Vísir - 15.09.1953, Page 4

▼ IS I E
Þriðjudaginn ■ 15.'septembei‘ 1953
Wl SIK
DAGBLiB
Ritstjóri: Hersteinn Pálsson,
Auglýsingastjóri: Kristján Jónsson.
Skrifstofur: Ingólfsstræti 3. !<ít'
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3. Sími 1660 (fimm línur).
Lausasala 1 króna. t
Félagsprentsmiðjan h.f.
Raforka fyrir dreifbýlið.
Að undanförnu hafa menn í ýmsum landshlutum efnt til
funda, til þess að ræða það málefni, sem menn í dreif-
býlinu hafa nú hvað mestan áhuga fyrir, þegar undanskilin
er sjálf jai-ð- og kvikfjárræktin — raforku handa íbúum í
sveitanna. Eins og gefur að skilja, hefur það verið áhugamál
bænda og búaliða um langan aldur, að.fá birtu og yl með raf- 1 sjalfan mig: „Hver vill vera
magninu til búa sinná, en þó hefur þörfin farið mjög í vöxt á'málari Reykjavíkur?11 Mér
síðustu árum. Stafar það meðal annars af því, að nú er erfitt finnst, að eg sjái svo sjaldan
Hver vill verða málari
Reyk javíkur ?
Á hinum fögru ágústdögum,
þegar sólin skein var gaman að
ganga um Reykjavík, horfa á
hin einkennilega fögru hverfi
hennar og staðnæmast við Iítil
og unaðsleg „motiv“ húsa og
blómagarða, sem blöstu við
manni á ótal stöðum í bænum.
Það er í hinum gömlu hverf-
um, t. d. við Þingholtin, uppi í
Grjótxorpinu, inni í Skugga-
hverfi og við Bergstaðastræti
ög í vesturbænum og á ótal
öðrum stöðum — í þessum
gömlu hverfum, sem þessi
„motiv“ finnast. Þá fór eg að
hugsa um okkar ágætu málara.
gamla og unga — og spyrja
að halda fólkinu við búskapinn, ef það getur fengið einhver
þægindi á borð við þau, sem til boða standa hverjum, sem i
þéttbýlinu býr, og er þetta mjög eðlilegt. í öðru lagi getur
raforkan létt mönnum búverkin að ýmsu leyti, þegar hægt er
að taka vélar í þjónustu mannshandarinnar, vélar, sem þarfn-
ast raforku. Er því ekki nema eðlilegt, að krafan um þessa
orku verði æ háværari.
Hinu verður heldur ekki neitað, að það er dýrt að leggja
rafveitur — koma orkunni til notendanna, sem eru tiltölulega
láir en búa á stórum svæðum. Það er vitanlega ærið kostnað-
arsamt að koma unn mforkuverum, svo sem bezt verður séð
af því, hversu mikiö kcstar til dæmis að koma upp Sogsveitunni
nýju, en flutningur á orkunni er líka kostnaðarsamur, og því
•er hér um verkefni að ræða, sem verður að athuga mjög vand-
lega, til þess að fundin verði sú lausn, sem fullnægir eðlilegum
og aögengilegum kröfum, án þess að kostnaðurinn verði svo
óhóflegur, að ekki verði risið undir honum.
Stjórnarflokkarnir hafa ákveðið, að eitt af verkefnum
þeirra verði að auka mjög framlög til rafveitna, svo að hægt sé
að ganga til móts við óskir bænda. Ákveðið er að hraða bygg-
ingu orkuvera, vinna að dreifingu raforku, og smástöðvum i
sveitum og við sjó verði fjölgað, þar sem raforka er ófáanleg
eða ófullnægjandi, og einnig verði leitazt við að lækka raf-
,,motiv“ frá Reykjavík a syn-
ingum, að eg saknaði þess að
við höfum ekki einhvern, sem
vill gera þessa vérulega „pitt-
oresku“ staði í Reykjavík ó-
dauðlega, með myndum sem
geyma þéssa sælureiti Reykja-
víkur, svo að við getum sýnt
þá í framtíðinni.
Það er í sumum þessum
hverfum heill heimur friðar og
að fara að koma, og taka þá’
burtu frá þessu ógnarvíti vetr-
arins, sem enginn gat lifa við
— nema hinir „indfödte“. —
Öllu þessu hefur nú verið gert
til skammar — og ísland — og
höfuðstaður þess — orðið ein-
hver notalegasti staður að
dvelja í að vetrarlagi.
