Vísir - 17.08.1953, Blaðsíða 4

v r s f r
Mánudaginn 17. ágúst 1958
WISIR
DAGBLAÐ
Ritstjóri: Hersteinn Pálsson.
Auglýsingastjóri: Kristján Jónsson.
Skrifstoíur Ingólfsstræti 3.
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3. Símar 1660 (fimm linur),
Lausasala 1 króna.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Vaxaitdi vidsjár og ókyrrð.
Þegar heimsstýrjöldinni síðari lauk fyrir átta árum, létti
mönnum um allan heim, og í löndum sigurvegaranna var
leikslokunum vitanlega ákaft fagnað, þar sem hættulegir fjand-
menn höfðu verið að velli lagðir. Sama hafði verið upp á
teningnum rúmum aldarfjórðungi áður, þegar heimsstríðið
fyrra var til lykta leitt. Þegar bardögum var hætt í Kóreu fyrir
skemmstu, létti mönnum að vísu, en um fögnuð eins og við
styrjaldarlokin, sem getið er hér að ofan, var ekki að ræða.
Vopnahléð í Kóreu er ekki talið rperki þess, að óhætt sé að
treysta því, að friðaröld r'enni' upp, og mannkynið geti vænzt
þess, að enginn verði til þess á næstunni að rjúfa friðinn og
beita ofbeldi gagnvart öðrum þjóðum.
1 Víða um heim eru viðsjár miklar með mönnum, og á mörgum
stöðum þarf ekki nema lítinn neista, til þess að bál kvikni, sem
erfitt kann að vera að hemja eða slökkva. Sums staðar er raun-
verulega um styrjöld að ræða, þótt í smáum stíl sé, og er til
dæmis þannig ástatt í Indókína, og hefur verið um nokkura
ára bil. Önnur óróasvæði eru í nýlendum Frakka í Norður-
Afríku, við Suezskur* og í Iran, þar sem gerð var tilraun til
byltingar um helginu. 1 þess að hrekja Mossadegh forsætis-
ráðherra frá völdum, en hann má nú heita einvaldur þar í landi.
Nær hvarvetna þar sem um ólgu eða átök er að ræða, j
munu Rússar standa á bak við að meira eða minna leyti.
Engum blöðum er um það að fletta, að þeir segja ekki síður
fyrir verkum í Indókína en þeir hafa gert í Kóreu, enda þótt
þeir beiti öðrum fyrir sig á þessum stöðum, og komi, að því
er virðist, hvergi nærri. Styrjöldin í Indókína er Frökkum svo
kostnaðarsöm, að þeir geta ekki varizt kommúnistum þar af
eigin rammleik, heldur hafa orðið að leita til Bandaríkjamanna
um stuðning í vaxandi mæli.
Þar sem styrjöldin þar hefur mergsogið Frakka á síðustu
árum, telja kommúnistar auðvitað heppilegt að gera þeim
skráveifur á öðrum stað einnig, þ.e.a.s. í N.-Afríku, og róa
þess vegna kappsamlega undir þar. Ef allt færi í bál og brand
í N.-Afríku, mundi Frökkum reynast ofviða að standa straum
af bardögum á tveim vígstöðum, fjarhagur þeirra mundi enn
versna og jarðvegur fyrir kommúnismann batna í heimaland-
inu með auknu öngþveiti. Er því áreiðanlegt, að kommúnistar
eru ekki síður að verki að tjaldabaki í N.-Afríku en Indókína.
Engum blöðum þarf heldur um það að fletta, að kommún-
istar eru smám saman að herða tökin, sem þeir hafa á Iran,
því grannlandi sínu, er á við mesta fjárhagsörðugleika að
stríða þeirra ríkja, er hefur ekki þegar verið kippt inn fyrír
járntjaldið. Byltingartilraunin um helgina var gerð af fylgis-
mönnum keisarans, og má líta á hana, sem síðustu tilraunina
til þess að koma á stjórn, er léki ekki landinu beint í hendur
Rússa. Sú tilraun fór út um þúfur, og þess vegna er sennilegt
að næsti stórviðburður frá Iran verði nánari tengsl þess lands
við Rússa. Enginn þai’f að undrast, þótt slík fregn berist út um
heiminn á næstunni.
