Vísir - 06.08.1953, Side 4
VÍSIB
Fimmtudaginn 6. ágúst 1853.
WISZK.
í
DAGBLAÐ
Ritstjóri: Hersteinn Pálsson.
(• j Auglýsingastjóri: Kristján Jónsson.
Skrifstofur Ingólfsstræti 3.
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Aígreiðsla: Ingólfsstræti 3. Símar 1660 (fimm linur).
Lausasala 1 króna.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Nú eru þeir í vanda.
T-^aö var ekki nema viði því að búast, að kommúnistar mundu
■*- komast í talsverðan vanda, er það kom. á daginn ekki alls
fyrir löngu, að ísland hefði alls ekki vei'ið „innlimað í Mars-
hallkerfið“ eins kyrfilega og þeir hafa löngum haldið fram. ís-
land reyndist ekki fært í sterkari fjötra í þeim ægilegu sam-
tökum en svo, að því tókst svo að segja á svipstundu að losa
sig úr þeim og gera allmikinn viðskiptasamning við Rússa,
sem báðir aðilar munu eftir ástæðum geta vel við unað. Ver
Þjóðviljinn í gær allri forustugrein sinni og miklum hluta
forsíðunnar, til þess að sanna það sem bezt, að viðskiptastefna
utanríkisráðherra hafi beðið algert skipbrot með samningunum,
er gerðir hafa verið við Rússa.
Engum blöþum er um það að fletta, að kommúnistar hefðu
fagnað því mjög, ef ísland hefði alls ekki sinnt því tilboði
Rússa á síðasta vori að gera við þá viðskiptasamninga eða til-
raun til þess að koma á samningum. Það hefði líka mátt notazt
við það, ef slitnað hefði upp úr samningunum í Moskvu eftir
nokkurt þóf. Þetta hefði hvort tveggja verið mikið vatn á
myllu kommúnista, er hefðu þá fengið enn eina „sönnun“ þess,
að íslendingar hvorki ’idu — vegna mannvonzku stjórnarinn-
ar — né mættu — vegna fyrirmæla frá Wall Street — eiga
viðskipti við Rússa.
Á undanförnum árum hefur Þjóðviljinn verið óþreytandi
við að lýsa því fyrir lesendum sínum, hvílíkt ógnarvald væri
saman komið við götu eina í New York, Wall Street, þar sem
nokkrir menn hefðu skrifstofur sínar og stofnanir, og þaðan
væri nær öllum heimi raunverulega stjórnað. Verður vart kast-
að tölu á dálkana, sem Þjóðviljinn hefur birt um þetta efni,
og af þeim hefur mátt skilja, að fúlmennsku þeirra Wall
Street-manna væru engin takmörk sett. Þeir beittu alla menn
óheyrilegum bolabrögðum, og fengju íslendingar ekki sízt að
finna smjörþefinn af drengskap þessarra manna, en alls staðar
kæmu þeir illu til leiðar, og væri enginn maður í heiminum
óhultur fyrir þeim, en smáþjóðirnar auðvitað sízt.
Og svo kemur það skyndilega í Ijós, að ísland getur gert
viðskiptasamning, víðtækan viðskiptasamning, við höfuðfjanda
þeirra Wall Street-manna, Rússa! Hið mikla vald húsbændanna
í New York og Washington er þá ekki meira en það, að íslend-
ingar, sem eru „fáir, fátækir, smáir“, svifta af sér okinu á auga-
bragði og gerast svo sjálfstæðir, að þeir taka sig til og gera
bara það, sem þeim sýnist. Það er munur að vera íslendingur,
þegar svona er hægt að fara að.
Það cr þess vegna ekki að furða, þótt kommúnistar sé nú í
nokkrum vanda. Þarna hafa þeir rembzt eins og rjúpan viö
staurinn, árum saman, við að sýna fram á, að þeir, sem va?ru
einu sinni kömnar í klærnar á Wall Street-mönnum, hefðu verið
„innlimaðir í Marshall-kerfið“, gætu hvorki hreyft hönd né.fót.
