Vísir - 28.07.1953, Page 5

Þriðjudaginn 28. júlí 1953.
vísin
itlefu ár í fangekum Russa, 3:
ELINDR LfPPER
Móðirin reis á fætur,
að fordæmá son sinift.
fil
Hann hafði trúað á hana og
réttvísi kommúnistafiokksins.
Sögunni um móðurina lauk | Hann hafði trúað
í áfangastöðinni í Vladivostok.' a móður sína.
Hann heyrði að
hvíslaði hás í máli:
sonunnn
þetta kerfi, sem beitt er í öllu
landinu. Þegar mér varð þetta
ljóst tapaði eg allri trú á fiokk-
inn.
Móðirin Iá Itka
undir grun.
kertaljós eftir langan vinnudag. aðist móðirin eftir syni sínum
Móðirin og sonur voru bæði.stolt Og Jpfes kóm þann. Hann var i
hvort af öðru. En þau ifiaíW' Íöffum,'v*fötin. héngu í drusluni
ékki vera að því að láta til- utan á grindhoruðum líkaman-
finningar sínar í ljós. Og enn- um. Andlitið var innfallið og
fremur hefði báðum þótt slík skeggjað, höfuðið álútt og nauð-
.tilfinningasemi vera óviðeig- rakað, augun dauf og sinnulaus.
andi. Þetta var aðeins lotinn skuggi
Þegar hún var komin í fang- af manni — og enginn nema
elsi, þá loks skildist henni hví- móðir hefði getað þekkt son
líkt ranglæti hún hafði haft í sinn í þessari hryggðarmynd.
frammi við son sinn. Sá f-urðu- Hún kraup við girðinguna,
legi atburður, að hún var tekin hendur hennar héldu um vír-
föst fyrir andbyltingarstarfsemi inn.
bliknaði alveg gagnvart ör-1 „Sonur minn! Volodya! Son-
! væntingu hennar yfir því, að ur minn!“ sagði hún grátandi.
hún skyldi hafa brugðist sem' Maðurinn sneri sér við. Hann
En að hún móðir mín — mín móðir. Hún hefði átt að verja horfði hirðuleysislega, hálf-
„Það var tvennt fyrrum, sem eigin móðir,“ sagði hann og hann, þegar allir voru honum dauðum augum á tárvott andlit
eg trúði á — hún móðir mín og hvíslaði svo lágt, að vart heyrð- andvígir, en þess í stað hafði gömlu konunnar. Því næst
flokkurinn. Það stóð aldrei svo | ist, „að hún skyldi svíkja mig hún veitt honum banasárið með sneri hann steinþegjandi frá
illa á fyrir mér, að eg þyrfti að og afneita mér vegna flokksins sínum eigin höndum. Og þegar með byrði sína.
velja á milli þeirra. Þegar eg það hefði mér aldrei getað hún ók í austurátt, í gripavagni,1 „Sonur minn, sonur minn!“
var settur hér inn, þótti mér komið í hug. Ekki einu sinni þar sem hVer tróð öðrum um hrópaði hún þegar hann kom
sem það yrði mjög auðvelt að hér, þar sem fólki lærist að tær, þótti henni sem ski-öltið hægfara aftur ofan hæðina,
sánna sakleysi mitt. En hér hef- . treysta engu og engum.“ í lestinni buldraði stöðugt í 'með fullar fötur af vatni. „Fyr-
ur enginn áliuga fyi'ir sönnuri-| Þó að móðirin hefði afneitað eyi'um hennar og segði: Sonur irgefðu mér! Fyrii'gefðu henni
En eg ætla að segja hana hér,
af því að; hún varpar nokkru
ljósi yfir ástæðurnar fyrir því,
að foreldrar og böi'n, bræður
og systui', eiginmenn og eigin-
konur afneita hvert öðru, eða
fordæma, ef annar aðilinn hefur
verið tekinn fastur. Þetta er
ekki ætíð hugleysi að kenna.