Það mun óhætt að fullyrða, að þrátt fyrir stefnubreytingu
þá, sem Rússar virðast hafa sýnt á ýmsum sviðum undanfarið,
megi gera ráð fyrir vaxandi viðsjám víða um heim, og þær
verða af þeirra völdum, einn liðurinn í viðleitni þeirra til að
drottna yfir öllum heimi.
Afmæli Reykjavíkur.
T-kað er orðin föst venja að minnast árlega afmælisdags Reykja-
* víkur og er það oftast gert með hátíðahöldum í Tivoli.
Geta menn gert sér þar dagamun eftir því sem veður og aðrar
ástæður leyfa, og stundum hefur eirin liður hátíðahaldanna
verið að kjörin hefur verið fegurðardrottning höfuðstaðarins,
svo sem gert hefur verið að þessu sinni, eins og kunnugt er.
Að þessu sinni kom það fyrir, að lagzt var gegn því opin-
berlega, að efnt væri til slíkra fegurðarkeppni, þar sem ekki
væri aljt undir fegurð andlits eða líkama komið, heldur litu
íslenzkir karlmenn ekki síður á aðra kosti í fari kvenna, er
þeir teldu ekki minna virði. Var það einn af prestum höfuð-
staðarins, er þannig mælti í útvarpið fyrir viku. Munu margir
vera honum sammála að þessu leyti, og svo mikið er víst, að
þótt ábendingar væru margar um fallegar stúlkur, voru þær
fáar, sem fengust til þess að taka þátt í keppninni.
Það er líka spurning, hvort ekki væri viðkunnanlegra að
minnast afmælis borgarinnar með því að heiðra einhvern
borgara, er vel hefur unnið fyrir bæjarfélagið eða aukið hróður
þess með störfum sínum, því að á slíkum mönnum veltyr.gengi
þess en ekki því, hvort hér eru margar eða fáar fallegar stúlkur.
34 íslenzkir kennarar
á norrænu móti.
Alls voru fl-utt 23 erindi á mótinu,
m.a. af Mlfu íslendinga,
Norrænt kennaramót var hald- Brodda Jóhannesson, sem gat
ið í Osló dagana 5.—7. þ. m. og ekki komið því við að fara utan.'
sóttu ‘það 34 íslenzkir kennar- j Höfðu Norðmenn haft mikinn
ar, en alls sátu mótið á fjórða undirbúning undir þetta mót.1
þúsund norrænir kennarar. j Opnun þess fór fram í ráð-
Forseti mótsins var Einar húsinu að viðstöddum konungi j
Boyesen, skrifstofustjóri norska'og ríkisarfa og var flutt ávarp
menntamálaráðuneytisins. j fulltrúar frá öllum Norðurlönd-
Þetta var 16. norræna kenn- unum, og talaði Helgi Elíasson
aramótið í röðinni, en slík mót af hálfu íslenzku kennaranna.
hafa verið haldin frá 1870, og í sambandi við mótið var mikil
var ætlunin upphaflega að skólasýning, þar sem m. a. voru |
halda þau á fimm ára fresti, en sýnd kennslutæki, vinna nem-
sú áætlun hefir ekki staðizt og . enda, kennslubækur og fleira
koma þar til styrjaldir og fleiri I varðandi námið og skólalífið. ’
ástæður. j Þinginu lauk 'f Folkemuseets
Samkvæmt viðtali er Vísir fellespark á Bygdey; þar flutti
átti við Arngrím Kristjánsson Arngrímur Kristjánsson kveðju
skólastj. í gærmorgun var aðal- j af hálfu íslenzku kennaranna,
málefni þessa kennaramóts og ennfremur átti menningar-
„skólarnir og þjóðfélagið“, en fulltrúi norska útvarpsins við-
framsögu í máiinu hafði Tage j al við hann á ásamt einum full-
Erlander forsætisráðherra Svía, j trúa frá hverju hinna landanna.
er heiðraði mótið með því að Fluttu þeir stutt erindi í út-
sækja það og flytja þetta fram-
söguerindi.
