Vísir - 08.09.1953, Blaðsíða 4

TlSIK
Þriðjudaginn S. september 1953.
insxxe.
D A G B L A Ð
imm
, Ritstjóri: Hersteinn Pálsson.
, Auglýsingastjóri: Kristján Jónsson. j ^
Ski’ifstofur: Ingólfsstræti 3. Ifi#
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3. Sími 1660 (fimm línur).
Lausasala 1 króna.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Auklð fé til landbúnaðarins.
Fyrir helgina var skýrt frá því, að Framkvæmdabanki íslands
hefði tekið tvö lán fyrir skemmstu hjá Alþjóðabankanum
og námu þau samtals rúmlega 26 milljónum króna. Fram-
kvæmdabankinn lánar síðan fé þetta aftur, og rennur megnið
af því eða um 22 milljónir króna til Ræktunarsjóðs og Bygg-
ingarsjóðs, en hitt fer til þess að reisa stuttbylgjustöð á Rjúpna-
hæð, sem Vísir hefur sagt ítarlega frá ekki alls fyrir löngu,
en stöðin er reist vegna millilandaþjónustu fyrir alþjóðaflug-
málastofnunina vegna flugsamgangna um norðanvert Atlantshaf.
J Það er nú kunnara en frá þurfi að segja, að forvígismenn
bænda telja, að þeir hafi verið mjög afskiptir á undanförnum
árum eða þegar „striðsgróðanum" var varið til þess að koma
upp ýmsum stórvirkum atvinnutækjum, er byggðust fyrst og
fremst á sjósókn. Var þá fyrst og fremst hugsað um að endur-
nýja togaraflotann og afla nýrra vélbáta, bæði utan lands og
innan, og auk þess var komið á fót fullkomnum verksmiðjum
•til þess að vinna sem verðmætastar afurðir úr þeim hráefnum,.
sem fiskiskipaflotinn flutti að landi. Þar sem fiskveiðar og nýt-
ing fiskafla er aða’p' '-muvegur þjóðarinnar, var eðlilegt, að
lagt væri kapp á að búa þann atvinnuveg sem bezt, enda mun
enginn maður sjá eftir því fé, er til þess fór.
, Bændur hafa einnig eignazt mikið af stórvirkum tækjum
til þess að stunda búskapinn, en þeir telja þó, að hlutur þeirra
hafi verið fyrir borð borinn, því að ekki hafi verið hugsað um
landbúnaðinn í samræmi við það, sem gert var fyrir sjávarút-
veginn. Hafa þeir áætlað, að þeir þurfi tugi milljóna króna
árlega um nokkurt árabil, til þess að framkvæma samskonar
„nýsköpun" hjá sér og framkvæmd var eftir styrjöldina að
hví er sjávarútveginn áhrærði. Er það og rétt, að margt er
ógert, til þess að efla landbúnaðinn, enda þótt mikið hafi
þiokazt síðustu árin.
, Með láni því, sem Framkvæmdabankinn hefur nú tekið og
lánar síðan aftur þeim stofnunum, sem starfandi eru í þágu
landbúnaðarins, verður að nokkru leyti bætt úr lánsfjárþörf
hans, og munu þó forvígismenn bænda telja, að meira þurfi að
gera, ef duga eigi. Skal ekki um það dæmt hér, hversu mikil
hörfin er, en vitanlega er hér um útbót að ræða, þótt ekki
verði uppfylltar allar óskir bænda með þessum milljónum.
Væntanlegá verður fé það, sem veitt verður til landbún-
aðarins vegna lántöku þessarrar honum mikil lyftistöng, svo
sem til er ætlazt, og gerir honum þá fært um að inna hlut-
verk sitt af hendi með lækkandi tilkostnaði, er síðar kæmi
fram í lækkandi afurðaverði og aukinni umsetningu, er mundi
•ekki aðeins vera bændum til hagsbóta heldur öllum almenm
ingi í landinu. Án landbúnaðarins getum við ekki verið, þótt
hann skapi ekki mikinn gjaldeyri, þar sem hann gefur ekki af
sér miklar útflutningsafurðir, en þó er hann undirstöðuatvinnu-
vegur, er meira veltur á en flestu öðru, og hefur auk þess meiri
áhrif á verðlag og kaupgjald í landinu en nokkur annar inn-
lendur aðili.
