Vísir - 02.09.1953, Blaðsíða 4

▼ ÍSIR

•Miðvikudaginn 2? september 1S58
VflSIH.
DAGBLAÐ
Ritstjóri: Hersteinn Pálsson.
Auglýsingastjóri: Kristján Jónsson.
Skrifstofur: Ingólfsstræti 3.
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3. Sími 1660 (fimm línur).
Lausasala 1 króna.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Fimnt ár mikilla afreka.
TVTú munu flestir Búkarest-fararnir komnir heim, og hafa for-
~ * sprakkar kommúnista að sjálfsögðu gert mikið úr glæsi-
legum árangri fararinnar, enda þótt þeim vefjist nokkuð tunga
um tönn, þegar þeir eru spurðir um ýmis atriði, enda er þá
viðkvæðið, að þau „komi málinu eiginlega ekki við.“ Að
minnsta kosti vekur það talsverða athygli, hve hóværir kom-
múnistaforsprakkarnir eru, þegar þeir segja frá mótinu, því
að eftirvænting þeirra, áður en lagt var upp, var miklu meiri
en hrifningin reynist nú, þegar ferðin er um garð gengin.
Munu þeir sjá eftir því að mörgu leyti, að þeir skyldu efna til
svo fjölmennrar farar, að svo mörgum íslendingum með óbilaða
dómgreind skyldi gefast kostur á að sjá það með eigin augum,
hvernig umhorfs er í sæluríkjunum. Sannar það, að kommún-
istar hafa ekki hugmynd um það, sem þeir hafa verið að
vegsama á undanförnum árum.
Einn maður í hópnum hefur þó ekki enn lokið hlutverki
sínu. Það er raunar aðeins að byrja. Sá maður er hann Bjarni
(Benediktssonar frá Hofteigi). Hann fór austur sem fréttaritari
Þjóðviljans, og nú er hlutskipti hans að segja frá því, sem fyrir
augun bar, og þó öliu heldur að hagræða því, sem hann sá og
heyrði, svo að sem minnstir árekstrar verði rnilli raunveru-
leikans og þess skáldskapar, sem Þjóðviljinn hefur flutt um
sæluna í alþýðulýðveldunum síðustu árin.
„Það eru aðeins 5 ár, síðan byrjað var að vinna vei'kin (í
Rúmeníu) eftir kerfisbundnum áætlunum, á sósíalíska vísu“,
segir hann í langhundi í Þjóðviljanum í gær. Og á þessum fimm
■ árum hefur sitt hvað verið gert, ef trúa má því, sem hann
Bjarni mun skýra frá á næstunni, því að grein hans í gær er j
aðeins upphafið, aðeins formáli, sem fjallar um það, hversu
illa þjóðinni hafi liðið áður. Og það skal heldur ekki dregið í
efa, að lfísbarátta alþýðu manna hafi verið erfið þar, eins og í
mörgum öðrum löndum. En spurningin er sú, hvort raunveru-
leikinn í dag er nokkru betri en hann var fyrir aldarfjórðungi
eða svo.
I Það má gjarnan athuga, hvað skoðanabræður islenzkra
kommúnista hafa gert á „aðeins fimm árum“, síðan þeir fóru
að „vinna verkin eftir kerfisbundnum áætlunum á sósíalíska
vísu.“ Á „aðeins 5 árum“ hefur kommúnistum í Rúmeníu tekizt
að afnema með öllu það litla réttaröryggi, sem til var í landinu.
Þeim hefur tekizt að banna alla stjórnmálaflokka, sem aðhyllast
ekki stefnu stjórnarinnar, afnema prent- og fundafrelsi, mál-
frelsi og skoðanafrelsi, setja á fót lögregluríki, þar sem mönnum
er bannað að ferðast milli þorpa nema með sérstöku leyfi lög-
reglunpar. Eftir fimm ára kommúnistastjórn er málum svo
komið, að menn hverfa t.d. einn góðan veðurdag í klær lögregl-
unnar, en síðan geta venzlamenn fengið þær fréttir í einhverju
blaði stjórn'árinnar, að viðkomandi maður hafi verið dæmdur
í nokkurra ára eða ævilangt tukthús eða þrælkun.
Það er ekki nema rétt von, að hann Bjarni og aðrir kom-
múnistar hér fagni hinum stórmerka árangri, sem náðzt hefur
í Rúmeníu á „aðeins 5 árum“. Það er þetta,.sem hann og aðrir
kommúnistar vilja leiða yfir okkur, sem byggjum þetta land.
Er það ekki skemmtileg tilhugsun?
Og finnst mönnum ekki tilvalið, að alþjóðasamband lýð-
ræðissinnaðrar æsku skuli efni til móts í landi, þar sem allt
lýðræði hefur verið afnumið?
