Vísir - 11.07.1953, Blaðsíða 5

Laugardaginn 11. júlí 1953
VlSIR
DLaia g s ssi|; n : PadSk
'uii :
Dánarvottorðið.
Eg vissi að Fernand Crillon þetta niður á eyðublaðið langar réttu
var hraustur og harðduglegur1
náungi. Þegar hann heimsótti
mig upp á ræðismannsskrif-
stofu hi-ökk eg við, svo gjöv-
breyttur var hann orðinn. Eg
hafði aldrei séð hann jafn nið-
urdreginn og þreytulegan
og í þetta sinn, er hann kom til
mín upp á skrifstofuna.
— Það gleður mig, Crillon,
að þér skuluð heimsækja mig,
sagði eg um leið og eg heilsaði
honum. — Hvernig hefur yður
mig til þess að skýra málið of- hann,
ráði.
„við
„Heyrðu,“
erum alltof
sagði .
góðir
urlítið fyrh' yður. — Um leið vinir til þess að skrökva hvor
leit hann á mig, en augnaráð.að öðrum. Hvað myndir þú
hans var starandi og líflaust. —
Karel hrapaði. Það er algengt
í okkar atvinnugrein. Orkideur
vaxa á trjám eins og þér vitið,
og hver sem ágirnist þær verð-
ur að klifra eftir þeim. Eg sá
þegar hann féll. Það var hátt
fall og hann fótbrotnaði á
vinstra fæti, rétt fyrir ofan
öklann. Það var opið brot og
gera við dýr, sem álíka væri
ástatt um og mig núna? Mynd-
ir þú flytja það í bátnum þar til
það væri dautt?“ Þá fékk hann
óráð aftur og sársaukatitringur1 Saga hans er einkennileg. Ef til
liðið frá því er við sáumst síð-1 leggpípan stóð út úr. —
ast? Og hvers vegna kom Þetta er þokkalegt, eða hitt þó
Yoncq ekki með yður? J heldur, varð honum að orði
Það er hans vegna að eg þegar hann sá hvað skeð hafði.
kem, sagði Crillon. Yoncq er — Við erum í slæmri klípu,
dauður. Hann lézt úr blóðeitr- bætti hann við. Og vissulega
un. Svo þagnaði hann augna-! vorum við í klípu og henni
blik. — Ég kem til þess að biðja slæmri. Það var margra daga
yður um dánarvottorð, svo vin-Jferð til næstu Indíánabyggðar.
um hans og ættingjum verði í Og hvernig átti eg að komast
eitt skipti fyi'ir öll gert ljóst
að hann eigi ekki afturkvæmt.
Eg var kominn að því að
spyrja einhvers, en Crillon
tók eftir því og bandaði frá sér
með hendinni. Eg hætti við j
fór um allan líkamann. Eftir
tvær klukkustundir féltk hann
rænu að nýju. „Þú þarft ekki
annað en skilja skammbyssuna
þína eftir það skammt frá mér,
að eg nái til hennar, Fernand,
svo getur þú labbað burtu á
meðan.“ — Eg fer með þig á-
fram niður ána, svaraði eg.
Hann bylti sér í sandinum og
stundi af kvÖIum.
í morgunsárinu reisti eg hann
upp. — Skilurðu það sem eg
segi þér núna? spurði eg. Hann
kinkaði kolli án þess að segja
með Karel þangað? Eina hugs-
anlega leiðin var að flytja hann ’ nokkuð. — Eg ætla að labba
á báti, en það var nógu erfitt' niður með árbakkanum og vita
að koma honum þangað. Það hvort eg get skotið eitthvað í
var orðið áliðið dags er vinur'soðið handa okkur. Eg skil allt
minn fótbrotnaði og við vorum eftir sem þú þarfnast. Eg rétti
spurninguna, því eg vissi aðjlangt inni í frumskóginum. J honum höndina. — Hafðu það
Crillon og Yoncq höfðu verið, Karel var ófær til göngu og það gott, gamli vinur, sagði eg. —
vinir og eg vildi eklti trufla blæddi mikið úr sárinu. Eg tók „Þú sö
sagði eg
Crillon að óþörfu.
— Jæja, Crillon
eftir langa þögn — við skulum ^ hann niður að ánni.
útfylla dánarvottorðið. En eg hrasaði með hann í
þarf að fá hjá yður nokkrar skipti lenti brotni fóturinn á
Eg tók I „Þú sömuleiðis“, svaraði hann.
hann á bakið eins og poka og Þegar eg labbaði mig á burt.
ætlaði að reyna að burðast með frá honum byrjaði að rigna. Eg
Þegar eg var feginn því og fannst regn-
l
fyrsta (ið hressa mig.