Allir höfuðstaðir hafa átt
sína sérstöku málara. . — —
Hvernig hefur ekki París veric
gerð ódauðleg’ af frönskum list-
málurum og laðað til hennai
aragrúa af ferðamönnum sem
kannske hafa séð litla eftir-
mynd af einhverju unaðslegu
hverfi hennar — sem þeir svc
vilja sjá. — — Listmálarai
I dag verður lialdið áfram að
ræða lokunartíma kvikmynda-
húsa í þættinum, en Bergmáli
ahafa borizt tvö bréf til viðbót-
ar þeim, sem áður liafa verið
birt. Eg birti fyrst bréf, sem er
á sama máli og „móðir“, sem
sendi Bergmáli bréf fyrir. lielg-
ina, en síðan kemur bréf frá
„Kunnugum", sem má líta á sem
nokkurs konar andsvar gegn
fyrri bréfum um þetta efni.
Sýningar liefjist kl. 8.
S. H. skrifar: „Bergmál. Beztu
þakkir fyrir það, sem sagt var
um kvikmyndahúsin. Það er al-
veg sjálfsagt að færa til sýning-
artímana. Á sunnudögum á að
byrja sýningar kl. 2 og svo 4,
kenna manni að skoða og njóta, C og 8, ef um fjórar sýningar er
þeir hjálpa manni að skilja a Sræða, en annars kl. 4, C og 8.
fegurð, og draga fram eins og ®g svo er anna®> sem Seta má
, . . . í þessu sambandi, en það erti
skaldin fegurðarmnar ínnsta . ,. . ’ . ,, „
w iriTn ríM n nn i IV m»» mttil aít
, ,, , strætisvagnarnir. Þeir ættu að
Listmalarar, emsj vikunnar nema laugardagsUvöld
kjarna. —
og skáldin, eru oft leiðsögu-
menn okkar til undralanda,
sem eru í kringum okkur —
en við bai’a höfum ekki séð, eða
tekið eftir fyrr en listamanns-
auga þeirra hefir opnað okk-
ur útsýni til þeirra. Hér í
hætta að ganga ld. 11, öll kvöld
og sunnudaga.
Nóg um næturrölt.
Það er alveg óþarfi að fólk sé
á rölti niðri í bæ fram yfir mið-
nætti öll kvöld. Þá hefur fólk,
sem dvelur á sjúkrahúsum betra
næði á kvöldin, því það eru svo
fáir, sem muna eftir þessu fólki,
og eru þvi með óþarfa hávaða
Reykjavík eru mörg svona
kyrrðar —1 eins og hamingjan undralönd geymd milli gatn-
hafi safnast fyrir í skjóli gam- j anna og torgsins — á hæðun-
alla húsa, og kalli á mann, er^um og í lautunum, þaðan sem f^m efiir nóttum* Viltu koina
maður gengur fram hjá. Einnig við blasir fegursta útsýni ver- þessu a framfæri fyrir mig? —
aldarinnar bæði í vestri, suðri s. H.“ Það er liér með gert. Eg
og norðri---------Og svo ná- get þó ekki stillt mig um að bæta
lægt okkur, eru hin litlu heim- i við, að bréfið finnst mér að því
ili fjölskyldnanna, sem safnast leyti vanhugsað að ekki er gert
að hitanum, frá æfintýrasól ráð fyrir að^ fólk, sem yinnur
uppsprettulinda Reykjahver
eru húsin oft heilt æfintýri
bvgeingarlistarinnar, og gaman
að fá þau varðveitt á lérefti
einhvers laghents málara, sem
einnig hefur auga fyrir sál
„mótivsins", og getur með
verki sínu sagt manni æfintýri
byggingarinnar.
