Vísir - 04.08.1953, Qupperneq 4

VÍSIB
ÞriSjudaginri 4. ágúst 1953.
WfSIH
,aöl D AGBL AÐ
(Jfaj j Ritstjóri: Hersteinn Pálsson.
Auglýsingastjóri: Kristján Jónsson.
Skrifstofur Ingólfsstræti 3.
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3. Símar 1660 (fimm línur).
Lausasala 1 króna.
Félagsprentsmiðjan h.í.
Einar Friðriksson
frek MMufranesi-
F. 31. maí 1878. - D. 28. jútí 1953.
Mikiivægur vi&skiptasatnnmgur.
Við fagurlega gerðan Reyðar-
fjörð, sunnanverðan, teygir sig
Hafranes út í fjörðinn, .eins og
lágreistur én traustur veggur
til varnar bátum og skipum,
sem kynnu að leita góðrar hafn-
ar í víkinni vestanverðri. Frá
hamrabeltum til suðurs er af-
líðandi halli til sjávar í norður-
átt, en grænir reitir breiða úr
sér til austurs að landamerkj-
um Kolmúla. Frá Hafranési er
útsýni mikið, hin svipmiklu
fjöll, til vesturs Hólmatindur-
inn sem aðskilur Reyðarfjörð
en
L sunnudaginn tilkynnti utam'íkisráðuneytið, að daginn áður
hefði vei'ið undirritaður í Moskvu viðskiptasamningur milli
íslands og Rússlands, og gilti hann fyrst um sinn til tveggja Qg Eskifjörð) en austast að
ára, en að þeim tíma loknum væri hann uppsegjanlegur með norðanverðu Snæfugl og að
þriggja mánaða uppsagnarfresti. Þegar samningurinn var und- sunnanverðu Halaklettur, en
irritaður, voru meira en tveir mánuðir liðnir, síðan fjögurra nálega fyrir miðjum firði Seley
manna viðskiptanefnd héðan hafði farið austur tíl viðræðna
við fulltrúa stjórnarinnar í'ússnesku um þessi mál.
Undanfarið hefur við og við verið drepið á samninga þessa
í blöðum hér, og varð það eftir að Ijóst var orðið, að auðið
mundi að selja Rússum talsvert magn íslenzkra afurða, svo
sem nú er komið á daginn. Er búið að semja um sölu á einum
þriðja hluta freðfisksmagnins, það er að segja 20,000 smálestum,
og sama hluta af saltsíld þeirri, sem gei't er ráð fyrir, að unnt
verði að veiða fyrir Norður- og norðausturlandi á þessu sumri.
Auk þess hefur svo verið samið um sölu á miklu magni af
sild, sem veiðist hér á Faxaflóa og í nágrenninu eða um helm-
ing þéss afla, sem gert er í'áð fyrir, að komi hér á land á næst-
unni.
Það eru nú fimm ár síðan íslendingar áttu viðskipti við Rússa
er voru hagstæð á sínum tíma, og svo mun einnig vera urr
þau viðskipti, sem nú hefur verið samið um. Er því óhætt að
fullyrða, að mjög sé bjartara fi’amundan á sviði utanríkisverzl-
unar okkar, enda munu íslendingar fá frá Rússum ýmsar
nauðsynjar við hagstæðu verði, svo sem olíur, korn, sement og raúst
þar fram eftir gotunum.
Þar sem hér er um svo mikil viðskipti að ræða, ávarpaði
Bjarni Benediktsson utanríkisráðherra landsmenn í útvarpinu
á sunnudag, er tilkynnt hafði verið um úrslit samninganna, og
og margvísleg önnur fegurð
blasir þarna við auga.
A þessum stað byi'ja búskap
þann 15. maí 1902 Guðrún
Hálfdánsdóttir, dóttir hjónanna
Jóhönnu Einarsdóttur og Hálf-
dans Þorsteinssonar bónda þar,
og Einar Friði'iksson, sonur hjón
anna Önnu Guðmundsdóttur
og Fi'iðriks Þorleifssonar bónda
að Þernunesi. Ungu hjónin
hafa gifzt þennan sama dag.
