Vísir - 02.07.1953, Blaðsíða 8

Þeir lem gerast kanpendor YÍSIS cftir
10; hvers mánaSar fá blaSiS ókeypu til
mánaðamóta. — Sími 1660.

WEMMM
breyttasta. — Hringið í síma 1660 og geriit
áskrifendur.
Fimmtudaginn 2. júlí 1953.
Gullstrandarbúar ætla að æskja
sjálfsforræbis af Bretum.
Og vilja líka breyta nafni landsins.
London (AP). — Gullstrand-
arbúar hafa verið nýlenduþjó'ð
Breta í 75 ár, en eru nú reiðu-
búnir til að verða sjálfum sér
ráðandi.
Nýlendustjórnin mun á
inorgun fara þess á leit við
þingið, að það ræði ályktunar-
tillögu um að þess verði óskað
við Breta, að nýlendunni verði
veitt sjálfsstjórn. Bretar hétu
því, að þetta sltyldi gert, fyrir
fveim árum, svo að ekki er um
neina nýja bólu að ræða. ;—
Lofuðu Bretar þessu í stjórna -
skrá sinni fyrir nýlenduna, og
nýlendumálaráðhena Breta,
Lyttelton, hefur einnig látið
svo um mælt, að hann muni
taka öllum málaleitunum. ný-
lendubúa með góðvild og reyna
að leysa hverskyns vanda
þeirra.
Nýtt nafn.
Það voru brezkir landkönn-
uðir, sem gáfu nýlendunni
nafnið Gullströndin endur fyr-
:ir löngu, og um .leið og ný-
. lenduþingið ræðir beiðnina til
Breta, mun verða rædd tillaga
tim að nafni landsins verði
fereytt, er það fær sjálfsforræði.
Yilí nýlendustjórnin, að landið
verði nefnt Ghana.
Breytingar þær, sem gerðar
:mundu verða, yrðu m.a. í því
fólgnai', að enginn Breti yrði í
mýlendustjórninni, en nú eru
þeir þrír. Landstjóri mundi
•verða sem áður, en völd hans
takmörkuð að miklu leyti'. Þó
réði hann lögreglu landsins,
Austurríkismennirnlr i
Þingvallaför í dag.
Austurrísku knattspyrnu-
mennirnir fóru í dag í boði bæj-
arstjórnar Reykjavíkur austur
fyrir fjall í skemmtiferð.
Er ferðinni heitið til Þing-
valla, um Sog og Hveragerði
og á fleiri fallega staði þar
eystra. Þeir koma í kvöld aft-
ur til bæjarins, en annað Itvöld
keppa þeir móti Akranesi. Gera
xnargir sér vonir um, að það
vei'ði skemmtilegasta keppnin
við Austurríkismennir.a,
Á mánudagskvöldið kemur
keppa þeir sinn síðasta leik. hér
og hefur komið til tals að þeir
mæti þá „pressuliði".
svo og ýmsum „utanríkismál-
um.“
Þingið yrði aukið, þannig að
þingmenn yrðu 105 en ekki 85
eins og nú. íbúar landsins eru
samtals 4 milljónir.
Deild í SVFÍ
efnir til „jsjóS-
hátíðar
u
Umferiarbanni
aflétt í A.-Beriín.
Berlin (AP). — Rússneski
hernámsstjórinn í A.-Þýzka-
landi hefur aflétt umferðarbann
inu í Austur-Berlín frá og með
deginum í dag.
I nýrri orðsendingu rússneska
hernámsstjórans til hernáms-
stjóra Vesturveldanna segir, að
forsprakkar óeirðarmanna, er
handteknir voru, hafi játað, að
þeir hafi fengið vopn, benzín, Nýlega gengu Everest-fararnir á fund Tribhuvans konungs
senditæki o. fl. hjá bandarísk- Nepal. Konungur er f*miðju, á vinstri hönd hans Nepalmaðurinn
um liðsfoiingjum í V-Þýzka- Xensing, á hægri hönd konungs Nýsjálendingurinn Hillary,' en
við afleiðingum allrar ólöglegr- lengst tú Vlnstrl er for,ngl lelðanffurslns’ Huní ofursU‘
ar starfsemi þar, sem miðar að
því að vekja sundrung og koma
af stað óeirðum. — Talið er, að
svar við þessum ásökunum
mur.i leiða í ljós, að þær hafi
ekki við neitt að styðjast.
Óvenju imikil
ölvun í bæntfm
Ovenju mikið er um ölvun
hér í bænum þessa dagana, og
hefur lögreglan átt mjög ann-
rikt að aka drukknum mönn-
um heim til sín eða í ölvunar-
klefa stöðvarinnar.
