Vísir - 24.08.1953, Page 8

Þeir tem gerast kaupendur VÍSIS eftir
10. hven mánaðar fá blaðið ókeypis til
mánaðamóta. — Sími 1680.
VlBlR
VlSIK er ódýrasta blaðið og þó það fjöl-
breyttasta. — Hringið í síma 1660 eg gerlst
áskrifendur.
Mánudaginn 24. ágúst 1953.
Ríkissjóður íransbúa
sagður upp urinn.
Keisarinn segir, að leitað verði eftir
fjárhagsaðstoð annara ríkja.
Einkaskeyti frá AP. —
London í morgun.
Reza Palevi franskeisari lýsti
yfir því í gær, að ríkissjóður
landsins væri upp urinn og bæri
brýna nauðsyn til þess að ráða
bót á þessu ástandi.
Keisarinn ræddi við blaða-
menn í Teheran í gær í fyrsta
skipti eftir heimkomuna frá
Ítalíu þar sem hann dvaldi
ineðan dr. Mossadek var steypt
af stóli. Keisarinn sagði, að nú
yrði stjórn landsins að leita fyr-
ir sér um fjárhagsaðstoð frá
öðrum löndum. Var hann þá
apurður að því, að hvort stjórn-
myndi þiggja fjárhagsaðstoð
Rússa, ef hún byðist. Keisarinn
svaraði því til, að engar ákvarð
anir hefðu verið teknar í þeim
efnum, en stjórnin myndi
þiggja aðstoð hvers sem væri,
ef hagkvæmt þætti að öðru
leyti.
Þá sagði hann, að dr. Mossa-
dek hefði bakað landinu mikið
tjón, og yrði innan tíðar gefin
út „hvít bók“ eða greinargerð
run ráðsmennsku hans.
í ráði er að skipta upp jörð-
um krúnunnar milli snauðra
bænda, og verður hafizt handa
um það verk á næstunni.
Varðandi sambúðina við Breta
sagði keisarinn, að eins og á
stæði, væri ekki tímabært að
faka á nýjan leik upp stjórn-
málasamband við því. Það mál
yrði að bíða beíri tíma.
Loks lýsti keisarinn yfir því,
að þeim yrði harðlega refsað,
sem yrðu staðnir að því að
dreifa ósönnum fregnum um á-
standið í landinu. Iranska stjórn
in hefur fallizt á lausnarbeiðni
sendiherranna í París, Róm og
Briissel, en þeir sögðu af sér,
þegar dr. Mossadek var hrak-
inn frá völdum, en voru skip-
aðir í stöður sínar á valdatíma
hans.
Frakkar harðir.
N. York (AP). — Arabisku
þjóðirnar hafa sent Sameinuðu
þjóðunum áskorun um að taka
fyrir Marokkó-málið.
Segir þar, að Frakkar vinni
að sundrungu í landinu og sé
unnið að því að steypa soldán-
inum af stóli.
í fyrri fregnum var sagt, að
þeir hefðu ræðst við á skyndi-
fundi Auriol Frakklandsforseti
i og landstjóri Frakka í Marokko,
út af kæru Araba á hendur
frönskum embættismönnum
fyrir undirróðursstarfsemi.
S.-Afríkustjórn hefur neyðst
til að lækka brauðverð aftur
vegna gremju landsmanna.
V.-Þjóðverja skortir enn
4 milljónir íbúða.
Hafa þó 2 millj. verid reistar á síöustu árum.
Enn er þörf fyrir f jórar mill-
jónir íbúða, í V.-Þýzkalandi,
enda þótt um tvær milljónir (
íbúða hafi verið reistar á síð-
nstu árum.
Tala íbúða, sem eyðilögðust, ■
eða urðu óhæfar sem mannabú-1
staðir af völdum loftárása eða’
bardaga á landi, nam hálfri
þriðju milljón. Auk þess skorti
aðra eins tölu íbúða, til þess
að hýsa þá, sem flosnað höfðu
upp frá heimilum sínum og
urðu að leita vestur á bóginn,
og loks skorti að auki eina mill-
jón íbúða við lok stríðsins, af
því að ekkert hafði verið byggt
af íbúðum á stríðsárunum. —
í lok stríðsins árið 1945 vant-
Danskur ballett-
flokkur sýnir hér.
Á morgun er væntanlegur
hingað hópur sjö ballett-dans-
ara frá konunglega leikhúsinu
í Kaupmannahöfn.
Kemur flokkurinn frá Bret-
landi, þar sem hann hefur sýnt
undanfarið við ágætar undir-
tektir. Mun hann sýna hér sóló-
ag dúett-kafla úr þekktum ball-
ettum. Fyrir flokknum er Frið-
björn Björnsson, en förunautar
hans eru Inge Sand, Elin Bau-
er, Kristin Rolov, Viveca Seg-
-erskog, Stanley Williams og
.Anker Örskov.
Dansararnir koma hingað á
vegum Þjóðleikhússins og verð-
ur fyrsta sýningin á miðviku-
'dag, ---------,—-
aði þess vegna um sex milljón-
ir íbúða.
