Vísir - 11.08.1953, Qupperneq 5

<<
I?ri8judaginn 11. ágúst 1953
▼ ÍSIlt
ELfNDR LIPPER
Elléfif ár f fanfefsitm Rissa, 1:
Allir fangar verða að skila
tilteknum lágmarksafköstum.
Þeir, sem geta það, fá nokkra
greiðsiu fyrir, annars ekki.
MaSur, sem tekinn er til
fanga, verSur þegar að láta af
ínendi allt það fé, sem hann
kann að hafa á sér.
Hann fær kvittun fyrir því,
og getur hann notað hana til
þess að taka út mat eða pen-
inga, tvisvar í mánuði í vista-
búri fangelssins. Má úttéktin
nema 50 rúblum á mánuði. Ef
ættingjar hans geta komist að
því hvar hann er í fangelsi —
en slíkt er miklum erfiðleikum
bundið — mega þeir senda hon-
Fangi, sem vinnur læknis-
störf á fangelsisspítala, verður
að stunda minnst 50 sjúklinga,
þungt haldna. Og hver sá fangi
sem stundar hjúkrunarstörf,
hefur til tekinn f jölda sjúklinga
í sinni vörzlu.
Þegar fanginn vinnur það,
sem áætlað er dag hvern, fær
hann borgun hjá fangabúðun-
um. Upphæðin er mjög mis-
munandi eftir því hvert verkið
er, en hún má aldrei fara frain
úr 150 rúblum á mánuði. Vinm
um 50 rúblur á mánuði. í hin- hann aðeins 90% af því sem
um stóru fangelsum borganna áætlað er fær hann enga borg-
er ekki tekið á móti matar eða * un. Vinni hann fram yfir 100%
fatabögglum; en að þessu leyti hækka laun hans. Til eru þau
eru ekki reglur eins strangár í (störf, sem aldrei gefa fangan-
íninni sveitafangelsum. Áður en' um neitt í aðra hönd, af því
fanginn er fluttur í fangabúð- J að ómögulegt er að vinna eins
irnar er kvittun hans tekin af mikið og áætlunin heimtar. Þar
honum. Meðan hann er á ferð- á meðal — fyrir konur — jarð-
imii er hann alveg peningalaus, högg og mokstur, snjómokstur
en ferðalagið getur tekið einn og heyvinna.
eða tvo mánuði. Og hann er ]
líka alveg félaus á meðan hann Konur hafa víðast
er í áfangabúðum, svo sem sama „rétt“.
Vladivostok — og getur þá dvöl j
hans þar orðið hálft ár eða ■
meira.
Fanginn er
,í reikningi“.
Þegar hann kemur í þrælá-
búðirnar, getur hann tilkyr.nt
fjármáladeildinni þar hversu
mikla peninga hann hafi skilið
eftir, þar sem hann var fyrst í
haldi. Venjulega líður meira en
ár þangað til hann fær peninga
sína flutta frá fangelsinu og í
búðirnar. Hann fær heldur ekki
peningana útborgaða í fanga-
búðunum, en þeir eru færðir
þar á reikning hans. — Getur
hann, á hverjum mánuði, fengið'
útborgaðar 50 rúblur i reiðu fé
og má' hann nota það íe eftir
vild.
Fangabúðirnar, það er ríkis-
lögreglan (NKVD), leigir út
fangana til þess að vinna að
allskonar framkvæmdum fyrir
ríkið. í Kolyma er engin byggð,
nema byggð hinna frumstæðu
Yakúta, og þar er f járhagskerf-
ið algerlega byggt á fanga-
vinnu. Fangar eru látnir vinna
hverskonar verk í Kolyma. —
Fyrir hvern fanga, eða verka-
mann, greiðir fyrirtæki það, er
í hlut á, fangabúðunum á-
kveðna upphæð. Og heimtað er
að, hver'. fangi vinni tiltekið
dagsverk.
Ákvéðinna
afkasta
cr krafizí.
Fangi, sem vinnur í skógun-
um, verður að fella, saga o,
stafia 4(4 til 6 teningsmetrum;
af viði, eftir því hversu þéttur
trjávöxturinn er.
Vinni hann í gullnámunum,
verður hann að vinna að meðai-
tali 20 grömm (0,7 unsur) af
hreinu gulli á dag. Eða koma
með nægilega margar hjólbörur
af sandi úr námunum, svo að J
úr þeirn megi vinna
skíru gulli.
Konur í Kolyma vinna aiia ■
erfiðisvinnu við sömu skilyrði
og karlar, nema í gullnámun-
um. Þar vinna einungis karl-
menn.
