
flestra stjórnmálaflokka.
André Marie hefíTT' þegar rætt
við marga stjórnmálaleiðtoga,
þeirra meðal Pinay, Rene-May-
er og Bidault, sem ýmist fengu
ekki traust þingsins eða h~fn-
uðu boði um að reyna (Pinay).
Það dregst þar til í dag, að
Auriol forseti fái lokasvar
Andre Marie.
Rabbað við eiitn frændann að vesíán:
Aður blossuðu Heimskringla og Lög-
berg upp, ef þau voru látin santan.
Nu er ekki sami kraftur í skömmunum og áður,
„Eg hef verið að klípa mig í allan dag, og mér finnst ekki
að eg sé kominn til Islands. Þegar eg hrökk upp í flugvélinni á
leiðinni, hélt eg alltaf, að eg væri í rekkjuvoðunum heima. Eg
finn áreiðanlega ekki, að eg sé kominn heim, fyrr en eg er
kominn norður í Evjafjörð, sem eg yfirgaf fyrir 40 árum.“
^ Þannig komst Rósmundur
Árnason frá Elfros í Saskat-
chewan í Kanada að orði í fyrra
kvöld, er tíðindamaður Vísis
rabbaði við hann í fagnaðar-
hófi því, sem íorsætisráðherra
hélt frændum okkar frá Vest-
urheimi. Og Rósmundur hefur
sennilega mæit fyrir munn j
flestra, sem þarna voru komn- ;
ir — þeir voru varla búnir að
átta sig á því, að þeir væru;
komnir til gamla landsins. En j
þó. vissu þeir það, og það var 1
fögnuður á andlitum þeirra og
eftirvænting, því að þeir eiga
eftir að sjá margt og mikið
næstu vikurnar.
Rósmundur er sextugur að
aldri, og sér það ekki á hon-
um að öðru leyti en því, að hann
er orðinn gráhærður. En hann
er kvikur og léttur í lund. enda
mun hann vera mesti æringinn
í hópnum — strákurinn eins og
einn ferðafélaginn komst að
orði.
Fjórum sinnum 13.
„Fórstu vestur með f jÖIskyldu
þinni?“ spurði tíðindamaður-
j inn.
„Nei, ég varð m. a. samferða
' Adam Þorgrímssyni, sem hafði
j verið kennari minn um vetur-
1 inn, en foreldrar mínir fóru síð-
j ar. Við vorum 13 saman, lögð-
1 um upp 13 — 1913 — og kom-
um til Winnipeg réttum mán-
uði síðar, 13. júní Það eru því
fjórum sinnum 13 í ferðasög-
unni minni vestur um haf “
„Og nú stundar þú búskap á
sléttunum miklu?“
„Já, ég á all-stórt land, en
rækta það ekki allt — það er
að segja, ég hvíli akrana til
skiptis. Það er dálítill runna-
gróður á jörðinni líka.“
Við frekari spurningar kem-
ur í ljós, að „runnarnir“ eru 30
feta há tré.
Kornrækt —
engar skepnur.
„Er ekki talsverður munur á
búskapnytm þar og hér?“
„Jú, vissulega. Annars stunda
ég einungis kornrækt, og hef
engar skepnur, bý heldur ekki
á jörðinni. Eg fiuttist til Elfros,
þegar koma þurfti börnunum
þremur til mennta. Veturinn er
hvíldartími fyrir kornræktar-
bændur, en annars er maður
ákaflega frjáls við kornrækt-
ina, getur verið latur eða dug-
legur eftir því, hvernig á manni
liggur.“
Það þarf eldspýtu.
Rósmundur fær . alltaf biöðin
vestur, svo að hann er vel heima
í stjórnmálum okkar, og honum
finnst meiri kraftur í skömm-
unum hér en Heimskringlu og
Lögbergi vestra.
„Það þarf eldspýtú til að
kveikja'í þeim nú orðið,“ segir
hann brosandi. „Áður fyrr
þurfti ekki annað en að setja
þau saman í stóna, og þá taloss-
uðu þau upp samstundis. Nú
geta þau legið saman svo vik-
um skiptir, án þess að hitni í
þeim, hvað þá meira.“
Balkanbandala^
að komast u.
Aþena (AP). — Gríski land-
varnamálaráðherrann hefur
skýrt frá því, að samkomulag
hafi náðst á Aþenufundinum
um sameiginlegar varnir.
Fundinn sátu fulltrúar Grikk
lands, Tyrklands og Júgóslavíu,
sem hafa gert með sér vináttu-
og varnarbandalag.
Rætt um hlutlaust
svæði í Kóreu.
Tokyo (AP). — Sambands-
liðsforingjar í Kóreu komu
saman á klst.fund í gær.
Samkvæmt Norður-Köreu-
fregnum er viðræðuefnið marka
lína sú, sem hlutlausa svæðið
miðast við. Er erfitt að ná sam-
komulagi um tvö atriði, en
skammt að bíða lokasamkomu-
lags, eftir fregnum þessum að
dæma.
Riíssum send
skilaboð.
París (AP) , — Kunnugt varð
í gærkvöldi, að ríkisstjórnir
Bretlands, Bandaríkjanna og
Frakklands hafa gengið frá nýj
um orðsendingum til ráðstjórn-
arinnar rússnesku.
Orðsendingarnar eru sam-
hljóða og er lagt til, að því er
talið er, að ný tilraun verði
gerð til þess að ná samkomu-
lagi um friðarsamninga við
Austurríki.
Fyrir skömmu neituðu Rúss-
ar að taka þátt í fundi vara-
manna forsætisráðherra Fjór-
veldanna á fundi í London um
sama mál, en lögðu til, að reynt
væri að ná samkomulagí, eftir
venjulegum diplomatiskum leið
um.