í byrjun þessa árs voru um
10,4 milljónir íbúða, en árið
1939 höfðu þær verið 10,5 mill-
jónir. Á sama tímabili jókst
íbúafjöldinn á hinn bóginn úr
39,3 milljónum í 48,7 milljónir,
og var það einkum vegna að-
streymis flóttafólks.
Síðan Sambandslýðveldið
þýzka var stofnað árið 1949
hafa þar verið reistar 1,3 millj.
íbúða. Árið 1950 var varið 3,8
milljörðum marka til íbúða-
bygginga, 4,7 milljörðum árið
1951 og 5,6 milljörðum marka
á síðasta ári.
Douglas McKay, er var fylkis-
stjóri í Oregon, er innanrikis-
ráðherra Eisenhowers.
Flugvél ferst
í Keflavík.
Laust fyrir klukkan tvö að-
faranótt laugardags fórst ame-
rísk flugvél í íendingu á Kefla-
vikurflugvelli.
Var vélin af svonefndri C-97
gerð, en það er flutningavél af
| gerðinni Stratocrtiiser. Kom eld
j ur upp í henni, er hún hafði
j tekið niðri á vellinum og brann
(hún til kaldra kola. Tíu menn
I voru í flugvélinni, þar af einn
I farþegi, og beið aðstoðarflug-
' maðurinn bana. Hinir meiddust
meira og minna. Rannsókn fer
j fram á orsök slyssins, en sjón-
(arvottum ber ekki saman um,
hve skjótt eldurinn kom upp í
. flugvélinni, er hún hafði tekið
I niðri.
ísiendingi boðin skéla-
vist í Danmörku.
Danska ríkið liefur ákveðið
að veita einum Islendingi ó-
keypis skólavist við danskan
lýðliáskóla í vetur.
Fram að þessu hafa Svíar,
Norðmenn og Finnar veitt
nokkra slíka námsstyrki fyrir
milligöngu norræna félagsins,
en þetta er í fyrsta sinn, sem
námsmanni er boðið til dvalar
í dönskum lýðháskóla.
Umsóknir um skólavistina í
Danmörku ber að senda til
Norræna félagsins í Reykjavík
fyrir 5. september n. k. ásamt
prófskírteinum og meðmælum.
Víðtæk leynistarísemí
kommúnista vestra.
Einkaskeyti frá AP. —
New York í gær.
Nefnd, sem skipuð var af
Bandaríkjaþingi til þess að
rannsaka undirróðurs- og
njósnastarfsemi kommúnista
þar í landi, hefur birt álit sitt.
Nefnd þessi hafði það verk-
efni með höndum að rannsaka
laumustarfsemi kommúnista í
Bandaríkjunum frá án.ri 1930.
Segir m. a. í nefndaraiitinu, að
kommúnistar hafi snemma lagt
kapp á að koma áhangendum
sínum fyrir í ýmsum ráðu-
neytum, einkum utanríkis- og
hermálaráðuneytunum. Síðan
hafi þeir unnið kappsamiega
að því, er þeir höfðu komið scr
fyrir, að lauma fleiri kommún-
í=('im að í þessum mikilvægu
ráðuneytum.
Dieselbíll reyndur á norSurSeið.
Frrslii Itílar af Jteirri gerð væní-
anlega ieknir í iioíknn að vori.
Norðurleið h.f. fór í vikunni
sem leið með stóran dieselvagn
af Volvogerð norður til Akur-
eyrar í eins konar reynsluferð,
en hugmyndin er að taka slíka
vagna í notkun á sérleyfisleið-
inni milli Reykjavíkur og Ak-
ureyrar.
Er þegar búið að fá leyfi
gjaldeyrisyfirvaldanna fyrir ein (
um dieselvagni, en Norðurleiðj
h.f. mun reyna að fá annan vagn
til viðbótar og bvggja yfir þáj
báða samtímis. Er hugmyndin,
að taka þá í notkun næsta vor t
á leiðinni milli Reykjavíkur og
Ákureyrar.
Framkvæmdastjóri Norður-
leiðar h.f., Lúðvík Jóhannesson,
taldi góða reynslu hafa fengizt
af þessari ferð norður, en sýnt
væri þó, að nokkrar lagfæring-
ar yrði að gera á nokkrum stöð-
um á leiðinni vegna þess, hve
vagnamir eru breiðir. Brýnust
þörf er að lagfæra og breikka
brýrnar hjá Dýrastöðum í Norð
urárdal hinum syðra, á Hnausa-
kvísl í Húnaþingi, Kotagili í
Skagafirði og' Öxnadalsá í Öxna
dal. Fleiri smávægilegar lag-
færingar væri æskilegt að gera,
en þörfin brýnust á framan-
greindum brúm.
Dieselvagnarnir eru miklu ó-
dýrari í rekstri en benzínvagn-
ar og er t. d. talið, að venju-
legur áætlunarbíll eyði benzíni
fyrir 500 krónur fram og aftur
á leiðinni milli Akureyrar og
Rvíkur, en dieselvagn ekki
nema 160 krónum. Aftur á móti
er stofnkostnaður meiri við
dieselvagna.
