Vísir - 24.08.1953, Page 4

VlSIR
*77*r. ygjwa|-
Mánudaginn- 24. ágúst 1S5S.
wSsin
DAGBLAÐ
Ritstjóri: Hersteinn Pálsson.
Auglýsingastjóri: Kristján Jónsson.
Skrifstofur Ingólfsstrœti 3.
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VlSIR H.F.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3. Símar 1660 (fiinxn línœr),
Lausasaia 1 króna.
Félagsprentsmiðjan h.f.
70 ára í
Hjörtur Hansson
ktt upniufrui'.
Það mtm á fárra vitorði a?
Hjörtur er prentari að lærdómi,
fyrst og fremst, þótt hann sc
mest kunnur fyrir störf sín við
verzlun og félagsmól.
n
Góð" sprengja í höndum Rússa.
Síðari hluta vikunnar sem leið skýrði Þjóðviljinn hér frá því,
að það hefði verið tilkynnt austur í Rússlandi, að Rússar
hefðu sprengt vetnissprengju, og væri það í fyrsta skipti, sem
slík sprengja væri reynd í heiminum. Til þess að gera lesendum
blaðsins þetta kunnugt, þurfti hvorki meira né minna en fyrir-
sögn, sem teygði sig yfir fjóra dálka og vel það-, og mátti svo
sem af því sjá, að nú væri ástæða til þess að hlakka og vera
sannarlega glaður, eins og góðum „íslendingum“ sæmdi, enda
bar blaðið það með sér. •*:«
Á laugardaginn er Þjóðviljinn enn með vetnissprengjuna
í höndunum, og hefur meira að segja þau orð um þetta nýj-
asta tæki Rússa, að hann — Þjóðviljinn — hefði verið „einn
íslenzku blaðanna um það að skýra lesendum sínum frá þessari
miklu frétt undir hæfilegri fyrirsögn“. En sönnun fyrir þvi,
að þetta var mikil frétt er að sögn Þjóðviljans meðal annars
sú, að Eisenhower Bandaríkjaforseti hefði verið vakinn, þegar
fréttin barst vestur um haf. Þykir Þjóðviljanum að sjálf-
sogðu gaman að geta borið sig saman við Eisenhower, því að sá
maður hefur verið í sirstökum hávegum hafður hjá því blaði
og því ekki leiðum að líkjast.
En orsökin fyrir því, að Þjóðviljinn birti fregn þessa „undir
hæfilegri fyrirsögn“ er vitanlega fyrst og fremst, og raunar
einvörðungu sú, að það eru Rússar, sem vetnissprengjuna hafa
gert. Þar sem þeir eiga hér hlut að máli, horfir það allt öðru
vísi við, en ef það hefði frézt að Malenkov hefði verið vakinn
af værum blundi til þess að hlýða á þau tíðindi, að Banda-
ríkjamenn hefðu reynt vetnissprengju. Þá hefði svo sem ekki
staðið á því að nefna vetnissprengjuna helsprengju, múg-
morðstæki og annað, sem birtist í dálkum Þjóðviljans ekki
alls fyrir löngu. Þá stóð nefnilega þannig á, að Bandaríkja-
forseti gaf skipun um það, að framleidd skyldi vetnissprengja
vestan hafs, og engan grunaði, að Rússar mundu fljótlega
geta tilkynnt um, að þeir hefðu orðið fyrr til.
Það er þess vegna ekki furða, þótt Þjóðviljinn hafi valið
fregninni um vetnissprengju Rússa „hæfilega fyrirsögn“. Þessi
sprengja er neínilega „góð sprengja" þessa stundina, af því að
hún er í höndum vina hinna „íslenzku" við Þjóðviljann. Það
er nefnilega ekki alveg sama, hver hefur það í hendi sér að
drepa milljónir manna á einu augnabliki. Ef það eru Bandaríkja-
menn, er hafa tæki til þess, þá eru slík verkfæri vitanlega
morðtól af vesta tagi, en af því að það eru nú einu sinni Rúss-
ar, sem hafa orðið fyrr til, þá er ekki um annað að tala en að
velja fregninni „hæfilega fyrirsögn“. Minna má nú ekki gagn
gera. Og áframhaldið verður svo sennilega það, að Einar 01-
geirsson ógni íslendingum með vetnissprengjum, eins og hann
ógnaði mönnum með kjarnorkusprengju við útvarpsumræður
á Alþingi hér um árið. En af því að spi-engjan er rússnesk, þá
er vitanlega allt í lagi. Það kemur heim við það, sem Brynjólf-
ur Bjarnason sagði á stríðsárunum, að hér mætti skjóta án
miskunnar, ef það væri aðeins Rússum í hag.
Já, vetnissprengjan rússneska hlýtur að Vera dæmalaust góð
sprengja. Og hún hefur sannað á hinn ákjósanlegasta hátt, hver
hugur kommúnista er raunverulega í friðarmálunum.
Utanfarir íþróttamanna.