Hvað getur fangi i Ko’yma
keypt fyrir peninga sína? —
Vinni hann eins og áætL.nin
krefst, eða meira, getur hann
farið í vistabúrið þrisvar á
mánuði. Þar getur hann keypt
25 únzur (ca. 700 gr.) af brauði
þrisvar á mánuði, ef þaö c-r
fáanlegt. Og 1% úr únsu af
tóbaki, tvisvar á mánuði. En
beri það til, sem mjög er sjald-
gæft, að hánn vinni 50 /o yfir
áætlun, hefur hann rdtt tií að
kaupa tvö pund og þrjár únzur
af brauði þrisvar sinnum í
mánuði, ofurlítið meira en únsu
af sykri og venjulegan tóbaks-
skammt. Og fyrir þel.ia greiðir
hann verð það, sem ák /eðið er
af ríkinu. Ef afköst hans eru
110% getur hann greitt 8,40
rúblur fyrir brauð og 12 rúblur
fyrir tóbak. Ef afköst hans eru
150% eyðir hann 12 rúblurn
fyrir brauð, 12 rúblum í tóbak
og 0,60 rúblum fyrir sykur.
Sé gert ráð fyir að fanginn
vinni sér inn 50 rúblur, sem
algengt er, hefur hann til um-
ráða 30—35 rúblur. Ef hann
vill kaupa eitthvað annað en
það, sem nefnt hefur verið,
verður hann að kaupa það ólög-
lega á svörtum markaði.
Fangabúðirnar leggja hverj-
um fanga til h. u. b. 15 gr. af
lélegri sápu. Kvenfangarnir
nota þvi ætíð eitthvað af pen-
ingum sínum til sápukaupa;
það gera karlmennirnir aldrei.
í það fara h. u. b. 10 rúblur.
Reykingamenn
einir fá tóbak.
Fangarnir selja sína á milli
7 únsui’ (200 gr.)af brauði fyrir
10 rúblur. — Eldspýtustokkur
fullur af tóbaki kostar sama.
Svo fara fram algeng vöru-
skipti: 7 únsur af brauði fyrir
eldspítustokk fullan af tóbaki.
Þeir einir, sem reykja fá að
kaupa tóbak í vistabúrinu. Þeir
sem ekki reykja, fá ekki að
kaupa tóbak, þó að þeir hafi
innt af höndum ákveðin vinnu-
afköst. Þegar nýir fangar koma
í þrælabúðirnar skrásetur fjár-
máladeildin jafnskjótt hverjir
eru reykingamenn og hverjir
ekki. Aðkomumenn grunar ekki
neitt og segja hreinskilnislega
frá því, hvort þeir reykja eða
ekki. Þá byrja samningar.iir.
Það eru líka fangar, sem /inna
í fjármáladeildinni. Þeir kcm-
ast að samningum við þann,
sem ekki reykir, skrásetja hann
sem reykingamann, svo geta
þeir skipt á milli sín .o'if.'-
skammtinum og verzla? með
hann. Þeir, sem lítið reykja
venjast fljótt af því, enda eru
fangarnir megnið af tímanum
tóbakslausir. Þeir hafa þá skipti
Heillaóskir til
happamanns.
Jafnskjótt og einhver í
fangabúðunum hefur fengið
böggul, veit það hver maður og
er þá ausið heillaóskunum yfir
viðtakanda. — Og þeir, sem
fram bera óskirnar, vona hver
um sig' í leyni, að sér verði að
minnstá kosti böðinn vindling-
ur eða þá eitthvað matarkyns.
En viðtakandi hristir höfuð sitt
ráunamæddur á svip og segist
aðeins hafa fengið flík til þess
að skýla sér með — jafnvel þó
fengu \ að ekkert annað en matur hafi
í bögglinum verið. — Tilgang-
urinn er að gera matarvonir
félaganna að engu, þegar í upp-
hafi. Vitaskuld trúa þeir hon-
j um ekki. Þeir skilja að slíkt
staklega ef foreldrarnir höfðu svar er kurteisleg neitun.
bæði verið tekin föst og börnin j Seint um kvöldið heyra þeir
flutt í barnaheimili ríkisins. | skrjáf í pappír út fleti happa-
mannsins og gleymdur ilmur af
á mestu af tóbaki sínu, þó að
þeir raunar kveiki sér í vind-
lingi við og við til þess að véra
ekki kærðir fyrir að hafa þótzt
vera tóbaksmenn. Aðrir, sem
ekki reykja, sjá þá ofsjónum
yfir þessu og öfundast, þar sém
þeir hafa gefið upp tóbaks-
skammt sinn.
í Elgenfangbúðunum átti
svo að heita, að fangarnir
mættu taka á móti bögglum frá
ættingjum sínum. En i-eyndin
var sú að bögglar komu þangað
mjög sjaldan og sama gilti um
sendibréf. Ef menn
fregnir af ættingjum sínum
einu sinni eða tvisvar á ári
þóttust þeir hólpnir. Og sumum
tókst aldrei að komast í sam-
band við fjölskyldu sína, sér-
Alger
ritskoðun.