Auk þess voru flutt samtals
varpið um skipulagningu skóla
og kennslu í dreifbýlinu, þróun
skólanna þar, hagnýtingu
23 erindi á mótinu af fulltrúum kennslutækja og kennslukrafta
allra landanna. Af hálfu ís- j og fleira þess háttai'. — Ákveð-
lenzku kennaranna flutti Magn- ið var í lok mótsins að næsta
ús Finnbogason framsöguerindi J norræna kennaramót skyldi
og Helgi Elíasson fræðslumála- haldið í Finnlandi að fimm ár-
stjóri flutti erindi eftir dr. ‘ um liðnum.

Fuglar á Reykja-
vikurtjöm.
IJngarnir eiga erfiit
uppdráttar.
Þegar maður leggur leið sína
eftir Tjarnargötu og annars
staðar kringum Tjörnina, þá
rennur manni til rifja, að sjá
sárhungraða andarunga hlaup-
andi að leita að fæðu í grjót-
mölinni á götukantinum og
annars staðar við vatnið í kring
um TjÖrnina, en árangurslaust.
Flestir ungárnir eru þróttlausir
og horaðir. í rokinu um daginn
hafa þeir áreiðanlega týnt töl-
unni, þá fuku þeir og ílæktust
upp á Tjarnargötunni ósjálf-
bjarga. Mæðurnar réðu ekki við
að halda þeim saman, því að
hvergi var skjól að vestanverðu
og lítið annars staðar við Tjörn
ina. Tilvera þessara vesalinga á
tjörninni er langt fyrir neðan
alla aðgæzlu mannanna ög það
í hjarta bæjarins í sjálfum höf-
uðstaðnum- Má það furðulegt
heita, að ekki skuli vera g'ert
j meira fyrir fuglana hvað fæðu
( snertir o. fl. Það væri að skömm
j inni til skárra að flæma þá í
bui'tu af tjörninni fyrir varp-
tímann en áð láta það viðgang-
ast eins og. það er óg hefur
^ verið undanfarið. Þótt fólk sé
stöku sinnum að kasta brauð-
j molum út á vatnið, þá kemur
I það að litlum notum og þó sízt
j fyrir unganá þvi fullorðnu fugl
( arnir flæma þá frá því að ná í
þann mat. Það helzta sem eldri
fuglarnir lifa á mun vera horn-
j síli, en þeim ná ungarnii- ekki
t og þó sízt meðan þeir eru litlir.
, Það 'er óhjákvæmilegt að Lag- 1
fæva þefcta, ogiþað iþarf ekki að
. kosta rriikið, 'það-máetti láta-
grunn trog, t. d. eins í laginu og
síldarfrystipönnur, hér og bar
á hentuga staði við tjörnina með
mat handa fuglunum og gæta
þess að allir ungarnir fái fæðu.
Brauðgerðarhúsin hafa oft
brauðúrgang, sem má bleyta og
mylja handa þeim. í húsum og
hótelum éru oft nógur fugla-
matur sem er afgangs og er ann
ars kastað í sorpið. Ekki væri
þá ónýtt að fá afganga af fisk-
lifur í fiskbúðum til að láta
saman við í matartrogin.
Það mætti kannske segja að
fólk hefði annað að gera en að
vera að stússa við þetta. Því
skal hér til svarað, að það er
svo margt um manninn hér,
yngri og eldri, sem ekkert ger-
ir annað en skemmta sér á kaffi
húsum, bíóum og böllum, og
væri jafngott að það ynni við
þetta mannúðarstarf án end-
urgjalds, t. d. fyrir miðdag
hvern dag, enda gæti það skipst
á um þenna starfa..
Myndi kvenfélag eða eitt-
hvert annað líknarfélag gangast
fyrir þessu sjálfsag'ði verki. En
hvernig er það, er ekki Dýra-
verndunarfélag enn þá til í þess
i ari höfuðborg landsins? Eða
; kannske að fuglarnir tilheyri
ekki þess verkahring? Ann-
j ars væri ráðamönnum bæjarfé-
j lagsins skyldast að sjá um að
| þetta mannúðarstarf væri unn-
ið.