Það er orðin föst venja, að íslenzkir íþróttamenn bjóði hingað
hópum erlendra leikbræðra sinna á hverju súmri, og þiggi
af þeim heimboð að launum. Við höfum fengið hingað erlenda
knattspyrnuflokka í sumar og knattspyrnumenn héðan hafa
farið utan, til þess að reyna krafta sína þar einnig. Því miður
hafa íslendingar sjaldnast sótt gull í greipar hinna erlendu
keppinauta, og hafa menn þó ekki horft í peninginn við slíkaú
heimsóknir og ferðalög.
En við höfum einnig sent aðra „íþróttamenn" til annarra
landa, og þeir hafa staðið sig svo vel, að hróður þjóðarinnar
hefur víða farið að verðleikum. Við höfum átt fulltrúa á tveim
skákmótum á erlendum vettvangi á þessu sumri, og á öðru
mótinu, meistaramóti Norðurlanda, varð 18 ára unglingur,
Friðiúk Ólafsson, sigurvegarí. Slíka menn á að verðlauna, og
veita þeim þann stuðníng, að þeir geti fullkomnað sig enn
bétur í íþrótt sinni og haldið áfram að gera íslandi sóma á
erlendum vettvangi. Unglingur, er ætlar að ganga mennta-
veginn, á við margvíslega erfiðleika að etja, ef hann hefur
ekki traustan bakhjarl. ;Opinþerir aðilar eigá að sýna, að þeir
meti afrek Friðriks með því að. v.erðlauna .hann. rausnarlegaj
þegar hann kemur heim nú í vikunni. Annað er ekki sæmandi.
1903 Var hann í Félagsprent-
smiðjunni, sem þá var til húsa
að Laugaveg 4, í eign Halldórs
Þórðarsonar bókbandsmeistara.
Varð hann fljótlega mjög vel
kynntur meðal starfsfélaga
sinna og þeirra skylduliðs, og
heldur þeim vinsældum þann
dag í dag.
Söngelskur varð Hjörtur á
unga aldri, hafði ágæta söng-
rödd sem honum tókst að þjálfa
svo vel, að um langt skeið var
hann einn helzti „sólóisti" bæj-
arins og hélt ,,coneerta“ í „Bár-
unni“, helzta hljómleikahúss
þeirra tírria. Alla sína ævi og
þann dag í dag hefur hann
verið manna hæfastur til að
„taka lagið“, enda hrókur alls
fagnaðar, hvar sem hann fer.
í félagsmálum hefur hann
komið svo víða við, og störf
hans verið svo margþætt, að
enn er ekki kominn tími til
að rekja það. Aðeins skal getið
nokkurra þeirra félagsmála er
hann hefur veitt lið:
Verzlunarmannafélagi Reykja
víkur. Þar hefur hann verið í
stjórn í mörg ár, verið formað-
ur og heiðursfélagi um langt
skeið.
I Good-templarareglunni um
þrjá áratugi. — Sérstaklega
hefur h.ann látið sér ant um hið
þjóðkunna starf templara að
Jaðri, og unnið þar mikið oc
merkilegt starf.
Verið í stjórn og fram-
kvæmdastjórn Reykvíkinga-
félagsins og fl.
Það sem nú hefur verið sagt
er aðeins það; sem á tímamót-
um er talið fram um fyrir-
myndar borgara.
Hitt er ekki minna um vert
að tala, á þessum merku tíma
mótum í lífi Hjartar Hansson
ar, að hann er einn viðkunn-
anlegasti samferðamaður „í
lífsins ólgusjó“, vegna glað-
lyndi og Ijúfmensku og hóg
værðar í dómum um menn og
málefni. Sú er mín reynsla og
annara kunningja hans o;
vina.
Hjörtur er kvæntur elskulegri
konu, frá Unu Brandsdóttur
sem hefur verið honum ómet-
anlegur styrkur í lífsbarátt-
unni. Eiga þau miklu barnaláni
að fagna.
Þ. J. S.
margt er sktitið
Hvort er mikfivægara — eggið
eða lífshamingja hæminnar?
Þetta atriði er nú mikið rætt í
Bretlandi.
Það er mikið rætt um það í
Bretlandi um þessar mundir, í
hverju Iífshamingja hænu sé
fólgin.
Orsökin er sú, að sumir
eggjaframleiðendur í landinu
hafa tekið upp ameríska áðferð
við atvinnuveg sinn. Aðferð
þessi er í því fólgin, að hverri
hænu er komið fyrir’ í litlu
búri, sem er tvö fet á hvorn
veg, og þar situr hún daginn
út og daginn inn og verpir
eggjum. Iiún getur ekki hlaup-
ið um eða „leikið“ sér, og hún
getur t. d. ekki krafsað eins
og útigangshænur gera, en hún
verpir . 30—40 fleiri eggjum á
ári en „agalausa“ hænan. Af-
leiðingin er sú, að eggjafram-
leiðslan hefur aukizt svo í Bret-
landi, eftir að aðferð -þessi var
tekin upp með heimild land-
búnaðarráðuneytisins, að eggja-
skömmtun var hætt í vor, þar
eð hennar var ekki þörf lengur.
