Vísir - 15.09.1953, Qupperneq 5
f>riðjijdagmn 15.; sjeptember .1953
▼Isnt
prófað fyrir dómstólum
Fróðleg greinargerð nefndar
stóreignaskattsgreiðenda.
Nefnd 'þeirri, sem á sínum
tíma var kosin af stóreigna-
skattgreiðendum, hefir nýlega
horizt greinargerð frá mál-
flutningsmönnum nefndarinn-
ar. —
Mál þau, sem höfðuð voru,
voru rekin fyrir dómstólunum
sem prófmál, til þess að fá dóma
um flest meginatriði í lögum
nr. 22/1950 um stóreignaskatt.
Hafa öll málin að undantekn-
um þrem verið dæmd í hæsta-
rétti.
I. Stóreignaskattsmál Guð-
xnundar Guðmundssonar for-
stjóra og eiganda trétsm. Víðis
li.f. Niðurstaða liæstaréttar er í
stórum dráttum þessi.
1. Gildi laga nr. 22/1950.
Ekki er talið að skattstefna
laga nr. 22/1950 mismuni
skattþegnum svo, að hún brjóti
í bága við 67. grein stjórnar-
skrárinnar nr. 33/1944. Sam-
kvæmt þessu telur- hæstiréttur
tefla og samkvæmt því voru
lóðarréttindin ekki talin honum
til eignar við ákvörðun stör
eignaskattsins.
falt fasteignamat á fasteignum
þeirra næmi hærri fjárhæð én
raunverulegt eignanna hefði
verið 31. desember 1949. Af
þessum sökum voru fengnir
dómkvaddir menn til þess að
meta verðmæti eignanna eins
og það var í árslok 1949, og
þess krafizt að það matsverð
yrði lagt til grundvallar við á-
lagningu stóreignaskattsins.
Þessar kröfur stóreigna-
skattsgreiðenda voru teknar til
greina af héraðsdómaranum.
8. Viðskiptavild (goodwill). Áður en málið var flutt í hæsta-
ódæmd 3 mál í hæstarétti út af tii. skattstofunnar áður en
eítirfarandi: j frés'turinrt renriur út.
, ,í umræðum þeim, sem nefnd-
in át+i við fjármálaráðurieytið
kom fram, að enn væru nokkuð
margir stóreignaskattsgreið-
Talið er að óheimilt hafi
verið að reikna viðskiptavild
sem skattskylda eign við á-
kvörðun stóreignaskatts
II. Stóreignaskattsmál J. Þor-
láksson & Norðmann.
í máli þessu gerði stefnandi
þær dómkröfur, að viðurkennt
yrði, að honum væri heimilt að
setja hlutabréf í félaginu sem
veð fyrir vangoldnum stór-
eignaskatti, sem félaginu hafði
verið gert að greiða, aðallega
reiknuðum á stóreignaskatts-
matsverði, en til vara á nafn-
verði. 1
Héraðsdómurinri taldi að fé-
laginu væri heimilt að setja
hlutabréf í félaginu að veði
fyrir vangoldnum stóreigna-
skatti. Þessari niðurstöðu var
að heimilt hafi verið að leggja hrundið af meirihluta hæsta-
stóreignaskatt á einstaklinga | réttar og ríkissjóður sýknaður
og félög skv. lögum nr. 22/1 af kröfum stefnanda.
1950.
2. Innheimta skattsins.
Meiri hluti hæstaréttar telur,
að ríkissjóður eigi ekki aðgang
að einstaklingum um þann stór-
eiganskatt, sem lagður er á
vegna eignar einstaklinganna í
félögum, heldur verði ríkissjóð-
ur að innheimta skattinn hjá
félögunum sjálfum.
3. Skattmat fasteigna.
Talið er að heimilt hafi verið
að meta fasteignir svo sem mælt
er , 1. tölulið 12. greinar lag-
anna, þ. e. að margfalda fast-
eignamat eignar með tölunum
3, 4, 5 eða 6, eftir því hvar
eignin er.
4. Skattmat á lausafé, vélum
og áhöldum.
Talið er, að skattstjórnar-
völdum hafi verið heimilt að
meta lausafé, vélar og áhöld
svo sem gert var.
5. Söluskattur.
Talið er, að borið hafi að
draga söluskatt skattgreiðanda,
sem var í skuld í árslok 1949 frá
skattskyldri eign hans áður en
stóreignaskattur var á lagður.
6. Tryggingargjöld.
Talið er að borið hafi að
draga tryggingargjöld skatt-
greiðanda, sem voru í skuld í
árslok 1949 frá skattskyldri
eign hans áður en stóreigna-
skattur var á lagður.
