Vísir - 12.09.1953, Blaðsíða 5

XÆUgardaginn 12. september 1953.
flSIB

'Laoigaráo«ssau& V8@ftS
Eftlr Gu^biörgu Benediktsdóttur.
Viltu fyrirgefa?
Þegar ég kom upp í herbergið
mitt var maður þar inni. Eg
þekkti hann strax þenna stóra
mann með ljósa skeggið, — það
var Björn faktor.
Mér fannst það næsta undar-
legt að Björn skyldi koma á
þessu dimma desemberkvöldi.
Allan daginn hafði stormurinn
geisað, og þó eg sæi ekki leng-
ur til fjallanna vegna myrkurs,
þá þóttist ég vita, að kófið
myndi ennþá seilast fram úr
hverjum dal.
En Björn var laus við efnið
og óháður veðrinu, og stafina
sína, sem hann studdist við í
seinni tíð, var hann ekki með.
Það þótti mér bera vott um, að
sigur hans væri þegar auðsær.
Hann gat komizt ferða sinna ó-
studdur.
„Jæja,“ sagði Björn, „hvað
viltu nú segja mér? Nu getum
við borið okkur saman.“ Hann
brosti og strauk á sér skeggið.
Eg hristi höfuðið. Birni gat
ég allra sízt nokkuð sagt. Ef-
Jaust hefur hann aldrei skilið
það, hversu fáskiptin ég var
við hann alla tíð. Eg held jafn-
vel að fálæti mitt hafi sært
hann, en samt varð það þannig
að vera.
Koma Björns vakti í huga
mínum löngu liðið atvik.
Það var á sólbjörtum júní-
degi, að ég heimsótti Jóhönnu
Ormsdóttur. Hún var frænka
min, eða það sagði Kún að
minnsta kosti. Eg hef alltaf ver
ið mesti klaufi að muna ætt-
fræði, og er því alveg búin að
gleyma því, hvei'su skyldar við
vorum, enda skiptir það engu
máli hér.
í þetta sinn, eins og svo oft
áður, sagði hún: „Það var á-
gætt þu komst, en þú verður
samt að muna mig um, að koma
fljótlega aftur, því ég hef gesti
núna.“
Eg var engu búin að svara
henni, þegar stofuhurðin opn-
aðist og fram í eldhúsið komu
tvær konur.
það, Dóra, að það sem barnið j móti sumarsól, þegar ég spann
hefur séð eða orðið vör við, er
óhrekjanlegt.“
„Jú, ég veit, Jóhanna Orms-
dóttir,“ sagði Dóra og glotti
svo skein í smágerðar tennurn-
ar. „Eg get svarið, að eg treysti
mér líka að ljúga, svo að þú
finnir sönnun fyrir hverju orði
mínu.“
„Eg hlusta ekki á svona tal,“
sagði frænka mín. „Gjörið þið
svo vel að setjast aftur inn í
stofu. Kaffið er alveg til.“
En Dóra var ekki búin að
tala út, hún sneri sér að frænku
minni og sagði:
„Eg hef líklega aldrei sagt
þér það hreint út, Jóhanna,
hvernig ég fór með hann Björn
faktor hérna í gamla daga. Þeg
ar mér tókst ekki að láta hon-
um lítast nógu vel á mig, þá
gerði eg mig bara að þeirri ger-
semi í augum hans, að þar sem
ég var, þar hafði hann sinn
spásagnaranda. — Alls staðar
fann hann sannanir og meira
en það. — Já, það gerði hann.
