Vísir - 13.06.1953, Blaðsíða 4

VÍSIR
Laugardagirtn 13. júní 1953.-
.
'VÍSXR
DAGBLAÐ k j Ritstjóri: Hersteinn Pálsson. Auglýsingastjóri: Kristján Jónsson.
Skrifstofur Ingólfsstræti 3. Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F. Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3. Símar 1660 (fimm línur). Lausasala 1 króna. Félagsprentsmiðjan h.f.

Þar sem verkalýðurtnn ræiur.
VTvað mundu Sigurður Guðnason — annar maðurinn á lista
kommúnista við' kosningarnar eftir hálfan mánuð — og
helztu fylgifiskar hans í Dagsbrún segja við því; ef hér væru
sett þau lög, að hægt væri að neyða verkamenn til að vinna
ótakmarkaða aukavinnu? Og ekki aðeins yngstu og hraustusíu
verkamennina, heldur yfirleitt alla karla undir 60 ára aldri og
allar konur, sem hafa ekki náð fimmtugsaldri?
Sennilega og eðlilega mundu þeir og allir aðrir reka upp
ramakvein, og efna samstundis til verkfalla, til þess að fá
slíkum þrælalögum hrundið með mætti samtaka sinna. En
menn geta ekki alls staðar farið þannig að, og til dæmis ekki í
Tékkóslóvakiu, þar sem nýlega voru sett lög, er fjölluðu ná-
kvæmlega um það, sem sagt er hér að ofan. Þar getur enginn
verkamaður, sem unnið hefur sína 48 stunda vinnuviku, neitað
því að vinna aukalega á vinnustað sínum — eða einhverjum
öðrum — eins margar stundir til viðbótar og stjórnarvöldin
telja nauðsynlegt.
Þar sem Tékkóslóvakia er eitt alþýðuríkjanna, þar sem
verkalýðurinn hefur sjálfur völdin (!), er þetta vitanlega harla
gott. Og slík lög mimdu hiklaust verða sett hér á landi, þætti
þess þurfa, ef svo ræri, að kommúnistai' næðu hér völdum.
Þess vegna má enginn maður, sem vill njóta sjálfsögðustu
mannréttinda, greiða kommúnistum atkvæði við næstu kosn-
ingar. Þeir, sem greiða kommúnistum atkvæði tilkynna, að
þeir sé fúsir til að vera réttindalausir þrælar.
Fyrirsögnin ber árangur.
■Fvað þykir jafnan kostur, þegar menn eru stuttorðir og gagn-
orðir, segja mikið í fáum orðum, hæfa i mark með
meitlaðri setningu. Þetta tókst Tímanum um daginn, þegar hann
notaði eina setningu af vörum Rannveigar Þorsteinsdóttur í
fyrirsögn á ræðu hennar: „Eg get borið höfuðið hátt, því að eg
hef staðið við mín stóru orð.“
Orðin höfðu verið stór og mörg, sem Rannveig mælti í
kosningabaráttunni 1949, og með þessari einu setningu, sem
Tíminn dró svo út úr ræðu hennar og notaði í fyrirsögnina,
voru menn minntir á dugnað- þingmannsins. Og þessi eina
setning hæfði markið vel, hún hæfði það. svo, að hvarvetna
varð hlátur, þar sem hún var höfð yfir. Slíkra áhrifa hafði ekki
verið vænzt, þegar þessi gullvæga setning var gripin á lofti af
Tímamönnum, en þannig fer fyrir mönnum, þegar þeir eru
blindir á eigin kosti ög halda, að allir aðrir sé vankaðir eins og
þeir sjálfir.
Reykvíkingar mega vera Tímanum þakklátir fyrir þenna
skerf blaðsins í kosningabaráttunni. Fjandskapur blaðsins og
Fx-amsóknarmanna yfirleitt gagnvart Reykjavík hefur verið
slíkur frá stofnun flokksins, að menn áttu ekki von á þessu
drengskaparbragði — að sjálft flokksblaðið gerði mest til þess
að fella Rannveigu Þorsteinsdóttur — sæi svo um, að fyrsti
þingmaðurinn, sem kosinn er fyrir flokkinn í Reykjavík, verði
einnig sá síðasti!
Hræddir við Sjalfstæðisflokkinn.
4 Iþýðublaðið er nú farið að talra upp orðbragð Þjóðviljans,
og er það í samræmi við það, sem Vísir hefur haldið fram,
að kratar hefðU byrjað kapphlaup við kommúnista, þegar þeir
kusu Hannibal foringja sinn á síðasta ári. Nú er Alþýðublaðið
farið að nota orð eins og fasisma og annað í þeim dúr, þegar
talað er um Sjálfstæðisflokkinn, svo sem gert var í fyrradag
í forustugrein blaðsins. Og.menn mega vera vissir um það, að
meii'a mun á eftir koma, þegar það rennur smám saman upp
fyrir krötunum, að þeirra bíður geigvænlegur ósigur.