Reykjavík, sem nú er glæsi-
orkuverðið, þar sem það er hæst. Til þessarra framkvæmda
munu stjórnarflokkarnir tryggja mikið fjármagn eða 25 leSastl vetrarbær Norður-
milljónir króna árlega fyrst um sinn. Verður miklu áorkað fyrir, ^viópu - - og maðui get.ur sagt
það fé, og vonandi sjá þeir, sem í sveitunum búa nokkurn'suðursins líka- Þar sem bæjar-
árangur þegar á næsta ári. |búar lifa við suðrænar sumar-
í landi, sem hefur í rauninni ótakmarkað afl í fallvötnum ■ stemnmgai 1 húsum sínum,
sínum, eins og ísland, á það að vera keppikefli, að reynt sé að ÞeSar stormar og snjókyngi
hagnýta það fyrir sem flesta, en að sjálfsögðu verður aldrei
hægt að veita orku til afskekktustu býla. Þar sem svo háttar
"til, þarf að afla orkunnar með öðrum hætti, og sums staðar
erlendis er nú mest talað um að virkja afl vinda, þar sem vatns-
afl er ekki fyrir hendi. Þótt vindrafstöðvar hafi ekki reynzt
hamast í kringum þau — getur
einnig orðið glæsilegt ,,motiv“
mótsetninganna og sýnt sigur
mannsins yfir náttúruöflunum,
sem íslendingar eru nú alltaf
Fyrir 100 árum höfðu allir
sem vettlingi gátu valdið, farið
með póstskipinu til Hafnar.
Kaupmannirnir pakkaðniður og
óþreyjufullir litið til hafsins
og séð hvort skipið ætlaði ekki
fram að miðnætti, geti kornist
, , , . heim til sin nema i leigu- eða
anna - þar sem eldur og vatn einkabilum. j bréfinu er hér fer
leika hvort við annað — og . eftir er skynsamlega tekið á
þegar upp úr sýður, flýr vatnið méiinu varðandi kvikmyndahús-
inn í heimili mannanna, og ln> 0g hallast ég að því að 'bréf-
þýtur þar hæð af hæð — til ritarinn liafi hitt naglann á höf-
heilla öllum.--------- uðið.
Þessum litlu heimilum ættu|
málarar okkar að gefa gaum, »Gott að hata
og skapa birtu um, eins hlýja
og sólskinið frá Reykjum gef-
strákinn með“.
„Hr. ritstjóri. I Brgmáls-dálk-
um Vísis, laugardaginn 12. sept-
ember, er birtur greinarstulur
myrkrið á hólm.
Eggert Stefánsson,
d *■■■
eins vel og á hefði verið kosið áður fyrr, munu þær þó taka abJ"emia
i'ramförum eins og annað, og er það því verkefni, sem vert er
að gefa gaum, hvort þær eru ekki tilvaldar á þeim stöðum héy,
sem eru svo í sveit settar, að eigi er hægt að ætla þeim orkú
irá öðrum virkjunum sakir óviðráðanlegs kostnaðar. Allir munu
viðurkenna, að þörfin fyrir um aukna raforku er svo brýn, að
fullnæging hennar verður eitt helzta viðfangsefni stjórnar-
valdanna á komandi árum, en vegna kostnaðar verður senni-
lega að fara fleiri en eina leið eða tvær til þess að fullnægja
henni.
Kóreumálin og Kínverjar.
1%/l’enn þykjast nú sjá fram á það, að erfitt kunni að verða að
komast að samkomulagi um Kóreumálið, því að einn aðii-
inn, sem þar kemur við sögu, stjórn kommúnista í Kína, hefur
borið fram tillögur um að ráðstefnan vérði skipuð á allt annan James Cagney sem röskan, orð- leika eskimóa, Japana, Indó-
hátt, en gert hafði verið ráð fyrir. Vill hún, að ýmsum ríkjum,' heppinn leikara. En hann getur
sem hafa látið styrjöldina í Kóreu afskiptalausa, verði boðið að fleira en að leika ósvífna hnefa-
sitja ráðstefnuna, og hún verði eiginlega ekki sérstaklega um leikamenn eða dansara, hann
Kóreu, heldur verði hlutverk hennar að tala yfirleitt um Asíu- ' er lílca sagður slyngur fjár- i Sea YVoman“, en auk Uans leika
málin — og væntanlega að finna á þeim einhýerþr lausn. ; málamaðúr. Nýléga skýrðiu þar Burt Lanpaster og Virginia
Er hér gamalt bragð kommúnista á ferðinni, því að þeir Hollywood-blöð frá þvý, að Mayo.