Öll bréf fanganna voru lesin.
Fangarnir máttu ekki skrifa tuu
lífið í fangabúðunum, ekki um
vinnUna eða um mataræðið, og
þeir máttu ekkert skrifa um
aðra fanga. Nafnið á fangabúð-
unum mátti ekki nefna. Öll
bréfin voru merkt og send
gegnum pósthólf — til dæmis:
Magadan, pósthólf 522, þó að
fangabúðirnar væri í rauninni
500 mílur frá Magadan. Helm-
ingur bréfanna var aldrei
sendur af stað. Ritskoðunar-
menn fangabúðann voru svo
illa læsir, að þeir nenntu ekki
að stauta sig í eggnum bréfin.
En bréf þau sem út voru send
áttu aðra ritskoðun eftir, rit-
skoðun, serrf^framkvæmd var í
Kolyma á vegum hersins. Þar
voru öll bréf skoðuð, líka bréf
frjálsra borgara. Þar hvarf svo
aftur helmingur af bréfunurn,
einnig sökum ófullkomleika
ritskoðunarmanna. Sum bréfin,
sem ritskoðunin sendi út, komu
til skila, önnur ekki. Ráð-
stjórnarríkjasambandið er stórt
og póstþjónustan frámunalega
silaleg og kærulaus. (Engin
bréf má senda til útlanda og
ekki er hségt á neinn annan veg
að koma upplýsingum þangað.
Öll bréf til útlanda frá Ráð-
stjórnarborgurum eru skoðuð
sérstaklega, hvort sem eru frið-
artímar eða styrjaldar).
bjúga líður um búðina. Allir
nasa útí loftið, allir fá vatn í
munninn; þeir andvarpa síðan
og draga brekánin yfir höfpð
sér.
Næsti kafli:
MATARSKAMMTAR
FANGA FARA EFTIR AF-
KÖSTUM ÞEIRRA.
Nýlega sátu 5000 radiuni-fræðingar þing í Kaupmannahöfn, og var sýning í sambandi við það.:
Mjynöin þér að ofan er af einumisýningátrgriþnum — rontgen-tæki, cr getui- íjosmýndað maj
nnslikamann í öllum „stellingum“. j
— Síldveiðiskýrslan
Frh. af 4. s.
Fagriklettur, Hafnarf. 3195
Fanney, Rvík 2913
Faxaborg, Rvík 2021
Fiskaklettur, Hafnarf. 809
Flosi, Bolungavík 1436
Fram, Akranesi 689
Freydís, ísafirði 1468
Frigg, Höfðakaupst. 1082
Fylkir, Akranesi 694
Garðar, Rauðavík 3304
Grótta, Siglufirði 666
Grundfirðingur, Graf. 1606
Græðir, Ólafsfirði 2044
Guðbjörg, Neskaupst. 1311
Guðm. Þórðars., Gerð. 1722
Guðm. Þorlákur, Rvík 1698
Gullfaxi, Neskaupst. 1499
Gylfi, Rauðavík 2785
Hafbjörg, Hafnarf. 1611
Hagbarður, Húsavík 2643
Hamies Hafst., Dalv. 2604
Haukur I., Ólafsf. 3085
Heiðrún, ísafirði 696
Heimaskagi, Altranes 1000
Heimir, Keflavík 2386
Helga, Reykjavík 3987
Helgi Helgas., Vestm. 1255
Hilmir, Keflavík 1328
Hólmaborg, Eskifirði 2661
Hrafnkell,'Neskaupst. 620
Hugrún, Bolungavík 664
Hvanney, Hornaf. 920
Hvítá, Borgarnesi 965
Illugi, Hafnarfirði 1713
Ingvar Guðjónss., Ak. 3503
ísbjörn, ísafirði 505
ísleifur, Vestm. 566
Jón Finnsson, Garður 1812
Jón Stefánss., Vestm. 802
Kári, Vestm.eyjum 2329
Kári Sölm.son, Rvk 2042
Keilir, Akranesi 1579
Kópur, Keflavík 1082 '
Kristján, Ólafsfirði 999 \
Marz, Reykjavík 2295
Milly, Siglufirði 1217
Mímir, Hnífsdal 1465
Mummi, Garður 2407
Muninn II., Sandgerði 1533
Nanna, Reykjavík 1413
Njörður, Akureyri 2237
Nonni, Keflavík 869
Páll Pálsson, Hnífsdal 1179
Pálmar, Seyðisfirði 1477
Pétur Jónsson, Húsay. 2592 -
Reykjaröst, Keflavíto 1521
Reynir, Vestm.eyj. 2061