Dieselvagnarnir munu taka
40 farþega, en auk þess verða
í þeim sérstakur klefi fyrir bíl-
þernur svo og snyrtiklefi.
Br. Guiana fær 14
millj. punda lán.
Einkaskeyti frá AI\ —
New York í gær.
Alþjóðabankinn ; Washing-
ton ætlar að veita Brezku
Guiana í Suður-Ameríku. 14
inillj. steriingspunda lán.
Sérfræðingar bankans hafa
verið á ferð í landinu og kynnt
sér aðstæður. Er svo ráð fyrir
gert, að þjóðartékjur landsins
verði auknar um 20%, einkum
með því að auka útflutning á
hrisgrjónúín, sykri og timbri.
Saltaö I 1230 tn. á
Raufarhöfn í gær.
Engin síld barst til Siglu-
fjarðar um helgina, en nokknrt
magn til Raufarhafnar, svo og
til Seyðisfjarðar, Vopnafjarðar
og Norðfjarðar.
í fyrradag voru um 30 skip
að veiðum um 110 sjóm. austur
af Langanesi og fengu nokkra
veiði. í dag mun tæpast hafa
verið veiðiveður úti fyrir, að
því er fréttaritari Vísis á Rauf-
arhöfn tjáði blaðinu í morgun.
í gær var saltað í 1230 tunn-
ur á Raugarhöfn en í 516 tunnur
í fyrradag.
Saltað var úr þessum skipum
í fyrradag: Helgu, 162 tn. Ing-
vari Guðjónssyni 155, Birni
Jónssyni 86 og Sæfinni 93.
Þessi skip lögðu afla á land í
gær til söltunar (og er hér átt
við uppsaltaðar tunnur): Sig-
urður Pétur 228 tunnur, Fanney
120, Hafdís 153, Sigurður,
Sigluf. 71, Stjarnan 53, Frigg
31, Freydís 98, Bjarmi 120,
Haukur 199 og Ársæll Sigurðs-
son 157 tunnur.
Stytta Skiíla full*
steypt í haust
Söfnunin til styttu Skúla
fógeta Magnússonar gemgur
heldur treglega, en bó hefur
safnazt um það bil helmingur
þess fjár, sem barf til þess að
fullgera hana, eða nær 60 þús.
krónur.
Mynd Guðmundar frá Mið-
dal var send til Danmerkur í
júní sl., eins og áður hefur
verið sagt frá í Vísi. Sá heitir
Ib Rathje, sem steypir styttuna,
en. hann hefur bronz-steypu-
verkst. í Ordrup í Charlotten-
lund. Styttan verður fullsteypt
um mánaðamótin nóvember-
desember, en ráðgert er, að hún
verði afhjúpuð hér í Reykja-
vík um áramótin, en þá er
liðin rétt öld síðan verzlunin
var gefin frjáls á íslandi.
Rathje steypumaður mun fá
21.400 danskar krónur fyrff að
gera afsteypuna.
Hjörtur Hansson stórkaup-
maður stendur fyrir söfnuninni,
og ættu menn að snúa sér til
hans með framlög. Mun varla
standa á því, að kaupsýslu-
menn og aðrir leggi fram sinn
skerf til þess að stytta Skúla
rísi hér í Reykjavík á tilsettum
tíma.
Ökumaður og farþegi
gerast sekir um árásir.
En þeir, sem ráðizt var á, tilkynntu lög-
regiunni númer bsis árásarmannanna.
Aðfaranótt Iaugardagsins. Seinna um nóttina eða kl.
kærðu tveir menn sitt í hvoru
lagi yfir því til lögreglunnar
að beir hefðu orðið fyrir árás
óviðkomandi manna. Kom síðar
í Ijós að árásarmennirnir höfðu
í báðum tilfellunum verið hin-
ir sömu.
Hin fyrri kæra barst lögregl-
unni á 2. tímanum um nóttina.
Kom þá maður nokkur á lóg
4,10 kom annar maður á Rg-
reglustöðina og kvaðst hafa
orðið fyrir árás manns eða
manna úr bifreiðinni R-2645
skammt frá Ferðaskrifstcfu
ríkisins. Lögreglumenn fóru þá
aftur á vettvang og hand-
sömuðu sökudólgana, sem
reyndust vera Adam Jóhanns-
son, Bólstaðarhlíð 3 og Guð-
regluvarðstofuna og sk> rði frá mundur Karlsson, Bergsstaða-
því að menn hefðu ráðist á sig. j stræti 71, báðir áberandi ölvað-
Hefðu árásarmennirnir verið (ir. Játaði Adam eftir langt þóf
tveir saman í bifreið R-2645, að hafa ekið K-2645 undir á-
og að annar þeirra myndi ■'■•era hrifum áfengis en hinsvegar
bifreiðarstjórinn. Var hann J virtist félagi hans, Guðmundur,
greinilega undir áhrifum áfeng- (hafa verið aðal-árásarmaður-
is. Lögreglumenn fóru strax á inn. Þeir voru fluttir í fanga-
stúfana að leita bifreiðarinnar geymsluna.
en fundu hana ekki. 1