Og það megið þið vita, eins og
ég stend hérna, að það var ekki
eitt orð af viti í því, sem ég
sagði honum.“
„Mér leiðist þetta tal þitt,
Dóra mín,“ sagði Jóhanna. „Og
ekki geturðu fengið mig til að
trúa því, að þú hafir sagt ó-
satt.“
„Eg get svarið það, frú mín
góð. Eg get svarið það, Jóhanna
Ormsdóttir, að allt, sem ég tal-
aði við hann, og' hann kallaði
mig gersemi fyrir, var hrein og
klár lygi. Iivort sem þú getur
trúað mér eða ekki, er þetta
alveg satt.“
„Kunninginn," var allt og
sumt, sem frænka mín sagði-
Sársauki minn hafði hjaðnað
á meðan Dóra beindi máli sínu
eingöngu að Jóhönnu, en nú
tök ég eftir að blýgráu augun
hennar voru farin að athuga
mig, og ég' fann til kvíða. Eg
roðnaði og svitinn spratt út um
j mig. En mér vannst enginu tími
„Þið voruð heppnar,“ sagði til að jafna mig, því Dóra hóf
Jóhanna strax. „Hér hittið þiðjhiklaust árásina.
frænku mína, sem ég hef sturid
um minnzt á við ykkur, því
hún er nokkuð sérkennileg
stúlka.“
Eg horfði á frænku mína og
óskaði þess af heilum hug, að
hún vildi þagna. Þegar hún loks
tók sér málhvíld, þeilsuðu kon-
urnar mér. : ..
, Síðan þfefta skeðdþhéfur nafh
■annarar þessarar konu oft kom-
ið upp í huga minn. Hún kall-
aði sig Dóru Þorkels, en hvað
hin konan hét gleymdi ég stvax.
„Þetta er bara barn,“ sagði
Dóra.-við Jóhönnu Ormsdóttur
frænku míria. „Og mér hefur
skilizt að þetta væri manneskja,
sem hægt væri að taka maik
á“.
Eg sá hvað Jóhönnu sárnaði
þessi orð, en hún stillti sig^vel
og sagði: ■■■■■■■> '■'■
„Hef ég ekki oft sagt þér
sem mest. Kerlingin hans fékk
hann meira að segja ekki til
að eta og drekka, hvemig held-
urðu hún hafi þá verið í skap-
inu?
Nei, litla norn, mundu það,
sem ég segi þér. Þú ert enginn
dulspekingur og vit þitt er ekk-
ert fram yfir það, sem ég hef
í kollinum, eða þá hún Jóhanna
Ormsdóttir, frænka þín. Og
gerðu það fyrir mín orð, sem
er reynd og heldur meira en
helmingi eldri en þú: — Byrj-
aðu ekki á lyginni fyrr en þú
ert orðin fullorðin, — minnstu
þess. —“
Mig sveið í hjartað og mér
fannst ég vera óskaplega van-
máttug. Eg vissi ekki til að ég
hefði skrökvað. Eg hallaði mér
fram á eldhúsborðið og fór að
gráta.
Mér gat ekki dulizt, að Dóra
vildi gera mér ógurlega hneisu
með öllu þessu. Þó hafði ég ekki
gert neitt ljótt af mér, ■ ekki
sagt vitund ósatt. Það var bara
þetta, að ég sagði frænku minni
einstaka sinnum frá því, sem
eg varð vör við, af því hún
spurði mig svo í þaulu. Það var
ekki gaman að þegja, en lík-
lega átti ég að gera það.1 — Var
það ekki það, sem þessi kona
vildi? — Það var líka óskap-
legt að Dóra skyldi kalla mig
marklausa. Eg sá svo greini-
lega hvað frænka mín skaut til
hennar hvössum augum, begar
hún sagði það.
Þessi atburður stóð mér Ijós-
lifandi fyrir hugskotssjónuin.
Jafnvel góðviðrið þennan lörigu
liðna júnídag virtist skína gegn
um tugi hinna liðnu ára, og
senda hlýju á vanga minn.
Þó ég léki aldrei það hlu.t-
verk, sem Dóra Þorkels xað-
lagði mér, hafði ég samt kynnzt
Birni faktor, þeirn sómamanr.i,
og ekki dulizt mér það, að
gjarnan vildi hann greiða götu
rnína, ekki sízt ef hann mátti
eiga von á oíurlítilli frásögn
um það, sem hann sá ekki en
ég sá.