Má heita, að ölvunarklefar
lögreglustöðvarinnar séu alitaf
þétt setnir ,og fá færri húsa-
skjól þar en þyrftu. Þó hefur
ekki komið til alvarlegrá rysk-
inga eða meiðsla vegna ölvunar,
nema í fyrrinótt, að maður
var fluttur í slysavarðstofuna
og þar gert að meiðslum, er
hann hafði hlotið er árás var
gerð á hann af ölóðum manni.
Þá var ölvaður maður tekinn
á reiðhjóli í fyrrinótt, fararskjót
inn tekinn til varðveizlu, en
manninum leyft að fara heim
til sín.
Loks braut ölvaður maður
brunaboða á húsinu nr. 18 við
Laugaveg. Sást til mannsins, en
lögreglumenn handtóku síðan
mann, sem grunaður er að hafa
brotið brunaboðann og er mál-
ið í rannsókn.
Vaimalafldsskóiinn fullgeriur
að utan fyrir veturinn.
Hann er fyrsti samskóli heillar sýslu hér á
landi — tekur til starfa haustid ’54.
í sumar verður gengið frá
nýja skólahúsinu að Varma-
landi
utan.
Stafholtstungum að
Norræna blaHamannasambandið
heldur ársjting í Reykjavík.
Ársþing stjórnar norræna1 ekki verið talið fært að halda
blaðamannasambandsins verð-1 þingið á íslandi. Að þessu sinni
ur háð hér
viku.
Þingið sitja 17 fulltrúar Dana,
Þarna er verið að koma upp
fyrsta samskóla fyrir heila
sýslu hér á landi. Mun nú
tryggt, að skólinn geti tekið til
starfa haustið 1954.
Tíðindamaður frá Vísi hefir
átt tal við Stefán Jónsson
námsstjóra og fengið hjá hon-
um eftirfarandi upplýsingar:
Bygging skólahússins var
hafin snemma vors 1952 og var
unnið að henni allt sumarið.
Var húsið gert fokhelt og var
þessu verki lokið í október
sama ár. Þá var unnið að hita-
leiðslu í kjallarahæð hússins.
Byggingarkostnaður við þessar
framkvæmdir allar varð um 1
milljón og 200 þús. krónur.
Síðastliðinn vetur féll vinna
ag mestu niður sökum fjár-
skorts, þar sem allmjög' stóð á
framlögum frá ríkissjóði.
Lán fengið
til bváðabirgða.
Nú hefur byggingarnefnd
I tekist að fá allhátt bráða-
Aldursflokkar
skiptast á.
Skólinn tekur í heimavist
40—50 börn, en í skólahverfinu
öllu — sjö sveitum —- eru nú
skólaskyld alls um 80 börn,
miðað við slcólaskyldu 10 ára-.
Er því áætlað, að 10 og 11 ára
börn verði í skóla annan mán-
uðinn, en 12 og 13 ára hinn
tímann.
í byggingunni verða íbúðir
fyrir skólastjóra og einn kenn-
ara, svo sem fyrr er getið í
Vísi, er fyrirhugaðri skólabygg-
ingu var allítarlega lýst og gerð
grein fyrir því mikla átaki á
sviði skólamála, sem hér er um
að ræða.
N.k. sunnudag heldur slysa-
varnadeildin Sigurvon hátíð-
legt aldarfjórSungsafmæli sitt
og hefur mikinn viðbúnað undir
fjölbreytt liátíðaliöld í tilefni
afmælisins.
Hefur Vísir heyrt, að ætlunin
sé, að afmælishátiðin verði
jafnframt eínskonar þjóðhátíð
fyrir Suðurnes.
Hér er um merkisafmæli að
ræða, bæði af því að þetta er
fyrsta slysavarnadeildin, sem
stofnuð var utan Reykjavíkur, ,
en einnig vegna þess, að það
má þakka deildinni og slysa-
varnasveit hennar, að engin
slys hafa orðið vi'ð ströndina á
hennar svæði allan starfstíma
hennar. Þarna var áður hið •
mesta hættusvæði, og hætt er
við að oft hefði illa farið á um-
liðnum 25 árum, ef Sigurvon
hefði ekki verið stofnuð. Hefur
slysavarnasveit hennar marg-
sinnis verið kvödd út, en jafn-
an hefur tekizt að afstýra .Jys-
um.