Og hú er komin óræk sönnun fyrir því, að þeir hafa farið með
eintómt fleipur um þetta mál um fimm ára skeið eða síðan
viðskiptunum var hætt, af því að Rússum þótti verð afurða
okkar óhagstætt á sínum’ tíma.
Það er gersamlega tilgangslaust fyrir kommúnista að halda
því fram eftir þetta, að íslendingar hvorki vilji né megi verzla
við Rússa. En þeim er vitanlega frjálst og heimilt að halda
áfram að gera sig að viðundrum með slíkum fjarstæðum, ef
þeir eru nauðbeygðir til.
Boðið var ekki þegið.
‘17'ins og mönnum er kunnugt, ganga kommúnistar nú með
einhverskonar samfyikingarkláða, og grípa hvert tæki-
færi sem gefst til þess að bjóða mönnum að hagnýta sér „góðan
vilja“ þeirra til þess að taka höndum saman við þá og starfa
fyrir þjóðina. Fyrstir til þess að fá slíkt boð voru „þjóðlegir“
menn og „íslenzkir“, en það var fyrir kosningar, en nú fyrir
skemmstu færðu kommúnistar sig niður um stig og buðu Al-
þýðuflokknum upp á skipsrúm með sömu kjörum.
Þeirri spurningu var varpað fram hér í blaðinu, hvort Al-
þýðuflokkurinn mundi svo heillum horfinn, að hann léti teyma
sig til slíks samstarfs, þótt ætla, megi, að einhverjir innan þess
flokks væru fáanlegir til þess. Alþýðublaðið hefur hinsvegar
ekki nefnt þetta samstarfsboð — og af eðlilegum ástæðum síð-
ustu dagana — fyrr en í dag, og er kommúnistum svarað óbeint
á þessa leið:
„Einn v'erkglýðsflokkur,— sterk og örugg heild — en lýð-
ræðinu verður sá flokkur.að vera trúr, því að höfuðtakmark
hans er þroskun fólksins. Allir, nema fylgjendur einræðisins,
eru velkomnir til starfa undir merki Alþýðuflokksins".
Stórstúkuþing gerði margar á-
lyktanir gegn áfengisneyzlu.
Vill dómúrsknrð uni 6 inánaða
írestun á lol&un álen^isbiiða.
Stórstúkuþingið, sem haldið
var í Reykjavík 26.—28. júlí
afgreiddi ýms mál og þar á
meðal:
1. Lýsti ánægju sinni yfir
þeirri ákvörðun dómsmálaráð-
herra, að afturkalla heimild til
vínveitinga, sem um getur í 11.
og 17. gr. áfengislaganna, og
telur að sú ráðstöfun hafi sýnt
góðan árangur.
2. Lýsti ánægju sínni yfir því,
að vínveitingaleyfið var tekið
af Hótel Borg, og bendir á hve j
ólíku friðsamara sé nú á kvöld- ;
in við Austurvöll en áður var, |
þegar ölvuð ungmenni ráfuðu
þar fram og aftur fyrir og eftir
miðnætti og telur að Austur-
völlur eigi fremur að vera sam-
komustaður algáðra íslendinga
í hátíðaskapi á hátíðastundum, |
heldur en róstusvæði ölóðra
manna.
3. Lýsti ánægju sinni yfir frá- ■
vísun síðasta Alþingis á á-
fengislagafrumvarpinu.
4. Lýsti ánægju sinni yfir úr- ^
slitum atkvæðagreiðslnanna í
Vestmannayejum, á ísafirði og
á Akureyri, um lokun áfengis-
útsalanna á þessum stöðum, og
telur að úrslitin sýni að ábyrgir
kjósendur óski að vera lausir
við áfengið.
5. Lýsti sig andvíga innflutn-
ingi, bruggun og sölu áfengs
öls, og hverskonar rýmkun á
veitingum og sölu áfengis.