7. Lóðarréttindi.
í máli Guðmundar Guð-
mundssonar taldi hæstiréttur
ekki sannað, að urn skattskyld
eignarréttindi hans I leigulóð-
inni nr. 31 við Víðimel væri að
Þessi niðurstaða er studd
þeim rökum, að veð í hlutabréf-
um eða stofnfjárbréfum félaga
veiti ekki aukna tryggingu fyr-
ir skattkröfum á hendur félög-
um, þar sem skattakrafan
gangi fyrir hlutdeildarréttind-
um þeim, sem hlutabréfin eða
stofnfjárbréfin veita. Félags
réttindi hlutahafa eða stofn-
fjáreigenda samkv. hlutabréfum
þeirra eða stofnbréfum, séu
því hvorki samkv. ákvæðum
laganna né eðli málsins slík
eign, er hlutafélög eða sam-
vinnufélög geti veðsett fyrir
stóreignaskatti þeim, sem fé
lögunum ber að greiða.
Tveir af fimm dómendum
hæstat éttar skiluðu sératkvæði
og vildu staðfesta héraðsdóm-
inn.
III. Stóreignaskattsmál Er-
lendar Ó. Péturssonar og Slipp-
félagsins h.f,
f málum þessum töldu stór-
eignaskattsgreiðendur, að sex-
rétti var í samráði við dóm-
endur réttarins ákveðið að biðja
um nýtt fasteignamat eignanna,
er framkvæmt skyldi eftir
sömu verðgildisreglum og far-
ið var eftir við fasteignamatið
í Reykjavík árið 1942. Úrslit
máls ' Erlendar Ó. Péturssonar
urðu þau, að stóreigriaskattur
stefnanda var algerlega felldur
niður, þar sem hann var ekki
talinn eiga 300.000, — króna
skuldlausa eign í. árslok 1949,
en í máli Slippfélagsins h.f. var
héraðsdómurinn staðfestur, þar
sem ekki þótti af formsástæð-
um fært að fara með mat eign-
arinnar niður fyrir matsverð
hinna dómkvöddu manna.
Af dómum í þessum málum
virðist mega leiða þá reglu, a<5
fara skuli eftir sexföldu fast-
eignamati um fasteignir í
Reykjavík, en skattgreiðendur
getið væntanlega að fengnu
samþykki fjármálaráðuneytis-
ins, fengið framkvæmt nýtt
fasteignamat.
IV. Stóreignaskattsmál Jako-
bínu Guðmundsdóttur, Sigur-
hjargar Kristófersdóttur og
dánarbús Kristjáns Bergssonar.
Voru mál þessi höfðuð til að
fá úr því skorið, hvort stór-
eignaskattur skyldi lagður á
búin sem sérstaka skattgreið-
endur eða sem sameignarfélög
erfingjanna.
Eins og dómarnir bera með
sér var í einu fallinu um setu í
óskiptu búi að ræða 31/12—
’40, í öðru hafði þá eigi verið
veitt slíkt leyfi, en ófjárráða
börn, í þriðja fallinu, var búið
undir skiptum hjá skiptaráð-
anda, ekki annað eftir en skipta.
Niðurstaða hæstaréttar var sú
í öllum tilfellum, að heimilt
væri að leggja stóreignaskatt
á búin sem sérstaka skattgreið-
endur.
Eins o.g að ofan greinir eru
1. Um rétt hlutafélaga til að
afhenda fasteign sem greiðslu
á stóreignaskatti hluthafa.
2. Um hvort taka beri tililt
til fasteignamats í stað kostn-
aðarverðs, ef eign hefur verið
metin til fasteignamats áður en
endanlega hefur verið gengið
frá stóreignaskatti.
3. Um hvort reikna beri
hlutabréf hlutafélaga í öðrum
hlutafélögum á nafnverði eða
eftir stóreignaskattsmati.
Þá vill nefndin benda á lög
nr. 21/1952 um sérstakan
skattfrádrátt tapaðra skulda
vegna skuldaskila bátaútvegs-
ins, en þar er ákveðið að eigna-
tap vegna skuldaskilanna
skuli koma til frádráttar skatt-
skyldri eign til stóreignaskatts
Ennfremur vill
benda á, að í dagblöðum bæj-
arins birtist um miðjan ágúst
svohljóðandi auglýsing frá
skattstofunni í Reykjavík:
„Skattstoíu Reykjavíkur
hefur verið falið að framkvæma
nú þegar lokaútreikning stór-
eignaskattsins samkvæmt þeirri
breyttu lagaframkvæmd sem
leiðir af dómum Hæstaréttar
felldum í þessu sambandi og
ennfremUr samkvæmt því á-
kvæði laga nr. 21/1952, að
tapaðar skuldir vegna skulda-
skila útvegsmanna skv. lögum
nr. 120/1950 skuli koma til frá-
dráttar skattskyldri stóreigna-
skattseign, enda hafi téðar
skuldir til orðið fyrir 1. janúar
1950.
endur, sem ekki hefðu greitt
eða samið um greiðslu stór-
eignaskattsins, þar sem búast
má við að tollstjórinn muni
bráðlegá framkvæma lögtúk
fyrir effirstöðvunum, vill
nefndin hvetja þessa aðila til
að gjöra skfl.