Þau ætla sér að búa í sambýli
við hjónin Guðbjöi'gu Guð-
mundsdóttur og Níels Finnsson.
Hinn ungi bóndi' sem vakið
hefir á sér eftirtekt fyrir fjöl-
breyttar gáfur, gerðist tafar
maður. Hákarlaveiðar eru
stundaðar á árabáti við Seley
og lúðuveiðar með haukalínu,
. , , * . , . .. * * en að sjálfsögðu einnig þorsk-
gat hann þess, að her yæn um mikxl og goð tiðindi að ræða. veiðar með lóðum Qg handfær_
Hann kvao pessa samninga einnig i fullkomnu samræmi við þa 0 7 ,, -n,.
stefnu, sem hann teldi að rikja ætti 1 utannkisviðskiptum Is- ag ^ver skepna er dæmd til
lendinga. Við yrðum að eiga skipti við sem flestar þjóðir, þar ^
sem við hefðum svo einhæfa framleiðsluvöru, til þess að verða
engri einstakri þjóð háðir í þessum efnum. Hefur einnig verið
þi'áfaldlega frá því skýi't hér í blaðinu, að fulltrúar fslands í
Moskvu hafa á undanförnum árum gert ítrekaðar fyrirspurnir
um það hvort ekki mundi fyrir því grundvöllur af Rússa hálfu,
að þjóðirnar tækju upp viðskipti á ný. Áhugi hefur ekki verið
fyrir því hjá hinum aðilanum fyrr en nú í vor.
En samningar þessir, er hófust jafnskjótt og Rússar til-
kynntu, að þeir væru nú reiðubúnir til viðræðna, kippa einnig
stoðum undan þeirri fjarstæðukenndu staðhæfingu kommúnista,
að jslenzk stjórnarvöld hvorki vildu né mættu eiga skipti við
ríkin austan járntjalds og þá fyrst og fremst 'R.ússa, af því að,
í fyrsta lagi, að við vildum það ekki, og, í. öðru lagi, af því
búið væri að „innlima ísland í hagkerfi Bandaríkjanna'
legðu blátt bann við slíkum viðskiptum. Margt fui’ðulegt hefur
oft heyrzt frá kommúnistum um þjóðmál og heimsmál, og fátt
verið rekið eins kyrfilega ofan í þá og þetta. íslendingar hljóta
jafnan að vilja verzla þar, sem hagkvæmt er, rétt eins og ein-
staklingurinn, og það er það, sem aðilar þessa viðskiptasamn-
ings gera. Hitt fæst svo eins og í kaupbæti, að ein vitleysan
enn er rekin ofan í kommúnista. ,
sinni á. Allt, sem jörðin getur
gefið af sér, er nýtt til fullnustu
samfara því sem hún er bætt
og í’æktun aukin.
Árið 1914 lýkur á Hafranesi
byggingu stærsta íbúðarhúss,
sem byggt hefir verið í sveit á
isfólkið að Hafranesi milli 30
og 40 manns. Um svipað leyti
koma þilju-mótorbátar að
Hafranesi í stað árabátanna.
Það þarf naumast að efa, að
jafn víðsýnn maður, djarfur og
framtakssamur sem Einar Frið-
riksson var, hafi átt drýgstan
þátt í þeim stórframkvæmdum,
sem á Hafranesi áttu sér stað
á þessum ái'um. Skal þó síður
en svo varpað skugga á sam-
býlishjónin, því ekki er annað
vitað en að sambúðin væri óað-
finnanleg og sambúendurnir
samhentir í athöfnum. Um
þetta leyti hafa þau Guðrún og
Einar eignazt sjö börn, en misst
tvö þeirra ung' að aldi’i, en jafn-
framt tekið til fósturs tvö börn.