*
AtÉ'ræðmr í ®iag:
Geir Sigurðsson,
FYRRUM SKIPSTJÓRI.
Geir Sigurðsson, fyri'um skip-
stjóri, er áttiræður í dag.
Hann er fæddur að Skiphyl i
Hraunhi'eppi í Mýrasýslu, son-
ur Sigurðar bónda þar Jóns-
sonar og Hólmfríðar Sigurðar-
dóttur konu hans. Hugur Geirs
stóð snemma til sjósóknar, og'
stýrimannsprófi lauk hann við
Stýrimannaskólann árið 1895.
Skipstjóri var hann áiið 1897—
1918, er hann lét af sjó-
mennsku, en síðar stundaði
hann útgerð héðan.
Geir var um margt braut-
ryðjandi í útvegsmálum, meðal
annars stóð hann að stofnun
síldveiðifélagsins Draupnir árið
1904, og var um árabil skip-
stjóri fyrir það félag. Mun hann
einna fyi'stur hafa gert tilraun-
ir hér sunnanlands með síldar-
söltun á skipum úti á djúpmið-
um. Þá stóð Geir að því, ásamt
öðrum að setja vél í þilskip, í
fyrsta skipti, er það hafði verið
gert hérlendis. Hann var far-
sæll skipstjói'i með afbrigðum,
og missti aldrei mann af skipi
sínu, en harðdu.glegur við sjó-
sókn.
Geir Sigurðsson hefir látið
mörg mál til sín taka um æv-
ina, og þá einkurn þau, er snerta
sjávarútveginn, enda ágæt-
lega greindur maður, duglegur
og úrræðagóður. Hann var með-
al stofnenda Fiskifélags íslands
og' í stjórn þess um árabil.
Samborgai'ar Geirs hafa jafn-
an kunnað að meta mannkosti
hans og hæfileika, enda var
honum margvíslegur trúnaður
sýndur. Hann var bæjarfulltrúi
árin 1914—-20, átti lengi sæti
í hafnarnefnd og niðurjöfnun-
arnefnd, og um langt skeið í
sjódómi Reykjavíkur. Þá átti
hann sæti í stjórn Slysavarna-
félags íslands um tíu ára skeið.
Geir hefur verið sæmdur
Fálkaorðunni.
Hann var kvæntur Jónínu
Jódísi Ámundadóttur útvegs-
manns Ámundasonar í Hlíðar-
húsum. Hún lézt í spönslju
veikinni 1918.
Geir Sigurðsson er frábær-
lega skemmtilegur maður,
manna fróðastur um liðna tíð,
og nýtur óskiptra vinsælda
allra, er til hans þekkja. Fjöl-
margir vinir hans senda hon-
um hlýjar kveðjur og árnaðar-
óskir á þessurn merkisdegi, og
þakka honurn gamalt og gott.
Geir býr nú hjá Magnúsi
syni sínum, Skúlagötu. 56.
S.
Elliheimilið og að drekka þar
síðdegiskaffi.
Konur efna til landsþings.
Það er 10. landsfundur Kvenfélaga-
sambandsins.
10. lahdsþing Kvenfélaga-
sambands íslands var sett við
hátíðlega athöfn í Breiðfirð-
ingabúð kl. 10.30 f. h. í gær.
Lýkur þinginu næskomandi
laugardag. Hefir það mörg og
merk mál á dagskrá. — For-
maður sambandsins er frú
Guðrún Pétursdóttir. í sam-
bandinu eru 202 félög og fé-
lagskonur samtals una 12.000.
Við þingsetningu prédikaði
síra Jón Thorarensen, en söng-
flokkur úr Kópavogssókn söng.