Skoraði á alla lögreglustjóra og
aðra löggæzlumenn, að gera allt
sem unnt er, til þess að koma í
Veg fyrir að lög og reglur um
sölu og meðferð áfengis séu
brotnar. ‘
6. Bendir á þá miklu hættu,
sem stafar af áfengi frá Kefla-
víkurflugvelli, skorar á alla
landsmenn að vera vel á verði
og sýna fulla árvekni og krefst
þess að ríkisstjórnin setji
strangar reglur — og sjái um
að þeim sé framfylgt — gegn
allri misnotkun á því áfengi og
öli, sem er toll- og skattlaust
flutt inn til flugvallarins.
7. Skorar á menntamálaráð-
herra að fyglja fast fram fyrir-
mælum í bréfum hans frá 16.
sept. 1950, um strangt eftirlit í
skólum landsins, með því að á-
fengi sé þar ekki haft um hönd.
8. Lagði fyrir framkvæmda-
nefnd sína að gera nauðsynleg-
ar ráðstafnir til þess að dóms-
úrskurður fáist um ákvæði í
fjárlögum ríkisins fyrir 1953 um
sex mánaða frestun á lokun á-
fengisútsölu þar sem hún hefur
verið samþykkt.
9. Skorar á bæjarstjórn
Reykjavíkur að láta fjarlægja
tafarlaust alla áberandi ölvaða
einstaklinga af umráðasvæði
bæjarins, t. d. Arnarhólstúni og
víðar, sbr. skýlaus ákvæði í VI.
kafla gildandi áfengislaga, þar
sem drykkjuskapur á almanna-
færi er bannaður.
10. Beinir tilmælum til Út-
varpsráðs, að það leyfi ekki
Framhald á 7. siðu.
\Margt er shritió\
Hann varð veru frá öðr-
um hnetti að bana!
IÍE8 ífiðeÍfifiS iil »ð TÍBBS9» VColafillcfiS.
Það hefur verið hcldur liljóít
um „fljúgandi diska“ og verur
frá öðrum hnöttum undanfarna
mánuði.
Fyrir um það bil hálfum
mánuði voru þó íbúarnir í
j Bandaríkjunum, og þá fyrst og
I fremst í Georgiu-fylki, minntir
j á það, að bæði fyrirbærin eru
sögð til. Það birtist nefnilega
í blöð-um þar, að maður nokkur,
er hefði verið á ferð í bíl sínum
skammt frá bænum Austell,
hefði ekið yfir mannveru frá
öðrum hnetti og orðið henni að
bana.
Hafði maður þessi líkið af
förumanni heim með sér og
stakk í kæliskáp matmóður
sinnar, er þótti það hin mésta
ósvinna, en þorði þó ekki að
mótmæla. En blaðamenn allir,
er til þess höfðu tíma frá öðr-
um störfum, og fréttamenn út-
varps- og sjónvarpsstöðva þustu
á vettvahg í stórhópum.
Þeir höfðu upp á ökumanni,
og hann gaf þeim lýsingu á
gestinum frá öðrum hnetti:
Nakinn, hárlaus, karlkyns, 53
sentimetrar á hæð, 4 pund á
þyngd og því,, rniður 11 istéin4.
dauður — liklega af höfuð-
kúpubroti. Og' ökumaðurinn
sagði söguna af slysinu hvað
eftir annað, án þes.s að verða
nokkru sinni tvísaga. Hann
hafði ekið bifreið sinni eftir
veginum, er hann sá framundan
einhverjar smáverur, er urðu
bersýnilega skelkaðar, þegar
þær sáu bílinn, og þustu í átt-
ina til einhverrar ljómandi
þústar. Þar hurfu verurnár all-
ar — nema sú,’ er tekið hafði
verið yfir.
Vísindamenn heimtuðú að fá
að sjá „hinn látna“, og var
ekkert til fyrirstöðu, en þá
kom það strax á daginn, að hér
var um apa að ræða — munk-
apa, sem menn nefna vestra í
daglegu tali. Og af því að ekill
bifreiðarinnar var rakari — svo
og annar förunautur hans ■—•
létu vísindamennirnir þess
getið að apaskrokkurinn hefði
verið rakaður af sérstakri prýði
og ætti sá, er það hefði gert,
hrós skilið.