Stundum er það sprottið af ó-
bilandi trú á réttlæti og óskeik-
ulieik fiotósms og nkislogregl- um um sakleysi Sekur! Sekuri 'syni sínum, lá hún undir grun.' minn) sonur minn, barnið mitt mömmu þinni!
unnar (NKVD). : ^ . | hrópa rannsóknadómararnir og Eftir nokki'ar vikur var gerð týnda .... ) Eitt andartak setti hann nið-
„Ei-tu viss ,um, að það hafi halda að öskur þeirra sé sönnun hjá henni húsleit. Komu í leit-j j Vladivostok var áfangastöð ur föturnar, eins og þær væri
vei'ið hún móðir mín?“ spurði fyrir heimskulegum uppspuna irnar tvær bækur eftir Bukhar- og þar fói-u þúsundir fanga um of þungar fyrir hann. Síðan
ungur fangi annan, sem ný- Þeii'ra og álygum. Bai'smíðar in, sem láðst hafði að koma í a hverjum mánuði. Fangabúðir sagði hann mjög lágri í'öddu
kominn var í klefann. | Þeirra og spörk nægðu þó ekki, burtu og voru þær gerðar upp- kvenna eru þar á hæð og um- og rólega: „Eg á ekki lengur
„Það er óhugsandi að mér til að eyðileggja þá mynd af tækar. Bukharin hafði nefnilega hverfis þær er dálítið svæði neina móður. Hún móðir mín
hafi skjátlast," svaraði hún. flokknum, sem eg bar í hjarta verið vistaður í hópi andbylt- mikið ti-aðkað, en gaddavírs- afneitaði mér.“ Því næst tók
„Eg hefi þekkt hana móður mér- E§ sagði við sjálfan sig, iryjarsinna. Þetta voru nægar girðing umlykur það. Fanga- hann föturnar upp og hvarf í
þina síðan í byltingunni. Hún að flokkurinn og Stalin vissu ástæðux; til þess að láta hand- búðir karla eru dálítið neðar á hóp hinna lotnu manna neðar
var einn af áhugasömustu ekkert um, hvað hér væri að, taka hana. Þessi kona, sem á- hæðinni. Á hverjum degi ei'u á hæðinni.
kommúnistum í vefnaðarverk- gerast. Og í einfeldni minni kærð var í nafni öreiganna, var nokkrir karlmenn sendir út t.il
smiðjunni, þar sem eg var verk- skrifaði eg Yeshov, þjóðfulltrú- (iðnverkakona og í hópi þeirra ag Sækja vatn. Þá ganga þeir
fræðingur. Hún vai* feikilega anum> ákæi’anda ríkisins, og almúgakvenna, sem tiúðu að upp hæðina, sem er gróðurlaus
dugleg' kona. En nýlega tók eg Stalin. Eg fékk engin svör. Og flokkurinn myndi gangast fýrir — þar er ekkert nema gadda-
eftir því, að hún hafið breyzt eg komst að þeirri niðurstöðu, því, að til bii'ti hjá verkalýðn- vir 0g á för sinni fara þeir rétt
mikið. Svo var að sjá, sem hún að þessii' nanustu samstai’fs- um, og fiamkvæma diaum hja fangabuðum kvennanna.
0l^jt á einni nóttu. Við gát— menn Stalixrs og Stalin sjalfui’ sosialista, sem hun hafði helgað
um ekki skilið þessa skyndi- myndu vita, hvað hér færi fram. líf sitt. Hún trúði á þetta svo ;;Eg £ enga m«Sður!“
legu afturför, þangað til að því Og ekki aðeins að þeir vissu statt og stöðugt, að hún gerði Hvern daginn af öði'um svip-
jmm^ ag hún bar fram yfirlýs— bað. heldui’ vildu þeir, að það engai' kiöfur til að lifa sjaliii
ingu sína á flokksfundinum. Þá fssri fram og héldi afi'am. Þvi að sei. Lif hennai vai stailið x
fyrst komumst við að því að Það verðum við að hafa í huga, verksmiðjunni og lífið þai.
sonur hennar hafði verið tek- að við erum hér rétt í hjarta1
Moskvu og aðeins fáein skref Hún fylltist lotningxi.
frá Kreml. Og þetta kemur ekki | Það vai- sannkallað afrek,
aðeins fyrir smámenni, sem þegar henni tókst með erfiðis- j
ekkert eiga undir sér; menn, munum að lesa heila bók um i
sem voi'u áður nánir samstarfs- kenningar Marxista. Og hún
menn Stalins,. vei’ða líka fyrir fylltist kynlegri lotningu, þeg- *
þessu, ritari hans og þjóðai’full- ar hún sá son sinn lesa hvei'ja
trúar; menn, sem fyrir skömmu bókina af annari. Hún var inni-
störfuðu við skipan stjói'nar- lega þakklát þeim stjói'narvöld
Næsti kafli:
DÓMURINNN
UPP EFTIR
MÁNUÐI.