„Og hvað halda menn, að tæki við, ef ihaldið fengi hreinan
meirihluta og stjórnaði upp á sitt eindæmi, eins og það biður
um?“ spyr blaðið að endingu í greininni. Það tæki til dæmis
við, að úti væri um möguleika Alþýðuflokksins til að verzla
og gera kaup á sviði stjórnmálanna, útvega mönnum sínum
feit embætti fyrir stuðning við þingmál og þar fram eftir
götunum. Það mupdi yerða ein afleiðingin, sem Alþýðuflokk-
irm mundi snerta. og hann óttast vafalaust mest. Hann þarf
ekki að. óttast „nýfasisma“ af hendi „íhaldsins" nema í þeirri
mynd, að hann mundi verða „stikk-frí“ næsta kjörtímabil eins
og hann hefur verið það á hinu síðasta.
A hinn bóginn mundi meiri festa komast á þjóðmálin, ef
Sjálfstæðisflokkurinn næði hreinum meirihluta, og þess vegna
eiga allir góðir menn ajö vínna aðj$igx'i;hans,: , ; r . 'öuM
Einar Pétursson á fleytunni, sem „Isl. Falk“ tók herfangi á
Reykjavíkurhöfn 12. júní 1913. (Texti og mynd eftir litprent-
uðupóstkorti frá 1913.)
40 ár í gær frá fánadeg-
inum — 12. júní 1913.
Fregnin iór eins og elcliir
í sinu iiin land allt.
I gær var „fánadagurinn“
— 12. júní.
j Þann dag fyrir 40 árum gei'ð-
ist sá atbux-ðux-, sem varð til
þess að öll þjóðin sameinaðist
| í baráttunni fyrir því, að Is-
lendingar eignuðust sinn eigin
fána. Um atburð þennan birtist
efth'fai-andi fregn í Visi 12. júní
11913:
YFIRGANGUR DANA
VIÐ ÍSLAND.
I morgun bar svo við, að
Einar Pjetursson (bróðir
Sigurjóns glímukappa) var
að róa lijer um höfnina. sjer
til skemmtunar í blíðviðrinu,
og hafði íslenzka fánann í
stafni. Veit hann ekki fyr
til, en hann er eltur af
inönnuðum bát frá danska
herskipinu Fálkanum, sem
lijer liggur á höfninni.
Fálkamenn kalla til hans að
stöðvast og segja honum svo
að fara út í herskipið að tala
við yfirmanninn. Þar er
Einar yfirheyrður og síðan
sleppt (í bráð?), en flagg-
inu er hann sviftur.
Eflaust sætir sá, er liefur
ábyrgð á tiltækinu, liegn-
ingu fyrir yíirgang þennan.
(Sjá Hegn.l.: 108. gr.).
íslenzki fáninn var hinn blá-
hviti fáni (hvítur k’ross.á hlá-
um grunni), sem hafin var bar-
átta fyrir sem fána íslands, og
oi’kti Einar Benediktsson til
. hans hinn fagra fánasöng, „Til
fánans“ (Rís þú, unga íslands
{í-nerki), sem helgast hefur is-
(lenzka fánanum, er þjóðin fékk
viðurkenndan 1918.
Almenn mótmæli.
I Fregnin um fánatökuna fór
eins og eldur í sinu um allt
land. Um allan bæinn var uppi
fótur og fit. Bláhvíti fáninn var
dreginn að hún á hverii stöng.
Þingmenn Reykjavíkur boðuðu
! til boi'garafundar í Barnaskóla-
J portinu, og var þar meira fjöl-
t menni saman komið, en hér
hafði áður sezt, mótmæli sam-
þykkt frá þingmönnum og til-
(laga frá Bjarna frá Vogi, um
að hér eftir „verði einungis ís-
lenzkur fáni dreginn á stöng
jhjer í bænum og væntir (fund-
urinn) þess, að svo verði um
land allt“. — Gengið var að
minnisvarða Jóns Sigurðsson-
ar og sungin ættjarðarljóð, og
að því loknu safnaðist mikill
mannfjöldi á Skansinuni, er
„varð alþakinn mönnum og
þar sungin ættjai'ðarljóð“.
Síðdegis kom út aukablað af
Vísi með nánari fréttir og mun
það fyi'sta axlkablað, sem gefið
hefur vei-ið út hér á landi.
í aukablaðinu var m. a. frá
því skýrt, að nokkrir menn
hefðu mannað bát og farið á
honum út að varðskipinu og
haft 8 íslenzka fána á lofti, og
„mátti þar kenna alþingismann
einn, ritstjóra og dómkii'kju-
prest“, en í „sama mund réri
Sigui-jón glímukappi út á
kappi’óðrarskekktu þeirri, er
fyri' var getið, og hafði fána í
stafni“.
Lögreglustjóra
færður fáninn.