Sá vei'knaður lýsir betur en
orð hugarfari þessara hjóna og
þreki bóndans. Síðar bættust
þeim tvö böi-n í hópinn.
Þau hjón, Guðrún og Einar,
bjuggu að Hafranesi til ársins
1932, er þau fluttust til Reykja-
víkur og vita kunnugir vel, að
það var þeim ekki sársauka-
laust að skilja við Austurland.
Valt oft á ýmsu um búskapinn
og sjávarútveginn eins og fjöl
möi’g dæmi eru til hér á landi,
jafnvel þótt sá, sem þessar at-
Austurlandi og fluttist heim- . , , , _
,. , , , .. vmnugreinar stundaði, væn
ílisfolkið í hið nyja hus skommu
fyrir jól það ár. Þá er heimil- ’
Framh. á 2. síðu.
ví að
;v" {-ÚM
Mazgt^ et' sktíiiS,
Forvltni apa og maitna swlpssi.
„Stjörnarflokkarnir í uppnámi'"
Jóðviljinn komst að þeirri niðurstöðu á laugardaginn,
Hún e-ædur meira Ehjá öpum esa
! Maðurinn er af öpum kom- | Það hefur þó komið fram, að
inn, segir kenningin. | aparnir reyna ekki að afla sér
í Vísindamenn hafa margir útsýnis, til þess að fá mat ein-
lýst sig andstæða þeirri kenn- göngu, og eitt sinn kom það
jjjóðviljinn komst að þeirri niðurstöðu á laugardaginn, að ingU) en dr. Robert Butlér við fyrir að api var stanzlaust að
■ stjórnarilokkarnir væru „í uppnámi út af tilboði sósíslista háskólann í Wisconsin segir, að opna gluggann í 19 klukku-
ti! Alþýðuflokksins“, og Sjálfstæðisflokkurinn hóti „gengis- ef apar sé.líkir mönnum, þá sé stundii’, en þanpig er frá búr-
lækkun m. m. Allt er þetta vitanlega eintóm vitleysa og mjog það að miklu leyti aðl því er unum gengið,' að apihn heyrir
í samræmi við skelfinguna, sem gripið hefur kommúni'sta eftir forvitni snertir. Dr. Butier he'f- 1 stöðugt umgang fyrir utan. Hon
ófarirnar í kosningunum fyrir rúmum mánuði. Þá sáu þei'r ur undanfarið unníð að merki- um lék forvitni á aé sjá hýað
fiam á það, að þeir höfðu ekki getað stöðvað flóttann, sem hófst legum rannsóknum á þessum þar væri að gerast. Ef apinn
í liðinu 1949, og það þótt þeir hafi verið allra manna „þjóð- „forfeðrum" okkar, og árang- opnaði rétta gluggann 75 sinn-
legastii og sannastir „íslendingar“ síðustu árin. | urinn hefur verið all-skemmti- ' um af hvei’jum 100, taldist hann
Skrif kommúnista um athuganir stjórnarflokkanna á hoi’f- legur. M. a. var api settur í búr hafa meðal gáfur.
um á framhaldi stjórnarsamvinnu bera aðeins vott um eitt — með gluggum með rauðu og| Af því sem framan getur og
þeii vita ekki, hvað er að gerast. Afleiðing þess eru svo bolla- bláu gleiú. Þegar apinn opnaði ýmsu öðru, segir dr. Butler, að
leggingar út í bláinn. Stjórnarflokkarnir hafa ekki talið það réttan glugga gat hann sé um- liklegt megi telja, að forvitni
ómaksins vert að nefna kommúnista í bréfaskiptum sínum, hverfið í 30 sek. Ef apinn er hafi sterkari tök á hegðun apa
því að svo gersamlega hefur þjóðin gert rauðliða „stikk-frí“. j mjög skarpskyggn og opnar oft- en hungur, þrosti og kynhvat-
„Góftvilja ‘tilboð kommúnista til krata hefur aðeins vakið ar rétta gluggann, fær hann ir. Sem dæmi má nefna, að api
onnar frekar glugga til þess að
um sjá rafmagnsjárnbraut þjóta
leggist af fúsum vilja niður við trog kommúnista og bíði þess, lit á glugganum, sem veitir út-) fi'am hjá, en gluggann á matar-
að hnífnum verði þrugðið á barka hans. . , , ..sýnið i’• / , búrinu
Þegar É6 fékk |um
sTÓRA..