En ég hafði ekki gleymt at-
vikinu hjá Jóhönnu Ormsdótt-
ur og ég hugsaði með mér: —
Aldrei skal ég segja Birni eitt
orð um slíkt, þar sem hann lagði
óafvitandi stein í götu þessa
málefnis, með því að láta Dóru
skrökva að sér.
Fyrir þetta hafnaði ég hjálp
þessa góða manns.
En þetta dimma desember-
kvöld var Björn kominn og sat
nú rólegur inni í herberginu
mínu. Hann leit til mín. Höfuð
hans riðaði ögn við. „Eg vona,
að ég sé hér ekki óvelkominn,"
sagði hann.
En mér varð líka ljóst, að-
íiáhh kom í einhverjum alveg
sérstökum erindagjörðum, sem
raunverulega stóðu fyrir utan
mig, og þess vegna var hann
einmitt sérstaklega velkominn.
Það leið nokkur stund, sem
ekkert orð var sagt, og ég fann
það greinilega, að við biðum
bæði. Það var dálítil eftirvænt-
irig í mér, — mig langaði svo
áð þetta, sem átti að ske, liæmi
fljótt. — Og nú kom einhver
inn. — Ekki þó inn um dyrnar.
•— Inn urn gluggann? —■ Eg
vissi það hreint ekki, hverr.ig
það atvikaðist, að við voru.u
orðin þrjú í herberginu.
Fyrir framan Björn stóð ung,
ljóshærð stúlka. Eg sá á vang-
ann á henni. Eg gat ekki munað
í svip, hvar eg hafði séð þenna
smágerða vangasvip og ljósa
hárið, sem liðaði sig ofurlítið
í vöngunum. Fléttunxar náðu
tæplega í mitti.
Mér varð órótt, og því leng-
Eg tjáði honum, að svo væri Ur sem ég sat í þessari þögn.
ekki. þvi órórra varð mér. Eg ótt-
„Jæja,“ sagði hann þá. „Eg j aðist, að það væri að vakna upp
varð að koma. Það var undar- 1 í mér eitthvað slæmt. Slíkt
legt, að þú skyldir aldrei viljamátti ekki ske, — ekki núna.
segja mér neitt eða lofa mér að
hjálpa þér, þá hefði mér ekki
leiðst eins seinustu árin, — og
við hefðum getað staðið á
móti þessum, sem alltaf spilla
íyrir málefninu.“
Eg svaraði honum engu. Hvað
átti ég að segja? Jafnvel ennbá
gat ég ekki fengið mig til að
tala við hann.
Hann leit til mín og bvosti,
sínu gamla, hlýja brosi. Það
var eins og hann skildi mig, og
skildi alla, sem unnu á móti
„málefninu“. Hvernig sem þeir
auglýstu sig, voru þeir ekki
neitt. — Jú, þeir hafa líklega
rninnt hann á útbrunnið gjall-
ið. I
Mér virtist að Björn myndi
kenna í brjósti um þetta fólk,
því hann sjálfur vildi alltaf
vera sannur því, og þeim mál-
efnum, sem hann tók að .sér.
— Hann sá greinilega veikleika
fólksins, sem alltaf lét sig
hrapa, viljandi þó. — Og hann
var sami mannvinurinn og' áð-
— aldrei. En ég gat ekki bælt
sjálfa mig. Það var einhver upp
reisn í mér, — en hvert átti
hún rót sína að rekja?
Órói minn verkaði á þau hin.
— Stúlkan leit á mig. -—• Hvað?
— Dóra Þorkels.
Já, hún var þá komin hingað.
Hún var ólík því, sem ég mundi
eftir henni. Nú var hún mild,
og svo skelfilega umkomulaus,
að mér fannst hún vera nakin.
Það var eins og beiskjan hyrfi
úr huga mínum. Aumingja
Dóra, átti hún þá bágt?
„Já,“ sagði Bjöi’n, sem hafði
fylgzt með hugsunum mínum.
„,Hún á bágt.“
„Eg get ekkert gert fyrir þig
framár,“ sagði hann alúðlega'
og í’étti Dóru höndina.