Lagði nú gufubátur frá vai’ð
skipinu, en lét bátana afskipta-
lausa og stefndi að bæjar-
bryggjunni. Var yfirmað'ur
varðskipsins í bátnum og hafði
með sér „hinn upptekna fána
og fæi'ði hann lögreglustjóra“,
en hélt síðan í stjórnarráðið ,,að
tilkynna tiltækið og heyra álit
þess“. — Er skipherra gekk
niður bryggjuna á leið' til skips
voru fánar á báðar hendur
honum, en fyrir miðri bryggju
mikill fáni, en er skipherra
gekk undir hann varð' hann að
lúta lítils háttar, og laust þá
upp fagnaðarópi í þyrpingunni.
„Annars höfðu allir vei’ið frem-
ur þögulir, varð hvergi vart
ærsla eða óláta, heldur hvíldi
hátíðleg alvara yfir öllu.“
Varðskipsforingin, sem -með
lögleysu sinni vai’ð til þess að
vekja þjóðræknisölduna, er fór
um bæinn og allt landið, vegna
fánatökunnar, var að allra dómi
maður prúður og skylduræk-
inn, og þótti mönnum leitt, að
honum skyldi hafa orðið þetta
á.
Löngum hafa ýms simagjÖId
þótt há hér i bæniim, og einkum
kvartar fólk undan þvi, hve dýrt
sé að flytja 'síma húsa á milti,
jafnvel þótt fíutningurinn taki
engan tirna, annan en að bera
símaáhaMið á milli. Merk kona
liér í bæ liringdi til min fýrír ,
tveini dögurn, og spurði mig :«S
því, hvernig stæ'ði á því, að flutn-
jngsgjald fyrir sima væri (100
króniir, þótt simi hefði áður vcr-
ið i lnisiiiu, og um enga aðra
vinnu hefði verið að ræða ca
tengja áhaldið á nýja staðn-
um.
Allir greiða jafnt.
Síminn nnin láta alla greiða
jafnt, hvort sem um mikla eða
litla vinnu cr að ræða. Kostar
símaflutningur innanbæjar 60í)
krónur, hvort sem þörf er á þvi
áð vinna lengi við innlagningti
eða ckki. En það skal játað, að
skrítið er það, að þurfa að greiða
600 krónui' fyrir sama og enga
vinnu, eins og þegar sími er flutt-
ur í hús, þar sem sími var áður,
og settur kannske á sama stað,
svo allar leiðslur eru til, og vinn-
an er aðcins tengingin.
Prentpappír til umbúða.
Kona kvartar undan þvi, að
sums staðar noti kaupmenn prent
pappír til umbúða, og á þó ekki
við fiskkaupmenn, sem lengi hafa
notað blaðapappir. Telur hún
það mestu óhæfu að notaður sé
prentpappír utan um t. d. dýran
fatnað. Þetta er auðvitað rétt,
þegar hægt cr að fá umbúðapapp-
ír, þá er engin afsökun fyrir
liendi. Þegar um viðkvæman fatn_
að, og kann.ske hvitan eða ljósan,
að ræða, er ekki útilokað að prent
sverta komi i liann. Annars niumi
ckki vera mikil brögð að þessu,
og ættn viðskiptavinir að kvarla
við kaupmanninn, þar sem það
tíðkast. Mér finnst það ekki geta
verið leyfilegt, þegar enginn
skortur cr á umbúðapappír. Öðru
máli gegnir, þegar hann er ófá-
anlegur ,eins og stundum hefur
kornið fyrir.
Hljómskálagarðurinn.
Og loks hefur mér borizl þriðja
kvörtunin, sem eg hef verið beð-
inn að koma á framfæri. Nú er
verið að vinna i Hljómskálagui ð-
inum, og finnst mörgum ekki
nægilega smekklega þar frá hlut-
~ I unum gengið. Hljómskálagarður-
inn er kominn til ára sinna, en
ár frá ári er liann samt alltaí
eins. Hann virðist litlum fram-
förum taka, einkum er þar allur
trjágróður lágvaxinn og kyrkings
legur. Telja menn, að ýmislegt
| Iiljóti mega gera til þess að prýða
Þenna reit bæjarbúa, meira held-
i ur en gert er. T. d. þar sem slétt-
að liefur verið sunnarlega i garð-
inum hefur ekki verið farið með
valtára yfir svo jarðvegur er þar
allur í hnökrum. Yonast menn
til að garðurinn verði nú samt
gerður sæmilega úr garði á þessu
sumri. — kr.
Kleppsholt!
Ef Kleppshyltingnr þurfa
að setja smáauglýsingu i
Vísi, er tekið við henni Í
Verziun Guðmundar H.
Afbertssonar,
Það borgar sig bezt að
auglýsa í Vísi.
Spakmæli dagslns:
Tungan er sverð kvenna, enda
láta þær það sjaldan ryðga.
Gáta dagsins.
Ni'. 447.
Sólar varminn sýður það,
svo það höndin brýtur.
Fótur hraustur títt það trað.
Trútt þess munnur nýtur.
Svar við gátu nr. 446:
Beizli.