Dýravendunarfélagið brezka
hefur hinsvegari gert 'álykttlh,-j
þar selri áðferð þessi er for-
dæmd, þar sem hún er að dómi
félagsins „óeðlíleg“ og „gerir
hænurnar óhamingjusamar“.
Hefur þetta komið af stað mikl-
um blaðaskrifum um málið, og
birta flest blöð landsins bréf
frá lesendum, sem eru með eða
móti þessari varpaðferð.
í þessum nýtízku hænsnabú-
um er gerfidagsbirta látin vera
18 tíma af 24, og segir Dýra-
venrndunarfélagið, að með því
móti sé hænunum slitið út fyr-
ir aldur fram, og þegar þær
hætti að verpa ákveðinni tölu
eggja, „líffærin, sem hafa orð-
ið fyrir of mikilli ertingu, gef-
ist upp“, sé hænunum slátrað
Með þessu móti sé hænan ekki
annað en „varpvél“, segir fé-
lagið ennfremur, og það ætlar
að hefja sókn til þess að sanna
bændum og öðrum, að það borgi
sig betur er til lengdar lætur,
að viðhafa gömlu aðferðina, láta
hænurnar krafsa úti og hafa
rú;mt um,þær»: , ; j.mi;
„Það: er lerigi hægt að ræða
Framhald á 7. síðu.
Þegar É€ fékk þann
sTÚRA,.
Þegar kemur fram i ágúst-
mánuð er' laxinn víðast hvár
farinn að verða tregur, ög
liggja til þess ýmsar ástæður.
Hann er t. d. orðinn svo vanur
að sjá tálbeitur veiðimannanna,
að hann er farinn að þekkja
þær og hættur að líta við þexm
í ám, sem búið er að berja meira
og minna á hverjum degí frá
því í júníbyrjun. Auk þess
virðist hann verða æ ólystugri
eftir því sem á líður og nær
dregur hrygningunni. í vatns-
litum ám er fiskurinn oftast
orðinn máttlítill og „grútleg-
inn‘, eins og kallað er á máli
veiðdmanna, úr því að þessi
tími' er kominn. Ánægjan af að
veiða slíkan fisk er því mjög
lítil, einkanlega ef hann er
smár, og er þá varla gerlegt að
nota annað en flugu.
Það gefur því að skilja, að
mörgum veiðimanninum þykir
lítið til þess koma, að fara í
svona veiði, þótt hann eigi kost
á því, enda gera það tæplega
aðrir en þeir, sem ekki hafa
komist að á öðrum tima.
En hvað eiga menn þá að
gera? Ekki komast allir að á
góða tímanum, og illt er stund-
um skárra en ekkert.
Eg las fyrir skömmu grein
eftir enskan liðsforingja, sem
fór til Noregs með herjum
bandamanna í lok síðustu styrj-
aldar. Hann fór strax að spyrj-
ast fyrir. um möguleika til að
komast í veiði, þegar hann fékk
tíma til þess fyrir skyldustörf-
unum. Var honum þá bent á
litla sprænu rétt hjá Aalesund,
sem eitthvað mundi vera í af
silungi, en sjaldan eða aldrei
farið í. Segir hann að það hafi
látið undarlega í eyrum sínum,
að spölkorn frá bænum væri
veiðiá, sem aldrei væri farið í.
Slíkt væri með öllu óþekkt og
óhugsanlegt í Englandi, þar
sem hver pollur væri notaður
hversu lítill og ómerkilegur sem
hann væri.
Mér datt í hug, hvað þessi
heiðursmaður mundi segja, ef
hann kæmi til íslands, heyrði
menn kvarta um að þeir kæm-
ust hvergi að til að veiða, en
t'engi jafnframt þær upplýsing-
ar, að tugir vatna, sum hálf
full af silungi, stæðu óhreyfð
allt sumarið ár eftir ár.
Það er kunnara en frá þurfi
að segja, að hingað og þangað
um landið eru vötn, með ágæt-
um silungi — allt upp í 7—8
pund, að sögn kunnugra manna
—• sem varla eð,a ekki er komið
í árum saman. Til sumra þess-
ara staða er auðvelt að komast
nú orðið, ef til vill 3—4—ö
tíma alcstur og máski örlítill
gangur til viðbótar sumstaðar.
Fyrir nokkrum dögum var
mér sagt, að Stewart hershöfð-
ingi, sem hér stundar laxveið-
ar á hverju sumri, hefði brugð-
ið sér austur í Fiskivötn ásarnt
öðrum manni til þess að veiða
silung og bæta sér upp heldur
lélega „vertíð“ í Hrútafjarðará.
Kunnugir segja að þarna sé
j hægt að fá urriða upp í 7—8
j pund. Og það getur hver veiði-
,maður sagt sér sjálfur, hvort
, það muni ekki vera meira sport,
að veiða spikfeita og fjöruga
j urriða, þó þeir séu ekki neroa.
; 3—5 pund að jafnaði, heldur
Framháld á 7. síðu.