vilja í rauninni ekki lausn malsins, heldur kæfa allt með mál- hann kaupi nú jarðir í stórúm
þófi og áróðri, er gæti kannske orðið málstað þeirra til einhvers * st'íl, bæði við Kyrrahaf og
framdráttar. Sannast á þessu eins og svo mörgu’öðru, að þrátt1 Atlantshaf. Nýlega keypti hann
ur þeim að innan.------
Reykjavík er bær hinna'um onógan svefn barnaskóla-
mildu kraftaverka tækninnar barna, og m. a. kennt um kvöld-
— látum okkur líka gera henni' sýningum kvikmyndaliúsanna —
skil í litum og ljóðum — svo | að þær byrji o fseint. „Það er
hún verði eins unaðsleg úti og | albat Sott að liafa strákinn með
inni.-----í skammdeginu lát- i1 feröina °S kenna honnm alla
um við hana lýsa sterkast —i klækina •
; .■ 4 , .1 Nu er paö svo aö kvikmynda-
og bjartast, og skorum þanmg húsin hér hafa venjulega þrjár
sýningar alla virka daga, og
byrjar sú fyrsta kl. 5, og eru
tvær fyrri sýningarnar aðailega
ætlaðar börnum eða unglingum
enda aðgangseyrir að fyrri sýn-
ingunum lægri en að kvöldsýn-
j íngunni, sem ætið er aðallega
! æ.tluð fullorðnu fólki. Það er því
, ljóst að þar sem þrjár sýningar
. eru, er ekki unnt að byrja þá sið-
ustu fyrr en kl. 9, og er engan
Flestir bíógestir kannast við wood. Hann hefur verið látinn , veginn sambærilegt hvenær Þjóð
leikhúsið byrjar sína einu sýn-
ingu, enda tekur liún að jai'n-
aði tvo og liálfan til þrjá tíina.
kðikm$ft4di eimmm ?
nesíumann og Hawaii-búa, en
nýlega fékk hann loks að leika
Kínverja í myndinni „Soutli
jfyrir fagúrgala kommúnista, eru þeir hinir raunverulegu fjend
ur friðar og kyrrðar í heiminúm. Er það og eðlilegt, því að
.framfarir og umbætur byggjast á því, að þjóðirnar haíi hvar-
vetna írió' til þess að sinna þeim verkefnum, sem við þarf að
glíma.
Kommúnistar hér á landi eru spegilmynd'.af skoðanabræðr-
um sínum í öðrum löndum, og þeirra tilgangur er ekki frekar
friður en annars staðar: Það er rétt að hafa það hugfast bæði ur leikari, sem mjög’ hefir verið
nú og síðúr:1 ■ • :“1 !‘.M“ ' , *, v;- ,-Ut Þ. -ifisíi inotkun • Undáníariö í •' HóMý-
' ' ’ ‘ J' ' :fi0 ‘ ' I • -I' ■ ’.i. I | .líhfl'." II » ?ÚUI'.í‘!fell1lP}lj>ílÍP
450 ekra landspildu til viðbót-
ar 240 ekra landi sínu í Kali-
forníu, og um svipað leyti
keypti hann 109 ekrur lands í
Massachusetts.
★
Peter Chong heitir kínversk-
Joan Crawford, sem „var upp
á sitt bezta“ fyrír 20 árum eða
svo, hefir nú lýst yfir því, að
hún muni taka að sér að koma
nýrri „stjörnu“ á framfæri.
Heitir hún India Adams, dæg-
urlagasöngkona, sem Joan
Crawford hreifst svo mjög a.f
í smáhlutverki, sem hún fór með
í myndinni „Torch Song“. Þykir
Ýmislegt annað glepur.
Það mundi áreiðanlega lvafa
sáralitla þýðingu fyrir nætur-
svefn barna eða unglinga þótt
kvikmyndahúsin byrjuðu kvöld-
sýninguna kl. 8—8,30, og má í
þessu sambandi benda á, að dans
leikir eru haldnir tvisvar til fjór-
um sinnum í viku, sem allir
standa fram yfir miðnætti. í dag
t. d. (laugard.) eru auglýstir 10
dansleikír í dansliúsum borgar-
innar. Þá eru einnig „sjoppur og
barar“ ætíð opnir fram undir
miðiiætti. Og þar sem ölliim gefst
kostur á að. saikja, fyrri sýningar
Framþald á 7.^íðu.j.kvikmyndahúsanna, .pr erfitt aö