Þar Kggur hundurinn grafinn.
f París er eini dýragraf-
. reitur heirns.
I Parísarborg eru yfir 150.000
hundar, en talið er, að dánartala
hunda 'þar í borg sé um 18.000
árlega.
Sérstakir starfsmenn borgar-
innar sækja kjölturakkana, sem
deyja, heim til fólks, og urða
þá, en við marga þeirra er höfð
meiri viðhöfn, — þeir eru
grafnir í sérstökum kirkju-
garði, eða grafreit, sem' ein-
göngu er ætlaður dýrum.
Þetta er eini dýrakirkju-
garður heims, og hann er á
eynni „Ravageurs" í miðju
Signu-fljót.i. Kirkjugarður þessi
er frá árinu 1899. Hann er stór
um sig, prýddur vel hirtum
grasflötum og gangstígum milli
glæsilegra minnisvarða, og þar
er sérstakur umsjónarmaður og
garðyrkjumaður. Þangað kem-
ur sorgbitið fólk með blóm, sem
það leggur á grafir hinna
horfnu, ferfættu vina sinna. Ef
einhverjum, sem þangað kem-
ur, finnst þetta skoplegt og læt-
ur slíkt í ljós, hlýtur hann á-
vitur fyrir. Þá verður hver sá,
sem í garðinn kemur, að borga
inngangseyri.
„Kri-Kri, sem einn
skildi mig.“
Annars eru þarna grafnar
fleiri skepnur en hundar. Ýms-
ar hvatir liggja til grundvallar
því, að þarna hafa dýr af ýms-
um tegundum hlotið hinzta
hvílustað. Það geta verið við-
kvæmni, sorg eða oflátungs-
háttur, sem valda því, að þarna
hafa verið grafin ljónynja,
hæna, skjaldbökur, kettir, páfa-
gaukar og hestar. Á mörgum of-
látungsfullum legsteinum get-
ur að líta áletranir á ýmsum
tungumálum.
Sumar þessara áletrana eru
þess eðlis, að maður getur varla
varizt brosi, t. d. má lesa þarna:
„Tukki, — þú hinn eini, sem
varst mér trúr“, eða „Kri-Kri,
sem einn skildi mig“, eða_ þá
„Crery — ástin mín.“
En við innganginn að þessum
dýrakirkjugarði má líka sjá
margt, sem sýnir, að ekki hefur
verið um kjánalega duttlunga
að ræða, heldur guðrækilega
alvöru þeirra, sem í upphafi
stóðu að þessum garði.
Bak við glæsilegt hlið á
grænni flöt stendur hár og
virðulegur minnisvarði um St.’
Bernhai’dshundinn Barry. Hann
var einn hundanna, sem munk-
ar í St. Bernhardsskarði tömdu
til þess að leiðbeina og bjarga
ferðalöngum, sem villzt höfðu
í stórhríðum þar á fjallinu.
Barry bjargaði 40 mannslífum,
en fertugasti og fyrsti maður-
inn, sem hann reyndi að bjarga,
skaut hann af raunalegum
misskilningi. Maðurinn hélt, að
sér væri hætta búin af hundin-
n
i
’li/|'enntamálaráðherrann skýrði frá því í ræðu, sem hann flutti
á uppeldismálaþingi kennara á síðast liðnu vori, að ráðu-
neytið hefði til athugunar, að í skólum ríkisins skyldu noklcrir
dagar á ári hverju helgaðir móðurmálskennslu að mestu eða
öllu leyti. Hefur ráðuneytið nú gefið út tilkynningu um þetta
og er þar skýrt frá því, að dagar þessir skuli vera þrír árlega.
Er ætlazt til þess, að skólarnir verji þessum dögum til
kennslunnar með öðrum hætti en henni er hagað venjulega,
svo sem með því, að kennarar og nemendur ræði um nýyrði,
málleysur, bögumæli, lési sígildar bókmenntir í bundnu og
óbundnu máli og þar fram eftir götunum.
Engimi vafi er á því, að tungunni getur stafað mikil hætta
af erlendum áhrifum, ef þess er ekki gætt sem skyldi, að kenna
hinni upprennandi kynslóð að meta hana og þann arf, sem
hún hefur fært þjóðinni. Má segja að menníng landsmanna
verði harla lítils virði, ef tungan spillist eða glatast, þótt ýmis-
konar framkvæmdir kunni. að verða gl*?si)egar. Vonandi ber
viðleitni menntamálaráðuneytisins tilætlaðan árangur, er fram
líða stundir. i.
Hér sésí minnisvarði tveggja tryggra hunda í kirkjugarðinum
í Signufljóti.
Samið um viðskipti
við Tékka.