Eg vonaði að
regndroparnir, þegar þeir féllu
upplýsingar um hinn látna vin vini mínum í forarleðju. Hann á trjáblöðin og í ána, myndu
yðar. Voruðþér hjáhonumþeg-'sagði ekkert en eg heyrði að deyfa annað hljóð. En eg heyr ji
ar hann dó? J hann gnísti tönnum af sárs- skotið samt.
Eg dró eyðublað fram úr auka. Ennþá ver gekk þetta erj Fernand Crillon þagnaði.
skrifborðsskúffu. — Jæja, við lengur leið. Eg datt með byrði Hann horfði hvasst á mig. —
skulum
Hvað hcfðuð þér gert í mínum Crillon. Hann beið eftir á-
sporum? spurði hann svo. —kvörðun minni, og þá var það
Hefðuð þér skilið hlaðið skot-sem eg sá hræðslusvip á hon-
vopn eftir við hlið sjúks vinarum í fyrsta sinn. Eg tók dánar-
yðar? Eða hefðuð þér ekkivottorðið og skrifaði „blóð-
gert það? — Eg hafði ekki svareitrun" í eyðuna, sem til þessá.
á reiðum höndum og þagði. Þáhafði verið óútfyllt. Eg rétti
rétti Crillon mér dánarvottorð Crillon blaðið og hann las það
Karel Yoncqs. — Einni spurn-sem eg hafði skrifað. Eg sá að
ingu er enn ósvarað, sagði hann. honum létti stórum, hann rétti
— Hver dánarorsökin var. Eg mér hönd sína. — Eg þakka
sagði áðan að hann hafi dáið yð'ur, sagði hann — eg sé það,
úr blóðeitrun. Eg' hikaði and-að þér hefðuð gei't það sama i
artak og horfðist í augu viðmínum sporum.
Susanna hættulega.
P^tir Cjennaine Peaumont.
„Yður langar til þess, að ég eg sel. Viljið þér koma með
segi yður frá honum Papeau. \ mér?“
Eg hafði ekkert tóm til þess.
Það var gallinn. Hefði eg farið
með honum, hefði hann aldrei
komið með „Súsönnu fögru“.‘‘
„Súsönnu fögru?“ spurði ég;
sögumann minn.
„Já, hún var skip í lítilli
flösku. Litið, himinblátt skip,
og á stafninum stóð nafnið með
eldrauðum stöfum: „Súsanna.
fagra“. Töfrandi, lítið skip, og
þegar maður sá það, spurði
maður sjálfan sig, hvernig það:
hefði getað komizt inn í flösk-
una með rá og reiða. Þér vitiö
vafalaust, hvernig slíkum skip-
um er komið inn í flöskurnai,
en enn eru til menn, sem velta
því fyrir sér, og eg var einn
þeirra. „Súsanna fagra“ var
látin á góðan stað með hátíð-
legri athöfn, og nokkrum dög-
um síðar kom eg að Papeau,
þar sem hann var að skoða
gnoðina sína í stækkunargleri.
„Þetta er barkskip,“ sagði
hann. „Eg leit í alfræðabókina
og kann nú nöfnin á hverjit
reipi utan að.“ •».
„Finnst yður
hann
þá byrja. Hvenær
og hvar?
dó
— í september, svaraði Crill-
on —■ þann 21. september.
■—■ Og hvar?
— Ef eg ætti að segja yður
það, yrði eg að fara með yður
mína aftur og aftur, og eg varð
að hvíla mig oft því vinur
minn var þungur og eg þreytt-
ist. Það var orðið dimmt áður
en við komum að bátnum. Um
nóttina varð hann heltekinn af
sótthita. Eg reyndi að binda urn
þangað, þar sem Yoncq liggur fotbrotið í myrkrinu, en varð
grafinn. Við yrðum að fara upp! fljótlega að taka bindið burtu
Tabajozfljótið til Cazemiro og
síðan inn í frumskógana í
stefnu til austurs. Ef þér hélduð
út að ferðast þannig í 18 sólar-
hringa í brennandi. sólarglóð
m.unduð þér vafalau.st komast
í grennd við staðinn þar sem
Yoncq dó. Hvað staðurinn heit-
ir, veit eg ekki.
— Ef til vill sýnið þér mér
staðinn svona hér um bil á
landabréfinu, því að eitthvað
verður staðurinn að heita, þar
sem vinur yðar dó. En sleppum
aftur, því það þvingaði hann
um of, vegna sívaxandi bólgu ■
þrota. Eg fór með hann niður
að ánni og þvoði sárið. Hann
horfði á það og saði: „Nú er
öllu lokið“. Fótleggurinn var
stokkbólginn upp að hné, og
fóturinn beinharður og háll
eins og heflaður og fægður trjá-
bútur. Rauðblár slikjublær var
á fætinum. Eg vissi hvað hann
þýddi, en hafði ekki orð á þvi.