KVEÐINN
FJÓRTÁN
wf7t áimi vsa f visi
inn fastur.“
Svik hans
voru sönnuð!
„Hvað sagði hún?“ sagði son-
urinn og titraði.
„Eg er viss um að hún gei'ði
það ekki fúslega,“ svaraði vei'k-
fræðingurinn í afsökunai'i'ómi.
„Hún var svo föl að við héldum
öll, að hún væri veik. Henni
hlýtur að hafa verið það af-
skaplega ei'fitt að fai’a þai’na
upp á pallinn og lýsa yfir því,
frammi fyrir hundruðum fé-
laga sinna, að hún yrði að út-
skúfa syni sínum.“
„Hvað sagði hún?“ spurði
pilturinn.
„Hún sagði, ■ að s’onur sinn
hefði verið tekinn fastur fyrir
sex mánuðum. Og allan þenna
tíma hefði hún vænst þess, að
sakleysi hans sannaðist, að hann
fengi uppreisn og yrði látinn
laus. En hann hefði ekki komið
aftur og.hún gæti því ekki eíað
það lengur, að það hefði saxui-
ast, að hann væri svikari.
Ráðstjórnari’íkjunum værx
engum saklausum haldið
fangelsi og ríkislögi’eglunni
skjátlaðist ekki.“
„Og svo útskúfaði hún mér
opinberlega?“ sagði sönuxinn
lágum rómi.
„Hvernig er það mögulegt, ao
við sem utan fangelsanna er-
um, getum vitað, að svo margiv
saklausir sitji í fangelsi?11
sagðx yei’kfi'æðipgpriiin,: •p.Qiv-
um faúnst hann þurfa enn að
bera í bætifláka og afsaka.
Jörundur frá Akureyri
er aflahæsta skipið.
Þé koma Snæfefl, Edda og Hefga — efnu
skipfn með meira en 3000 mál og tunnur.
Laugai’d. 25. júlí á miðnætti
var afli síldveiðiskipanna við
skrárinnar ásamt honum, svo um, sem gáfu honum tækifæi'i Norðuland sem hér segir:
sem Eiche, Kossioi’, Postyshev til að lesa við dagsljós í bóka- (í svigum er getið aflans á
og Sulimov. Innanríkisfulltrú- söfnum og háskólum, þegar hún sama tíma í fyi'ra).
inn, ákærandi ríkisins og Stalin varð að lesa á kveldin og stauta í bræðslu: 45.176 mál
hafa einir skapað og samþykkt sig gegnum blaðsíðurnar, við (19.403).
breytingum .beim, sem nú hafa verið gerðar á stjórnarskrá Dana, mega konur íverða þar
þjóðböfðingjar, eigi konungur engan son. Hér sést Friðrik Danakonungur með; dætur sínar,
og hefur hin væntanlega drottning Dana lagt handleggina um hálsinn á föður sínum.
I salt: 99.056 tn. (25.607).
í frystingu: 4.666 tn. (4.726).
Fiskifélaginu var kunnugt
um að 146 skip voru fai'in til
síldveiða við Noi’ðurland sl.
laugai'dag, en sennilega bætast
nokkur skip við þessa tölu. Af
þessum 146 skipum voru 138
komin með afla á skýrslu sl.;
laugardagskvöld, þar af voru
103 skip með 500 mál og tunnur
eða meira, en á sama tíma í
fyrra aðeins 39.
Þau skip, sem hafa aflað yfir
500 mál og tunnur eru þessi:
Botnvör puskip:
Jón Þorláksson, Rvk., 1.094.
Jöi’undur, Ak., 3.600. Skallgr.,
Rvk., 1.178. Ti'yggi gamli, Rvk.,
640.
Mótorskip:
Að'albjörg, Akran., 282. Að-
albjöi'g, Höfðakaupst., 660.
Ágúst Þórarinsson, Stykkish.,
1.431. Akraborg., Ak., 2.665.
Arinbjöi'n, Rvk., 694. Arnfinn-
ur, Stykkish., 591. Ársæll Sig-
ui'ðsson, Hafnarfj., 1.784. Auð-
ui', Ak., 964. Baldur, Dálvík.,
2.049. Bjai'mi, Dalvík, 1.926.
Bjarni Jóhannesson, Akranes,
612. Björg, Eskifj., 1.078. Björg,
Neskaupst., 1.549. Björgvin,
Dálvik, 1:608. Björgvin, Keflav.
1.146. Bjöi'n Jónsson., Rvk.,
2.411. Böðvar Akranes, 1.596.