Hinn 31. ágúst sl. var undir-
ritaður 1 Prag nýr viðskipta- og
greiðslusamningur milli íslands
og Tékkóslóvakíu. Samhingur-
inn gildir í eitt ár.
Til Tékkóslóvakíu er gert ráð
fyrir sölu á frystum fiskflökum,
frystri síld, saltsíld, gærum og
ull, en á móti er gert ráð fyrir
kaupum þar á svipuðum vöru-
tegundum og undanfarin ár,
svo sem vefnaðarvörum, gúmmí
skófatnaði, gleri og glervörum,
síldartiinnum,, sýkri, asbesti,
byggingavörum og pappírsvör-
um.
Áætlað er, að viðskiptin geh'
númið ■ all’t að :kr. 29 rrfillj. ;á*
hvora hlið.
Samningaviðræður hófust í
Prag 21. ágúst sl., og önnuðust
þær fyrir Ísiands hönd þeir
Bjarni Ásgeirsson sendiherra,
er var formaður íslenzku samn-
inganefndarinnar, dr. Oddur
Guðjónsson og dr. Magnús Z.
Sigurðsson. (Frá utanríkis-
ráðuneytinu).
jS 'LreijtiÉ
hiíijíi tjóap
með brykkimvndum
i jvd -S/Í'í íta (j erdirju i
Skó! avöroustíg ö.
Mig hefur oft furðað á þvi hve
erfitt lrefur verið að' kerina ís-
lendingum almennt að eta sild.
Hcfur áður verið drepið á þetla
i þessum þæíti í sambandi við,
að einstaka menn liafá kvartað
undan því að fiskverzlanir hafi
ekbi nýja síld á boðstólum, jafn-
vel yfir þann tíma, þegar ætlá
mætti að auðvelt væri að útvega
hana. Hefur svarið frá fiskvcrzl-
uniun verið á þá leið, að sild væri
yfirleitt liægt að fá, en eftirspurn
eftir lienni nýrri væri lítil scsn
engin.
Krydduð, reykt eða söltuð.
Öðru máli gegnir um saltsíld,
kryddsílcl cða reykta síld. Reyk-
víkingar neyta talsvert síldar, er
þannig hefur verið meðhöndluð,
allan ársins hring. En nauSsyn-
legt er að rétt sé með síldina far-
ið, því það er með síldina, cins
og aðrar matartegundir, að það
er ekki sama hvort varan er
vönduð eða ekki. Nú þegar okk-
ur íslendingum er brýn nauðsyn
á því, að vanda frainleiðsluvörur
okkar sem mest, cr leitt að heyra
til raddar, sem kemur fram i eft-
irfarandi bréfi:
Illa farið með góða vöru.
„Kæri vinur. Eg get ekki orða
bundist og sendi þér þvi nokkr-
ar línur út af atviki, sem kom fyr
ir í gær, og' varðar marga. Eg las
um það í dagblaði, að komin væri
á markaðinn létt-reykt sild, sem
við nefnum okkar á milli „kipp-
ers“. Eins og þú mannst, var þessi
síld afbragð í fyrra, og hlakkaði
ég sannarlega til þess að bragða
á lienni aftur nú. Um þessa síld
er mjög snyrtiíega búið, og virt-
ist allur frágangur vera svipaður
og áður, en hver pakki af lostæt-
inu kostar aSeins kr. 5.50 út úr
verzluninni.
Það kom svipur á frúna.
Eg keypti einn paklta í fyrstu
verzlúninni þar, sem hann fékkst,
og lagði hróðiigur af stað heim
til mín. Þegar heim kom sýndi ég
konunni minni kaupin, og þolti
lienni bera vcl i veiði, því bað er
ekki daglegiir viðburður að ég
lconii sjálfur með eittlivað í mat-
inn. En það kom svipur á frúna
og ekki mig síður, þegar pakkinn
var opriaður og frá honum lagði
daun af drafúldnum fiski. Reykta
síldin, sem ég liafði lilakkað til
að borða var alónýt fæða, sein
eklci var hægt að leggja sér til
munns. Eg hugsaði sem svo: Það
var sannarlega Iiepþni að pakki
þessi var ekki seldur í verzlun í
öðru landi, þár sem okkur væri
nauðsyn á að vinna markaði. Eg
ætla, kr. minn, .að biðja þig um
að birla þessar línur, þvi það er
nauðsynlegt, að þeir, er um fram-
leiðslumál okkar sjá, viti að það
er ekki sama hvernig varan er
nieðhöndluð. BB“.
Bergmál leggur ekkert til mál-
anna að sinni, en óskar þess eins
að slikir atbúrðir endurtaki sig
ékki. — kr.
“ IIANSA H.F.
Laugaveg 105. Sími 8Í525.