Forsetafrúin, sem er verndari
þingsins, og'
Kosningarnar í Þýzkalandi.
T^að var talið erfitt að spá um kosningaúrslitin, en þó var það
* ljóst af fréttum af kosningabaráttunni, að Konrad Adenauer
kanslari hafði gert það, gem hann gat til þess að tryggja stefnu
sinni og fiokki sigur. Má segja, að hann hafi staðið einn kjörinn Rannveig Þorsteins
eldmum og tekizt það sama, sem Truman tókst 1948. Þá var dóttir lögfl, ög varaform. Ing.
talið vonlaust,. að Truman mundi ná -kosningu, og margir af veldur •Einátsd. Meðal mála
foryígismönnum .demókrata höfðu lagt ói’ar í bát, en „Héðinn ' ' ''
stóð einn“. og hafði sigur. ,
, Mönnum verður ósjálfrátt á að gera samanburð já' ást&hdinu
í stjórnmálum og. atvinnuíífi austan Rínar og vestan. Véstan
fljótsins — í Frakklandi — hefur flest gengið æ verr eftir því
sem lengra hefur liðið frá stríðslokunum, meðan viðreisnin
hefur gengið með undraverðum hraða í Þýzkalandi —’ eða að
minnsta kosti þeim hluta landsins, sem er vestan járhtjaldsins.
Það hefur. löngum verið viðkvæðið, að Þjóðverjar væru starfsöm
þjóð, og þeir hafa sannað það að þessu sinni, þar sem þeir hafa
reist atvinnuvegi sína bókstaflega úr rústum á fáum árum og
eru nú farnir að keppa um heim allan við þjóðir, er voin
margfa't betur stæðar eftir stríðið en þeir.
Þessur.i efnahagslega uppgangi hefur fylgt festa í stjórn-
málumíSambandslýfSyeldisins þýzka, og.af því. að ,þ.r. s.tefna,
dri Adenauers, sem -hefur • -ráði®! á uppgangstímunum,' líefúr
þjóðin nú tjáð honum með atkvæði sínu, að- henni þyki vel
hafa tekizt. ■
Kvenfélagasambandið var
stofnað 1930 að tilhlutan Bún-
aðarfélags íslands. Það hefir
unnið geisi mikið starf á þeim
rúmlega tveim áratugum, er
það hefir starfað, og látið mik-
ið til sín taka mál heimilanna
og komið miku góðu til leiðar.
Starfsemi þess er allfjölþætt
og má t. d. nefna námskeið fé-
laganna í sambandinu, mat-
reiðslu-, sauma-, vefnaðar- og
prjóna-námskeið, en 139 slík
forsætisráðherra- námskeið voru haldin sl. ár, en
frúin, voru viðstaddar þing- sambandið styrkir námskeiðin.
setningu. Forseti þingsins var; Af öðrum
bandið
dagskrá eruáfeng'ismál,
þrigðismál, h úsmæfírafi'æös] an
og mörg fíeiri iti’ál. -— Annað
kvöld flvtiir Zoþhonías Pét-
ursson erindi um nýju fjöl-
skyldubæturnar og rétt mæðra
og Rannveig Þorsteinsdóttii
erindi, sem hún nefnir „Úr
sögu íslenzkra kvenxéttinda".
Öllum konum er heimill að-
,8'angur. Flutningur erindanna
hefst kl. 8.30 í Breiðfirðinga-
búð.
Forsetahjónin hafa boðið
þingmu til B^sastdþa og verð.-^j
ur farið þangað síðdegis í dag.
én næstkomandi lau«ardag hef-
ir þeim verið boðið að skoða
málum, sem sam-
sinnir af miklum á-
huga, ber að nefna uppeldi
á | barna o. fl.
heil-
Grímsstaðaholt.
Leiðin er ekki lengri en f
Sveinsbúð
Fálka^öfu 2
þegar þér þurfíð að letjt
smáauglýsingu í Vísi. —
Þær hríía jafnan —
Lesandi Bergmáls skaut því að
mér í gær í símtali, að nauðsyn
bæri til að lxefja að ’nýju áróður
fyrir því, að matmálstíminn um
hádegið yrði lagður niðnr í þeirri
mynd, sem tiðkast hefur til þessa.