Rvík, 12. ágúst 1953.
Ó. J. H.
MARGT A SAMA STAÐ
<1 VEG 10 - S1MI 33*'
Permanentstofan
Ingólfsstræti 6, sími 41ÖJ).
*
Þegaf IG fékk þann
stDRA..
Eg hef stundum verið spurð-
ur að því, bæði í gamni og al-
vöru, að eg hygg, hvort „sil-
ungadorg“ sé ekki sportveiði
áð mínum dómi. Venjulega hef-
ur sú skýring' fylgt spurning-
unni, að hlutur þessarar veiði-
greinar sé mjög fyrir borð bor-
inn í tímaritinu Veiðimannin-
um — þar sjáist sjaldan á sil-
ungsveiði minnzt. Og núna fyr-
ir fáeinum dögum vék maður
sér að mér á götunni og lét lík
orð falla viðvíkjandi þessum
þáttum mínum hér í blaðinu.
Sjálfur hef ég lítið fengizt við
silungsveiðar — stöku sinnum
gutlað stund og stund í Elliða-
vatni með lélegum árangri —
fæ þetta 2—3 meðan konan mín
veiðir 10—20. Nokkrum sinnum
hef ég farið í sjóbirting, eins
og kallað er, og haft af því á-
gæta skemmtun, þótt veiðin
hafi verið upp og ofan.
Það dettur engum laxveiði-
manni í hug að halda því fram,
að silungsveiði geti ekki verið
ágæt sport, ef notuð em rétt
tæki. Það er áreiðanlega mis-
skilningur, sem fram kom í út-
varpsþættinum um silungsveið-
ar, á dögunum, að laxveiði-
menn reki upp hlátur, ef
minnzt sé á silung. Ýmsir lax-
veiðimenn stunda silungsveið-
ar jöfnum höndum og hafa
mikla ánægju af. Hitt er annað
mál, að vanir veiðimenn munu
fæstir telja það mikið sport, að
draga eins og tveggja punda
bleikju á maðk. Eg get vel trú-
að, að þeir reki upp skellihlát-
( ur yfir slíkri veiðimennsku. Þá
, veiðiaðferð ætti að banna, enda
J er það sums staðar gert, t. d.
(í Elliðavatni. Vatnasilungurinn
hér er víðast hvar svo smár, að
það er ekkert gaman að veiða
hann með grófum tækjum. Ef
hann á að hafa nokkra mög'u-
leika til mótspyrnu, þarf að
nota mjög granna stöng og litlar
flugur. Á nokkrum stöðum eru
þó til stórir fiskar, t. d. í Þing-
vallavatni. Þaðan eru til sögur
um ævintýrafiska, sem haldi
sig á sérstökum stöðum í vatn-
inu og þurfi sérstaka aðferð til
að ná. í bók, sem Stewart hers-
höfðingi hefur ritað, segist hann
vita um mann, sem hafi dvalið
heilt sumar við Þingvallavatn
og rennt einungis fyrir stór-
fiska. Og' með því að nota 10
þumlunga beitu, sem hann
sökkti með 20 pundum ai blýi,
hafi honum tekizt að veiða 27,
29 og upp í 39 punda urriða.
Sennilega þykir ýmsum þetta
ótrúlegt, eins og sumar aðrar
sögur af þessu tagi, en Stewart
telur heimild sína góða. Við
svona stórkarla er vitanlega
nauðsynlegt að hafa stérk tæki,
en þeir hafa líka afíið til þess
að taka á móti og tekst oft að
losa sig úr klípunni, hversu
kænlega sem veiðimaðúrinri fer
að.
Sjóbirtingsveiðar eru ljóm-
andi skemmtilegur leikur, því
hann er mikill baráttu-fiskur
og gefur laxinum ekkert eftir
fyrsta sprettinn, en þol hans
er minna. í sumum ám, t.# d.
Ölvusá, Eystri-Rangá og víðar
austur þar geta menn átt von
á að setja í fiska, sem eru 15—
20 pund og jaínvel meira. Fyr-
ir ; skömmu veiddist t. d. einri
Framhald á 6. síðu.