Eins og getið var um í síðasta
þætti og síðan staðfest hér í
blaðinu daginn eftir, veiddist
32 punda lax í Laxá í Þingeyj-
arsýslu um fyrri helgi. Til við-
bótar því, sem frá hefur verið
skýrt um þennan laxahöfðingja,
þykir rétt að greina frá nokkr-
um atriðum, sem veiðimenn a.
m. k. munu gjarnan vilja vita.
Fiskurinn veiddist á Suður-
eyri við Hólmavað sunnudag-
inn 26. júlí. Hann tók Cros-
j field nr. 2/0 milli kl. 8 og 9 um
morguninn og viðureignin stóð
yfir rúman klukkutíma. Hann
var 118 cm. á lengd, ekki alveg
nýrunninn — veiðimennirnir
töldu að hann hefði gengið í
ána fyrir 2—3 vikum.
Þetta er enn sem komið er,
stærsti fiskur, sem veiðst hefur
á stöng í sumar, og enginn ann-
ar hefur náð 30 pundum svo
vitað sé.
Það er trú ýmsra, sem vel
þekkja Laxá, að í hana gangi
alltaf eitthvað af fiski, sem er
40 pund eða jafnvel meira.
Nokkrir menn hafa sett þar í
fiska, sem telja má fullvíst að
j hafi verið af þeirri stærð, en
þeim hefur jafnan tekist að
losa sig af önglinum áður en til
þess kæmi að hægt væri að
færa í þá eða ná þeim á land
með öðrum hætti. Það má heita
tilviljun, ef hægt er að halda
svo stórum fiskum á stöng, og
ef til vill litla flugu, þar sem
vatn er jafnmikið og margar
leiðir til undankomu eins og í
Laxá. Og ef allir fiskar væru
svo skynsamir, að velja beztu
| leiðina til þess að losa sig úr
■ greipum veiðimannanna, þá
held eg að sumir hefðu fengið
fáa eftir vikuna sína í Laxá.
Sumir reyndir veiðimenn
halda því íram, að stóru lax-
arnir séu vitrari og varfærnari
heldur en þeir smærri. Eftir því
ættu þeir að hafa lært af
reynslunni að sjá við klækjum
veiðimannanna og þekkja
flugur þeirra og aðra tálbeit í
frá því, sem náttúran sjálfur
hefur upp á að bjóða. Þaul ■
reyndur veiðimaður hefur sagt
mér, að hann hafi hvað eftir
annað séð stói'laxa ryðjast fram
fyrir hina, þegar þeir ætluðu að
gína við gerfiflugum hans, og
blátt áfram stjaka þeim frá
agninu, án þess að snerta við
því sjálfir. Ýmsum kann að
þykja það ótrúlegt, að fiskur-
inn hafi vit til þess að verja fé-
laga sína, þótt hann kunni að
vera svo skynsamur, að varast
’ agnið sjálfur, en það eru til svo
mörg ótrúleg dæmi um eðlisvit
ýmsra dýra, að annað eins og
Framh. á 7. síðn
Gáta dagsins
Gáta nr. 479. .. .
Hvað er það í skipi
sem helzt má ráða
víkings vana
og vondra dómenda?
Oft hafa ríkir
af því dóm dregið
grimmilega mjög
og gettu hvað það heitir.
-0/ ÍM ;UI-m ’t-.v / > ,i
Svaiyyið gátu nr,i478.
Smiðjubelgur.