Urn þetta mál hefur áðu.r verið
ritað í Bergmáli og sannleikur-
inn mun vera sá, að mjög víða
er fólk liætt að fara heim til sín
um liádegið, heldur fær sér að-
eins bita á vinnustað og etur að-
almáltíð d.agsins að kyöldinu,
þegar heim er lcomið. Veit eg um
aln konar viniíustaði með mörgu
fólki, þar sem sá háttur er á
hafður. Iiafa og ýmsar verksmiðj-
ur búið svo í haginn fyr.ir starfs-
fólk, að það hefur aðgang að
vistlegum borðsölum til þess að
matast í, og jafnvel er sums stað-
ar seldur matur við vægu verði.
Skiljanleg breyting.
Það er reyndar oí'tir skiljan-
legt, að fólk hætti að fara heim
til sín um liádegið, þvi mikill
fjöldi á nú orðið svo langt heim
að varla vinnst til þess thni á
einni stundu. Aftur á móti er það
ekki jafn skiljanlegt, hvers vegna
ýmsar stofnanir hafa ennþá lok-
að milli 12—1, einkum margar
opinberar stofnanir, sem almenn-
ingi kæmi vel að hefðu opið u.n
þetta leyti, einmitt vegna þess,
að þá liafa margir nokkrar min-
útur til þess að sinna störl'um
fyrir sjálfa sig. Að vísu hel'ir
orðið mikil og sjálfsögð brcyt-
ing á, en þetta fyrirkomulag
þyrfti að vera almennara. Mér
finnst að bankar, sparisjóðir,
sjúkrasamlag, tollstjóraskrifslofa
og fleii'i stofnánir ættu að hafa
opið um hádegið, en elcki væri
nauðsynlegt að allt starfsfólk
stofnana væri þá til afgreiðslu.
Mikill tímasparnaður.
Á stórum vinnustöðum, þar sem
margt fólk vinnur, svo sem ýms-
um stærstu smiðjunum hér í bæ
og stórum iðnfyrirtækjum, mun
það líka vera mikill sparnaður
að láta fólkið matast á vinnustað,
því það er segin saga, að alital'
koma einliverjir of seint, ef far-
ið er langt lieim í mat. Tapar þá
bæði vcrksmiðjan vinnutíma, og
væntanlega' verkafólkið pening-
um, því dregið er af kaupi þess,
ef það kemur of seint. En merg-
urinn málsins er, að matmálstim-
inn um hádegið er að verða úr-
eltur, enda varla stætt á þvi að
leggja niður vinnu um „hábjarg-
ræðistímann“. Það er eðlilegra að
fólk hætti þá heldur fyrr og njóti
sinnar hvíldar, er dagur er á
enda.
Skólaganga að hefjast.
Nú fara skólarnir óðuin að taka
til starfa, og 'námstími barna á
öllum aldri að liefjast. — Móðir
hefur beðið mig uni að kouia
þeirri fyrirspurn á framfæri fyp-
ir sig, hvort það sé nauðsynlegt
og skynsamlegt að láta barna-
skóla byrja kl. 8 að morgni. Þyk-
ir lienni fullt sneiiimt að láta 10
—11, ára krakka 'og þaðan áf
ýngri rífa sig á fætur upp úr s.jö
á morgnana í skammdeginu og
fara í livaða .vcðri sem er — og
í svarta myrkri —; í skóla. Mörg
börn' eiga langt í skóla, og oft
verða þau að ganga langa leið,
ef strætisvagnar henta þeim ekki.
Væri gainan að heyra rök ein-
hvers skólastjóra fýrir því, livers
vegna kennslustundir barna í
barnaskólum þurfa að byrja í
svarta myrkri. — kr.
Um miðjan.júlí voru 272,700
atvinnuleysingjar í Bretiandi.
•— 25,100. færri en. í júní.