Eg sá, hvernig hún lagði litla
hvítleita hönd sína í hans um
leið og hún sagði: — „Jú, þú
getur einmitt svo mikið.“
„Get ég ennþá orðið þér að
liði?“
„Já, aldrei fremur en- nú,“
ur, það sá eg á honum, þar sem sagði hún innilega. „Viltu fyr-
hann sat. i Franxhald á 7. síðu.
V.V.V.V.W.VW.WJVAW
LITLA LAUGARDAGSSAGAN:
SPORHIINDIIRINN
efíir Mieliael Sosísjenkó.
„Og þú þarna, litJa nörn,“
byrjaði hun.
Jóhanna leit á hana hvöss-
um aðvörunaraugum, en hvað
stoðaði það?
„Taktu eftir, telpa, að ég að-
vara þig. Þú skalt ekki gera
mikið að því að bera fram iog-
ið mál á meðari þú ert barn,
því að þú verður lxvergi örugg
og þér finnst „sá gamli“ stöð-
ugt vera á hælunum á þér. Eg
'segi þetta af því ég vil æsk-
unni vel, og þá stundina finn
ég til þess, hversu gáfuð ég er.
■—En taktu nú eftir: Þegai' þú
ert orðin stór og þér finnst þig
vanta fé, þá taktu einhvern
karl á löpp og gerðu þig að
sams konar gerseini og ég var
honum Birni faktor. — Þú
hefðir átt að sjá, þegár;éé’tal-
aði við ftariri, htínri var eins
og malandi köttur í dúnsæng
Bjarndýrsloðfeldi
Babkin kaupmanns hafði verið
stolið. Jeremej Babkin kauþ-
maður grét sáran yfir tjóninu
því þetta var fallegur loðfeldur.
Eg læt einskis tækiíæris ó-
freistað til þess að hafa uppi á
sökudólginum sagði Jé'remej
Babkin og leigði sér í því'skýrii
lögregluspörhund.
Því næst birtist maður í
stakk með vefjarlegghlífar. í
fylgd hans er hundur. Þetta er
tröll af hundi að vera, brúnn
á lit og með löngu, Ijótu trýni.
Maðurinn sá arna fer með
hundinn út fyrir dyr, segir:
„Leitaðu“, og sleppir hundinum
Jausum. Hunduririn nasar út í
loftið og hOrfir á fólkið í kring
úm sig (það hafði safriast,
saiháiiu iriúgiif - ‘t>g 'márgnierini
þégáf fi’éttist um húndirin), og
skjmdilega labbar hann til
Jereiriejs Fjolku gömlu. borgara númer upp að dyrunum og sagði:
’ 5 og þefar í ákafá af pilsfaldi ;.Leitaðu!“ Hundurinn skimar I
hennar. Gamla hröið reynir að alláf áttif Og nasar út í loftið.
þrengja sér inn í hópinn og fela Skyndilega tekur hann steínu
sig á bak við aðra, en hundur-
inn bítur þá í pilsið og heldur
henni fastri.
„Já,“ sagði hún, „þið éruð
búin að klófesta mig óg það ér
'víst þýðingárlaUst ahnað en að
játa. Það eru fimm fullar fötur
af heimabrugguðu brennivíni
og bruggáhöld falin í bað-
herberginu. Látið þið nxig í
tugthúsið!“
„En hvar er loðfeldurinn?"
var spui’t. „Um loðfeldinn veit
eg ekkert, eg hef aldrei séð
hann og veit ekkert urn hann.
En bruggið skal eg játa. Takið
mig fasta og látiíj mig .taka út
verðskuldaða hegningu!"
Lögreglumaðurinn kallaði "•
hundinn sinn aftur, leiddi hann
á húsvörðinn. Húsvörðurmr:
verður náfölur í framán og
hnígur máttvana niður.
,.Hándjárnið mig, kæru fé-
lagar og sambofgarar mínir. Eg
héf áldrei skiláð vátnsskattin-