í Reykjavík í næstu bauðst Bla'ðamannafélag Islands |, • ,, . . v , .
til þess að sjá um þtóghaldið ^ðalan emmg greiðast a
hér, og var því boði vel tekið.1 þessu sumrl vrðbotarframlog
erlendu gestir munu I frá hreppum sýslunnar. Hefur
Finna, Norðmanna og Svía,
svo og 6 fulltrúar íslendinga.
Auk þess munu fimm hinna er-
lendu gesta hafa með r.ér konur
Hinir
dvelja hér nokkra daga, 0glskaPast lofsverður einhugi um
munu þeir ferðast um landið skólamálið í öllum hreppum.
eftir því sem föng eru á, en
. sínar. Fulltrúarnir koma á auk þess hefur forseti íslands
sunnudag með Heklu og Guil-
faxa, en Blaðamannafélag ís-
lands annast móttökur og und-
irbúning hér.
boðið þeim til Bessastaða.
Fulltrúar Blaðamannafélags
Islands á þinginu verða Jón
Magnússon, formaður B. í.,
Þing þessi hafa verið haldin; Thorolf Smith, varaformaður,
til skiptis á hinum Norðurlönd- j Jón Bjarnason, ritari, Valtýr
línum fjórum, en aldrei fvrr Stefánsson, Skúli Skúlason og'
hér, m,eð því að til þessa héfur • Stefán Jónsson.
Er nú áætlað að ganga frá
byggingunni að utan í sumar,
ljúka við hitalögnina og setja
einangrun á útveggi, eftir því
sem fé verður fyrir hendi.
Stöðvist vinna ekki vegna fjár-
skorts er áætlað, að skólahúsið
verði albúið til skólahalds
haustið 1954.
Bretar koma sér upp
fijótandi verksmiðju.
Ný gerð togara, sem komin
er til sögunriar vekur feikna
athygli í útgerðarbæjum Skot-
lands og Norður-Englands.
Spá margir því, að togari sá,
sem nú er kominn til sögunnar,
valdi byltingu í togaraútgeið
Breta,' takist vel til um útgerð
hans. í rauninni er hér um
„íljótandi verksmiðju“ að ræða
enda kalla flest blöðin hann
svo. Togarinn er 2500 smálestir
og' hefur 80 manna áhöfn, að
meðtöldu starfsliði því, sem
gerir að fiskinum og sér um
fiskaðgerðarvélarnar.
Þarna eru ýmsar fiskverkun-
arvélar, sumar að sögn nýjar,
aðrar nýlegar og endurbættar.
Þai'na er fiskurinn flakaðui' og
frystur, útbúinn sem markaðs-
vara, fiskimjöl framleitt og
lýsi o. s. frv.
Háspennuiínan
frá Sogi strengd
i JUII.
Vouir standa til, að unnt
verði að byrja að strengja há-
spennulínuna í sambandi við
Sogsvirkjunina í þessum mán-
uði.
Eins og kunnugt er, verður
háspennulínan ofan jarðar,
strengd á háa stálstaura eða
turna, en hið riæsta bænum eru
þeir komnir upp, eins og veg-
farendur hafa tekið eftir.
Það er byggingafélagið Þór
í Hafnarfirði, sem hefur með
höndum steypuvinnu og gröft í
sambandi við undirstöður stál-
turnanna hérna megin Kolvið-
arhóls, en þar fyrir austan ann-
ast Rafveitan sjálf verkið.
Steypustöðin hefur lagt til
steypuna í undirstöðurnar
hérna megin Kolviðarhóls, en
hún ,,dregur“ ekki lengra
austur, og verður því að koma
fyrir smærri steypustöðvum á
leiðinni. Annars er fljótlegt að
reisa turnana, sem eru fluttir
hinga'ð ósamsettir.
Rafmagnsstjóri tjáði Vísi ný-
lega, að verkið allt gengi sam-
kvæmt áætlun.
100 ár frá fæð-
sngu C. Rhodes.
I þessari viku er aldarafmæli
Cecil Rhodes minnst um allt
Bretaveldi en aðalhátíðahöldin
fara fram í Rhodesiu.
Það var draumur Cecil
Rhodes, að sameina alla Suður-
Afríku undir brezkri stjórn. —
Þær mæðgur, Elisabet drottn-
ingarmóðir og Margrét prins-
essa komu í gær og á morg-
un opnar ekkjudrottning-
in sýningu til minningar um
Cecil Rhodes (sem Rhodesia
dregur nafn af). Þær mæðgur
ferðast því næst um landið
þvert og endilangt, alls 23 þús.
km. vegalengd.