— Eg kem þér til byggða, sagði j
eg. Ferðin gekk ágætlega niður
ána, en þó ekki nógu fljótt. Um
því í bili. Hvað hét hann fullu ha(jegisbilið daginn eftir var
nafni?
— Yoncq, Karel Glenn.
— Hve gamall?
— Þrjátíu og fjögra, sagði
Crillon.
— Atvinna?
Crillon hikaði andartak. —;
Skriíið þér safnari, sagði hann
svo. — Hann safnaði orkideum,
bætti hann við. Eg skrifaði það
á eyðublaðið. , ,
— Banamein? Það var blóð-
eitrun, sögðuð þér?
— Bíðið þér augnablik, bað
Crillon. — Áður en þér skrifið
blái liturinn kominn töluvert.
upp fyrir hnéð, en um kvöldið
var allur fótleggurinn orðinn
eins og sívalningur.
Um kvöldið urðum við að
halda kyrru fyrir, vegna þess
að straumköstin í ánni voru svo
mikil að ekki var viðlit að halda
áfram um nóttina. Eg tók vin
minn,upp úr bápurp l^g^i hann
í mjúkan san'dinn ,og. kynti
bál. Hann var mestalla nóttina
með áróði, en allt í einu fékk
hann fúlla rænu'og talaði með.
vill getið þér séð af þessu húsi,
sem þér hafið nú skoðað, og ég
á að leigja fyrir hann, af því að
ég er gianni hans, hvers konar
maður Papeau er — eða var,
ætti ég kannske frekar að
að segja. Hann var smáembætt-
ismaður, sem hafði getað sparað
dálítið saman. Það nægði sem
viðbót við lítil laun, en var þó
ekki nóg til þess að lifa af, án
þess að njóta_jafnframt laun-
anna. Þér hafið séð, hvernig
húsgögnin eru, myndirnar af
ættingjum Papeaus í svefnher-
bergi hans, svo að þér vitið, að
húsið gat einungis verið í eigu
kyrrláts manns, er gerði litlar
kröfur. En ....
Já, en einn dag leitaði hann
uppi skranbúð. Starfsbræður
hans höfðu nefnilega sagt hon-
um, að gömul húsgögn nækk-
uðu oft í verði með aldrinum og
hann átti nokkur, sem hann
hafði ekki raunverulega not
fyrir. Honum þótti gott, ef hægt
væri að fá nokkurt fé fyrir
þau. Loks sagði hann við mig „Finnst yður ekki,“ sagði:
eitt kvöldið: „Eg ætla að litast hann nokkx-um dögum síðai,
um í St. Ouen, áður en eg sel! „að skip þetta æsi hugmynda-
þau. Þá get eg gert mér gi-ein flugið?“ Það var kominn allt
fyrir verðmæti þeirra, áður en annar svipur í augu hans. Þau
voru orðin skærari og dýpri,
og virtust stara langt út í
fjarskann. Hann strauk flösk-
una eins og eitthvað, sem var
honum hjartfólgið. Nokkrum
dögum síðar sagði hann: „Eg‘
fór í sjóminjasafnið. Já, „Sú~
sanna fagra“ er svo sem ekkert
í. samanburði við það, sem þav
er að sjá“. Og svo lét hann dæl-
una ganga um briggskip, kor-
vettur, skonnortur og klipper-
skip, eins og hann hefði verið
í siglingum frá blautu barns-
beini. Og svo fór hann að venja
komur sínar niður að höfninni,
þar sem hann skrafaði við sjó-
mennina, og fékk að fljóta með:
á dráttarbátum og prömmum.
Það var eftir eina slíka sigl-
ingu, sem hann sagði við mig:
„Við erum báðir kjánar, gamli
minn. Við munum gefa upp'
goluna, án þess að litast um í
heiminum. Sjómaðurinn, sem
hafði komið henni „Súsönnu
fögru“ í flöskuna, hafði senni-
lega heimsótt allar hafnir Ind-
lands, Kína og Japans. Og siglt
um Suðurhöf — heimsótt-
Tahiti! Hugsið y.ður bara annað'
eins og það!“ Eg svaraði: „Þurfú
eg að heimsækja einhverja
eyju, nægir mér alveg að kom-
ast út á ' einhvern hólmann i
-Signu!”'' ' “
En hann heyrði alls ekki orð'
,Að hugsa sér, að þaöi
skuli kannske eiga fyric
Maðurinn á miðri myndinni er sænski morðinginn Karl Bertil ^
Sjögren, sem handtekinn var í Kaupmannahöfn, þar sem hann mín.
hafði framið a.. m.. k. eitt morð.