Eeykjavík, 7. september 1953.
Virðingarfyllst,
NEFNDIN.
Afburðagóð mynd
í Gamla Bíó.
„Glugginn“ heitir óvenjuleg
nefndin * mynd, sem Gamla bíó sýnir
íþessa dagana.
Mynd þessi er tekin beint úr
daglegu lífi lítillar fjölskyldu í
New York. Hún greinir frá litl-
um dreng, sem af tilviljun sér
morð framið. Enginn vill trúa
honum, menn telja, að hér sé
um að ræða óra drengs, sem
hugmyndaflugið hefir hlaupið
með í gönur. Myndin lýsir síð-
an skelfingu drengsins, áhyggj-
um foreldranna, sem ekki vilja
trúa barninu, en allt er þetta
gert með svo eðlilegum hætti,
og atburðarásin er svo ógn-
þrungin, að áhorfandinn hlýt-
ur að hrífast með. Bobby Dris-
coll leikur drenginginn af fá-
gætri snilld. Þetta er tvímæla-
laust með beztu myndum, sem
hér hafa sézt um langt skeið.
ThS.
Er því hér með skorað á alla
stóreignaskattsgjaldendur, sem
telja sig eiga rétt til skattlækk-
unar 1 samræmi við áðurnefnda
dóma og lög að senda sem fyrst
til skattstofu Reykjavíkur
sundurliðaðar kröfur sínar þar
að lútandi, í bréfi eða sím-
skeyti, eigi síðar en 31. ágúst; A. Villa 2
n.k., og gildir sá sami frestur Bolton 0
fyrir alla hvar sem er á land-
inu.
Fjármálaráðuneytið, 12. ágúst
1953“.
Getraunaiírslit
— og spá.
Getraunaúrslit og spá.
Úrslitir getraunaleikjanna á
laugardag urðu bessi:
Frest þann sem um ræðir í
auglýsingunni hefur skatt-
stjóri og fjármálaráðuneytið
samþykkt að framlengja til 30.
þ.m. og vill nefndin leggja sér-
staka áherzlu á það við alla þá,
sem telja að. ofangreiridar
dómsniðurstöður hafi áhrif á
þeirra stóreignaskatt, að kæra
— Blackpool 1 1
- Man. U. 0 X
— W.B.A 4 2
— Mi.bro 1 1
— Chelsea 1 1
l — Cardiff 1 X
— Newcastle 2 X
- Sheff. Wed. 0 1
Burnley 1
Charlton 8
udd.field 3
Man. City 1
Preston 2 —
Sheff. U. 2 -
Sunderland 7 — Arsenal 1
Tottenham 2 — Liverpool 1
Wolves 4 — Portsmouth 3
Stoke 3 —- Bírmingham 2
atta sig á hvað þetta snerlir bæj-
arráð, lcvenfélög eða heilbrigðis-
yfirvöldin.
Þvi mætti aðeins bæta við, að
sætin í kvikmyndaluisunuin eru
samtals 3552, en ekki 50000, eins
og stóð í bréfinu ér birt var í
Bergmáli, en slík tneöferð á stað-
reyndum er ekki óalgeng þegar
lcvikmyridahúsin eiga í lilut
Kunnugur."
Bergmáii er lokið í dag. Iý
þalska tíréfin. — kr.
-1,-JT
I Í/U
Getraunaspá vikunnar, en
þessir leikir fara fram n.k laug-
ardag.
1 röð — 48 raða kerfi.
Arsenal — Manch. C. 1 1
Blackpool — Wolves 1 1x2
Cardiff — Bolton
1 Chelsea — A. Villa
Liverpool — Burnley
Manch. U. — Preston
Mi.bro — Sheff. W.
Newcastle — Tottenh.
Portsmouth — Sunderl.
Sheff. U. — Hudd.field
W.B.A. — Charlton
Nott. Forest — Stoke
Skiíafrestur er til fimnriu-
dagskvölds.
J.
1 1
x, x
2 2
x2
x
1 2
x2
2
1
1 2
x.
x
1
2
2:
1
1
Landsþing Dana hefur nú verið lagt niður og fyrir nokkru voru þingmenn látnir leika síðasta
fundinn. Er jnyndin. hér aíi ofan, tek%; þegar, in^amtíkisnáðhernann Aksel Möller er í ræðu-
'stólnúm ög tilkynnír, að saga þingdeildarinnar sé á enda, bar sem hún hafi sjálf samþykkt það.
Lét kveikja í og
varð 21 að bana.
N. York (AP). — Kaup-
sýslumaður í Guatemala hefir
verið dæmdur í ævilangt fang-
elsi fyrir íkveikju og morð.
Lagði hann eld í vöru-
geýmslu, sem hann átti.og hafði
áður vátryggt fyrir mikið fé,
en snrenging jafnaðj* næstUi
íbúðarhúsröð við jörðu, svo að
21 maður beið bana.