Þetta stóðst rakárinn ekki, og
sagði alla söguna. Hann hafði
veðjað um það við kunningja
sinn 10 dollurum, að hann
skyldi geta fengið mynd af sér
í: iblöðín; innan i viss ■ tiítna;.- Hann
keypti síðan aþa fyri'r 50 dol'l-
ara, rakaði hann allan og kom
Hu'gur margra snýst um sild-'
ina og Sildveiðarnar þessa dag-
ana, enda nijþg eðlilegt, þar sem
vitað er, að þusundir manna eiga
alla afkomu sína undir því að
ihún veiðist. Aflatregða hefur
verið fyrir norðan undanfarið,
sem aðallega virðist stafa af
slæmu veiðiveðri, en síldin er
kenjótt og erfitt er að eiga við
hana. Hún lætur ekki sjá sig á
yfirborðinu, nema í góðu veðri
og þegar hvessir geta bátarnir
litið atliafnað sig.
Mál og tunnur.
Það var annars ekki beinlín-
is um síldveiðarnar, sem ég ætl-
aði að ræða i dag, þótt það komi
þeim við. Fyrirspurn hefur bor-
izt frá lesanda, þar sem þess er
óskað að gefin sé skýring á þvi
við hvað átt er, er sagt sé að bát-
ur liafi aflað svo og svo mörg
mál og tunnur. Fyrirspurnin er
i bréfsformi og liljóðar á þessa
leið: „Mál og tunnur. í útvarpi
og blöðum er þess oftlega getið
í síldarfréttunum, að eitthvert á-
kveðið skip hafi fengið t. d. 100
„mál og tunnur“. Þetta er sjálf-
sagt gott og greinilegt fyrir sjó-
menn og ýrnsa fleiri, en mörgum
er það óljóst.
Sama magn.
Hvað þýðir 100 mál og tunnur?
Er það sama sem 100 mál og 100
tunnur? Eitt mál sildar er ekki
jafnt einni tunnu síldar, þess
vegna finnst mér fyrrnefnt orða-
lag fremur ógreinilegt, þótt svo
væri, að verðmæti máls og tunnu
væri eitthvað viðlíka mikið. —
Hvað þýðir 100 mál og lunnur
síldar?“ Þannig lýkur bréfinu.
Það var gott að fá þetta bréf, því
ég veit að mörgum hefur farið,
eins og bréfritaranum að vita
ógjörla hvað átt væri við mcð
þessu orðalagi. En i eina tunnu
af saltaðri sild fer álíka rnikið
magn fersksíldar og í sildarmál,
þ. e. 135 kg. Svo það getur vel
staðist, þegar rætt er um veiði
skipa úti á niiðum. ■
Rýrnar um fjórðung.
Fersksíldin rýrnar um nær
fjórðung við söltunina í tunnur
í landi. Aftur á móti er svo stund-
um talað um aflann þannig, að
skipið sé með t. d. 100 tunnur
síldar uppmældar og er þá átt
við 100 kg. í tunnu. Aftur á móti
er verðmismunur mikill á salt-
aðri sild og þeirri, sem fer í
bræðslu. Fyrir saltsíldina fást
157 krónur, en síldarmálið í
bræðslu er greitt með ca. 60 krón
um. Það munar því miklu fyrir
skipin að aflinn, sem þau köma
með sé saltaður, en fari ekki í
bræðslu. — kr.
Spakmæli dagsins:
Sá sem finnur að hann cr
smámenni getur orðið stór-
menni.
Gáta dagsinfe
Nr. 481.
Eitt er með skipi
enn nú fundið,
víst mun það upphaf
til vatna stórra,
engu síður
að ofan né neðan;
stundum verður úr því
stórf júk mikið.
Svar við gátu nr. 480:
Langband.
honum síðan í hel. — Þá var
■ ekki annað eftir en að tilkynna
„slysið“. En rakarinn vann
veðmálið!